Antillianen in Nederland

In Nederland wonen op 1 januari 2021 171.413 Antillianen. De overgrote meerderheid van de eerste generatie Antillianen komt van Curaçao, dit betreft ongeveer driekwart van de totale Antilliaanse gemeenschap in Nederland.

Antillianen in Nederland

Curaçaoënaars
Arubanen
Sint Maartenaren
Bonairianen
Statianen
Sabanen
Totale bevolking 171.413 (1 januari 2021)
Taal Papiaments (moedertaal van Curaçaoënaars, Arubanen en Bonairianen)
Engels (moedertaal van Sint Maartenaren, Statianen en Sabanen)
Nederlands (tweede taal)
Spaans (tweede taal)
Geloof Curaçaoënaars zijn voor 90% christelijk (waarvan 73% katholiek), en 6% geen religie
Portaal  Portaalicoon   Landen & Volken

Geschiedenis bewerken

Tot het begin van de 20e eeuw kwamen er niet zoveel Antillianen naar Nederland. Aanvankelijk waren het vooral Nederlandse ambtenaren en studenten die terug gingen naar Nederland, voor vakantie of opleiding. Pas later kwamen studenten uit de inheemse bevolking ook om te studeren. Ze moesten heel goed kunnen leren om een beurs te krijgen. Zonder beurs waren zij meestal te arm om een voor hen dure opleiding in Nederland te betalen. Vanaf de jaren zestig hadden de olieraffinaderijen op Curaçao en Aruba, waar duizenden mensen werkten, door automatisering steeds minder mensen nodig. Omdat iedere Antilliaan en Arubaan een Nederlands paspoort heeft, gingen veel werklozen werk zoeken in Nederland vooral in de technische sectoren. Vanwege de slechte economie op de eilanden vanaf de jaren '80 en '90 bleven ook meer studenten na hun studie in Nederland.

In 1985 sloten Shell en Exxon hun raffinaderijen op Curaçao en Aruba. Daardoor werd Nederland nog aantrekkelijker, omdat de economie van Curaçao nauw verbonden was met Shell en de grootste werkgever was. Het jaar 1985 was een piekjaar voor de Antilliaanse emigratie. Dat veranderde niet in de jaren negentig en begin 2000. Integendeel, ook bij de Antilliaanse overheid werden er banen geschrapt vanwege de tegenvallende economie en door de veelal door de Nederlandse regering afgedwongen bezuinigingen.

Studenten bewerken

Naast migranten kwamen ook studenten naar Nederland. Het exacte aantal is onbekend, maar recentelijk komen ongeveer 1000 jongeren vanuit de Nederlandse Antillen en Caribisch Nederland naar Nederland om een opleiding te volgen.[1]

Het collegegeld dat een Antilliaanse student moet betalen is hetzelfde bedrag als dat van een Nederlandse student; hij of zij betaalt dus niet meer dan sommige buitenlandse studenten in Nederland. Een andere belangrijke reden om naar Nederland te komen studeren betreft het accreditatiesysteem. Wie in een ander land dan Nederland gaat studeren, en na het afmaken van deze studie terug naar zijn eiland wil, moet toch een jaar of twee in Nederland cursussen volgen, om zijn studiediploma erkend te krijgen.

De meeste Antilliaanse studenten krijgen een beurs en komen naar Nederland in een grote groep. De eerste paar weken blijven de studenten onder leiding van de opvangcommissie. In deze periode wordt de student geregistreerd, op school ingeschreven en er wordt ervoor gezorgd dat elke student een kamer krijgt.

Veel jongens en meisjes van niet-Nederlandse komaf koesteren de ambitie om een ‘witte boorden’-baan te vinden. Zij kiezen na de middelbare school dan ook vaak voor een economische opleiding of een universitaire rechtenstudie. ‘Cultuur en maatschappij’ scoort niet hoog omdat het te "soft" is en ‘natuur en techniek’ geldt als te zwaar. Vrouwelijke studenten die voor ‘natuur en gezondheid’ kiezen, willen graag dokter worden. Antilliaanse studieverenigingen in Nederland zijn onder andere: Passaat,[2] Siaa,[3] Echo-Net,[4] We Love Students[5] en CSV.[6]

Vaak hebben allochtone studenten ook een grote ‘drive’ om te willen slagen binnen hun schoolloopbaan, omdat ze het gevoel hebben dat ze zich meer moeten bewijzen dan autochtone studenten.[7]

Antilliaanse studenten zijn ook in beeld gebracht door Antilliaanse schrijvers, zoals in de jeugdroman Sherry van Diana Lebacs en de roman Zwarte makamba van Gustaaf de Jongh.

Terugsturing bewerken

Vanwege de naar verhouding hogere criminaliteitscijfers onder laagopgeleide Antilliaanse jongeren in Nederland, zijn er in het verleden stemmen opgegaan onder politici in Nederland om deze jongeren gedwongen terug te sturen naar de Antillen. Omdat het geen migranten van buiten het Koninkrijk zijn, is dit juridisch niet haalbaar. Dit plan stuitte op fel verzet vanuit de Antilliaanse gemeenschap, vanwege het als stigmatiserend en discriminerend ervaren karakter. Inmiddels zijn de plannen van de baan. De criminaliteitscijfers onder laag opgeleide Antillianen vertonen inmiddels ook een dalende tendens.

In het regeerakkoord 'Bruggen slaan' van kabinet-Rutte II stond: "Op basis van criteria zoals de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten zelf hanteren (onder meer toets op strafblad en inkomen) komen we met een voorstel tot regulering van de vestiging van inwoners uit die landen in Nederland."[8] Deze plannen zijn nooit uitgevoerd en coalitiepartner PvdA stemde tegen.[9]

Remigratie bewerken

Toch is de migratie tussen de voormalige Nederlandse Antillen en Nederland geen eenrichtingsverkeer. Veel mensen gaan terug naar de Antillen. Ook hebben veel Europese Nederlanders zich de afgelopen jaren gevestigd op de Antillen en Aruba. Het toerisme op de eilanden zit bijvoorbeeld sterk in de lift, waarvan naast remigranten vanuit Nederland ook veel arbeidsmigranten vanuit de Caribische regio profiteren. Het inwoneraantal van Aruba is daardoor binnen vijftien jaar van 60.000 toegenomen tot 100.000.

Veel Antilliaanse studenten geven aan 'op een gegeven moment' terug te willen naar hun geboorteland. Soms omdat ze vinden dat ze iets terug moeten doen, soms is het om emotionele redenen. Sommigen keren meteen terug, anderen zoeken een baan in Nederland om zo sneller hun studieschuld te kunnen aflossen. Wel zien de studenten zichzelf een gezin stichten 'thuis', maar daar zijn ze tijdens of direct na hun studie nog niet mee bezig. Werkervaring in Nederland loont.[10]

Aantal bewerken

Op 1 januari 2004 telde Nederland ruim 84 duizend Antillianen en Arubanen van de eerste generatie. Ruim driekwart van de in Nederland wonende eerste generatie Antillianen blijkt op Curaçao te zijn geboren, ruim 16 procent op Aruba, en Bonaire samen met de Bovenwindse Eilanden elk ruim 3 procent.[11] Het grootste deel van de Antillianen in Nederland woont in de Randstad. En ongeveer 15% van hen woont in Rotterdam.

Totaal Antillen Curaçao Aruba Bonaire Sint Maarten Sint Eustatius Saba
1e generatie 84.400 64.900 13.700 3100 2000 500 200
2e generatie 69.000 52.440 11.049
Totaal 153.400 117.340 24.740
Aantal Antillianen per provincie (2018)[12]
  Zuid-Holland 70.493
  Noord-Holland 26.416
  Noord-Brabant 16.880
  Gelderland 10.402
  Utrecht 9013
  Flevoland 8079
  Groningen 6108
  Overijssel 5285
  Limburg 4911
  Friesland 2997
  Zeeland 2080
  Drenthe 1464
Totaal 160.000
  Zuid-Holland 70.493 %
  Rotterdam (Antillengemeente) 26.116 4,00
  Den Haag (Antillengemeente) 13.920 2,54
  Dordrecht (Antillengemeente) 3010 2,53
  Zoetermeer (Antillengemeente) 2847 2,27
  Capelle aan den IJssel (Antillengemeente) 2567 3,81
  Nissewaard 2520 2,95
  Schiedam (Antillengemeente) 1992 2,51
  Delft 1766 1,70
  Vlaardingen (Antillengemeente) 1674 2,26
  Leiden 1247 1,00
  Leidschendam-Voorburg 1001 1,31
  Rijswijk 883 1,60
  Alphen aan den Rijn 868 0,77
  Zwijndrecht 842 1,88
  Hellevoetsluis 687 1,70
  Ridderkerk 642 1,38
  Barendrecht 606 1,25
  Maassluis 581 1,73
  Pijnacker-Nootdorp 577 1,04
  Gouda 494 0,67
  Lansingerland 458 0,72
  Westland 435 0,39
  Albrandswaard 343 1,33
  Papendrecht 336 1,04
  Krimpen aan den IJssel 333 1,13
  Hoeksche Waard 277 0,31
  Zuidplas 276 0,61
  Sliedrecht 251 0,98
  Hendrik-Ido-Ambacht 225 0,72
  Krimpenerwaard 211 0,37
  Gorinchem 209 0,56
  Wassenaar 181 0,67
  Waddinxveen 179 0,59
  Teylingen 164 0,43
  Leiderdorp 159 0,58
  Voorschoten 157 0,61
  Alblasserdam 154 0,76
  Noordwijk 139 0,32
  Brielle 134 0,77
  Oegstgeest 134 0,53
  Katwijk 131 0,20
  Hillegom 93 0,42
  Westvoorne 91 0,61
  Goeree-Overflakkee 85 0,17
  Bodegraven-Reeuwijk 83 0,24
  Molenlanden 83 0,19
  Kaag en Braassem 77 0,28
  Nieuwkoop 67 0,23
  Midden-Delfland 63 0,32
  Lisse 51 0,22
  Zoeterwoude 41 0,46
  Hardinxveld-Giessendam 33 0,18
  Noord-Holland 26.416 %
  Amsterdam (Antillengemeente) 12.127
  • 4245
    • 1520
    • 1315
    • 890
    • 400
    • 75
    • 25
    • 20
1,39
  Den Helder (Antillengemeente) 1350 2,39
  Alkmaar 1233 1,12
  Haarlemmermeer 1201 0,76
  Zaanstad 1135 0,72
  Haarlem 1130 0,70
  Hoorn 954 1,30
  Purmerend 882 1,08
  Amstelveen 790 0,87
  Heerhugowaard 689 1,18
  Diemen 614 1,96
  Hilversum 582 0,64
  Gooise Meren 330 0,56
  Velsen 252 0,37
  Medemblik 191 0,42
  Beverwijk 185 0,44
  Huizen 184 0,45
  Uithoorn 183 0,61
  Heemskerk 168 0,43
  Hollands Kroon 166 0,34
  Schagen 164 0,35
  Heemstede 129 0,47
  Ouder-Amstel 128 0,91
  Castricum 128 0,35
  Aalsmeer 125 0,39
  Langedijk 122 0,43
  Bloemendaal 119 0,51
  Weesp 115 0,56
  Heiloo 111 0,46
  Zandvoort 103 0,60
  Wijdemeren 91 0,37
  Bergen 88 0,30
  Stede Broec 70 0,32
  Enkhuizen 67 0,36
  Laren 58 0,51
  Drechterland 55 0,28
  Wormerland 50 0,31
  Blaricum 46 0,38
  Koggenland 45 0,20
  Waterland 42 0,24
  Edam-Volendam 42 0,12
  Uitgeest 37 0,27
  Texel 35 0,26
  Landsmeer 30 0,26
  Opmeer 29 0,24
  Beemster 25 0,25
  Oostzaan 16 0,17
Noord-Brabant 16.880 % van totaal inwoners
  Tilburg (Antillengemeente) 4809 2,21
  Eindhoven (Antillengemeente) 2810 1,21
  Breda (Antillengemeente) 2228 1,21
  's-Hertogenbosch 1058 0,68
  Helmond 749 0,81
  Oosterhout 355 0,63
Roosendaal 306 0,39
Oss 301 0,32
Etten-Leur 281 0,64
Geldrop-Mierlo 249 0,62
Bergen op Zoom 243 0,36
Boxtel 205 0,66
Waalwijk 196 0,40
Uden 185 0,44
Veldhoven 176 0,38
Meierijstad 165 0,20
Vught 145 0,54
Best 142 0,47
Valkenswaard 133 0,43
Heusden 118 0,26
Gilze en Rijen 114 0,43
Cuijk 110 0,44
Goirle 105 0,44
Halderberge 101 0,33
Moerdijk 100 0,27
Waalre 90 0,52
Altena 87 0,15
Oisterwijk 76 0,29
Cranendonck 73 0,35
Dongen 73 0,28
Geertruidenberg 69 0,32
Woensdrecht 69 0,31
Boxmeer 69 0,23
Nuenen, Gerwen en Nederwetten 66 0,28
Deurne 66 0,20
Son en Breugel 56 0,33
Sint-Michielsgestel 54 0,18
Bernheze 51 0,16
Loon op Zand 49 0,21
Steenbergen 49 0,19
Laarbeek 44 0,19
Drimmelen 38 0,13
Oirschot 36 0,19
Gemert-Bakel 31 0,10
  Heeze-Leende 30 0,18
  Grave 29 0,23
  Rucphen 29 0,12
  Eersel 27 0,14
  Haaren 26 0,18
  Zundert 25 0,11
  Landerd 24 0,15
  Reusel-De Mierden 20 0,15
  Bladel 20 0,09
  Hilvarenbeek 19 0,12
  Bergeijk 18 0,09
  Baarle-Nassau 16 0,23
  Someren 16 0,08
  Alphen-Chaam 13 0,12
  Sint Anthonis 11 0,09
  Asten 10 0,05
  Mill en Sint Hubert 9 0,08
  Boekel 8 0,07
  Gelderland 10.402 % van totaal inwoners
  Arnhem (Antillengemeente) 2878
  Nijmegen (Antillengemeente) 2186
  Apeldoorn 1171
  Ede 304
  Doetinchem 230
  Wijchen 225
  Rheden 215
  Zutphen 206
  Wageningen 156
  Culemborg 154
  Tiel 151
  Overbetuwe 140
  Lingewaard 137
  Zevenaar 131
  Berg en Dal 128
  Renkum 123
  Harderwijk 122
  Beuningen 122
  Nijkerk 116
  Westervoort 90
  Montferland 87
  Oude IJsselstreek 86
  Druten 82
  Duiven 80
  Barneveld 79
  Heumen 78
  Epe 78
  West Betuwe 77
  Lochem 70
  Brummen 66
  Buren 59
  Berkelland 55
  Ermelo 54
  Bronckhorst 51
  Zaltbommel 47
  Aalten 43
  Maasdriel 41
  Putten 39
  Voorst 39
  Oldebroek 35
  Winterswijk 35
  Oost Gelre 32
  Nunspeet 30
  West Maas en Waal 30
  Doesburg 26
  Elburg 21
  Neder-Betuwe 20
  Heerde 16
  Hattem 14
  Rozendaal 14
  Scherpenzeel 11
  Utrecht 9013 %
  Utrecht 2895 0,81
  Amersfoort (Antillengemeente) 1805 1,15
  Nieuwegein 629 0,98
  Zeist 433 0,67
  Stichtse Vecht 383 0,59
  Veenendaal 381 0,57
  Soest 323 0,69
  Houten 268 0,53
  IJsselstein 222 0,66
  De Ronde Venen 214 0,48
  Utrechtse Heuvelrug 208 0,42
  De Bilt 176 0,41
  Woerden 174 0,33
  Vijfheerenlanden 170 0,29
  Leusden 160 0,52
  Baarn 124 0,50
  Wijk bij Duurstede 106 0,44
  Bunnik 78 0,51
  Eemnes 52 0,56
  Woudenberg 48 0,35
  Rhenen 41 0,20
  Bunschoten 40 0,18
  Montfoort 35 0,25
  Lopik 25 0,17
  Oudewater 16 0,16
  Renswoude 7 0,13
  Flevoland 8079 %
  Almere 5458 2,54%
  Lelystad 1949 2,44%
  Noordoostpolder 308 0,65%
  Dronten 242 0,58%
  Zeewolde 106 0,46%
  Urk 16 0,08%
  Groningen 6108 %
  Groningen (Antillengemeente) 3927 1,68
  Delfzijl (Antillengemeente) 701 2,84
  Midden-Groningen 572 0,94
  Het Hogeland 209 0,44
  Oldambt 147 0,38
  Veendam 142 0,52
  Appingedam 109 0,94
  Westerkwartier 123 0,19
  Stadskanaal 60 0,19
  Loppersum 41 0,43
  Pekela 40 0,33
  Westerwolde 37 0,14
  Overijssel 5285 %
  Zwolle (Antillengemeente) 1632 1,26
  Enschede 1159 0,73
  Deventer 583 0,58
  Hengelo 539 0,67
  Almelo 357 0,49
  Kampen 226 0,41
  Steenwijkerland 138 0,31
  Hardenberg 82 0,13
  Raalte 69 0,18
  Oldenzaal 52 0,16
  Borne 47 0,20
  Haaksbergen 47 0,19
  Zwartewaterland 46 0,20
  Dalfsen 45 0,16
  Hof van Twente 43 0,12
  Olst-Wijhe 39 0,21
  Losser 31 0,14
  Twenterand 28 0,08
  Rijssen-Holten 26 0,07
  Wierden 22 0,09
  Dinkelland 22 0,08
  Hellendoorn 22 0,06
  Ommen 20 0,11
  Staphorst 6 0,03
  Tubbergen 4 0,02
  Limburg 4911 % van totaal inwoners
  Heerlen 1003 1,15
  Maastricht 662 0,55
  Kerkrade 513 1,13
  Roermond 474 0,81
  Weert 359 0,72
  Sittard-Geleen 319 0,35
  Venlo 317 0,31
  Venray 221 0,51
  Landgraaf 164 0,44
  Brunssum 143 0,52
  Leudal 70 0,19
  Beekdaelen 57 0,16
  Echt-Susteren 52 0,16
  Horst aan de Maas 48 0,11
  Roerdalen 45 0,22
  Meerssen 43 0,23
  Gennep 38 0,22
  Maasgouw 38 0,16
  Peel en Maas 37 0,08
  Eijsden-Margraten 35 0,14
  Voerendaal 34 0,27
  Valkenburg aan de Geul 32 0,20
  Vaals 32 0,32
  Stein 30 0,12
  Beek 30 0,19
  Beesel 28 0,21
  Mook en Middelaar 23 0,29
  Bergen 21 0,16
  Nederweert 19 0,11
  Gulpen-Wittem 15 0,11
  Simpelveld 9 0,09
  Friesland 2997 %
  Leeuwarden (Antillengemeente) 1542 1,24
  Smallingerland 388 0,69
  Heerenveen 224 0,44
  Súdwest-Fryslân 182 0,20
  Waadhoeke 111 0,24
  Weststellingwerf 107 0,41
  De Friese Meren 80 0,15
  Opsterland 78 0,26
  Noardeast-Fryslân 72 0,16
  Ooststellingwerf 53 0,21
  Tietjerksteradeel 46 0,14
  Achtkarspelen 32 0,11
  Harlingen 27 0,17
  Terschelling 26 0,53
  Dantumadeel 18 0,10
  Schiermonnikoog 4 0,43
  Vlieland 4 0,34
  Ameland 3 0,08
  Zeeland 2080 %
  Vlissingen (Antillengemeente) 766 1,73%
  Terneuzen 551 1,01%
  Middelburg 346 0,71%
  Goes 123 0,32%
  Schouwen-Duiveland 47 0,14%
  Sluis 45 0,19%
  Tholen 44 0,17%
  Borsele 36 0,16%
  Hulst 32 0,12%
  Veere 28 0,13%
  Kapelle 26 0,20%
  Reimerswaal 18 0,08%
  Noord-Beveland 18 0,24%
  Drenthe 1464 %
  Assen 410 0,60%
  Emmen 374 0,35%
  Hoogeveen 171 0,31%
  Tynaarlo 95 0,28%
  Meppel 88 0,26%
  Midden-Drenthe 60 0,18%
  Noordenveld 58 0,19%
  Coevorden 57 0,16%
  Westerveld 43 0,22%
  Borger-Odoorn 43 0,17%
  Aa en Hunze 41 0,16%
  De Wolden 24 0,10%

Bekende Antillianen in Nederland bewerken

Zie ook bewerken