Ninove

gemeente en stad in Oost-Vlaanderen, België

Ninove is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De stad ligt aan de Dender in de Denderstreek en telt ongeveer 40.000 inwoners, die Ninovieters[1] worden genoemd. De plaatselijke benaming van Ninove luidt Nienof.

Ninove
Stad in België Vlag van België
Collage van Ninove.jpg
Vlag van Ninove
Wapen van Ninove
Ninove (België)
Ninove
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
Arrondissement Aalst
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
73,12 km² (2021)
75,38%
13,94%
10,69%
Coördinaten 50° 50' NB, 4° 1' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
39.626 (01/01/2022)
49,1%
50,9%
541,94 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2022)
19,92%
58,97%
21,11%
Buitenlanders 6,88% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Tania De Jonge (Open Vld)
Bestuur Open Vld, Samen, Onafhankelijk
Zetels
Forza Ninove
Open Vld
Samen
N-VA
Onafhankelijk
33
15
9
7
1
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.419 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 5,92% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
9400
9400
9400
9400
9400
9400
9400
9401
9402
9403
9404
9406
Deelgemeente
Ninove
Appelterre-Eichem
Denderwindeke
Lieferinge
Nederhasselt
Okegem
Voorde
Pollare
Meerbeke
Neigem
Aspelare
Outer
Zonenummer 054
NIS-code 41048
Politiezone Ninove
Hulpverleningszone Zuid-Oost
Website www.ninove.be
Detailkaart
MnpNinoveLocation.png
ligging binnen het arrondissement Aalst
in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

GeschiedenisBewerken

Aan de site Doorn Noord werden resten van prehistorische grafheuvels gevonden [2]. Er werden in Ninove ook Romeinse vondsten gedaan en Merovingische graven blootgelegd (Niepersveld). In 1137 vestigde de Abdij van Sint-Cornelius en Sint-Cyprianus er zich. In 2022 werden bij archeologische opgravingen de resten blootgelegd van de 12de-eeuwse romaanse kerk. Er werd ook een zegelstempel gevonden van broeder Balduinus. [3][4] In de 11de eeuw ontsond er tussen de twee Denderarmen ook een versterkt mottekasteel. Ninove behoorde toe aan de heren van Ninove-Herlinkhove en was onafhankelijk van Graafschap Vlaanderen tot in 1295 toen het werd verkocht aan graaf Gwijde van Dampierre (pas in 1794 werd het bij het Land van Aalst gevoegd). Hendrik van Vlaanderen, kleinzoon van Gwijde en heer van Ninove, verhief de plaats in 1339 tot stad en voorzag haar van een eigen schepenbank. De heerlijkheid van Ninove bleef echter aan het huis van Vlaanderen en daarna aan dat van Bourgondië. In 1452 belegerde Filips de Goede de stad, in 1483 Maximiliaan van Oostenrijk. Filips II van Spanje, titulaire graaf van Vlaanderen, verpandde Ninove in 1558 aan de hertog van Brunswijk en daarna aan de familie van Egmont. In 1580 namen de calvinistische geuzen onder leiding van François de La Noue de stad in tijdens de Nederlandse Opstand en namen er Filips van Egmont gevangen. Tijdens de Negenjarige Oorlog werd in 1692 en 1693 een militair kamp van de Grote Alliantie opgeslagen in Ninove met zo'n 60.000 soldaten.[5][6] Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog in 1745 sloegen Franse soldaten een kamp op in Doorn-Noord. In de achttiende eeuw loste aartshertog Karel van Lorreinen, landvoogd van de Nederlanden, de pandschuld ten bedrage van 400.000 gulden in; bij zijn dood in 1780 werd de heerlijkheid en haar landerijen geërfd door zijn beide nichten, de abdis van Remiremont en de prinses-douairière van Espinoy. In de 19de eeuw werd Ninove een industriecentrum met onder andere luciferfabrieken.[7]

 
Ninove in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

WortelkrabbersBewerken

De bewoners van Ninove kregen de bijnaam wortelkrabbers omdat, toen Aalst Ninove wilde binnenvallen, ze in plaats van de onvindbare sleutel een wortel gebruikt zouden hebben om de stadspoort af te sluiten. Er was echter een ezel ontsnapt die de wortel uit het slot wist te trekken en vervolgens heeft opgegeten en zo de stad prijsgaf aan de Aalstenaars. Sindsdien is de wortel het symbool van de stad en kan men hem onder meer in het logo van carnaval terugvinden en bij het gebruik van de wortelworp.

De Oudste, de Stoutste en de Wijste der StedenBewerken

Ninove werd door Antonius Sanderus beschreven als "de Oudste, de Stoutste en de Wijste der Steden". Hij schreef in zijn Flandria Illustrata: Ninive quattor habet portas. Hae portae, quamvis possint, vix umquam clauduntur: unde vulgari loco Ninove dicitur antiquissima, audaccissima, sapientissima. [Zoals Ninive heeft het vier poorten. Deze poorten, hoewel ze zouden kunnen, worden nauwelijks ooit gesloten: er wordt gezegd door het volk van Ninove, het oudste, stoutste en wijste te zijn.]

De stad werd de "oudste" genoemd omdat de naam Ninove sterk lijkt op die van de Assyrische en Bijbelse stad Ninive. Ze werd de "stoutste" genoemd omdat ze de aanvallende Aalstenaars met open poorten te lijf ging. Ze werd de "wijste" genoemd omdat het een der enige steden was die geen stadsnar had of betaalde. De tekst is ook terug te vinden op de borden aan de ingangen van Ninove.

KernenBewerken

Ninove bestaat naast het stadscentrum nog uit de deelgemeenten Appelterre-Eichem, Aspelare, Denderwindeke, Lieferinge, Meerbeke, Nederhasselt, Neigem, Okegem, Outer, Pollare en Voorde. De wijk Lebeke heeft een eigen kerk op de grens van Outer en Denderhoutem. Herlinkhove is een verdwenen gemeente tussen Ninove en Outer.

# Naam Oppervlakte
(km²)
Inwoners
31/12/2019
Bevolkingsdichtheid
(inw./km²)
I Appelterre-Eichem 5,67 2.991 528
II Aspelare 5,03 1.665 331
III Denderwindeke 15,23 3.893 253
IV Lieferinge 1,24 309 256
V Meerbeke 10,47 6062 579
VI Nederhasselt 4,02 1286 320
VII Neigem 1,06 593 559
VIII Ninove 10,93 14.601 1.336
IX Okegem 2,77 1.981 715
X Outer 8,13 3.173 390
XI Pollare 3,55 1.345 379
XII Voorde 5,03 1.355 269
Totaal Groot-Ninove 73,14 39257 537
Bron: ninove.be[8]

DemografieBewerken

Demografische evolutie voor de fusieBewerken

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1976= inwonertal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

BezienswaardighedenBewerken

  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Ninove voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
 
Torentje oud stadhuis
  • De decanale barokke Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk is een beschermd monument
  • De archeologische site achter de Onze-Lieve-Vrouwekerk (de grondvesten van de Premonstratenzer- of Norbertijnenabdij van Sint-Cyprianus en Sint-Cornelius die hier stond van 1137 tot 1823-1825)
  • De Sint-Corneliuspoort (beschermd monument)
  • De dekenij (beschermd monument)
  • De gotische Koepoort (beschermd monument) is een restant van de middeleeuwse stadswallen en dateert uit de 14e eeuw
  • De abdijpoort maakte eveneens deel uit van de stadswallen
  • Het neoclassicistische Oud-Stadhuis (beschermd monument)
  • Het Stadsmuseum
  • Heemkundig Museum Pollare
  • Het beeld 'de lange weg' voor het oud stadhuis
  • De kapel van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal, de 'hospitaalkerk' (beschermd monument)
  • Het Huis Doremont op de Graanmarkt (beschermd monument)
  • Het beeld van de Twijnster aan de Graanmarkt
  • Het beeld van het 'Wortelmanneken' op de Centrumlaan voor winkelcentrum Ninia naar het ontwerp van Wilfried Willems
  • het beeld van de marathonlopers op het plein voor het winkelcentrum Ninia
  • Het Neigembos, natuurgebied Dendervallei Ninove en natuurgebied Beverbeekvallei
  • De Dender en de ijzeren voetgangersbrug over de Dender, tussen Pollare en Eichem
  • De 19e-eeuwse molen Ter Zeven Wegen
  • Dingsken, een monument voor een overleden carnavalist aan de Koepoort
     
    Standbeeld 'De Lange Weg'[9]
     
    Standbeeld Dingsken
 
De koepoort van Ninove

VervoerBewerken

Op 1 december 1855 werd de spoorlijn Denderleeuw - Aat geopend met een station in Ninove. Hiermee was echter de hoofdstad Brussel vanuit Ninove alleen via een omweg en met overstap te bereiken. De buurtspoorwegen legden een rechtstreekse tramlijn van Brussel naar Ninove langs de huidige N8, vanaf 3 november 1898 tot de Burchtdam en vanaf 19 februari 1913 uitgebreid tot de Denderkaai.[10] De tramlijn werd geëlektrificeerd tot aan de Burchtdam op 16 april 1927 en tot de Denderkaai op 31 december 1933. Vanaf 22 mei 1907 was er een tramlijn naar Leerbeek. Op 28 juni 1968 reed de elektrische tram voor het laatst naar Ninove en werd deze vervangen door een busdienst. De dieseltram naar Leerbeek reed op het laatst op 28 maart 1959. De plannen om een nieuwe tramlijn aan te leggen tussen Brussel en Ninove, langs de N8,[11] zijn opgeborgen.[12]

Ninove ligt ook aan de volgende gewestwegen

In Ninove stoppen verschillende buslijnen naar omliggende gemeenten en naar Brussel. Hieronder de buslijnen in Oost-Vlaanderen. Alle buslijnen passeren de halte Ninove-Centrum (nabij het Ninia Shopping Centrum). De meeste hebben hier hun eindhalte. Enkele lijnen eindigen aan het station.

(Bel)Buslijn Traject
31 Aalst - Denderleeuw - Ninove
32 Aalst - Denderleeuw - Aspelare - Ninove
33 Aalst - Denderleeuw hemelrijk - Ninove
34 Aalst -Denderhoutem - Ninove
36 (Zottegem -) Herzele - Ninove
39 Brakel - Lierde - Ninove
76 Overboelare - Geraardsbergen - Zandbergen - Appelterre
77 Denderwindeke - Waarbeke - Geraardsbergen
87 Aalst - Aspelare - (Sint-Antelinks -) Geraardsbergen
330 Belbus Haaltert - Ninove
370 Belbus Geraardsbergen

Hieronder de buslijnen naar Vlaams-Brabant en Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Buslijn Traject Opmerking
102 Leerbeek - Ninove
126 Brussel - Ninove (snel)
127 Brussel - Liedekerke - Ninove
128 Brussel - Dilbeek - Ninove
153 Anderlecht - Halle - Ninove
162 Leerbeek - Ninove

GezondheidszorgBewerken

In Ninove ligt een van de drie campussen van het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis: het Medisch Centrum Onze-Lieve-Vrouw Ninove. Voor de fusie op 31 december 2001 was het al, samen met de campus Asse, het Fusieziekenhuis Heilig Hart Asse/Ninove. Daarvoor was dit het aparte Nieuw Ziekenhuis Ninove. Sinds de fusie in 2001 is de campus Ninove geen algemeen ziekenhuis meer. In het Medisch Centrum Ninove zijn er wel nog steeds raadplegingen, een dagziekenhuis, een operatiekwartier, een revalidatiecentrum, een dialysecentrum en een dienst voor medische beeldvorming.

ToerismeBewerken

Door de stad loopt onder meer de Denderroute zuid en Denderende steden.

MediaBewerken

  • Het regionale radiostation MIG zendt sinds 2018 via 106,2 MHz ook hits en regionale informatie uit ten behoeve van de inwoners van Ninove.
  • Ninofmedia is een digitale krant waar regionaal nieuws wordt geplaatst.

EvenementenBewerken

  • De zondag na Aswoensdag: Carnaval
  • De maandag na Aswoensdag: Wettelmonjdag
  • Eind november: plechtige intrede van Sinterklaas met de stoomboot

CarnavalBewerken

Het carnaval in Ninove werd gesticht in 1960. In Ninove zijn verschillende carnavalsinstanties zoals de Koninklijke Karnavalraad VZW, De Stedelijke Feestcommissie, De Prinsencaemere en de Ridders in de Wortelorde. Opvallend is ook dat de jongensscouts van Ninove "De Skoeten" het meeste aantal carnavalsdeelnames heeft (sinds 1963). Deze jeugdbeweging heeft ook een eigen officiële prins VT en start reeds op vrijdag met Carnaval, vandaar de bijnaam "De Vrijdagstarters".

PolitiekBewerken

StructuurBewerken

De gemeente Ninove ligt in het kieskanton Ninove in het provinciedistrict Geraardsbergen, het kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde en de kieskring Oost-Vlaanderen.

Ninove Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Oost-Vlaanderen Aalst Ninove
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Oost-Vlaanderen Aalst-Oudenaarde Geraardsbergen Ninove Ninove
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

College van burgemeester en schepenenBewerken


College van burgemeester en schepenen
Functie Naam Bevoegdheden
Burgemeester Tania De Jonge (Open Vld) integrale veiligheid (brandweer, politie, noodplanning), burgerzaken, dienstverlening, aan- en verkoop van stadseigendommen, jeugd en het secretariaat (inclusief rechtszaken).
Eerste Schepen Katie Coppens (Samen) financiën, ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling, dierenwelzijn en begraafplaatsen.
Tweede Schepen Joost Arents (onafhankelijk) personeel, preventie en welzijn op het werk, onderwijs en kinderopvang, ICT en digitalisering (inclusief GIS), archief, logistiek en patrimonium.
Derde Schepen Marc Torrekens

(Open Vld)

sport, evenementen,,urg, technische uitvoeringsdienst en landbouw.
Vierde Schepen Wouter Vande Winkel (Samen) openbare werken en mobilteit, leefmilieu en klimaat, energie en nutsvoorzieningen.
Vijfde Schepen Henri Evenepoel

(Open Vld)

communicatie, bibliotheek, cultuur, erfgoed, academie voor muziek, woord en dans en de academie voor beeldende kunst.
Zesde Schepen Alain Triest

(Open Vld)

economie en werk, parkeerbeleid, toerisme en Europese aangelegenheden.
Zevende Schepen - Voorzitter BCSD Veerle Cosyns (Samen) sociale zaken (sociale tewerkstelling, gezondheidsbeleid, ontwikkelingssamenwerking, vrijwilligersbeleid, gelijke kansen, sociaal wonen en huisvesting, integratie, armoedebestrijding, kinderwelzijn), ouderenzorg en relaties met besturen van de eredienst.

BurgemeestersBewerken

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
7
9
15
2
15 
De 33 zetels zijn als volgt verdeeld:
     Samen: 7
     Open Vld: 9
     Forza Ninove: 15
     N-VA: 2

GemeenteraadBewerken

In 2019 vormen Open Vld, Samen en 1 onafhankelijk lid een bestuursmeerderheid met 17 van de 33 zetels.

Ninove was bij de lokale verkiezingen van 2012 een vreemde eend in de bijt, omdat de lijst van Vlaams Belanger Guy D'haeseleer hier de grootste werd. Overal elders in Vlaanderen verloor deze partij sterk.[13] Op 17 december 2012 verklaarde de Kiescommissie de gemeenteraadsverkiezingen van de stad ongeldig. Aanleiding was een Facebookbericht van Guy D'haeseleer waarin hij zijn kiezers opriep om hem een foto te zenden van elke uitgebrachte stem op zijn naam. Elke foto zou dan vergoed worden door een bierconsumptie. Op 14 februari 2013 oordeelde de Raad van State echter dat herverkiezingen niet nodig waren.[14] Ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 werd Forza Ninove de grootste partij, nu met ruim 40% van de stemmen. Dit bemoeilijkt de coalitievorming omdat de andere partijen weigeren met Guy D'Haeseleer samen te werken. Tegenover de 15 zetels van Forza Ninove was er een verdeelde oppositie van 18 zetels. Als die oppositie besluit samen te werken vormt zij de meerderheid. De N-VA wachtte nog af waar ze mee de meerderheid ging vormen, maar raakte verdeeld. Joost Arents van de N-VA besloot mee te stappen in een monsterverbond van 17 zetels meerderheid tegen een minderheid van 16 zetels waaronder de 15 zetels van Forza Ninove en de overblijvende zetel van de verdeelde N-VA.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij 10-10-1976 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006 14-10-2012 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 27 % 31 % 31 % (**) % 31 % 33 % 33 % 33
Agalev1 / Groen!2 / sp.a-GroenC / SAMEND - - 3,531 0 4,961 0 7,11 1 5,612 1 17,58C 1 22,4D 1
SP1 / PRO Ninove2 / sp.a-GroenC / SAMEND 27,331 5 21,731 7 21,371 7 19,931 6 16,91 5 12,462 4 5 3
CVP1 / CVP-VUB / CD&V2 / SAMEND 41,841 9 27,561 9 26,481 9 23,29B 8 23,14B 8 22,912 8 14,532 4 3
VU1 / CVP-VUB / N-VA2 10,671 1 13,421 3 8,811 2 2,492 0 16,172 5 8,42 1 + 1
CL1 / PVV2 / VLD3 / Open Vld4 51,181 12 37,291 12 38,992 13 35,093 13 33,123 12 32,933 12 24,44 9 26,94 9
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang-VLOTT2 / Forza Ninove3 - - - 5,831 1 12,861 4 23,612 8 26,53 9 40,03 15
BANIER - - - 10,9 3 6,89 1 - - -
Anderen(*) 0,77 0 - 0,82 0 - - - 0,82 0 2,2 0
Totaal stemmen 17963 24507 25112 25563 25919 26013 26018 28395
Opkomst % 96,87 95,31 94,23 93,01 95,7
Blanco en ongeldig % 1,97 3,6 3,8 4,04 3,96 3,72 3,83 4,1

De zetels die de meerderheidscoalitie vormen zijn vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
2006-2012: www.nieuwsblad.be: Verkiezingsuitslagen 2012 en www.vlaanderenkiest.be: Gegevens 2012
(*) 1976: PVDA / 1988: KPB / 2012: Wij-Partij voor gehandicapten / 2018: Uw Alternatief (1,4%), Anders+PVG (0,8%)
(**) De zetelverdeling voor dit jaar ontbreekt of is onvolledig op de verkiezingsdatabase.

Onderstaande grafiek toont de evolutie van de zetelaantallen binnen de Ninoofse gemeenteraad.

SportBewerken

Voetbalclub KVK Ninove is aangesloten bij de KBVB en speelde er meer dan drie decennia in de nationale reeksen, waaronder tien jaar in Derde Klasse. Verder spelen ook K Eendracht Appelterre-Eichem, SK Lebeke-Aalst, VC Osta Meerbeke, VK Nederhasselt, VK Jong Neigem, FC Panters Okegem, SV Voorde en KV Eendracht Winnik in de Ninoofse deelgemeenten.

Ninove heeft ook een rijk volleybalverleden. Momenteel kan je hiervoor nog terecht bij volleybalclub Mevoc Meerbeke, beachvolleybalclub NinoBeach en volleybalclub Vokajap.

Dender Hockey is de enige actieve hockeyclub in Ninove en is de grootste sportclub van Ninove.

StedenbandenBewerken

Bekende NinovietersBewerken

Geboren en/of opgegroeid in NinoveBewerken

EreburgersBewerken

Foto'sBewerken

Zie ookBewerken

BibliografieBewerken

  • H. Vangassen, Geschiedenis van Ninove, Ninove, Uitgeverij De Toren/ Drukkerij Anneessens, 1949.

Externe linksBewerken

Zie de categorie Ninove van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.