Vernatie

Vernatie of knopplooiing is de wijze waarop de bladeren in een embryonaal stadium van de bladknop gevouwen of gerold liggen. Ptyxis (ook wel: "bladschijf vernatie") is de wijze waarop in een bladknop bij zaadplanten een enkel blad gevouwen of gerold ligt (een embryonaal stadium). Het gaat bij vernatie, in tegenstelling tot ptyxis, om de rangschikking van het geheel van de verschillende onderdelen in een knop.

Vernatie kan, evenals ptyxis, beschouwd worden als een onderdeel van de prefoliatie, de wijze waarop bij zaadplanten de bladeren, individueel en in onderlinge samenhang, gevouwen of gerold liggen in een embryonaal stadium van debladknop. Bij prefoliatie gaat het om zowel ptyxis als vernatie. Vaak wordt er geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen de begrippen "ptyxis" en "vernatie" en wordt de laatste in brede zin gebruikt, of wordt de term "prefoliatie" gebruikt. De termen voor de vormen van ptyxis en die van vernatie lopen vaak door elkaar heen.

Bij bovenstaande begrippen gaat het om de vegetatieve bladeren. De ligging van de kelk- en kroonbladen in een knop van een bloem wordt de knopligging (ook wel estivatie) genoemd. Ook hiervoor wordt soms de term prefoliatie gebruikt. Hierbij valt de nadruk op de overlap van de randen van de verschillende segmenten (kelkbladen, kroonbladen).

• 

  circinaat

Bladstand, prefoliatie en knopligging

Fyllotaxis (bladstand) Fyllotaxis spiraalsgewijs, verspreid  (vlgns. rij van Fibonacci) distich, tweerijig, +1⁄2 tristich, drierijig, +1⁄3 pentastich, vijfrijig, +2⁄5 octostich, achtrijig, +3⁄8   tegenoverstaand decussaat, kruiswijs alternerend, afwisselend   verticillaat, kransstandig	Prefoliatie (ligging van bladeren) Ptyxis (ligging van individuele bladeren) Ptyxis inclinaat, met de top ingebogen circinaat, spiralig ingerold plicaat, gevouwen als een harmonica conduplicaat, langs de middennerf plat gevouwen convoluut, contort, gedraaid dakpansgewijs revoluut, bladranden teruggerold (naar beneden) involuut, bladranden naar boven omgerold	Knopligging (bloemonderdelen in de bloemknop) Knopligging dimeer, bloemdelen tweetallig trimeer, bloemdelen drietallig tetrameer, bloemdelenviertallig pentameer, bloemdelenvijftallig imbricaat, dakpansgewijs,  met dakpansgewijs overlappende segmenten convoluut, contort, gedraaid dakpansgewijs quincunciaal, in een +2⁄5 spiraal, aansluitend bij  de verspreide bladstand (bladspiraal) aan de stengel cochleair, cochleaat   valvaat, klepsgewijs, elkaar rakende segmenten klepsgewijs ingevouwen, induplicatief, naar binnen gevouwen klepsgewijs naar buiten gevouwen, reduplicatief   open, aperta, niet-rakende segmenten
	Vernatie (ligging van het geheel van de bladeren) Vernatie valvaat, klepsgewijs imbricaat, dakpansgewijs convoluut, contort, gedraaid dakpansgewijs induplicaat, klepsgewijs ingevouwen supervoluut, overlappende bladranden sterk naar boven gekruld rijdend, equitant, elkaar omvattende, dubbelgevouwen

Zie ook

• Botanische woordenlijst

Bronnen, noten en/of referenties

• Kalkman C. (1972) Mossen en vaatplanten: bouw, levenscyclus en verwantschappen van de Cormophyta. A. Oosthoek's uitgeversmaatschappij N.V., Utrecht
• Lanjouw, J. (1968) Compendium van de Pteridophyta en Spermatophyta (voortzetting van Pulles compendium). Academische Paperback. A. Oosthoek's Uitgeversmaatschappij N.V., Utrecht
• Stoffers, A.L. red. (1982) Compendium van de Spermatophyta. Bohn, Scheltema & Holkema. Utrecht / Antwerpen

Beschrijvende plantkunde: terminologie voor zaadplanten

Beschrijvende plantkunde: terminologie voor levermossen, mossen en hauwmossen

Gametofytfase: androecium · antheridium · archegonium · archegoniumbuik · bijcellen · blad · bladnerf · bladoortje · broedlichaam · calyptra · dorsale vleugel · duces · eicel · gametangium · gametofoor · gameet · haploïdie · huikje · lamel · merg · mosknop · protonema · rizoïde · socii · spermatozoïde · stereïde · topvleugel · voorkiem Sporofytfase: basaal membraan · cilia · columella · dekseltje · elatere · endostoom · epifragma · exospore · exostoom · grondvlies · gynoecium · halskanaal · diploïdie · hoofdcellen · kapselmond · kapselsteel · operculum · parafyse · peristoom · peristoomtand · processus · segmenten · seta · sporangium · sporekapsel · spore · sporofyt · sporogoon · theca · trommelvlies · venter · voorperistoom · wimpers · zuiltje · zygote Morfologie & anatomie: acrocarp · centrale cilinder · cladocarp mos · cuticula · epidermis · folieus levermos · huidmondje · levensvorm · pleurocarp · slaapmos · sluitcel · thalleus levermos · topkapselmos

Plantkunde en deelgebieden

Geobotanie (planten als onderdeel van de biosfeer)

Idiobotanie (planten onder gecontroleerde omstandigheden)

Overig