Abundantie (ecologie)

Het begrip abundantie (talrijkheid) is in het vegetatiekundig onderzoek aan levensgemeenschappen een maat voor het voorkomen van soorten op een bepaalde oppervlakte of in een bepaald volume.

Als abundantiemaat kan gebruikt worden:

• dichtheid: aantal individuen per oppervlakte of volume,
• frequentie: het percentage van het totale aantal deelmonsters, waarbinnen de soort is aangetroffen,
• bedekking: een maat voor de verticale projectie van de planten op de bodem,
• biomassa: meestal drooggewicht van de bovengrondse spruit of de gehele plant, maar het kan ook geschat worden uit het versgewicht,
• relatieve abundantie: percentage voor soortsabundantie van het totaal van abundanties voor alle soorten.

Vegetatieonderzoek

Transformatie van de schattingen

Tansley		Braun-Blanquet, gecombineerde schatting			numerieke transformatie
symbool		symbool	bedekking en	abundantie
Z/R/S		r	≤1%	1 individu	1
		+		2-5 individuen, aanwezig	2
O		1	≤5%	6-50 individuen, duidelijk aanwezig	3
		2m		>50 individuen, sterk aanwezig	4
F		2a	5% - 15%	-	5
		2b	16% - 25%	-	6
A		3	26% - 50%	-	7
		4	51% - 75%	-	8
D/CD		5	76% - 100%	-	9

Om de abundantie van soorten in een landschap of landschapselement te schatten, kan gebruik worden gemaakt van de schaal van Tansley uit 1946, die gebruikmaakt van lettercodes. In België en Nederland wordt vaak een vereenvoudigde vorm ervan gebruikt met de volgende indeling:

• Z(eldzaam), R(are) of S(parse): soort komt slechts sporadisch voor met één enkele plant
• O(ccasioneel): soort komt af en toe voor
• F(requent): soort komt regelmatig voor
• A(bundant): soort komt talrijk voor
• D(ominant): soort overheerst over alle andere soorten,
  CD: codominant, soort overheerst samen met een andere soort

Vaak wordt de abundantie en de bedekking gecombineerd geschat, zoals in de schaal van Braun-Blanquet. Om een representatief beeld te krijgen van de vegetatie moet ten minste het minimumareaal worden onderzocht, dat is de minimale ruimte die een vegetatietype nodig heeft een om zich goed te kunnen ontwikkelen. Als richtlijn wordt dikwijls genomen:

• graslanden: ten minste 4 m²
• waterplanten: ten minste 10 m²
• heide: ten minste 10 m²
• akkeronkruiden: ten minste 20 m²
• bossen en struwelen: ten minste 100 m²

Om te kunnen rekenen met de schattingen volgens Tansley of Braun-Blanquet worden deze getransformeerd in een numerieke waarde.

Referenties

Vegetatiekunde

Algemene begrippen: concurrentie · dood hout · plantkunde van A tot Z · SynBioSys · vegetatie · vegetatiekunde · vegetatiekunde van A tot Z Biogeografie: adventief · archeofyt · areaal · autochtoon · beschermingsstatus · cultuurplant · cultuurvolger · disjunct verspreidingsgebied · eilandbiogeografie · endemie · exoot · extinctie · florarijk · floristiek · inburgering · inheems · invasieve soort · kosmopolitische verspreiding · massa-extinctie · Rode Lijst van de IUCN · status · synchorologie · uitsterven · verspreidingsgebied · vestiging Levensvorm: bladrozet · bladverliezend · boom · chamaefyt · dwergstruik · epifyt · fanerofyt · geofyt · grasachtig · groenblijvend · helofyt · hemikryptofyt · houtige plant · hydrofyt · klimplant · kruidachtig · liaan · loofboom · naaldboom · slingerplant · struik · succulent · therofyt · winterhard Standplaats: boomgrens · ecologische groep · Ellenberggetal · extremofiel · freatofyt · halofiel · halofyt · hellingbos · helofyt · indicatorplant · indicatorwaarde van Ellenberg · oecologische groep · standplaatsfactor · stroomdalflora · tredplant · verlandingsvegetatie · xerofiel · xerofyt · zoutplant Structuur en textuur: biodiversiteit · biomassa · boomlaag · kruidlaag · moslaag · ondergroei · pioniersoort · schimmellaag · Shannon-index · strooisellaag · struiklaag · symmorfologie · vegetatielaag · vegetatiestructuur · vegetatieperiode Syntaxonomie: associatie · associatiefragment · derivaatgemeenschap · fytocoenologie · fytocoenon · fytosociologie · klasse · klasse-eigen · klasse-vreemd · onderverbond · orde · plantengemeenschap · plantensociologie · rompgemeenschap · subassociatie · syntaxon · syntaxoncode · syntaxonomie‎ · verbond Vegetatieonderzoek: abundantie · bedekking · Braun-Blanquetmethode · constante soort · differentiërende soort · exclusieve soort · Frans-Zwitserse school · International Association for Vegetation Science · kensoort · minimumareaal · Plantensociologische Kring Nederland · preferente kensoort · preferente soort · presentie · relevé · trouw · vegetatieopname · vegetatieschaal van Tansley · Zürich-Montpellier school Vegetaties: climaxvegetatie · dijkvegetatie · geriefbos · houtwal · Landelijke Vegetatie Databank · potentieel natuurlijke vegetatie · watervegetatie · De vegetatie van Nederland (boek)

Plantkunde en deelgebieden