Patrick Dewael

Vlaams politicus

Patrick Yvonne Hugo Dewael[2] (Lier, 13 oktober 1955) is een Belgisch politicus voor de Open Vld en was de 3de minister-president van Vlaanderen. Ook werd hij driemaal voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers.[3]

Patrick Dewael
Patrick Dewael (2009)
Volledige naam Patrick Yvonne Hugo Dewael
Geboren Lier, 13 oktober 1955
Kieskring Limburg
Regio Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Land Vlag van België België
Partij PVV / VLD / Open Vld
3de minister-president van Vlaanderen
Aangetreden 13 juli 1999
Einde termijn 5 juni 2003
Regering Dewael I
Voorganger Luc Van den Brande
Opvolger Bart Somers
Functies
1983-heden Gemeenteraadslid Tongeren
1985-1999 Volksvertegenwoordiger
1985-1992 Vlaams minister van Cultuur
1985-1995 Lid Vlaamse Raad
1992-1999 Fractievoorzitter Kamer van volksvertegenwoordigers
1994-heden Burgemeester Tongeren
1999-2003 Minister-president van Vlaanderen
1999-2001 Vlaams minister van Financiën, Begroting en Buitenlands Beleid
2003-2007 Vicepremier
2003-2008 Minister van Binnenlandse zaken
2008-heden Volksvertegenwoordiger[1]
2008-2010 Kamervoorzitter
2011-2014 Fractievoorzitter Kamer van volksvertegenwoordigers
2014 Kamervoorzitter
2014-2019 Fractievoorzitter Kamer van volksvertegenwoordigers
2019-2020 Kamervoorzitter
Portaal  Portaalicoon   België
Politiek

Biografie bewerken

Opleiding bewerken

Zijn vader kwam als arrondissementscommissaris in Tongeren wonen.[4] Zijn middelbaar onderwijs volgde Dewael aan het Koninklijk Atheneum in Tongeren. Daarna behaalde hij in 1977 een licentie in de rechten en een licentie in het notariaat aan de VUB. Tussen 1978 en 1985 was Dewael actief als advocaat.

Politieke carrière bewerken

Zijn carrière in de liberale beweging begon in 1977 Dewael als voorzitter van het Liberaal Vlaams Studentenverbond aan de VUB. Vanaf 1978 was hij er de algemeen voorzitter. Daarna werd hij politiek secretaris van de PVV-jongeren. Van mei tot oktober 1980 werkte hij op het kabinet van toenmalig minister van Justitie Herman Vanderpoorten, zijn oom.

In 1985 werd Dewael voor het eerst verkozen als lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers in het arrondissement Tongeren-Maaseik en al onmiddellijk minister van Cultuur in de Vlaamse Executieve (de voorloper van de Vlaamse regering), nauwelijks 30 jaar oud. Dit ambt zou hij bekleden tot in 1992, achtereenvolgens in de regeringen Gaston Geens II, III en IV. Onder de voogdij van Patrick Dewael werd het Kabeldecreet (de liberalisering van de televisiemarkt in Vlaanderen) goedgekeurd, waardoor de eerste commerciële omroep, VTM, de uitzendingen startte.

In de periode december 1985-mei 1995 had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Vlaamse Raad. De Vlaamse Raad was vanaf 21 oktober 1980 de opvolger van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op 7 december 1971 werd geïnstalleerd, en was de voorloper van het huidige Vlaams Parlement.

Van 1992 tot 1999 was hij fractieleider van VLD in de Kamer, en voerde Dewael mee oppositie tegen de regeringen Dehaene I en II. In 1995 stelde hij zich kandidaat voor het voorzitterschap van VLD en hoewel hij topfavoriet was, werd hij toch verslagen door Herman de Croo.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 werd Dewael in januari 1995 burgemeester van Tongeren, waar hij in 1983 gemeenteraadslid werd.

Na de verkiezingsnederlaag van de CVP bij de federale en regionale verkiezingen in 1999 werd in Vlaanderen een coalitie op de been gebracht van VLD, SP, Agalev en de fractie VU&ID (de zogenaamde paars-groene coalitie), waarvan Dewael als minister-president de leiding nam.

Nog als minister-president van de Vlaamse regering nam Dewael deel aan de federale verkiezingen van mei 2003, als kandidaat voor de VLD in de provinciale kieskring Limburg, en werd hij verkozen in de Kamer. Daarop verliet hij de Vlaamse regering om opgenomen te worden in de regering-Verhofstadt II als minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier.

In september 2008 raakte zijn kabinet in opspraak door de onregelmatige benoemingen van twee secretaresses van het hoofd van de federale politie Fernand Koekelberg en de benoeming van kabinetsmedewerkster Christa Debeck in de Algemene Inspectie via frauduleuze examenresultaten.

Daar waar Dewael in de Vlaamse regering de rol van bruggenbouwer tussen vier verschillende coalitiepartijen op zich nam, heeft hij zich als minister van Binnenlandse Zaken sterker geprofileerd, onder andere in het debat over de hoofddoeken bij islamitische vrouwen.

Sedert hij in 1999 minister werd, was hij nog slechts titelvoerend burgemeester van Tongeren. Terwijl hij aan regeringen deelnam, werd hij door schepenen als waarnemend burgemeester vervangen, opeenvolgend door Jef Simon (1999-2003), Carmen Willems (2003-2009) en Hugo Biets (2009-2010). In 2010 hernam hij het effectieve burgemeesterschap en oefent het mandaat nog steeds uit.

Bij de aanvang van de regering-Van Rompuy op 30 december 2008 leverde Dewael zijn ministerportefeuille in na een lange ministeriële carrière. De daaropvolgende dag volgde hij Herman Van Rompuy op als voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers en bleef dit tot in 2010. Bij het aantreden van de regering-Di Rupo werd hij in 2011 terug Open Vld-fractieleider in de Kamer. In 2014 werd hij kortstondig opnieuw voorzitter van de Kamer tijdens de formatiegesprekken van de regering-Michel I. Nadat die regering gevormd werd, werd hij opnieuw fractieleider van Open Vld. In 2019 stelde hij zich als lijsttrekker opnieuw kandidaat voor de Kamer[5] en werd hij opnieuw herkozen. Als langst zetelende parlementslid zat hij de eerste vergadering van de nieuw verkozen Kamer voor.[6] Vervolgens werd hij verkozen voor een derde termijn als Kamervoorzitter.[7]

Toen de federale regeringsvorming in 2019-2020 in februari 2020 in het slop was geraakt, benoemde koning Filip hem tot koninklijk opdrachthouder, samen met Senaatsvoorzitter Sabine Laruelle.[8] In maart 2020 kon het duo hun opdracht met succes afronden; de zetelende regering van lopende zaken werd een tijdelijke minderheidsregering en kreeg voor zes maanden volmachten om de coronacrisis aan te pakken.[9]

Bij de formatie van regering-De Croo werd bepaald dat Éliane Tillieux Dewael zou opvolgen als Kamervoorzitter. Na zijn Kamervoorzitterschap werd hij opnieuw volwaardig burgemeester van Tongeren en voorzitter van de Kamercommissie Energie en Klimaat.

Privéleven bewerken

Dewael werd geboren in een liberaal milieu. Net als voormalig minister Marleen Vanderpoorten is hij een kleinkind van Arthur Vanderpoorten (de vader van zijn moeder), voormalig liberaal minister in de Belgische regering.

Hij was gehuwd met advocate Marleen Van Doren en heeft twee zonen (waaronder Hasselts schepen Frank Dewael) en een dochter (Sophie). Op 24 augustus 2005 kondigde hij in een persmededeling aan dat hij zou scheiden van zijn vrouw vanwege een relatie met VRT-radiojournaliste Greet Op de Beeck. Na zijn scheiding werden Op de Beeck en hij levensgezellen, en op 19 juli 2019 trouwden ze.[10]

Eretekens bewerken

Bibliografie bewerken

  • Eelt op mijn ziel - 2007
  • Het Vlaams Manifest. Meer ruimte voor de regio's - 2002
  • Wederzijds respect. De gevaren van het Blok - 2001
  • Vooruitzien. Ideeën over een kleurrijk Vlaanderen - 2001
  • De warme hand. Cultuur maakt het verschil - 1991

Externe links bewerken

Voorganger:
Karel Poma
Vlaams minister van Cultuur
1985-1992
Opvolger:
Hugo Weckx
Voorganger:
Wivina Demeester
Vlaams minister van Financiën en Begroting
1999-2001
Opvolger:
Dirk Van Mechelen
Voorganger:
Luc Van den Brande
Vlaams minister van Buitenlands Beleid
1999-2001
Opvolger:
Paul Van Grembergen
Voorganger:
Luc Van den Brande
Vlaams minister-president
1999-2003
Opvolger:
Bart Somers
Voorganger:
Antoine Duquesne
Minister van Binnenlandse Zaken
2003-2008
Opvolger:
Guido De Padt
Voorganger:
Herman Van Rompuy
Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers
2008-2010
Opvolger:
André Flahaut
Voorganger:
André Flahaut
Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers
2014
Opvolger:
Siegfried Bracke
Voorganger:
Siegfried Bracke
Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers
2019-2020
Opvolger:
Éliane Tillieux