Brasschaat
Brasschaat is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. Brasschaat telt meer dan 37.000 inwoners.
Gemeente in België ![]() | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | ![]() | ||
Provincie | ![]() | ||
Arrondissement | Antwerpen | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
38,58 km² (2019) 40,37% 31,76% 27,87% | ||
Coördinaten | 51° 17' NB, 4° 29' OL | ||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
38.211 (01/01/2021) 47,97% 52,03% 990,42 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2021) 18,06% 56,89% 25,05% | ||
Buitenlanders | 9,65% (01/01/2021) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Jan Jambon (titelvoerend, N-VA) Philip Cools (waarnemend, N-VA) | ||
Bestuur | N-VA en Open VLD | ||
Zetels N-VA CD&V Brasschaat 2012 Vlaams Belang Open VLD PVDA |
33 17 6 4 3 2 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 23.280 euro/inw. (2018) | ||
Werkloosheidsgraad | 6,28% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Zonenummer | 03 | ||
NIS-code | 11008 | ||
Politiezone | Brasschaat | ||
Hulpverleningszone | Rand | ||
Website | www.brasschaat.be | ||
Detailkaart | |||
![]() | |||
ligging binnen het arrondissement Antwerpen in de provincie Antwerpen | |||
|
Brasschaat is de hoofdplaats van het gerechtelijk kanton Brasschaat en behoort tot het kieskanton Kapellen. Patroonheilige van Brasschaat is de heilige Antonius Abt.
GeschiedenisBewerken
De geschiedenis van Brasschaat begint al heel vroeg. Waarschijnlijk hadden de Kelten er al nederzettingen. Later werd de Kempen samen met Brasschaat ingenomen door de Romeinen. Na archeologisch onderzoek is gebleken dat de Miksebaan waarschijnlijk vroeger een Romeinse heirbaan was. De Laarse Beek, nu nog de grens met Schoten, was de vanuit de Romeinse tijd daterende grens tussen Germania Inferior en Belgica Secunda en later in de middeleeuwen het bisdom Luik en het bisdom Kamerijk.
Na het ancien régime behoorde Brasschaat tot de gemeente Ekeren, het werd een eigen gemeente op 1 januari 1830.[1]
Op 18 november 1913 werd in een oorkonde het wapen van Brasschaat beschreven: In rood, een zilveren zalm, recht gelegd, vergezeld in het hoofd van twee ruiten vn't zelfde, alles omringd van acht zoomsgewijze geplaatste Sintandrieskruisen, insgelijks van zilver: het schild links gehouden door een Sint-Antonius aan de voet van de heremijt liggende, insgelijks links, een geklokt varken, alles van zilver. De zalm op het schild verwijst naar het feit dat deze vis tot het begin van de twintigste eeuw in de Laarse Beek zwom.
Militair verledenBewerken
Brasschaat heeft een rijk militair verleden waar nu nog altijd sporen van te zien zijn: de antitankgracht, het Fort van Brasschaat, het Kamp van Brasschaat, het Klein en het Groot Schietveld, de vele bunkers ...
Rond 1912 werden in het noorden van de gemeente het Fort van Brasschaat en de Schans van Driehoek gebouwd, als onderdeel van de Stelling van Antwerpen. Het fort werd later, tussen 1937 en 1939, verbonden met de buurforten in Kapellen en 's-Gravenwezel door de Antitankgracht, om Antwerpen te verdedigen tegen vijandelijke tanks.
Veel van deze militaire infrastructuur heeft tegenwoordig een andere functie gekregen. Het Fort van Brasschaat is een overwinteringsplaats voor vele soorten vleermuizen. Sommige bunkers dienen tegenwoordig ook als overwinteringsplaats voor vleermuizen, terwijl andere dichtgemetseld zijn en vergeten worden.
Op 1 mei 1911 werd in Brasschaat het eerste militaire vliegveld van België aangelegd, ook wel bekend als Brasschaat-Polygoon. Daarvoor, sinds 1887 werd het terrein door de Genie al gebruikt voor ballonobservaties. In 1914 moest het vliegveld ontruimd worden voor de oprukkende Duitse troepen. Tussen de twee wereldoorlogen werd het terrein voornamelijk gebruikt voor oefeningen.
Tweede WereldoorlogBewerken
De gemeente werd rond 18 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 8 september 1944. Op 7 oktober 1944 om 22 uur sloeg een V2-bom in te Brasschaat. Dit was de eerste raketaanval op Belgisch grondgebied.
Minstens vier weerstanders werden naar het Auffanglager van Breendonk gedeporteerd.[2]
Recente geschiedenisBewerken
Na de Tweede Wereldoorlog werd het de thuisbasis van de vliegschool en een observatiesquadron. Na vele reorganisaties werd Brasschaat in mei 2006 als militair vliegveld opgeheven.
Belangrijke dataBewerken
- 1251 - eerste keer dat "De Mick" voorkomt in een oorkonde.
- 1269 - eerste keer dat Breesgata voorkomt in een oorkonde.
- 1619 - na de pestepidemie zijn er slechts 29 families over in Brasschaat.
- 1667 - opkomst van de Sint-Antoniusgilde.
- 1830 - Brasschaat is een afzonderlijke gemeente en hoort niet meer bij Ekeren.[1]
GeografieBewerken
De juiste oppervlakte van Brasschaat is 3849 ha, 48 a en 22 ca waarvan ongeveer 2680 ha groen is waaronder 1300 ha bedekt met bossen. 1620 ha is geürbaniseerd. Het hoogteverschil in de gemeente bedraagt 23 meter, het laagste punt ligt op 4 meter, het hoogste op 27 meter (grens Wuustwezel-Brecht).
WijkenBewerken
Brasschaat heeft verschillende wijken, die vaak samen lopen met de parochies. Deze zijn:
- Bethanië
- Centrum
- Vriesdonk (aansluitend bij Donk in Ekeren)
- Driehoek
- Kaart
- Sint-Mariaburg (in de volksmond ook Mariaburg, ligt gedeeltelijk in Ekeren)
- Maria-ter-Heide (in de volksmond ook Polygoon)
Aangrenzende gemeentenBewerken
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Wuustwezel | ||||
Kapellen | Brecht | |||
Antwerpen | Schoten |
BezienswaardighedenBewerken
- Oorlogsmonument Brasschaat
- Kasteel Torenhof
- Kasteel Mishaegen
- De Sint-Antonius Abtkerk
- De Sint-Jozefskerk in de wijk Driehoek.
- De Heilige-Familiekerk in de wijk Kaart-Rusthuis.
Natuur en landschapBewerken
Brasschaat ligt in de Noorderkempen in een bosrijke omgeving. Tal van villa's, landgoederen en kasteeltjes zijn er te vinden. Ook kent Brasschaat een aantal parken. Enkele grote en noemenswaardige bossen, natuurgebieden en parken zijn: het Park van Brasschaat, het Klein Schietveld, het Groot Schietveld, De Inslag, De Uitlegger, het Peerdsbos en Domein de Mik.
DemografieBewerken
Demografische ontwikkelingBewerken

- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen, 1990 en later= inwonertal op 1 januari
PolitiekBewerken
StructuurBewerken
De gemeente Brasschaat maakt deel uit van het kieskanton Kapellen, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.
GemeentebestuurBewerken
Burgemeester sinds 2013 is Jan Jambon (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en Open VLD. Samen vormen ze de meerderheid met 19 op 33 zetels. Op 2 oktober 2019 werd Jan Jambon aangesteld als minister-president van de Vlaamse Regering. Philip Cools volgde Jan Jambon op als burgemeester van Brasschaat.
College van burgemeester en schepenen | |
---|---|
Waarnemend Burgemeester | Philip Cools (N-VA) |
Titelvoerend Burgemeester | Jan Jambon (N-VA) |
Schepenen |
|
Voorzitter van de gemeenteraad | Tom Versompel (N-VA) |
GeschiedenisBewerken
Lijst van burgemeestersBewerken
Periode | Burgemeester | |
---|---|---|
1824 - 1829 | Jan Baptist Aerden[3] | |
1829 - 1848 | Eugène-Charles-Henri van Havre (liberaal-katholiek) | |
1848 - 1850 | Jan Baptist Aerden | |
1850 - 1860 | Adriaan Matthysen | |
1860 - 1865 | Guillaume De Visser[4] | |
1865 - 1872 | Henri François Joseph De Ligne (Lib. Partij) | |
1872 - 1901 | Armand Reussens (Kath.Partij) | |
1902 - 1908 | Ferdinand de Baillet-Latour (Kath.Partij) | |
1908 - 1924 | Ferdinand du Bois de Nevele (Kath.Partij) | |
1924 - 1942 | Corneel Jozef Roosens (Kath. Verb.) | |
1942 - 1944 | Hippoliet Paelinckx (VNV, oorlogsburgemeester) | |
1945 - 1951 | Frans Schijnen | |
1951 - 1958 | Jules Velge | |
1959 - 1976 | Leon Hendrickx (GBL, CVP) | |
1977 - 2004 | Lode Bertels (CVP / CD&V) | |
2004 - 2012 | Dirk de Kort (CD&V) | |
2013 - heden | Jan Jambon (N-VA) titelvoerend burgemeester | |
2019-heden | Philip Cools (N-VA) waarnemend burgemeester |
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken
Partij of kartel | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 29 | % | 31 | % | 31 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | |
CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 | 30,691 | 11 | 44,591 | 16 | 47,291 | 17 | 34,621 | 14 | 29,881 | 11 | 36,88A | 13 | 26,172 | 9 | 18,22 | 6 | |
VU1 / IDEE2 / VU&ID3 / CD&V+N-VAA / N-VA4 | 17,171 | 5 | 11,761 | 3 | 7,821 | 2 | 7,472 | 2 | 9,323 | 3 | 39,334 | 14 | 44,24 | 17 | |||
PVV1 / VGB-PVV2 / VLD3 / Open Vld4 | 9,251 | 2 | 23,212 | 8 | 18,051 | 6 | 17,223 | 6 | 22,823 | 8 | 16,313 | 5 | 8,224 | 2 | 9,44 | 2 | |
SP1 / sp.a-spirit2 / Brasschaat 2012B | 12,791 | 4 | 9,961 | 2 | 8,191 | 2 | 5,441 | 1 | 5,791 | 1 | 12,362 | 4 | 14,82B | 5 | 11,8B | 4 | |
Agalev1 / Groen!2 / Brasschaat 2012B | - | 9,091 | 2 | 11,931 | 3 | 12,511 | 4 | 10,141 | 3 | 7,572 | 2 | ||||||
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | 6,731 | 1 | 15,551 | 6 | 20,151 | 7 | 26,102 | 9 | 10,052 | 3 | 11,32 | 3 | |||
PVDA1 / PVDA+2 | - | 1,381 | 0 | - | - | - | 0,792 | 0 | - | 5,01 | 1 | ||||||
A.B.C. | 14,86 | 4 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Centr. B | 11,28 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Anderen(*) | 3,95 | 0 | - | - | 7,2 | 0 | 1,9 | 0 | - | 1,41 | 0 | - | |||||
Totaal stemmen | 18912 | 21520 | 22613 | 23543 | 24912 | 26116 | 25272 | 26054 | |||||||||
Opkomst % | 92,56 | 90,47 | 91,63 | 93,55 | 89,50 | 91,3 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 4,36 | 4,3 | 3,62 | 4,35 | 2,96 | 3,04 | 2,20 | 2,7 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
(*) 1976: P.B.B. (3,95%) / 1994: Burger (3,73%), W.O.W. (3,13%), AOV (0,34%) / 2000: R.B. (1,9%) / 2012: Brasschatenaren (1,41%)
CultuurBewerken
Theater Hemelhoeve en het cultureel centrum bevinden zich nabij het Gemeentepark. De Sint Jozefskapel aan de Augustijnslei wordt regelmatig gebruikt als expositieruimte. [8]
Wapenschild, vlag en logoBewerken
Het wapen is een verwijzing naar de Heren van Breda, de familie de Lailang en de Prins van Salm-Salm, heren van de heerlijkheid.
Aanvankelijk waren de Brasschaatse kleuren blauw en geel. Maar ze waren nooit officieel erkend. Het waren de kleuren van de belangrijkste familie: de Baillet. Het Koninklijk Besluit van 12 oktober 1979 stelde de kleuren vast op rood en wit. Drie banen van rood en wit en van rood, hoogte der verhouding 1, 3, 1, met op de witte baan het gemeentewapen.
Sinds medio 2005 heeft Brasschaat een nieuw officieel logo dat wordt gebruikt op alle officiële documenten.
SportBewerken
In de gemeente speelt voetbalclub KFC Brasschaat, die aangesloten is bij de KBVB. De club speelde als ACV Brasschaat ruim anderhalf decennium in de nationale reeksen. Andere clubs uit de gemeente die bij de KBVB zijn aangesloten zijn KSOC Maria-ter-Heide, FC Excelsior Kaart en Mariaburg VK.
Hockeyclub en elfvoudig landskampioen KHC Dragons speelt zijn thuiswedstrijden sinds 1961 in Brasschaat.
In de gemeente bevindt zich de Brasschaat Open Golf & Country Club, tevens vindt er jaarlijks de Premium European Cup triathlon plaats.
Tot en met 2014 vond de jaarlijkse wielerwedstrijd 'De acht van Brasschaat' plaats in de gemeente. Sinds 2018 start deze klassieker door onder een nieuw concept: 'De Sportoase N8 van Brasschaat'[9]
Bekende inwonersBewerken
Geboren in BrasschaatBewerken
- Carlo Heyman (1920 - 1994), hoogleraar
- Raymond Bossaerts (1938 - 2020), (stem)acteur Kapitein Zeppos
- Jozef De Beenhouwer (1948), pianist, muziekpedagoog en musicoloog
- Reinhilde Decleir (1948-2022), actrice en regisseuse
- Christine Bols (1950), schrijfster
- Detty Verreydt (1950), schrijfster
- Herman Lauwers (1953), politicus
- Frank Raes (1954), sportjournalist
- Luc Sevenhans (1954), politicus
- Ria Van Den Heuvel (1956), politica
- Koen Geens (1958), politicus, advocaat en hoogleraar
- Annetje Ottow (1965), Nederlandse hoogleraar economisch publiekrecht
- Wim Geysen (1970), acteur en auteur
- Admiral Freebee (1975), zanger
- Peter Genyn (1976), paralympisch sporter
- Veerle Baetens (1978), actrice
- Stijn Van Haecke (1979), acteur
- Gill Swerts (1982), voetballer
- Robbie Haemhouts (1983), voetballer
- Pieter Jacobs (1986), wielrenner
- Tom Meeusen (1988), veldrijder
- Oscar Willems (1990), acteur
- Stef Vanhaeren (1992), atleet
- Renée Eykens (1996), atlete
- Mathias Bossaerts (1996), voetballer
- Marie Verhulst (1995), actrice
- Wietse Bosmans (1991), veldrijder
- Janice Cayman (1988), voetbalster
- Helena Heijens (2006), gymnast
WonendeBewerken
- Ferdinand de Baillet Latour (1850 - 1925), politicus
- Vaast Leysen (1921 - 2016), ondernemer, bankier en hoogleraar
- Gust Gils (1924 - 2002), dichter
- Lode Bertels (1933), politicus en dierenarts
- Aimée De Smet (1939), omroepster en politica
- Gerolf Annemans (1958), politicus
- Jan Jambon (1960), politicus
- Dirk de Kort (1964), politicus
- Max Smeets (1954), dirigent, pianist
- Ruben Block (1971), zanger, gitarist
- Carl Huybrechts (1951), sportjournalist, presentator, politicus
- Jean-Marie Pfaff (1953), voormalig doelman
- Kelly Pfaff (1977), Model, presentatrice
- Sam Gooris (1973), Vlaamse zanger
- Véronique De Kock (1977), Miss België 1994, model, onderneemster
PartnerstedenBewerken
- Bad Neuenahr-Ahrweiler (Duitsland), verbroederd sinds 1982
- Tarija (Bolivia), stedenband sinds 2003, steunend op drie pijlers: veiligheid en preventie, jeugd en sport, capaciteitsopbouw
TriviaBewerken
In november 2006 won Brasschaat de LivCom-Award 2006 voor de meest leefbare gemeente in de wereld.[10]
Nabijgelegen kernenBewerken
Externe linksBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
Gemeenten in de provincie Antwerpen | ||
---|---|---|
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs-Sint-Amands · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht |