Barneveld (gemeente)

gemeente in Gelderland, Nederland

Barneveld (uitspraak, Nedersaksisch: Barreveld of Bareveld) is een gemeente in het midden van Nederland, in de provincie Gelderland, regio Gelderse Vallei. De hoofdplaats is de gelijknamige plaats Barneveld. De gemeente telt 62.603 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 176,66 km², waarvan 175,90 km² land en 0,76 km² water (1 januari 2024, Bron: CBS[1]). Een inwoner van Barneveld wordt een Barnevelder[2] genoemd. Barneveld werkt met de gemeenten Rhenen, Wageningen, Ede, Veenendaal, Nijkerk, Scherpenzeel en Renswoude samen in het regionaal samenwerkingsverband Regio Foodvalley.

Barneveld
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Barneveld (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Gelderland Gelderland
COROP-gebied Veluwe
Coördinaten 52° 8′ NB, 5° 35′ OL
Algemeen
Oppervlakte 176,66 km²
- land 175,90 km²
- water 0,76 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
62.603?
(356 inw./km²)
Bestuurscentrum Barneveld
Belangrijke verkeersaders A1 A30 N301 N344 N800 N802 N805
Station(s) Barneveld Centrum
Barneveld Noord
Barneveld Zuid
Politiek
Burgemeester (lijst) Jacco van der Tak (CDA)
Economie
Gemiddeld inkomen (2012) € 24.600 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014) € 291.000
WW-uitkeringen (2014) 28 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 3770-3776, 3780-3781, 3784-3785, 3794, 3886
Netnummer(s) 0342, 0577
CBS-code 0203
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.barneveld.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Barneveld
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Centrum van Barneveld.
Grootste kerk van Barneveld is "De Hoeksteen" van de GGiN.
Kaart van een deel van de gemeente Barneveld in 1866
Topografische gemeentekaart van Barneveld
Barneveld en omgeving

     Gemeentegrenzen

     Wijkgrenzen

     Buurtgrenzen

     Autosnelweg

     Secundaire weg

     Spoorweg

 

██ Geselecteerde gemeente

██ Bebouwd gebied

██ Bos of park

██ Binnenwater, rivier of kanaal

Op 1 januari 1812 werden Garderen en Voorthuizen als twee zelfstandige gemeenten van Barneveld afgesplitst. Zes jaar later, op 1 januari 1818, werden deze gemeenten herenigd met Barneveld.

Kernen bewerken

Inwoners per woonkern met kerngebied op 1 januari 2021
Nederlandse naam Nedersaksische naam Woonkern
Barneveld Barreveld 35.095
Voorthuizen Voorthuzen 11.340
Kootwijkerbroek Kootjebroek 5.740
Garderen Garder 2.150
Stroe Stroe 1.670
Terschuur Terschuur / Schuurdaarp 1.505
Zwartebroek Zwartebroek 1.440
De Glind De Gliend 620
Kootwijk Kootwiek / Kodik 275
Achterveld Achterveld 145
Bron: CBS[3]

Buurtschappen en andere onofficiële kernen: Essen, Esveld, Garderbroek, Harselaar, Kallenbroek, Moorst (gedeeltelijk), Wessel en Recreatiegebied Zeumeren.

Geografie bewerken

De gemeente Barneveld ligt voor een groot deel in het centrale deel van de Gelderse Vallei. In het oosten en het noordoosten liggen de zandgronden van de Veluwe met bossen, heidevelden en in de buurt van Kootwijk het Kootwijkerzand. De gemeente wordt van oost naar west doorsneden door de Barneveldse Beek.

Godsdienst bewerken

De gemeente Barneveld is gelegen in de zogeheten Bijbelgordel. De gemeente heeft naar landelijke maatstaven veel inwoners met een bevindelijk-gereformeerde geloofsovertuiging. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 werd de SGP de grootste partij (10 zetels). Samen met andere andere christelijke partijen, de ChristenUnie (5 zetels) en het CDA (4 zetels), hebben ze een meerderheid in de gemeenteraad.

Kerken bewerken

In de plaats is een groeiende meerderheid van de bevolking orthodox-protestants. De Hervormde Gemeente is de grootste kerkelijke gemeente. De grootste kerk is echter De Hoeksteen van de Gereformeerde Gemeente in Nederland met 2.550 zitplaatsen.

Economie bewerken

Landbouw bewerken

De gemeente kenmerkt zich door een hoge concentratie varkenshouderijen en pluimveehouderijen. Het landbouwgebied bestaat hoofdzakelijk uit grasland en relatief weinig akkerland, behalve aan de rand van de Veluwe en hier en daar verspreid over de gemeente.

Het aantal kippen in de gemeente Barneveld is het op een na grootste van alle Nederlandse gemeenten, te weten 3,2 miljoen kippen, na de gemeente Ede met 3,6 miljoen kippen (2020).[4]

Door de hoge concentratie van (pluim)vee kent de gemeente een hoog mestoverschot.

Toerisme bewerken

Vooral op de overgangszone tussen de Vallei en de Veluwe bevinden zich vele campings, in het bijzonder tussen Voorthuizen en Garderen.

Media bewerken

De gemeente Barneveld telt diverse media. De Barneveldse Krant van de BDU Uitgevers komt zes dagen per week uit en bericht over zaken uit gemeente en regio. In de publicatie op donderdag staan ook de officiële gemeentepagina's, evenals in de advertentie-editie Barneveld huis-aan-huis (ook BDU). Verder is De Stentor (Garderen) en het AD - Amersfoortse Courant van De Persgroep (alles behalve Garderen) gericht op de gemeente Barneveld. De website 112Barneveld brengt actueel lokaal (112) nieuws. De lokale omroep van de gemeente is A1 Mediagroep. Deze zendt op 93.1 FM op de kabel, 93.5 FM in de ether en via het internet uit.

Politiek bewerken

Gemeenteraad bewerken

Huidige zetelverdeling
       
De 33 zetels zijn als volgt verdeeld:

Samenstelling van de Barneveldse gemeenteraad sinds 1978:

Gemeenteraadszetels
Partij 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022
SGP 5 5 5 6 6 6 7 7 8 8 8 10
Lokaal Belang - - - - - - - - - - 4 7
ChristenUnie* 1 2 2 4 4 5 4 5 4 6 5 5
Pro'98** 3 2 3 3 5 7 6 5 6 6 5 4
CDA 13 11 11 11 9 7 8 7 6 5 5 4
VVD 3 5 4 3 3 4 3 4 4 3 2 2
Burger Initiatief - - - - - - - 2 3 3 2 1
Lijst 8 - - - - - - - 1 - - - -
Van Essen - - - - - - 1 - - - - -
Overige - - - 1 - - - - - - - -
Totaal 25 25 25 27 27 29 29 31 31 31 31 33
* ChristenUnie deed tot en met 1998 mee als combinatie RPF/GPV. In 1978 deden beide partijen los van elkaar mee en haalde allen de RPF een zetel.
** tot 1990: PvdA, in 1994: Progressief Barneveld (4 zetels) plus D66 (1 zetel)

College van B&W bewerken

De burgemeester van de gemeente Barneveld is sinds 9 februari 2023 Jacco van der Tak (CDA).[5]

De rest van het college wordt gevormd door wethouders van de SGP, Lokaal Belang en de ChristenUnie.

Besluitvorming over woningbouw bewerken

De raad is in de vergadering van 26 september 2006 akkoord gegaan met een overeenkomst tussen de gemeente en projectontwikkelaar Van de Mheen voor de aanleg van een nieuwe woonwijk in de plaats Barneveld, Veller genaamd. In oktober 2006 was het college voornemens om op korte termijn de ruimtelijke procedures te starten. Dat betekent dat er een voorontwerpbestemmingsplan ter inzage wordt gelegd voor geheel Veller I. Inmiddels is in Barneveld de wijk Veller II in aanbouw. In 2016 volgt in Voorthuizen de bouw van nieuwbouwwijk Holzenbosch.

De gemeente publiceert de planologische stappen op de gemeentepagina in de Barneveldse Krant.

Openbaar vervoer bewerken

Trein bewerken

De gemeente Barneveld heeft drie treinstations: station Barneveld Centrum, station Barneveld Noord en het in februari 2015 geopende station Barneveld Zuid. Hiervandaan vertrekken stoptreinen van Keolis Nederland in de richting van Ede-Wageningen en Amersfoort onder de naam RRReis.

Bus bewerken

De gemeente Barneveld heeft verschillende busverbindingen naar o.a. Arnhem, Amersfoort, Hoevelaken, Apeldoorn, Nijkerk en Harderwijk. De bussen worden gereden door EBS en Hermes onder de naam RRReis.

Aangrenzende gemeenten bewerken

   Aangrenzende gemeenten   
 Nijkerk
Amersfoort (U) 
     Putten       Ermelo 
             
 Leusden (U)   Apeldoorn 
 Woudenberg (U)       
 Scherpenzeel   Renswoude (U)   Ede        

Monumenten bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

In populaire cultuur bewerken

  • Grafisch ontwerper Will Bakker maakte in 1974 pauzebeelden voor de NOS met drijvende letters en eenden. Deze zijn gemaakt in Het Grijze Veen in Voorthuizen. De stills bleken zeer succesvol, want ze zijn tot ver in de jaren 80 gebruikt.

Zie ook bewerken

Zie de categorie Barneveld van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.