Abundantie (ecologie)
ecologische kwantiteit
Het begrip abundantie (talrijkheid) is in het vegetatiekundig onderzoek aan levensgemeenschappen een maat voor het voorkomen van soorten op een bepaalde oppervlakte of in een bepaald volume.[1]
Als abundantiemaat kan gebruikt worden:
- dichtheid: aantal individuen per oppervlakte of volume,
- frequentie: het percentage van het totale aantal deelmonsters, waarbinnen de soort is aangetroffen,
- bedekking: een maat voor de verticale projectie van de planten op de bodem,
- biomassa: meestal drooggewicht van de bovengrondse spruit of de gehele plant, maar het kan ook geschat worden uit het versgewicht,
- relatieve abundantie: percentage voor soortsabundantie van het totaal van abundanties voor alle soorten.
VegetatieonderzoekBewerken
| Tansley | Braun-Blanquet, gecombineerde schatting | numerieke transformatie | |||
|---|---|---|---|---|---|
| symbool | symbool | bedekking en | abundantie | ||
| Z/R/S | r | ≤1% | 1 individu | 1 | |
| + | 2-5 individuen, aanwezig | 2 | |||
| O | 1 | ≤5% | 6-50 individuen, duidelijk aanwezig | 3 | |
| 2m | >50 individuen, sterk aanwezig | 4 | |||
| F | 2a | 5% - 15% | - | 5 | |
| 2b | 16% - 25% | - | 6 | ||
| A | 3 | 26% - 50% | - | 7 | |
| 4 | 51% - 75% | - | 8 | ||
| D/CD | 5 | 76% - 100% | - | 9 | |
Om de abundantie van soorten in een landschap of landschapselement te schatten, kan gebruik worden gemaakt van de schaal van Tansley uit 1946, die gebruikmaakt van lettercodes. In België en Nederland wordt vaak een vereenvoudigde vorm ervan gebruikt met de volgende indeling:
- Z(eldzaam), R(are) of S(parse): soort komt slechts sporadisch voor met één enkele plant
- O(ccasioneel): soort komt af en toe voor
- F(requent): soort komt regelmatig voor
- A(bundant): soort komt talrijk voor
- D(ominant): soort overheerst over alle andere soorten,
CD: codominant, soort overheerst samen met een andere soort
| Minimumareaal | |
|---|---|
| type vegetatie | minimaal |
| graslanden | 4 m² |
| waterplanten | 10 m² |
| heide | 10 m² |
| akkeronkruiden | 20 m² |
| bossen en struwelen |
100 m² |
Vaak wordt de abundantie en de bedekking gecombineerd geschat, zoals in de schaal van Braun-Blanquet en de afgeleiden daarvan. Om een representatief beeld te krijgen van de vegetatie moet ten minste het minimumareaal worden onderzocht, dat is de minimale ruimte die een vegetatietype nodig heeft een om zich goed te kunnen ontwikkelen.
Als richtlijn wordt dikwijls genomen (zie tabel).
Om te kunnen rekenen met de schattingen volgens Tansley of Braun-Blanquet worden deze getransformeerd in een numerieke waarde.
ReferentiesBewerken
Plantkunde en deelgebieden
| Bijzondere plantkunde: | algologie · bryologie · dendrologie · fycologie · lichenologie · mycologie · pteridologie |
| Paleobotanie: | archeobotanie · dendrochronologie · fossiele planten · gyttja · palynologie · pollenzone · varens · veen |
| Plantenmorfologie & -anatomie: | beschrijvende plantkunde · adventief · apoplast · blad · bladgroenkorrel · bladstand · bloeiwijze · bloem · bloemkroon · boomkruin · celwand · chloroplast · collenchym · cortex · cuticula · eicel · epidermis · felleem · fellogeen · felloderm · fenologie · floëem · fytografie · gameet · gametofyt · groeivorm · haar · houtvat · huidmondje · hypodermis · intercellulair · intercellulaire ruimte · kelk · kroonblad · kurk · kurkcambium · kurkschors · levensduur · levensvorm · merg · meristeem · middenlamel · palissadeparenchym · parenchym · periderm · plantaardige cel · plastide · schors · sclereïde · sclerenchym · spermatozoïde · sponsparenchym · sporofyt · stam · steencel · stengel · stippel · symplast · tak · thallus · topmeristeem · trachee · tracheïde · tylose · vaatbundel · vacuole · vrucht · wortel · xyleem · zaad · zaadcel · zeefvat · zygote |
| Plantenfysiologie: | ademhaling · bladzuigkracht · evapotranspiratie · fotoperiodiciteit · fotosynthese · fototropie · fytochemie · gaswisseling · geotropie · heliotropisme · nastie · plantenfysiologie · plantenhormoon · rubisco · stikstoffixatie · stratificatie · transpiratie · turgordruk · vernalisatie · winterhard · worteldruk |
| Plantengeografie: | adventief · areaal · beschermingsstatus · bioom · endemisme · exoot · flora · floradistrict · floristiek · hoogtezonering · invasieve soort · Plantengeografie · status · stinsenplant · uitsterven · verspreidingsgebied |
| Plantensystematiek: | taxonomie · botanische nomenclatuur · APG I-systeem · APG II-systeem · APG III-systeem · APG IV-systeem · algen · botanische naam · cladistiek · Cormophyta · cryptogamen · classificatie · embryophyta · endosymbiontentheorie · endosymbiose · evolutie · fanerogamen · fylogenie · generatiewisseling · groenwieren · hauwmossen · kernfasewisseling · korstmossen · kranswieren · landplanten · levenscyclus · levermossen · mossen · roodalgen · varens · zaadplanten · zeewier |
| Vegetatiekunde & plantenoecologie: | abundantie · associatie · bedekking · biodiversiteit · biotoop · boomlaag · bos · Braun-Blanquet (methode) · broekbos · climaxvegetatie · clusteranalyse · concurrentie · constante soort · differentiërende soort · ecologische gradiënt · ecologische groep · Ellenberggetal · gemeenschapsgradiënt · grasland · heide · kensoort · kruidlaag · kwelder · minimumareaal · moeras · moslaag · ordinatie · pioniersoort · plantengemeenschap · potentieel natuurlijke vegetatie · presentie · regenwoud · relevé · ruigte · savanne · schor · steppe · struiklaag · struweel · successie · syntaxon · syntaxonomie · Tansley (methode) · toendra · tropisch regenwoud · trouw · veen · vegetatie · vegetatielaag · vegetatieopname · vegetatiestructuur · vegetatietype · vergrassing · verlanding |