Hamme (Oost-Vlaanderen)

**Hamme**
Gemeente in België
	Het gemeentehuis van Hamme
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Dendermonde
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	40,53 km² (2021); 67,35%; 14,03%; 18,62%
Coördinaten	51° 6' NB, 4° 8' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	25.141 (01/01/2022) ; 49,34% ; 50,66% ; 620,4 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2022); 19,7%; 60,18%; 20,12%
Buitenlanders	6,4% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Herman Vijt (CD&V)
Bestuur	CD&V, sp.a, NVA
Zetels; CD&V; Open Vld; Vlaams Belang; Vooruit; Groen; N-VA;	27; 9; 4; 3; 3; 3; 5;
Economie
Gemiddeld inkomen	19.941 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4,91% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 9220; 9220	Deelgemeente; Hamme; Moerzeke
Zonenummer	052
NIS-code	42008
Politiezone	Hamme-Waasmunster
Hulpverleningszone	Oost
Website	www.hamme.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Dendermonde; in de provincie Oost-Vlaanderen
Foto's
	Classicistische kerk op markt
Portaal	België

Hamme is een gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telde op 1 januari 2018 in totaal 24.829 inwoners, die Hammenaars^[1] worden genoemd.

Hamme ligt aan de monding van de Durme in de Beneden-Schelde en heeft een nagenoeg vlak landschap (Polder). De Mirabrug, een in 2003 gerenoveerde draaibrug, kreeg haar naam van de film Mira uit 1971 van Fons Rademakers naar het boek van Stijn Streuvels uit 1927: De Teleurgang van de Waterhoek.

EtymologieBewerken

De naam van de plaats zou afkomstig zijn van "ham", een gebied dat steeds op het water werd herwonnen.

GeschiedenisBewerken

Pre-Romeinse en Romeinse vondsten wijzen op oude nederzettingen uit deze perioden.

Reeds rond de 7de eeuw ontstond het dorp als een Frankische nederzetting, na een schenking door Reinhilde van Kontich aan de Benedictijnen van de abdij van Lobbes.

In de middeleeuwen kwam het gebied onder de Graaf van Vlaanderen en later de Spaanse Kroon. Het bleef een grafelijk domein tot 1560, toen het als heerlijkheid werd uitgegeven aan Pieter van Overloop. De heerlijkheid bleef bestaan tot 1795 en was achtereenvolgens in bezit van de families Verreycken, de Silva, de markies van Montfort, de l'Escornet en De Vos.

Het dorp had te lijden onder verwoestingen in de periode van de godsdiensttwisten, toen de streek bijna volledig protestants was geworden. Het Spaanse gezag werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog door oorlogsgeweld hersteld. De "Schansse van Dry-goten" werd ingenomen en het gebied onder water gezet. Tijdens de Franse overheersing op het eind van de 18de eeuw kwam de bevolking in opstand tegen de conscriptie en de antikerkelijke maatregelen. Zo werden in het geheim missen opgedragen in het Spaans Hof.

Vanaf de 18e eeuw werd touw geproduceerd uit plaatselijk verbouwd hennep en vlas. De touwen werden onder meer voor de scheepvaart gebruikt, waarbij de nabijheid van de Haven van Antwerpen een belangrijk voordeel was. Omstreeks 1900 werkten er duizenden mensen in deze nijverheid, maar vanaf 1950 sloten de betreffende bedrijven. Ook de productie van staalkabel verdween, omdat ze tijdens de jaren '80 van de 20e eeuw naar Portugal werd overgebracht.

Vanaf 1904 tot 1952 reed hier ook tramlijn H van Hamme naar Antwerpen-Linkeroever en eveneens tramlijn 387 van Hamme naar Wetteren.

In 1977 fuseerde Hamme met Moerzeke tot de fusiegemeente Hamme.

In 2002 werd Hamme het strijdtoneel voor het veldrijden in de Bollekescross, die in 2014 werd hernoemd tot Flandriencross.

KernenBewerken

De huidige gemeente Hamme omvat ook de deelgemeente Moerzeke. In Hamme-Centrum liggen naast de eigenlijke dorpskern ook de dorpen Sint-Anna en Zogge. In Moerzeke ligt het kerkdorp Kastel. Hamme heeft naast de oudste parochie Sint-Pietersbanden nog de parochie Heilige Familie in de wijk Drie Goten en de parochie Heilig Hart.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (31/12/2005)
I (III) (IV)	Hamme - Hamme - Sint-Anna - Zogge	23,61 14,86 4,29 4,46	18.874 16.488 812 1.574
II (V)	Moerzeke - Moerzeke - Kastel	16,77 9,78 6,99	4.360 2.960 1.400

Bron: www.hamme.be - website gemeente Hamme

BezienswaardighedenBewerken

De driebeukige classicistische Sint-Pieters-Bandenkerk aan de Markt werd in 1740 volledig herbouwd. Enkel de 12e-eeuwse westertoren met laatromaanse galmgaten bleef bewaard.
Het Spaans Huis met de tuin.
De oude Mirabrug, een draaibrug over de Durme.
Het gemeentehuis.
De pastorie.
De Grote Napoleon, de enige resterende windmolen in Hamme.
De Groten Dorst, een windmolen waarvan alleen nog een afgeknotte romp rest.
De beschermde Kapel Tweebruggen.
De Getijdenmolen aan de Oude Durme.
In deelgemeente Moerzeke rust in de Pius X-kapel het stoffelijk overschot van priester Edward Poppe.
Aan de monding van de Durme herinnert een monument aan Filip De Pillecyn, de illustere Hamse schrijver.
Het Archeologisch Museum Van Bogaert-Wauters, met meer dan 5000 voorwerpen van de prehistorie tot de 17de eeuw.

Dekenij
Kapel Tweebruggen
De Grote Napoleon
't Spaans Hof
De Mirabrug
De Durme

Natuur en landschapBewerken

Hamme ligt nabij de samenvloeiing van Durme en Schelde en het hoogste punt is 6 meter. Natuurgebieden liggen aan de oevers van beide rivieren, zoals Lippenbroek, Noubroek, de Gemene schoren van Hamme en het recreatiegebied Akkershoofd. Van belang is dat de invloed van de getijden hier nog merkbaar is.

DemografieBewerken

Demografische evolutie voor de fusieBewerken

Bronnen:NIS, Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen;1976=inwonertal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

PolitiekBewerken

Lijst van burgemeestersBewerken

Burgemeesters van Hamme waren:

1830 - 1839 : Carolus (Charles) van Driessche
1839 - 1859 : Theodore Vermeire
1861 - 1888 : Jacques Felicien Vertongen
? - 1895: Ludovicus Lambrechts
1896 - 1897 : Philippe De Kepper (Katholieke Partij)
Ludovicus Lambrechts
1900 - 1907 : Eduard Van Overstraeten
Edmond De Geyter
1921 - 1958 : Joseph van Driessche
1959 - 1970 : Adolf Rosschaert (CVP),
1971 - 1976 : Gustaaf Boeykens (BSP)
1977 - 1994 : Louis Baert (CVP)
1995 - 2010 : Paul Van de Casteele (CVP/CD&V)
2010 - .... : Herman Vijt (CD&V)

GeschiedenisBewerken

2013-2018Bewerken

Burgemeester is Herman Vijt (CD&V HammeMoerzeke). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V HammeMoerzeke en Open VLD. Samen vormen ze een meerderheid met 15 van de 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27
	Agalev¹ / Groen!² / Groen³	-		-		5,49¹	0	8,15¹	1	7,45¹	1	5,94²	1	7,42³	1	11,4³	3
	SP¹ / KARTEL^A / sp.a-spirit² / sp.a³	21,17¹	6	35^A	10	15,53¹	4	16,34¹	5	16,85¹	5	17,95²	5	13,76³	4	10,6³	3
	PVV¹ / KARTEL^A / VLD² / Open Vld³	18,1¹	4			14,3¹	4	20,45²	6	26,55²	8	22,84²	7	18,71³	5	15,3³	4
	VU¹ / KARTEL^A / VOLKS² / VU&ID³ / CD&V-N-VA^B / N-VA⁴	9,45¹	2			12,74¹	3	7,97²	1	4,46³	0	30,72^B	0	19,20⁴	5	18,2⁴	5
	CVP¹ / CD&V-N-VA^B / CD&V HamMoer²	49,31¹	15	50,27¹	15	44,07¹	15	39,4¹	13	33,3¹	10	30,72^B	9	30,81²	10	28,4²	9
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang²	-		-		-		7,69¹	1	11,39¹	3	17,86²	5	8,86²	2	11,4²	3
	GEMBEL	-		12,36	2	7,19	1	-		-		-		-		-
	Anderen(*)	1,97	0	2,36	0	0,67	0	-		-		4,69	0	1,23	0	4,8	0
Totaal stemmen		15543		16077		16442		16384		16663		16977		17177		17887
Opkomst %						96,13		94,05		94,52		95,57		93,81		94,0
Blanco en ongeldig %		2,7		3,58		3,81		3,76		2,67		2,4		2,8		3,5

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur. Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken // 2006-2012: gva.be

(*) 1976: OPA (1,36%), PVDA (0,61%) / 1982: PVDA / 1988: (PVDA (0,42%), KP (0,25%) / 2006: gans-anders / 2012: PuurHams12 / 2018: Lijst Naudts

Onderstaande grafiek toont de evolutie van de zetelaantallen binnen de Hamse gemeenteraad.

Bekende personenBewerken

Amaat Joos (1855-1937), volkskundige
Frans Van Damme (1858-1925), schilder
Jules De Brouwer (1872-1950), politicus
Petrus Vertenten (1884-1946), missionaris
Filip De Pillecyn (1891-1962), auteur
Joseph Mariën (1900 - 1958), atleet
Eduard Dehandschutter (1901-1996), politicus
Ferdinand Bracke (1939), wielrenner
Lut de Block (1952), dichter
Herman Brusselmans (1957), auteur
Aimé Van Hecke (1959), uitgever en oud-directeur VRT
Hilde Van Cauteren (1967), auteur
Gino Van Geyte (1967), atleet
Geena Lisa Peeters (1972), presentatrice
Kristel Verbeke (1975), zangeres/actrice
Linde Merckpoel (1984), radiopresentatrice

Nabijgelegen kernenBewerken

Elversele, Tielrode (voetveer), Moerzeke, Zogge, Grembergen

Zie ookBewerken

Bronnen, noten en/of referenties

Website van de gemeente
Website van de woonkern Zogge (gearchiveerd)

↑ VRT Taal

Zie de categorie Hamme (East Flanders) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Hamme
Deelgemeenten: Hamme · Moerzeke Overige dorpen en gehuchten: Kastel · Sint-Anna · Zogge Belgische gemeenten · Arrondissement Dendermonde · Oost-Vlaanderen · Vlaanderen

	Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen
Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Kruibeke · Kruisem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lievegem · Lochristi · Lokeren· Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zottegem · Zulte · Zwalm België: Provincies · Gemeenten

[1] VRT Taal

[1]