Hamme (Oost-Vlaanderen)

Hamme is een gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telde op 1 januari 2018 in totaal 24.829 inwoners, die Hammenaars worden genoemd.

Hamme

Gemeente in België
Het gemeentehuis van Hamme
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Dendermonde
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	40,52 km² (2019) 67,54% 13,86% 18,6%
Coördinaten	51° 6' NB, 4° 8' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	24.980 (01/01/2021) 49,47% 50,53% 616,42 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2021) 19,82% 60,21% 19,98%
Buitenlanders	5,82% (01/01/2021)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Herman Vijt (CD&V)
Bestuur	CD&V, sp.a, NVA
Zetels CD&V Open Vld Vlaams Belang Vooruit Groen N-VA	27 9 4 3 3 3 5
Economie
Gemiddeld inkomen	19.117 euro/inw. (2018)
Werkloosheidsgraad	4,91% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9220 9220	Deelgemeente Hamme Moerzeke
Zonenummer	052
NIS-code	42008
Politiezone	Hamme-Waasmunster
Hulpverleningszone	Oost
Website	www.hamme.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Dendermonde in de provincie Oost-Vlaanderen
Foto's
Classicistische kerk op markt
Portaal    België

Hamme ligt aan de monding van de Durme in de Beneden-Schelde en heeft een nagenoeg vlak landschap (Polder). De Mirabrug, een in 2003 gerenoveerde draaibrug, kreeg haar naam van de film Mira uit 1971 van Fons Rademakers naar het boek van Stijn Streuvels uit 1927: De Teleurgang van de Waterhoek.

Etymologie

De naam van de plaats zou afkomstig zijn van "ham", een gebied dat steeds op het water werd herwonnen.

Geschiedenis

Pre-Romeinse en Romeinse vondsten wijzen op oude nederzettingen uit deze perioden.

Reeds rond de 7de eeuw ontstond het dorp als een Frankische nederzetting, na een schenking door Reinhilde van Kontich aan de Benedictijnen van de abdij van Lobbes.

In de middeleeuwen kwam het gebied onder de Graaf van Vlaanderen en later de Spaanse Kroon. Het bleef een grafelijk domein tot 1560, toen het als heerlijkheid werd uitgegeven aan Pieter van Overloop. De heerlijkheid bleef bestaan tot 1795 en was achtereenvolgens in bezit van de families Verreycken, de Silva, de markies van Montfort, de l'Escornet en De Vos.

Het dorp had te lijden onder verwoestingen in de periode van de godsdiensttwisten, toen de streek bijna volledig protestants was geworden. Het Spaanse gezag werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog door oorlogsgeweld hersteld. De "Schansse van Dry-goten" werd ingenomen en het gebied onder water gezet. Tijdens de Franse overheersing op het eind van de 18de eeuw kwam de bevolking in opstand tegen de conscriptie en de antikerkelijke maatregelen. Zo werden in het geheim missen opgedragen in het Spaans Hof.

Vanaf de 18e eeuw werd touw geproduceerd uit plaatselijk verbouwd hennep en vlas. De touwen werden onder meer voor de scheepvaart gebruikt, waarbij de nabijheid van de Haven van Antwerpen een belangrijk voordeel was. Omstreeks 1900 werkten er duizenden mensen in deze nijverheid, maar vanaf 1950 sloten de betreffende bedrijven. Ook de productie van staalkabel verdween, omdat ze tijdens de jaren '80 van de 20e eeuw naar Portugal werd overgebracht.

In 1977 fuseerde Hamme met Moerzeke tot de fusiegemeente Hamme.

Kernen

De huidige gemeente Hamme omvat ook de deelgemeente Moerzeke. In Hamme-Centrum liggen naast de eigenlijke dorpskern ook de dorpen Sint-Anna en Zogge. In Moerzeke ligt het kerkdorp Kastel. Hamme heeft naast de oudste parochie Sint-Pietersbanden nog de parochie Heilige Familie in de wijk Drie Goten en de parochie Heilig Hart.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (31/12/2005)
I   (III) (IV)	Hamme - Hamme - Sint-Anna - Zogge	23,61 14,86 4,29 4,46	18.874 16.488 812 1.574
II   (V)	Moerzeke - Moerzeke - Kastel	16,77 9,78 6,99	4.360 2.960 1.400

Bron: www.hamme.be - website gemeente Hamme

Bezienswaardigheden

• De driebeukige classicistische kerk van Sint-Pieters Banden aan de markt werd in 1740 volledig herbouwd. Enkel de 12e-eeuwse westertoren met laatromaanse galmgaten bleef bewaard.
• Het Spaans Huis met de tuin.
• De oude Mirabrug, een draaibrug over de Durme.
• Het gemeentehuis.
• De pastorie.
• De Grote Napoleon, de enige resterende windmolen in Hamme.
• De Groten Dorst, een windmolen waarvan alleen nog een afgeknotte romp rest.
• De beschermde Kapel Tweebruggen.
• De Getijdenmolen aan de Oude Durme.
• In deelgemeente Moerzeke rust in de Pius X-kapel het stoffelijk overschot van priester Edward Poppe.
• Op het grondgebied van Hamme ligt het Lippenbroek, een experimenteel project voor het herstel van intergetijdengebieden in het Schelde-estuarium.
• Aan de monding van de Durme herinnert een monument aan Filip De Pillecyn, de illustere Hamse schrijver.
• Het Archeologisch Museum Van Bogaert-Wauters, met méér dan 5.000 voorwerpen van de prehistorie tot de 17de eeuw.

• 

  Dekenij

• 

  Kapel Tweebruggen

• 

  De Grote Napoleon

• 

  't Spaans Hof

• 

  De Mirabrug

• 

  De Durme

Natuur en landschap

Hamme ligt nabij de samenvloeiing van Durme en Schelde en het hoogste punt is 6 meter. Natuurgebieden liggen aan de oevers van beide rivieren, zoals Lippenbroek, Noubroek, de Gemene schoren van Hamme en het recreatiegebied Akkershoofd. Van belang is dat de invloed van de getijden hier nog merkbaar is.

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Lijst van burgemeesters

Burgemeesters van Hamme waren:

• 1830 - 1839 : Carolus (Charles) van Driessche
• 1839 - 1859 : Theodore Vermeire
• 1861 - 1888 : Jacques Felicien Vertongen
• ? - 1895: Ludovicus Lambrechts
• 1896 - 1897 : Philippe De Kepper (Katholieke Partij)
• Ludovicus Lambrechts
• 1900 - 1907 : Eduard Van Overstraeten
• Edmond De Geyter
• 1921 - 1958 : Joseph van Driessche
• 1959 - 1970 : Adolf Rosschaert (CVP),
• 1971 - 1976 : Gustaaf Boeykens (BSP)
• 1977 - 1994 : Louis Baert (CVP)
• 1995 - 2010 : Paul Van de Casteele (CVP/CD&V)
• 2010 - .... : Herman Vijt (CD&V)

Geschiedenis

2013-2018

Burgemeester is Herman Vijt (CD&V HammeMoerzeke). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V HammeMoerzeke en Open VLD. Samen vormen ze een meerderheid met 15 van de 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27
	Agalev1 / Groen!2 / Groen3	-		-		5,491	0	8,151	1	7,451	1	5,942	1	7,423	1	11,43	3
	SP1 / KARTELA / sp.a-spirit2 / sp.a3	21,171	6	35A	10	15,531	4	16,341	5	16,851	5	17,952	5	13,763	4	10,63	3
	PVV1 / KARTELA / VLD2 / Open Vld3	18,11	4			14,31	4	20,452	6	26,552	8	22,842	7	18,713	5	15,33	4
	VU1 / KARTELA / VOLKS2 / VU&ID3 / CD&V-N-VAB / N-VA4	9,451	2			12,741	3	7,972	1	4,463	0	30,72B	0	19,204	5	18,24	5
	CVP1 / CD&V-N-VAB / CD&V HamMoer2	49,311	15	50,271	15	44,071	15	39,41	13	33,31	10		9	30,812	10	28,42	9
	Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2	-		-		-		7,691	1	11,391	3	17,862	5	8,862	2	11,42	3
	GEMBEL	-		12,36	2	7,19	1	-		-		-		-		-
	Anderen(*)	1,97	0	2,36	0	0,67	0	-		-		4,69	0	1,23	0	4,8	0
Totaal stemmen		15543		16077		16442		16384		16663		16977		17177		17887
Opkomst %						96,13		94,05		94,52		95,57		93,81		94,0
Blanco en ongeldig %		2,7		3,58		3,81		3,76		2,67		2,4		2,8		3,5

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur. Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken // 2006-2012: gva.be

(*) 1976: OPA (1,36%), PVDA (0,61%) / 1982: PVDA / 1988: (PVDA (0,42%), KP (0,25%) / 2006: gans-anders / 2012: PuurHams12 / 2018: Lijst Naudts

Onderstaande grafiek toont de evolutie van de zetelaantallen binnen de Hamse gemeenteraad.

Bekende Hammenaars

Geboren in Hamme

• Amaat Joos (1855-1937), volkskundige
• Frans Van Damme (1858-1925), schilder
• Jules De Brouwer (1872-1950), BWP-volksvertegenwoordiger
• Petrus Vertenten (1884-1946), missionaris
• Filip De Pillecyn (1891-1962), schrijver
• Joseph Mariën (1900 - 1958), atleet
• Eduard Dehandschutter (1901 - 1996), politicus
• Ferdinand Bracke (1939), voormalig wielrenner
• Lut de Block (1952), dichteres
• Herman Brusselmans (1957), schrijver
• Aimé Van Hecke (1959), uitgever en oud-directeur VRT
• Hilde Van Cauteren (1967), auteur
• Gino Van Geyte (1967), atleet
• Geena Lisa Peeters (1972), presentatrice
• Kristel Verbeke (1975), zangeres/actrice K3
• Linde Merckpoel (1984), radiopresentatrice Studio Brussel
• Chris Van Osselaer (1952), tekenaar, schilder, auteur
• Hanne Verbruggen (1994), zangeres/actrice K3

Wonend in Hamme

• Wally De Doncker, auteur
• Garry Hagger, zanger
• Frank Van Erum, acteur
• Do Van Ranst, jeugdauteur
• Anne Baaths, auteur en dichteres
• Beau Van Haver, dj en influencer
• Johan Famaey, componist, painist, organist en dirigent

Zie ook

• Lijst van onroerend erfgoed in Hamme

Bronnen, noten en/of referenties

• Website van de gemeente
• Website van de woonkern Zogge (gearchiveerd)

---

Mediabestanden

Zie de categorie Hamme, East Flanders van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.