Regering-Theunis I
De regering-Theunis I regeerde over België van 16 december 1921 tot 5 april 1925 en telde 6 ministers van de Katholieke Unie en 5 liberale ministers.
Regering-Theunis I
| ||||
| ||||
Zetelverdeling van de bestuursmeerderheid van regering-Theunis I in de Kamer van volksvertegenwoordigers
| ||||
| Coalitie | Katholieke Unie, Liberalen | |||
| Zetels Kamer | 80 + 33 = 113 | |||
| Premier | Georges Theunis | |||
| Aantreden | 16 december 1921 | |||
| Ontslagnemend | 5 april 1925 | |||
| Voorganger | Carton de Wiart | |||
| Opvolger | Van de Vyvere | |||
| ||||
Inhoud
VormingBewerken
Na de grondwetsherziening van 1921 zijn de socialisten van de Belgische Werkliedenpartij numeriek niet meer nodig in de regering. Nog voor de verkiezingen van 20 november 1921 wordt door Max-Léo Gérard, secretaris van de koning, een regeerprogramma opgesteld, met voorop de sanering van de overheidsfinanciën. Georges Theunis, afkomstig uit de zakenwereld en onder de vorige regeringen delegatieleider bij de Commissie voor Herstelbetalingen, en vervolgens minister van Financiën, wordt op 5 december aangesteld als formateur en presenteert zijn nieuwe regering op 16 december.
MaatregelenBewerken
Sociaal-economisch voert de regering een conservatief beleid: de uitgaven aan de werkloosheidsuitkeringen worden beperkt. Zij wil de strikte achturige werkdag versoepelen, maar stuit op tegenstand van de vakbonden. De stijging van de levensduurte wordt echter niet aangepakt.
In januari 1923 neemt het Belgisch leger deel aan de Ruhrbezetting. De dienstplicht wordt uitgebreid van tien naar twaalf maanden.
Een belangrijk dossier uit het minimumprogramma van de Vlaamse beweging, de vernederlandsing van de Gentse universiteit, moet nog worden aangepakt. Hiervoor trekt Theunis ministers uit de academische wereld aan als expert ter zake: eerst Eugène Hubert, vervolgens Léon Leclère, en ten slotte Pierre Nolf. Het compromis dat uit de bus komt kan echter van flamingante kant niet op bijval rekenen en wordt schamper de Nolf-barak genoemd.
Val en doorstartBewerken
Op 27 februari 1924 verwerpt het parlement het Frans-Belgisch handelsakkoord. Premier Theunis biedt het ontslag van de regering aan de koning aan, maar deze belast hem onmiddellijk met een nieuwe formatieopdracht. Op 11 maart 1924 komt een vernieuwde regering-Theunis tot stand, met twee christendemocratische ministers: Paul Tschoffen en Henri Carton de Tournai. De verongelijkte Henri Jaspar komt echter niet terug als minister. Met de steun van de christendemocratische vleugel wordt het handelsakkoord alsnog aangenomen.
De vernieuwde regering werkt nog een jaar door en biedt haar ontslag aan bij de vervroegde verkiezingen van 5 april 1925.
SamenstellingBewerken
| Minister | Naam | Partij | Mandaat | |
|---|---|---|---|---|
| Premier en Financiën | Georges Theunis | Katholieke Partij | extra-parlementair | |
| Buitenlandse Zaken | Henri Jaspar | Katholieke Partij | Kamerlid | |
| Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid | Paul Berryer | Katholieke Partij | Senator | |
| Kunsten en Wetenschappen | Eugène Hubert | Liberalen | extra-parlementair | |
| Justitie | Fulgence Masson | Liberalen | Kamerlid | |
| Landbouw en Openbare Werken | Albéric Ruzette | Katholieke Partij | Senator | |
| Nijverheid en Arbeid | Romain Moyersoen | Katholieke Partij | Senator | |
| Spoorwegen Posterijen en Telegrafie | Xavier Neujean | Liberalen | Kamerlid | |
| Landsverdediging | Albert Devèze | Liberalen | Kamerlid | |
| Koloniën | Louis Franck | Liberalen | Kamerlid | |
| Economische Zaken | Aloys Van de Vyvere | Katholieke Partij | Kamerlid | |
HerschikkingenBewerken
- 16 oktober 1922
- Eugène Hubert (liberalen) neemt ontslag als minister van Kunsten en Wetenschappen en wordt opgevolg door Léon Leclère
- 8 november 1922
- Léon Leclère (liberalen) neemt ontslag als minister van Kunsten en Wetenschappen en wordt opgevolgd door Pierre Nolf
- 6 augustus 1923
- Albert Devèze (liberalen) neemt ontslag als minister van Landsverdediging en wordt opgevolgd door Pierre Forthomme
- 11 maart 1924
- Henri Jaspar (Katholieke Partij) neemt ontslag als minister van Buitenlandse Zaken en wordt opgevolgd door Paul Hymans (liberalen)
- Romain Moyersoen (Katholieke Partij) neemt ontslag als minister van Arbeid en Nijverheid en wordt minister van Economische Zaken, in opvolging van de ontslagnemende Aloys Van de Vyvere; Paul Tschoffen wordt minister van Arbeid en Nijverheid
- Louis Franck (liberalen) neemt ontslag als minister van Koloniën en wordt opgevolgd door Henri Carton de Tournai (Katholieke Partij).
