Alkmaar (gemeente)
Alkmaar (ⓘ) is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 112.304 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 117,35 km², waarvan 110,46 km² land en 6,89 km² water (22 november 2024, bron: CBS[2]).
Gemeente in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
.png)
| |||
| Situering | |||
| Provincie |  Noord-Holland
| ||
| COROP-gebied | Alkmaar en omgeving | ||
| Coördinaten | 52° 37′ NB, 4° 46′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 117,35 km² | ||
| - land | 110,46 km² | ||
| - water | 6,89 km² | ||
| Inwoners (22 nov 2024) |
112.304? (1017 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Alkmaar | ||
| Belangrijke verkeersaders |           
| ||
| Station(s) | Alkmaar, Alkmaar Noord | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | Anja Schouten[1] | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen (2023) | € 39.000 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2024) | € 359.000 | ||
| WW-uitkeringen (2023) | 12 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 1483-88, 1536, 1636, 1646, 1800-31, 1840-47 | ||
| Netnummer(s) | 072 | ||
| CBS-code | 0361 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| |||
De gemeente bestond tot eind 2014 uit de stad Alkmaar, (sinds oktober 1972) Oudorp en een deel van Koedijk en Sint Pancras. Sinds 2015 omvat de gemeente Alkmaar ook het grondgebied van de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. Sinds de fusie is de gemeente Alkmaar een fractie kleiner dan het aangrenzende Bergen, waarvan het gemeentehuis in de gemeente Alkmaar ligt. Zowel voor als na de fusie is Alkmaar de vijfde gemeente van Noord-Holland naar inwonertal, na Amsterdam, Haarlem, Zaanstad en Haarlemmermeer.
De gemeente ligt deels in Kennemerland en deels in West-Friesland. De stadskern van Alkmaar zelf ligt in Kennemerland, Alkmaar-Noord valt grotendeels onder West-Friesland. Het verstedelijkte gebied om Alkmaar neemt in de regio een belangrijke plaats in. Het vormt het centrum van het stedelijk gebied Alkmaar, met circa 300.000 inwoners. Met de omliggende gemeenten Bergen, Castricum, Dijk en Waard, Heiloo en Uitgeest wordt samengewerkt als Regio Alkmaar.[3] De intentie was dat Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk het middelpunt zouden vormen onder de naam HAL-stad, en dat omringende gemeentes op verscheidene manieren zouden meewerken onder de naam BUCH-gemeentes (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo).[4] De HAL-stad wordt nu 'Streekstad' genoemd.
Fusies
bewerkenFusie op 1 januari 2015
bewerkenOp 15 maart 2012 werd bekend dat de gemeente Graft-De Rijp met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Zij verkoos Alkmaar boven de gemeente Zaanstad. Deze keuze was opvallend omdat de gemeente niet aan Alkmaar grensde.[5] Op 21 juni 2012 werd bekend dat ook de gemeente Schermer met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Schermer verkoos Alkmaar boven de gemeente Heerhugowaard. Er is korte tijd sprake van geweest dat het dorp Oterleek mogelijk niet met Alkmaar zou gaan fuseren[6], echter na een onderzoek onder inwoners van Oterleek bleek dat een meerderheid toch met Alkmaar en niet met Heerhugowaard samen wilde gaan.[7] De fusie tussen Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp kreeg in januari 2015 haar beslag.
Overzicht fusies
bewerken1812 Broek op Langedijk
- Broek op Langedijk
- Oudorp
1817 Oudorp
- afscheiding van Broek op Langedijk
1-1-1970 Graft-De Rijp
- De Rijp
- Graft
1-1-1970 Schermer
- Oterleek
- Schermerhorn
- Zuid- en Noord-Schermer
1-10-1972 Alkmaar
- Alkmaar
- Koedijk (gedeeltelijk)
- Oudorp
1-1-1979 Schermer
- Schermer
- Ursem, Polder O
1-1-1993 Graft-De Rijp
- Graft-De Rijp
- Markenbinnen (was gemeente Uitgeest)
- Starnmeer (was gemeente Akersloot)
1-1-1993 Schermer
- Schermer
- Zuidschermer (was gemeente Akersloot)
1-1-2015 Gemeente Alkmaar
- Alkmaar
- Graft-De Rijp
- Schermer
Kernen
bewerken| Plaatsnaam | voormalige gemeente | inwoners (1 januari 2023)[8] |
|---|---|---|
| Alkmaar | 92.675 | |
| Driehuizen | Schermer | 240 |
| Graft | Graft-De Rijp | 885 |
| Grootschermer | Schermer | 715 |
| Koedijk (deels) | 2.675[a] | |
| Markenbinnen | Graft-De Rijp | 320 |
| Noordeinde | Graft-De Rijp | 85 |
| Oost-Graftdijk | Graft-De Rijp | 140 |
| Oterleek | Schermer | 630 |
| Oudorp | 665 | |
| De Rijp | Graft-De Rijp | 4.395 |
| Schermerhorn | Schermer | 1.260 |
| Starnmeer | Graft-De Rijp | 220 |
| Stompetoren | Schermer | 2.135 |
| Ursem (Polder O) | Schermer | 2.995[b] |
| West-Graftdijk | Graft-De Rijp | 755 |
| Zuidschermer | Schermer | 650 |
- ↑ Inclusief het gedeelte in de gemeente Dijk en Waard
- ↑ Inclusief het gedeelte in de gemeente Koggenland
Buurtschappen in de gemeente Alkmaar:
| Buurtschap | ingedeeld bij plaats |
|---|---|
| Bergermeer | Alkmaar |
| Kogerpolder (deels) | Starnmeer |
| Omval | Alkmaar/Stompetoren |
| Nieuwpoort | Alkmaar |
| (De) Nollen | Alkmaar |
| De Weijdt | Koedijk |
Politiek en bestuur
bewerkenBurgemeester
bewerkenDe partijloze Anja Schouten is burgemeester sinds 23 juni 2021.[9]
Gemeenteraad
bewerkenSamenstelling van de gemeenteraad en colleges sinds 1986:[10][11]
| Partij | 1986 | 1990 | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014* | 2018 | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| D66 | 1 | 6 | 5 | 3 | 1 | 1 | 4 | 4 | 4 | 5 |
| Onafhankelijke Partij Alkmaar | - | - | - | - | 8 | 5 | 7 | 10[a] | 6 | 5 |
| GroenLinks | - | 5 | 5 | 5 | 3 | 3 | 4 | 4 | 6 | 5 |
| Belangen Alkmaarse Samenleving | - | - | - | - | - | - | - | -[a] | 2[b] | 4[c] |
| VVD | 5 | 4 | 5 | 6 | 4 | 4 | 4 | 5 | 6[b] | 4 |
| PvdA | 12 | 9 | 7 | 9 | 8 | 11 | 7 | 6 | 4 | 3 |
| CDA | 7 | 8 | 7 | 6 | 6 | 4 | 3 | 5 | 4 | 3[c] |
| Leefbaar Alkmaar | - | - | - | - | 4 | 2 | 3 | 3 | 2 | 3 |
| PvdD | - | - | - | - | - | - | - | - | 2 | 2 |
| SeniorenPartij Alkmaar | - | - | - | - | - | - | - | 2 | 2 | 2 |
| FVD | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 |
| SP | - | - | 2 | 4 | 3 | 5 | 3 | - | - | 1 |
| ChristenUnie | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | 1 |
| TON | - | - | - | - | - | - | 2 | - | - | - |
| Om Alkmaar | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - | - |
| Stadsbelang | 9 | 5 | 5 | 4 | - | - | - | - | - | - |
| CP'86 | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - | - |
| PSP-PPR | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| CPN | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Totaal | 37 | 37 | 37 | 37 | 37 | 37 | 37 | 39 | 39 | 39 |
| Opkomst | 68,1% | 54,7% | 59,9% | 54,1% | 55,4% | 54,7% | 50,5% | 42,5% | 55,3% | 52,1% |
- Grijs: in het college. Bij een verloop geldt links voor alleen het eerste college binnen de raadsperiode, rechts voor het tweede.
Topografie
bewerken
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
_vlag.svg){kind=small} Bergen
|
 Dijk en Waard
|
 Koggenland
| ||
|
||||
 Heiloo
|
 Purmerend
| |||
 Castricum
|
||||
 Uitgeest
|
 Zaanstad
|
 Wormerland
| ||
Stedenbanden
bewerkenAlkmaar heeft vriendschapsbetrekkingen met de volgende steden:
.svg){kind=small}
Zie ook
bewerkenExterne link
bewerken- Bronvermelding
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf een ander artikel op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie deze pagina voor de bewerkingsgeschiedenis.
- Noten
- ↑ a b In maart 2015 splitsten twee OPA-raadsleden zich af en gingen zij verder als de fractie Belangen van de Alkmaarse Samenleving.[12]
- ↑ a b In oktober 2020 splitste een BAS-raadslid zich af, en ging hij zelfstandig verder.[13] In mei 2021 sloot hij zich aan bij de VVD.[14]
- ↑ a b In juli 2023 stapte een CDA-raadslid over naar BAS.[15]
- Referenties
- ↑ Benoeming burgemeester Alkmaar, Rijksoverheid d.d. 4 juni 2021. Gearchiveerd op 4 juni 2021.
- ↑ CSB StatLine – Opendata databank van het CBS
- ↑ Regionale bestuurskracht Alkmaar. Provincie Noord-Holland (13 juli 2016). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
- ↑ Organisatie. Gemeente Bergen (NH). Geraadpleegd op 27 oktober 2022.
- ↑ Graft-De Rijp kiest Alkmaar als fusiepartner[dode link], Dichtbij.nl, 15 maart 2012
- ↑ Schermer gaat fuseren met Alkmaar, Noordhollands Dagblad, 22 juni 2012. Gearchiveerd op 3 mei 2014.
- ↑ Inwoners Oterleek willen niet fuseren met Heerhugowaard, Groot Alkmaar Dichtbij, 4 oktober 2012. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
- ↑ Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
- ↑ Benoeming burgemeester Alkmaar
- ↑ Databank Verkiezingsuitslagen, Kiesraad. Geraadpleegd op 7 maart 2022.
- ↑ Gemeenteraadsverkiezingen – 1982 t/m 2021, Noord-Holland, nlverkiezingen.com. Geraadpleegd op 7 maart 2022.
- ↑ Van OPA naar BAS, Alkmaar.nieuws.nl, 21 maart 2015. Geraadpleegd op 16 juni 2024.
- ↑ Raadslid Willem Peters stapt uit BAS en begint eigen Alkmaarse partij ’want met met mijn fractiegenoot Ben Bijl is niet meer te werken’, Noordhollands Dagblad, 19 oktober 2020. Gearchiveerd op 16 juni 2024.
- ↑ 'Lijst Peters' stopt ermee, raadslid sluit aan bij VVD, NH Nieuws, 25 mei 2021. Geraadpleegd op 16 juni 2024.
- ↑ Fractievoorzitter Gosse Postma van CDA stapt over naar BAS, RODI, 10 juli 2023. Geraadpleegd op 17 juni 2024.
