Regering-De Croo

Belgische federale regering sinds 2020

De regering-De Croo (1 oktober 2020 - heden) is de huidige Belgische federale regering, onder leiding van Alexander De Croo. Ze werd gevormd na de federale verkiezingen van 2019 en bestaat uit de liberalen (Open Vld, MR), sociaaldemocraten (sp.a (intussen Vooruit), PS), groenen (Groen, Ecolo) en CD&V, de zogenaamde Vivaldicoalitie. In het parlement heeft de coalitie een meerderheid van 87 zetels op 150. De regering werd voorafgegaan door de minderheidsregering-Wilmès II. Deze regering werd aangesteld om de gevolgen van de COVID-19-pandemie aan te pakken.

Regering-De Croo
Zetelverdeling regering-De Croo in de Kamer van volksvertegenwoordigers
Coalitie MR/Open Vld
PS/sp.a, later Vooruit
Ecolo/Groen
CD&V
Zetels Kamer 87 van 150
Premier Alexander De Croo
Aantreden 1 oktober 2020
Voorganger Wilmès II
Portaal  Portaalicoon   België

Formatie bewerken

  Zie Regeringsformaties België 2019-2020 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Na de federale verkiezingen van 2019 volgden er verschillende pogingen om de grootste partij van Vlaanderen N-VA en de grootste partij aan Franstalige kant, PS, samen te brengen. Deze pogingen strandden voortdurend op een mislukking. Bij het begin van de uitbraak van het SARS-CoV-2-virus, dat COVID-19 veroorzaakt, in maart 2020 was er nog steeds geen vooruitzicht op een nieuwe regering. Als oplossing werd de regering in lopende zaken Wilmès II omgevormd tot een noodregering met volle bevoegdheden voor zes maanden.

Na de eerste besmettingsgolf kwam de politiek overeen om de onderhandelingen voor een nieuwe regering terug op te starten. Een regering met de Waalse socialisten en Vlaams-nationalisten werd bijna mogelijk, maar strandde uiteindelijk toch. Paul Magnette, voorzitter van de PS, en Bart De Wever, voorzitter van N-VA, hadden wel een akkoord met elkaar en de sp.a, CD&V en cdH, maar konden de liberalen niet overtuigen van hun project. Nadat paars-geel definitief begraven leek, gingen de socialisten, liberalen, groenen en CD&V het engagement aan om samen een akkoord te vormen. Na verkenningsrondes, was het op 23 september mogelijk om officieel de onderhandelingen op te starten. Op 30 september was het regeerakkoord klaar.

De regeringsverklaring van 3 oktober 2020 duurde minder dan twintig minuten. Daartoe kwam de Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers voor het eerst bijeen in de zetel van het Europees Parlement in Brussel, waar de afstandsregels in het kader van de coronapandemie gewaarborgd konden worden. Tijdens de bijeenkomst riep premier Alexander De Croo op tot "herstel van het vertrouwen" en beloofde hij regeringswerk dat "constructief, betrouwbaar en respectvol" zou zijn.

De grondwettelijk vereiste motie van vertrouwen kreeg steun van 87 Kamerleden (regeringsfracties en niet-ingeschrevene Emir Kir), 54 stemden tegen (N-VA, Vlaams Belang, PVDA, niet-ingeschrevene Jean-Marie Dedecker) en zeven onthielden zich (cdH en DéFI). De twee Belgische partijen met de meeste stemmen, N-VA en Vlaams Belang, bekritiseerden dat de coalitie geen meerderheid heeft onder de Vlaamse parlementsleden, hoewel Vlaanderen de grootste deelstaat is.

Samenstelling bewerken

Premier en vicepremiers in de regering-De Croo
Functie en bevoegdheid Minister Ambtstermijn Party
Foto Naam Start Einde
Premier   De Croo, Alexander Alexander De Croo 1 oktober 2020 heden Open Vld
Vicepremier

Economie en Werk

  Dermagne, Pierre-Yves Pierre-Yves Dermagne 1 oktober 2020 heden PS
Vicepremier

Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Buitenlandse Handel en de Federale Culture Instellingen

  Wilmès, Sophie Sophie Wilmès 1 oktober 2020 14 juli 2022 MR
Vicepremier (sinds 15 juli 2022)

Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s, Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing

  Clarinval, David David Clarinval 1 oktober 2020 heden
Vicepremier

Mobiliteit

  Gilkinet, Georges Georges Gilkinet 1 oktober 2020 heden Ecolo
Vicepremier

Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding (en sinds 28 juni 2022 met Nationale Loterij)

  Van Peteghem, Vincent Vincent Van Peteghem 1 oktober 2020 heden cd&v
Vicepremier

Sociale Zaken en Volksgezondheid

  Vandenbroucke, Frank Frank Vandenbroucke 1 oktober 2020 heden Vooruit
Vicepremier

Ambtenarenzaken, Overheidsbedrijven, Telecommunicatie en Post

  De Sutter, Petra Petra De Sutter 1 oktober 2020 heden Groen
Vicepremier

Justitie en Noordzee

  Van Quickenborne, Vincent Vincent Van Quickenborne 1 oktober 2020 22 oktober 2023 Open Vld
  Van Tigchelt, Paul Paul Van Tigchelt 22 oktober 2023 heden
Ministers in de regering-De Croo
Functie en bevoegdheid Minister Ambtstermijn Party
Foto Naam Start Einde
Minister

Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een beperking, Armoedebestrijding en Beliris

  Lalieux, Karine Karine Lalieux 1 oktober 2020 heden PS
Minister

Defensie

  Dedonder, Ludivine Ludivine Dedonder 1 oktober 2020 heden PS
Minister

Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal

  Khattabi, Zakia Zakia Khattabi 1 oktober 2020 heden Ecolo
Minister

Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing

  Verlinden, Annelies Annelies Verlinden 1 oktober 2020 heden cd&v
Minister

Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid

  Kitir, Meryame Meryame Kitir 1 oktober 2020 17 december 2022 Vooruit
  Gennez, Caroline Caroline Gennez 17 december 2022 heden
Minister

Energie

  Van der Straeten, Tinne Tinne Van der Straeten 1 oktober 2020 heden Groen
Minister

Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Buitenlandse Handel en de Federale Culturele Instellingen

  Lahbib, Hadja Hadja Lahbib 15 juli 2022 heden MR
Staatssecretariaten
  Thomas Dermine
(1986)
Relance, Strategische Investeringen en Wetenschapsbeleid, toegevoegd aan de Minister van Economie en Werk 1 oktober 2020 - heden PS
  Mathieu Michel
(1979)
Digitalisering, Administratieve Vereenvoudiging, Privacy en de Regie der gebouwen, toegevoegd aan de Eerste Minister 1 oktober 2020 - heden MR
  Sarah Schlitz
(1986)
Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit, toegevoegd aan de Minister van Mobiliteit 1 oktober 2020 - 26 april 2023 Ecolo
  Marie-Colline Leroy
(1984)
2 mei 2023 - heden
  Sammy Mahdi
(1988)
Asiel en Migratie, belast met de Nationale Loterij
toegevoegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken
1 oktober 2020 - 28 juni 2022 CD&V
  Nicole de Moor
(1984)
Asiel en Migratie toegevoegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken 28 juni 2022 - heden CD&V
  Eva De Bleeker
(1974)
Begroting en Consumentenbescherming, toegevoegd aan de Minister van Justitie 1 oktober 2020 - 18 november 2022 Open Vld
  Alexia Bertrand
(1979)
18 november 2022 - heden

Opmerkingen bewerken

  • De gemiddelde leeftijd van de regeringsleden bij aantreden was 44 jaar. De jongste was staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) met 32 jaar, de oudste was vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) met 65 jaar. Hiernaast hadden maar vijf van de twintig regeringsleden federale bestuurservaring.
  • Het is de eerste federale regering in België die samengesteld is met vier partijfamilies (socialisten, liberalen, groenen en christendemocraten).
  • Voor het eerst in de geschiedenis was het kabinet bij aantreden in evenwicht met tien vrouwen en tien mannen. Na het ontslag van Mahdi en het aantreden van De Moor werd dit de eerste Belgische regering met meer vrouwelijke dan mannelijke leden. Het kernkabinet bevatte bij aanvang wel maar twee vrouwelijke vicepremiers. Na het ontslag van Wilmès daalde dit tot een. Petra De Sutter (Groen) is de eerste transgender minister in Europa.[1]

Wijzigingen bewerken

  • Op 21 april 2022 legde Sophie Wilmès (MR) vanwege familiale redenen met onmiddellijke ingang haar bevoegdheden als vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Buitenlandse Handel en Federale Culturele Instellingen tijdelijk neer.[2] Wilmès bleef formeel aan als vicepremier en minister, terwijl het beheer over haar bevoegdheden vanaf 22 april werd waargenomen door collega's in de regering. Premier Alexander De Croo (Open Vld) werd belast met Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, David Clarinval (MR), minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s, Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, nam haar taken als vicepremier en minister van Buitenlandse Handel waar en Mathieu Michel (MR), staatssecretaris voor Digitalisering, Administratieve Vereenvoudiging, Privacy en de Regie der gebouwen, werd belast met het beheer van de bevoegdheid Federale Culturele Instellingen.[3]
  • Op 28 juni 2022 nam Sammy Mahdi (CD&V) ontslag als staatssecretaris voor Asiel en Migratie, belast met de Nationale Loterij, naar aanleiding van zijn verkiezing tot partijvoorzitter van CD&V. Dezelfde dag werd hij in de regering opgevolgd door Nicole de Moor.[4]
  • Op 14 juli 2022 besloot Sophie Wilmès (MR) om definitief ontslag te nemen als vicepremier en minister om dezelfde redenen als haar eerdere ontslag op 21 april 2022. Ze werd de dag nadien als minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Buitenlandse Handel en Federale Culturele Instellingen opgevolgd door Hadja Lahbib. Minister David Clarinval nam haar bevoegdheden als vice-premier definitief over.
  • Op 19 oktober 2022 legde Meryame Kitir (Vooruit) tijdelijk haar taken als minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid neer vanwege mentale problemen en strubbelingen op haar kabinet.[5] Kitir bleef formeel aan als minister, terwijl het beheer over haar bevoegdheden op 20 oktober werd overgedragen aan haar partijgenoot Frank Vandenbroucke, vice-eerste minister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Op 17 december 2022 trad Kitir definitief terug als minister en werd ze opgevolgd door Caroline Gennez[6].
  • Op 18 november 2022 nam Eva De Bleeker (Open Vld) ontslag nadat ze in één week tijd tweemaal begrotingscijfers naar buiten bracht die niet conform de regeringsovereenkomsten waren. Alexia Bertrand nam dezelfde dag over. Ze schafte zich hiervoor een lidkaart van Open Vld aan. Tot dan was ze fractieleider voor de MR in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.[7][8][9]
  • Op 26 april 2023 diende Sarah Schlitz (Ecolo) haar ontslag in als staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit nadat haar departement onder vuur kwam te liggen voor het gebruik van haar persoonlijke logo in overheidscommunicatie en zij daarover volgens de oppositie had gelogen in het parlement.[10] Op 2 mei 2023 werd Marie-Colline Leroy beëdigd als haar opvolgster.[11]
  • Op 20 oktober 2023 bood Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zijn ontslag aan als vicepremier en minister van Justitie en Noordzee, hetgeen twee dagen later werd aanvaard. Na een terreuraanslag op Zweden in Brussel bleek dat een magistraat bij het parket van Brussel een Tunesisch uitleveringsverzoek van de dader niet had behandeld. Van Quickenborne verklaarde dat hij zijn politieke verantwoordelijkheid wilde nemen voor deze fout.[12] Op 22 oktober 2023 werd Paul Van Tigchelt ingezworen als zijn opvolger.[13]

Centrale functies bewerken

Tijdens de onderhandelingen moesten er naast de ministerportefeuilles ook andere kernfuncties worden uitgedeeld. Het voorzitterschap van Kamer en Senaat werden waargenomen door respectievelijk Patrick Dewael van Open Vld en Sabine Laruelle van MR. Voor het Europees niveau werd beslist om Didier Reynders van MR af te vaardigen als Europees Commissaris voor België.

Functie en bevoegdheden Naam Partij Termijn
  Europees commissaris
Justitie (Commissie-Von der Leyen)
  Didier Reynders MR 1 december 2019 - heden
  Voorzitter
Kamer van volksvertegenwoordigers
  Éliane Tillieux PS 13 oktober 2020 - heden
  Voorzitter
Senaat
  Stephanie D'Hose Open Vld 13 oktober 2020 - heden