Bonheiden
Bonheiden is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente behoort tot het kieskanton Duffel en het gerechtelijk kanton Mechelen en telde 15.177 inwoners op 1 januari 2021. Bonheiden ligt in de Mechelse Tuinbouwstreek en grenst aan de Brabantse Kempen. De spotnaam van de Bonheidenaren is Grote mannen.
Gemeente in België ![]() | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | ![]() | ||
Provincie | ![]() | ||
Arrondissement | Mechelen | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
29,19 km² (2021) 66,95% 21,74% 11,31% | ||
Coördinaten | 51° 1' NB, 4° 33' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
15.319 (01/01/2022) 48,68% 51,32% 524,63 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2022) 18,32% 57,01% 24,66% | ||
Buitenlanders | 3,58% (01/01/2022) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Lode Van Looy (BR) | ||
Bestuur | BR, CD&V, Open VLD | ||
Zetels BR N-VA CD&V Groen Open Vld |
23 6 6 4 4 3 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 27.157 euro/inw. (2020) | ||
Werkloosheidsgraad | 4,51% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 2820 2820 |
Deelgemeente Bonheiden Rijmenam | ||
Zonenummer | 015 | ||
NIS-code | 12005 | ||
Politiezone | BODUKAP | ||
Hulpverleningszone | Rivierenland | ||
Website | www.bonheiden.be | ||
Detailkaart | |||
![]() | |||
ligging binnen het arrondissement Mechelen in de provincie Antwerpen | |||
|
ToponymieBewerken
Het is niet geheel duidelijk waar de naam 'Bonheiden' vandaan komt. Volgens een overlevering stamt de naam van het dorp van Bodo's heide. Bodo zou een 15e-eeuwse heer geweest zijn die in Bonheiden een stuk heidegrond bezat. Volgens sommigen is dit het Dorstveld, volgens anderen Mispeldonk.
In het dialect wordt naar Bonheiden verwezen als Bonnei of Bennaa.
GeschiedenisBewerken
Verschillende sporen wijzen er op dat Bonheiden en Rijmenam al bewoond werden in de prehistorie. Vondsten duiden ook op aanwezigheid van Romeinen, Nerviërs en Franken.
In 1578 versloegen de Staatsen in het gehucht Mispeldonk, tussen Bonheiden en Rijmenam, de Spanjaarden in de Slag van Rijmenam. In 1939-1940 bouwde men in Bonheiden een bunker ter hoogte van de Muizenhoekstraat, de TPM 21. De bunker was een onderdeel van de KW-stelling.
Vroeger bestonden Bonheiden en Rijmenam uit allerlei gehuchten zoals Ottershoek, Mispeldonk, Peulis, Diedonken, Harent en Hondshoek.
De huidige gemeente Bonheiden is ontstaan op 1 januari 1977 door de fusie van de kerngemeente Bonheiden met de toen opgeheven gemeente Rijmenam. Tevens werd het grootste deel van de woonkern Peulis van Rijmenam afgestaan aan de gemeente Putte.
GeografieBewerken
DeelgemeentenBewerken
Naast Bonheiden zelf heeft de gemeente nog een deelgemeente, namelijk Rijmenam.
# | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Bonheiden | 13,84 | 9.298 | 672 | 12005A |
2 | Rijmenam | 15,36 | 5.775 | 376 | 12005B |
Naast beide dorpskernen ligt in het noorden het gehucht Bonheiden-Putsesteenweg. Het ligt op de grens met Sint-Katelijne-Waver, aan de Putsesteenweg (N15). Daarnaast zijn er nog de gehuchten Mart, Harent en Weynes.
Geografische aspectenBewerken
In Bonheiden vinden we een opmerkelijk rivierduin, ook donk genoemd, terug. Door windverstuiving van o.a. materiaal uit de drooggevallen rivierbeddingen vormden zich langgerekte stuifzandruggen, met rivieren geassocieerde stuifwalcomplexen en zandige landduinen. De hoogte bereikt er op de stuifzandrug ten noorden van de Dijle en Demer (die van Bonheiden over Rijmenam naar Keerbergen en Tremelo loopt) 15 m. Deze maakt deel uit van een grote duinengordel die tot ver stroomopwaarts in de Demervallei wordt aangetroffen, en zijn opgewaaid uit de bedding van de Pleistocene en laatglaciale Demer.
BezienswaardighedenBewerken
- De Onze-Lieve-Vrouwekerk aan het Kerkplein
- De Sint-Ludwinakerk aan de Putsesteenweg
- De Sint-Annakapel aan de Mechelsesteenweg
- De Abdij van Bethlehem aan de Zellaerdreef
- Het Sanatorium aan de Imeldalaan
- Het negentiende-eeuwse Kasteel van Zellaer, op welke plek mogelijk een dertiende-eeuws kasteel gestaan heeft.
- Het Kasteel Befferhof,
- Het Jachtslot van Berentrode
- De Blijdenberghoeve
- De gerestaureerde Hottentot-hoeve
- De Krankhoeve (waar destijds de zieken werden verpleegd, vandaar krank-hoeve),
Natuur en landschapBewerken
Bonheiden ligt op een hoogte van 5-8 meter. Ten zuiden van de kom loopt de Dijle. Parallel aan de Dijle liggen rivierduinen met stuifzanden en bossen.
DemografieBewerken
Demografische evolutie deelgemeente voor de fusieBewerken

- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
PolitiekBewerken
StructuurBewerken
De gemeente Bonheiden maakt deel uit van het kieskanton Duffel, gelegen in het provinciedistrict Lier, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.
GemeentebestuurBewerken
Sinds 2019 bestaat er een nieuwe coalitie tussen BR30 ,CD&V en Open VLD, waarbij Lode Van Looy (BR30) burgemeester is. Mieke Van Den Brande (CD&V) is eerste schepen, Bart Vanmarcke (Open Vld) tweede schepen. Samen vormen deze partijen de meerderheid met 13 op 23 zetels.
GeschiedenisBewerken
(Voormalige) burgemeestersBewerken
Periode | Burgemeester | |
---|---|---|
Nicolaes Vervloet | ||
jaar 9 van de Franse Republiek - 1807 | Henri Van Rompaij | |
1808 - 1830 | Michael De Brouwer | |
1831 - 1843 | Joannes Josephus Puttemans[1] | |
1844 - oktober 1848 | Petrus Augustijnen | |
november 1848 - 30 maart 1874 | Joannes Franciscus Scheers | |
1874 - 26 januari 1879 | Emmanuel Neeffs | |
1879 - 1899 | Joannes Baptista Hendrickx | |
1899 - ? | Franciscus Josephus Smets | |
? - 1919 | F.A. Gillemot[2] | |
1920 - 1925 | Jan Frans Vets | |
1925 - 1938 | L. De Meyer | |
1938 - 1944 | K. Hofman | |
1944 - 1946 | B. Claes | |
1946 - 1952 | Ed. Opdebeeck | |
1952 - ? | V. Goris | |
1965 - 1989 | Alfons Saenen (CVP) | |
1989 - 1997 | Jacques Morrens (BR) | |
1997 - 2012 | Eric Duchesne (BR) | |
2013 - 2018 | Guido Vaganée (N-VA) | |
2019 - heden | Lode Van Looy (BR30) |
Legislatuur 1989 - 1994Bewerken
De kiezers hadden deze verkiezingen een ruime keuze met maar liefst zeven kieslijsten. De Christendemocraten namen in verdeelde slagorde deel, zo was er enerzijds de CVP-lijst en anderzijds de scheurlijst Bonheiden-Rijmenam 88 (BR88). Toch konden de andere partijen hier niet van profiteren. De CVP verloor 1,92% ten opzichte van de verkiezingen van 1982 en strandde op 40,91%, BR 88 van zijn kant behaalde 22,04 % en werd de tweede partij van de gemeente. Tot de winnaars van deze verkiezingen behoorde tevens de Volksunie die hun stemmen zagen stijgen met 4,11% tot 14,74%. De SP en PVV ten slotte moesten ieders een klein verlies slikken, voor eerstgenoemde was dit 0,9% (10,9%) en voor de PVV 0,06% (10,59%). GemeenteBelangen en GROEN (samen goed voor 23,73% bij de vorige verkiezingen) kwamen niet op. Ten slotte waren namen ook de trotskisten van de SAP deel (0,52%) en de FVP Bonheiden-Rijmenam (0,3%), maar behaalden geen zetels. De CVP had 11 vertegenwoordigers, de BR88 had er 5, de SP en PVV ieders 2 en de Volksunie ten slotte 3. Burgemeester werd Jacques Morrens van de BR88.[3] Hij leidde een coalitie van BR88, Volksunie, PVV en SP.[4]
Legislatuur 1995 - 2000Bewerken
BR slaagde erin zijn stemmenaantal nagenoeg te verdubbelen van 22,04 % tot 42,27%. Burgemeester werd Jacques Morrens, hij leidde een coalitie van BR en CVP. In maart 1997 diende hij zijn ontslag in, hij werd opgevolgd door Eric Duchesne (BR).[4]
Legislatuur 2007 - 2012Bewerken
Het bestuur van de gemeente voor de periode 2007-2012 bestond uit een coalitie van de plaatselijke politieke partij BR (Bonheiden-Rijmenam) met de CD&V. Burgemeester was Eric Duchesne (BR).
Legislatuur 2013 - 2018Bewerken
Burgemeester was Guido Vaganée (N-VA), hij leidt een coalitie van N-VA, CD&V en Groen.[5] In april 2013 werd bekend dat voormalig burgemeester Eric Duchesne (BR) overstapte naar N-VA.[6]
Legislatuur 2019 - 2024Bewerken
Burgemeester is Lode Van Looy (BR30), hij leidt een coalitie van BR30, CD&V en Open-Vld. Tijdens zijn ambtsperiode kwam het probleem van het gebrek aan riolering in de gemeente op de agenda.[7]
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken
Partij of kartel | 10-10-1976[8] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[9] | 14-10-2012[10] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
CVP1 / CD&V-N-VAA / CD&V2 | 47,961 | 12 | 42,831 | 12 | 40,911 | 11 | 38,381 | 9 | 22,131 | 6 | 28,23A | 7 | 20,552 | 5 | 17,52 | 4 | |
VU1 / CD&V-N-VAA / N-VA2 | 12,98 | 2 | 10,63 | 2 | 14,74 | 3 | - | - | 25,052 | 6 | 26,32 | 6 | |||||
SP1 / sp.a2 | 10,251 | 1 | 11,81 | 2 | 10,91 | 2 | 10,591 | 2 | 7,621 | 1 | 7,102 | 1 | 4,902 | 0 | - | ||
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 | - | 10,651 | 2 | 10,591 | 2 | 8,772 | 1 | 11,092 | 2 | 9,782 | 2 | 8,683 | 1 | 13,53 | 3 | ||
BR 881 / B.R.2 / BR303 | - | - | 22,041 | 5 | 42,272 | 11 | 37,382 | 10 | 31,922 | 9 | 28,202 | 8 | 25,53 | 6 | |||
Agalev1 / Groen!2 / Groen3 | - | - | - | - | 11,351 | 2 | 8,702 | 1 | 12,613 | 3 | 17,23 | 4 | |||||
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | - | - | 10,441 | 2 | 14,262 | 3 | - | - | |||||||
FVP1 / FVPBR2 | 0,191 | 0 | 0,371 | 0 | 0,32 | 0 | - | - | - | - | - | ||||||
SAP | - | - | 0,52 | 0 | - | - | - | - | - | ||||||||
GROEN | - | 4,59 | 0 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
GEM BEL 761 / Gem.Bel2 | 28,621 | 6 | 19,142 | 5 | - | - | - | - | - | - | |||||||
Totaal stemmen | 8505 | 9034 | 9536 | 9658 | 10194 | 10640 | 10709 | 10581 | |||||||||
Opkomst % | 95 | 92,87 | 94,34 | 93,33 | 91,17 | 91,9 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,52 | 3,72 | 3,53 | 5,15 | 3,36 | 3,35 | 2,72 | 3,5 |
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
CultuurBewerken
LiteratuurBewerken
De Bonheidenaar Eric Raes heeft heel wat geschreven over zijn dorp, zoals de boeken De Geschiedenis van Bonheiden, Getuigen van het Agrarisch Verleden van Bonheiden en De Kerkenbouw te Bonheiden.
OnderwijsBewerken
Kleuter- en lager onderwijsBewerken
- Gemeentelijk Onderwijs (OVSG)
- Gemeentelijke Autonome Kleuterschool GEKKO (GEmeentelijk Kindericht KleuterOnderwijs)
- Gemeentelijke Lagere School Bonheiden (GEBO)
- Gemeenschapsonderwijs (GO!)
- Basisschool Klimop
- Katholiek Onderwijs (VVKBaO)
- Vrije Basisschool 'de knipoog' Rijmenam (2 campussen)
- Vrije Basisschool Sinte Maria Bonheiden (Zwarte Leeuwstraat)
Secundair onderwijsBewerken
Bonheiden huisvest geen secundair onderwijs. Leerlingen die hun basisonderwijs hebben afgemaakt, moeten dus uitwijken naar de buurgemeenten Mechelen, Keerbergen, Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Sint-Katelijne-Waver of Haacht die wel secundair onderwijs aanbieden.
GezondheidszorgBewerken
In Bonheiden bevindt zich het Imeldaziekenhuis. Het werd in 1933 opgericht als sanatorium van de zusters Norbertienen van Duffel voor tuberculose-patiënten. In de jaren 1950 vond er, wegens de veranderde medische behoeften, een omvorming tot een algemeen ziekenhuis plaats. Het ziekenhuis opende officieel in 1961, en in 1963 werd het sanatorium van de zusters gesloten. Sinds de opening van het ziekenhuis is de betekenis van Bonheiden voor de regio toegenomen, en het zorgde onder meer voor tewerkstelling en voor een ontsluiting van de gemeente door openbaar vervoer. Patiënten komen vooral uit de regio Keerbergen-Haacht.
GeborenBewerken
- Vic De Wachter (1951), (stem)acteur
- Staf Van Eyken (1951), de vampier van Muizen, seriemoordenaar
- Luc Verschueren (1954), radiopresentator
- Wouter Van Besien (1971), politicus
- Sam Gooris (1973), zanger
- Jef Delen (1976), voetballer
- Sven Nys (1976), veldrijder
- Dave McCullen (1977), Deejay
- David Troch (1977), dichter, schrijver en regisseur
- Inge Vervotte (1977), politica
- Mario Van Essche (1978), advocaat en bestuurder
- Bart Verbeeck (1978), Showbizz Bart, mediafiguur
- Willem Van Hoof (1979), atleet
- Hans Janssens (1980), atleet
- Thomas Vanderveken (1981), radio- en televisiepresentator
- Kevin Vandenbergh (1983), voetballer
- Kristof Van Malderen (1983), atleet
- Wannes Deleu (1984), tv-en documentairemaker
- Niels Albert (1986), veldrijder
- Koen Casteels (1992), voetballer
- Tachina Peeters (1997), turnster
- Lisa Vaelen (2004), turnster
PartnerstedenBewerken
- Boulieu-lès-Annonay (Frankrijk) (sinds 2002)
- Berlicum[11]
Nabijgelegen kernenBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|