Leeuwarden (gemeente)

Leeuwarden ( uitspraak (info / uitleg)) (Stadsfries: Liwwadden of Leewadden; Fries: Ljouwert ( uitspraak (info / uitleg))) is een gemeente in het noorden van de Nederlandse provincie Friesland. De gemeente heeft in totaal 122.393 inwoners per 1 januari 2018 en hoort hiermee qua inwonertal tot de 25 grootste gemeenten van Nederland en is na Groningen de tweede grootste gemeente van Noord-Nederland. Leeuwarden heeft een oppervlakte van 167,10 km², waarvan 15,25 km² water.

Leeuwarden
Ljouwert

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland
Coördinaten	53° 12′ NB, 5° 47′ OL
Algemeen
Oppervlakte	166,99 km²
- land	151,70 km²
- water	15,29 km²
Inwoners (31 mei 2018)	122.335? (806 inw./km²)
Bestuurscentrum	Leeuwarden
Belangrijke verkeersaders	A31 N31 A32 N32 N355 N357 N359 N383
Station(s)	Leeuwarden, Leeuwarden Camminghaburen, Grou-Jirnsum, Mantgum
Politiek
Burgemeester (lijst)	Ferd Crone (PvdA)
Zetels Gemeenteraad PvdA CDA PAL/GroenLinks D66 VVD GBL FNP ChristenUnie Lijst058 50Plus Partij voor de Dieren	39 11 5 5 4 4 2 2 2 2 1 1
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)	€ 28.700 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)	€ 135.000
WW-uitkeringen (2014)	47 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	8900 - 9089
Netnummer(s)	058 en 0566
CBS-code	0080
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.leeuwarden.nl
Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland

Satellietfoto Leeuwarden, linksboven Vliegbasis Leeuwarden

De gemeente Leeuwarden in 1866

Topografische gemeentekaart van Leeuwarden, grenzen per 1-1-2018

De hoofdplaats van de gemeente is de gelijknamige stad Leeuwarden. De stad zelf telt ongeveer 108.000 inwoners per 1 september 2018.

Inhoud

Kernen

De gemeente Leeuwarden telt met ingang van 1 januari 2018 35 officiële kernen, waarvan de stad Leeuwarden verreweg de grootste is. Per die datum werd de gemeente Leeuwarden opgeheven, per dezelfde datum werd een nieuwe gemeente Leeuwarden ingesteld, bestaande uit het grondgebied van de opgeheven gemeente Leeuwarden, uitgebreid met het grondgebied van de gemeente Leeuwarderadeel en een deel van het grondgebied van de gemeente Littenseradeel.Voor de dorpen die eerder tot Littenseradeel behoorden is de Friese naam de officiële. Eerder werd door de gemeente Leeuwarden ook Wijtgaard al officieel verfriest tot Wytgaard.

Stad en dorpen

Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2018 behorende tot de gemeente Leeuwarden (let op, verschillende peildata):

Nederlandse naam	Stadsfriese naam	Friese naam	Inwoners
Leeuwarden	Liwwadden	Ljouwert	108.667
Stiens	-	Stiens	7.804
Grouw	-	Grou	5.757
Goutum	-	Goutum	2.565
Warga	-	Wergea	1.660
Irnsum	-	Jirnsum	1.292
Mantgum	-	Mantgum	1.172
Britsum	-	Britsum	1.134
Wirdum	-	Wurdum	1.040
Roordahuizum	Roadahuzum	Reduzum	1.096
Wartena	-	Warten	948
Wijtgaard	Wytgaard	Wytgaard	590
Weidum	-	Weidum	580
Cornjum	-	Koarnjum	489
Oosterlittens	-	Easterlittens	462
Lekkum	-	Lekkum	425
Hijum	-	Hijum	390
Jorwerd	-	Jorwert	337
Hijlaard	-	Hilaard	310
Jelsum	-	Jelsum	235
Oude Leije	-	Aldeleie	270
Snakkerburen	-	Snakkerbuorren	225
Baard	-	Baard	186
Hempens	Hempus	Himpens	155
Jellum	-	Jellum	146
Beers	-	Bears	131
Huins	-	Húns	110
Finkum	-	Feinsum	99
Idaard	-	Ideard	96
Friens	-	Friens	89
Swichum	-	Swichum	50
Warstiens	-	Warstiens	41
Aegum	Agum	Eagum	28
Lions	-	Leons	26
Teerns	Tirns	Tearns	16

Overige officiële kern:

• Miedum (circa 30 inwoners)

In juni 2007 is door de gemeentelijke naamgevingscommissie overigens vastgesteld dat Miedum officieel als dorp moet worden aangemerkt, terwijl Snakkerburen een buurtschap is. Dit zou blijken uit een document uit 1975. De hieronder genoemde buurtschappen hebben geen officiële status.

Buurtschappen

Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Hoek

Noardein

Tjaard

Vierhuis

Tsienzerburen

Bevolkingsgroei

Vanaf de jaren ´80 heeft de gemeente Leeuwarden een groeiende bevolking na een dip in de jaren ´70 van de vorige eeuw.

• 1960 - 82.649
• 1970 - 88.688
• 1980 - 84.518
• 1990 - 85.570
• 2000 - 88.887
• 2010 - 94.073
• 2011 - 94.838
• 2012 - 95.321
• 2013 - 95.949
• 2014 -107.412 (na gemeentelijke herindeling)

Bron: CBS Statline

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Waadhoeke	Noardeast-Fryslân	Tietjerksteradeel
		Smallingerland
Súdwest-Fryslân	De Fryske Marren	Heerenveen

Bestuur en politiek

De gemeenteraad van Leeuwarden bestaat uit 39 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 2006:

Gemeenteraadszetels
Partij	2006	2010	2014	2018
PvdA	15	11	12	11
CDA	5	5	6	5
D66	0	2	4	4
VVD	4	5	4	4
Gemeentebelangen Leeuwarden	2	4	4	2
PAL/GroenLinks	4	5	4	5
FNP	1	1	2	2
ChristenUnie	2	2	2	2
Verenigd Links - Feriene Lofts	-	-	1	-
SP	4	2	-	-
Lijst058	-	-	-	2
50PLUS	-	-	-	1
Partij voor de Dieren	-	-	-	1
Totaal	37	37	39	39

College van burgemeester en wethouders

Het college van B&W wordt 17 januari 2018 officieel benoemd en bestaat uit een coalitie van PvdA, CDA, Pal/GroenLinks en D66.

• Burgemeester: Ferd Crone (PvdA)

Zie ook: Lijst van burgemeesters van Leeuwarden

• Wethouders:
  • Henk Deinum (PvdA)
  • Sjoerd Feitsma (PvdA)
  • Friso Douwstra (CDA)
  • Herwil van Gelder (PAL/GroenLinks)
  • Hilde Tjeerdema (D66)
• Gemeentesecretaris: Reindert Hoek

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Leeuwarden (gemeente)
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Leeuwarden (gemeente)
• Lijst van oorlogsmonumenten in Leeuwarden

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Leeuwarden van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.