Midden-Groningen
Midden-Groningen is sinds 1 januari 2018 een gemeente bestaande uit de voormalige gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde in de Nederlandse provincie Groningen. De gemeenten zijn samengegaan in het kader van de gemeentelijke herindeling in de provincie Groningen 2013-2018. De gemeente heeft 61.573 inwoners per 31 januari 2023 (bron: CBS) en is hiermee de derde gemeente van de provincie qua inwonertal na Groningen en Westerkwartier.
Gemeente in Nederland ![]() | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
Situering | |||
Provincie | ![]() | ||
COROP-gebied | Overig Groningen | ||
Coördinaten | 53° 9′ NB, 6° 45′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 295,77 km² | ||
- land | 280,00 km² | ||
- water | 15,77 km² | ||
Inwoners (31 januari 2023) |
61.573? (220 inw./km²) | ||
Bestuurscentrum | Hoogezand | ||
Belangrijke verkeersaders | A7 N33 | ||
Station(s) | Kropswolde, Martenshoek, Hoogezand-Sappemeer en Zuidbroek | ||
Politiek | |||
Burgemeester (lijst) | Adriaan Hoogendoorn (ChristenUnie) | ||
Economie | |||
Gem. WOZ-waarde (2014) | € 168.000 | ||
Overig | |||
Netnummer(s) | 0598, 050 | ||
CBS-code | 1952 | ||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
Website | www.midden-groningen.nl | ||
Topografische kaart | |||
![]() | |||
Topografische kaart van Midden-Groningen | |||
Foto's | |||
Fraeylemaborg | |||
|
NaamBewerken
Op 15 maart 2016 werd de nieuwe naam voor de drie gemeenten bekendgemaakt in het dorpscentrum van Zuidbroek. Er kon gestemd worden op drie namen: Hogewolden, Woldmeren en Midden-Groningen. Met 48 procent van de stemmen werd uiteindelijk door de inwoners voor de naam Midden-Groningen gekozen.[1] Op 26 april 2016 is deze naam bekrachtigd door de drie gemeenteraden.
KernenBewerken
De gemeente bestaat uit de volgende plaatsen. De hoofdplaats en grootste plaats is Hoogezand.
Woonplaats (BAG) | Inwoners 2021[2] |
---|---|
Hoogezand | 21.830 |
Sappemeer | 8.085 |
Muntendam | 4.635 |
Zuidbroek | 3.575 |
Siddeburen | 3.205 |
Harkstede | 3.030 |
Slochteren | 2.140 |
Noordbroek | 1.880 |
Schildwolde | 1.685 |
Meeden | 1.705 |
Kropswolde | 1.635 |
Kolham | 1.345 |
Foxhol | 970 |
Westerbroek | 865 |
Kiel-Windeweer | 865 |
Froombosch | 840 |
Hellum | 545 |
Overschild | 495 |
Scharmer | 485 |
Tjuchem | 265 |
Steendam | 195 |
Tripscompagnie | 120 |
Woudbloem | 105 |
Luddeweer | 55 |
Waterhuizen | 25 |
Verder bestaat de gemeente uit de volgende buurten, buurtschappen en gehuchten: Achterdiep, Beneden Veensloot, Blokum, Borgercompagnie (deels), Borgweg, Boven Veensloot, De Oosterzanden (De Zanden), De Westerzanden (Akkereinde), Denemarken, Duurkenakker, Foxham, Foxholsterbosch, Gaarland, Heidenschap, Jagerswijk, Kalkwijk, Klein Harkstede, Kleinemeer, Korengarst, Lageland, Leentjer, Lula, Martenshoek, Meerwijck, Nieuwe Compagnie, Oostwold, De Paauwen, Ruiten, Schaaphok, Siddebuursterveen, Spitsbergen, Stootshorn, Tusschenloegen, Tussenklappen, Uiterburen, Veendijk, Wilderhof, Wolfsbarge en De Zanden.
Het deel van Meerstad dat bij Slochteren behoorde is per 1 januari 2017 toegevoegd aan de gemeente Groningen en is dus niet meegegaan in de fusie.
BevolkingBewerken
De gemeente Midden-Groningen had op 1 maart 2023 61 545 inwoners.
- 1 januari 2000 - 60 430 inwoners**
- 1 januari 2005 - 61 873 inwoners**
- 1 januari 2010 - 62 812 inwoners**
- 1 januari 2015 - 62 114 inwoners**
- 1 januari 2018 - 60 953 inwoners
- 1 januari 2020 - 60 797 inwoners
- 1 januari 2023 - 61 554 inwoners
(Bron CBS Statline) **=Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde
PolitiekBewerken
College van B&W [3]Bewerken
- Adriaan Hoogendoorn, burgemeester (CU)
- Openbare orde en veiligheid
- P&O beleid
- Facilitair (incl. gemeentelijke huisvesting & ICT)
- Handhaving
- Dienstverlening
- Communicatie
- David de Jong, wethouder (CU)
- Zorg, WMO/Gezondheid
- Beheer Openbare Ruimte
- Natuur en landschap
- Recreatie en toerisme
- Ruimtelijke ordening
- Project: Kerkstraat-Noord
- Wethouder voor: Foxham, Hoogezand-Noord, Foxhol, Zuidbroek en Kropswolde
- Jaap Borg, wethouder (VVD)
- Economische zaken en detailhandelsbeleid
- Bedrijventerreinen
- Verkeer en vervoer
- Projecten: Windpark N33, zonneparken en herinrichting Muntendam
- Wethouder voor: Hellum, Harkstede, Scharmer, Woudbloem, Muntendam en Meeden
- Erik Drenth, wethouder (CDA)
- Financiën
- Onderwijs inclusief accommodaties
- Sport en sportaccommodaties
- Wethouder voor: Siddeburen, Sappemeer, Froombosch, Westerbroek en Waterhuizen
- Peter Verschuren, wethouder (SP)
- Participatie en inkomen (BWRI)
- Arbeidsmarkt
- Duurzaamheid en energietransitie
- Milieu
- Jeugd (incl. jeugdzorg)
- Project: Gorecht-West
- Wethouder voor: Hoogezand-Zuid, Noordbroek, Kolham en Kalkwijk
- José van Schie, wethouder (PvdA)
- Leefbaarheid (beleid) en dorpshuizen
- Wonen inclusief omgevingsvisie/wet
- Gaswinning
- Erfgoed
- Cultuur [4]
- Wethouder voor: Overschild, Tjuchem, Steendam, Schildwolde, Slochteren en Kiel-Windeweer
GemeenteraadBewerken
De door de instelling van Midden-Groningen benodigde herindelingsverkiezingen werden gehouden op 22 november 2017.[5] De nieuwe raad trad aan op 2 januari 2018. De verkiezingen in maart 2022 zorgden voor een grote wisseling in de politieke verhoudingen. Gemeentebelangen steeg naar acht zetels en Leefbaar Midden Groningen, die een strategische alliantie was aangegaan met de BBB behaalde zes zetels. De traditionele cq landelijke partijen moesten, met uitzondering van een stabiel gebleven D66, verliezen incasseren.
Partij | 2017 | 2022 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
aantal stemmen | % | zetels | aantal stemmen | % | zetels | |
Gemeentebelangen | 2.546 | 14,8 | 5 | 5.368 | 23,41 | 8 |
BBB-LMG | 805 | 4,7 | 1 | 3.851 | 16,79 | 6* |
PvdA | 2.635 | 15,4 | 5 | 2.909 | 12,69 | 4 |
SP | 2.279 | 13,3 | 5 | 2.000 | 8,72 | 3 |
CDA | 1.645 | 9,6 | 4 | 1.959 | 8,54 | 3 |
ChristenUnie | 2.046 | 11,9 | 4 | 1.957 | 8,54 | 3 |
VVD | 2.161 | 12,6 | 4 | 1.833 | 7,99 | 2 |
GroenLinks | 1.301 | 7,6 | 3 | 1.791 | 7,81 | 2 |
D66 | 1.051 | 6,1 | 2 | 1.264 | 5,51 | 2 |
Seniorenpartij Groningen | 394 | 2,3 | 0 | |||
Roodgewoon | 292 | 1,7 | 0 | |||
Totaal | 17.155 | 100 | 33 | 22.932 | 100 | 33 |
Opkomstpercentage | 35,15% | 46,26% |
- Vijf raadsleden splitsten zich in 2022 af van BBB-LMG en vormden de nieuwe fractie Boer & Burger Partij Midden-Groningen.[6][7]
Openbaar vervoerBewerken
Aan de spoorlijn Groningen - Nieuweschans liggen vier stations binnen de gemeente Midden-Groningen: Kropswolde, Martenshoek, Hoogezand-Sappemeer en Zuidbroek. De treinen van Arriva rijden tweemaal per uur tussen Groningen en Winschoten (en eenmaal per uur rijdt die verder naar Duitsland) en (sinds 1 mei 2011) tweemaal per uur tussen Groningen en Veendam. Daarmee vertrekt vanaf alle treinstations elk kwartier een trein naar Groningen.
Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
---|---|---|---|
20100 RS 6 RB 57 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Hoogezand-Sappemeer – Zuidbroek – Bad Nieuweschans – Weener – ‒ Leer | Ook wel Wiederline genoemd. Langdurig geen treinverkeer mogelijk tussen Weener en Leer. Op dit traject rijdt lijnbus 620 van Weser-Ems Bus. Er rijden ook Arriva bussen tussen Groningen en Leer VV. |
37500 RS 6 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Hoogezand-Sappemeer – Zuidbroek – Winschoten – Bad Nieuweschans | In de ochtendspits begint één rit in Bad Nieuweschans. |
37800 RS 7 | Stoptrein (Arriva) | Groningen – Hoogezand-Sappemeer – Zuidbroek – Veendam |
De volgende buslijnen van onder andere Qbuzz, UVO en De Grooth Vervoer verzorgen het openbaar vervoer in de gemeente Midden-Groningen:
Lijn | Route | Vervoerder |
---|---|---|
5 | Annen - Zuidlaren - Westlaren - Haren - Groningen - (Tersluis) / (Harkstede - Scharmer) | Qbuzz |
13 | Veendam - Muntendam - Meeden - Westerlee - Heiligerlee - Winschoten | Qbuzz |
43 | Woldendorp - Termunten - Termunterzijl - Farmsum - Delfzijl | Qbuzz |
76 | Groningen - Waterhuizen - Westerbroek - Foxhol - Hoogezand | Qbuzz |
78 | Siddeburen - Leentjer - Wagenborgen - Woldendorp | Qbuzz |
107 | Groningen Zernike - Hoogezand - Kielwindeweer - Annerveenschekanaal - Bareveld - Stadskanaal | Qbuzz |
171 | Groningen Zernike - Hoogezand - Kielwindeweer - Borgercompagnie - Veendam | Qbuzz |
174 | Zuidbroek - Muntendam - Veendam | Qbuzz/De Grooth |
178 | Groningen - Kolham - Froombosch - Slochteren - Schildwolde - Hellum - Siddeburen - Appingedam | Qbuzz |
515 | Hoogezand - Sappemeer | De Grooth |
516 | Hoogezand - Foxhol - Kolham - Scharmer - Harkstede | De Grooth |
564 | Appingedam - Laskwerd - Overschild - Wittewierum - Woltersum - Ten Boer | UVO |
566 | Delfzijl - Farmsum - Meedhuizen - Tjuchem - Steendam - Laskwerd - Appingedam | UVO |
678 | Noordbroek - Slochteren - Schildwolde - Hellum - Siddeburen - Leentjer - Wagenborgen - Nieuwolda - Woldendorp | Qbuzz |
BezienswaardighedenBewerken
- Nederlands Hervormde begraafplaats (Hoogezand) met toren (1783) en gietijzeren graftekens
- Sint Willibrorduskerk te Sappemeer (1873), architect Pierre Cuypers
- N.H. Kerk (Koepelkerk) te Sappemeer (1653)
- Borg Welgelegen, met Franse tuin net buiten Sappemeer (de enige overgebleven buitenplaats van de Groninger veenkoloniën uit circa 1750; de tuin is in renaissancestijl aangelegd)
- In Slochteren staat een van de best bewaarde Groninger borgen, de Fraeylemaborg.
Walfriduskerk (Hellum), 11e eeuw
N.H. Kerk, Hoogezand (1669)
Kerk van Siddeburen, 12e eeuw
CultuurBewerken
MonumentenBewerken
In Midden-Groningen zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:
- Lijst van rijksmonumenten in Midden-Groningen
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Midden-Groningen
- Lijst van oorlogsmonumenten in Midden-Groningen
Kunst in de openbare ruimteBewerken
In Midden-Groningen zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
TheaterBewerken
Het Kielzog, onderdeel van het gemeentehuis in Hoogezand, is een theater, muziekschool, bibliotheek en kunstwerkplaats. De theaterzaal in het Kielzog heeft 400 zitplaatsen.
EconomieBewerken
WinkelenBewerken
Winkelen kan men onder meer in winkelcentrum De Hooge Meeren. Andere winkelcentra zijn te vinden in Martenshoek en Sappemeer. Sinds 2007 wordt een winkelcentrum ingericht in het zuiden van de stad onder de naam "Winkelpark".
SportBewerken
In Midden-Groningen zijn diverse sportverenigingen:
- Algemeen: SVN
- Badminton: BC Aristo, BC Bahosa, Drop Shot '74, BC Sportief Hoogezand
- Basketbal: Typhoons
- Gymnastiek / Turnen: FGV Foxhol, DFS (omnivereniging), SSV, WEO
- Handboogschieten: True Flight Archery
- Hockey: MHC DASH
- Judo: Hudo-Ryu Muntendam, Judovereniging Shi-Han
- Korfbal: Goorecht
- Tennis: LTC de Kalkwijck, LTC NOHN, TV Aloë, TV Muntendam, TV de Stirum, T.i.o.l.o
- Voetbal: FVV, VV Hoogezand, HS '88, VV Froombosch, VV HSC, VV Kiel-Windeweer, VV Kwiek, VV Meeden, VV Muntendam, VV SVG, VV Siddeburen, VV Westerbroek, VV ZNC
- Volleybal: Krathos, DFS
- Watersport: Kanovereniging De Futen, Zeilvereniging Zuidlaardermeer
- Zwemmen: Z & PC de Inktvis, Zwemvereniging De Pinquin, JRVS de Watervrienden , De Brug Midden-Groningen
De volgende sportaccommodaties bevinden zich in de gemeente:
- Manege Nieboer, Van der Duyn van Maasdamweg - paardensport
- MFC De Noordsuythoeve, Noordbroek
- Sportcentrum De Kalkwijck, Nieuweweg - zwembad, sporthal, dojo, fitness
- Sportpark de Bouwte, Meeden
- Sportcentrum Ruitershorn, Helder Camaraweg, Muntendam
- Sportpark Foxhol, Julianastraat - voetbal, tennis
- De Kalkwijck, Nieuweweg - voetbal, korfbal, hockey, tennis
- Sportpark Kiel-Windeweer, P. Venemakade - voetbal
- Sportpark Westerbroek, Vonderpad - voetbal, tennis
- Sportpark Sappemeer, Rijksweg Oost - tennis, voetbal
- Sportpark Zuidbroek
- Stal van Hoorn, Borgercompagnie - paardensport
- Tennisbanen Zuidbroek (Aloë), Muntendam, Meeden (Tiolo)
- Squash en Golf Centrum, Heveapad - squash, fitness, indoor golf
- IJsbanen te Meeden, Muntendam, Noordbroek, Zuidbroek
- Zwembad de Tobbe, Slochteren
LiteratuurBewerken
- N. van der Mei, Beleidsnota archeologie Midden-Groningen, Groningen: Libau 2020
Bronnen, noten en/of referenties
|