Kvemo Kartli
Kvemo Kartli (Georgisch: ქვემო ქართლი, letterlijk Neder-Kartli) is een regio (mchare) in het zuiden van Georgië met 434.497 inwoners (2022) en een oppervlakte van 6436 km² (67,5 inw./km²)[1][2]. De gouverneur van Kvemo Kartli is sinds december 2021 Giorgi Dochtoerisjvili.[3][4] De regio heeft zeven gemeenten waaronder de stadsgemeente Roestavi dat ook het administratieve centrum van de regio is. Het grootste deel van de Azerbeidzjaanse minderheid in Georgië woont in Kvemo Kartli. De historische regio Trialeti ligt in het noorden van Kvemo Kartli.
Regio in Georgië 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Coördinaten | 41°31'NB, 44°31'OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 6436 km² | ||
| Inwoners (2022) |
 434.497[1] (67,5 inw./km²) | ||
| Hoofdstad | Roestavi | ||
| Gouverneur | Giorgi Dochtoerisjvili (december 2021) | ||
| Overig | |||
| Website | kvemokartli.gov.ge | ||
| |||
GeografieBewerken
Kvemo Kartli grenst in het westen aan de regio Samtsche-Dzjavacheti, de regio's Sjida Kartli en Mtscheta-Mtianeti in het noorden en Kacheti in het oosten. Tevens omringt het Tbilisi aan drie zijden. De zuidkant van Kvemo Kartli grenst aan Armenië en Azerbeidzjan. Het westen van de regio is de overgang tussen de Kvemo Kartli en Javacheti Plateaus die gescheiden worden door de Samsari- en Dzjavachetigebergtes. Het Tsalka Reservoir bij de gelijknamige stad ligt in de zogeheten Tsalka Depressie. De moderne gemeente Tsalka komt voor een groot deel overeen met de historische regio Trialeti, ten noorden waarvan het Trialetigebergte de noordgrens van Kvemo Kartli is.
Het centrale deel van Kvemo Kartli wordt gevormd door het Chrami- en Loki middelgebergte, onderdeel van de Kleine Kaukasus, wat tevens het stroomgebied van de Chrami rivier is. Deze grootste rivier in de regio mondt net voorbij de Georgisch-Azerbeidzjaanse grens uit in de Mtkvari rivier. In het Kvemo Kartli Plateau heeft de Chrami rivier een kloof uitgesneden tot 700 meter diep. Naar het oosten toe loopt de regio af naar het Kvemo Kartli Laagland. Waar de hoogvlakte bij Tsalka nog 1500 meter boven zeeniveau ligt, is het Kvemo Kartli laagland ongeveer 300 meter boven zeeniveau gelegen.
Bestuurlijke onderverdelingBewerken
Kvemo Kartli heeft zeven gemeenten:
Er zijn in totaal ruim 360 bewoonde kernen, waaronder:
DemografieBewerken
Volgens de gegevens van het Nationaal Statistisch Bureau van Georgië telde Kvemo Kartli op 1 januari 2022 434.497 inwoners,[1] een groei van 2,5% ten opzichte van de volkstelling van 2014.[2]. Hiervan woont 44,0% in steden en 56,0% in dorpen op het platteland. Kvemo Kartli is de enige regio in Georgië met een significante bevolkingsaanwas over praktisch alle gemeenten die zich over meerdere jaren achtereen consistent ontwikkelt. Dat is opmerkelijk vergeleken met de meeste andere regio's waar sprake is van aanhoudende krimp op het platteland. In 2021 kwam hier een kentering in, in lijn met het landelijke beeld van een flinke bevolkingsdaling. Deze omslag betrof in Kvemo Kartli alle gemeenten, maar voornamelijk Roestavi en Gardabani.
De bevolking van Kvemo Kartli bestaat volgens de volkstelling van 2014 grotendeels uit Georgiërs (51,3%) en Azerbeidzjanen (41,8%). De Azerbeidzjaanse gemeenschap woont vooral in de gemeenten Marneoeli, Bolnisi en Dmanisi, waar zij in de meerderheid zijn. Andere etnische minderheden zijn Armeniërs (5,1%), etnisch Russen (0,6%) en Grieken (0,5%).[5] De Grieken wonen vooral in de gemeente Tsalka, een overblijfsel uit de periode dat Pontische Grieken hier een grote gemeenschap hadden in diverse stadjes en dorpen. Daarnaast wonen er nog ruim 800 Osseten (0,2%). Zij wonen nog vooral in Roestavi en niet in de historische regio Trialeti (ongeveer het huidige Tsalka) waar ooit een grote Osseetse gemeenschap woonde.[6] De Georgisch-Orthodoxe Kerk heeft de meeste aanhangers (51,4%), gevolgd door de islam (43,0%). Ruim 3% volgt de Armeens-Apostolische Kerk.
Hieronder een overzicht van de bevolkingsontwikkeling in Kvemo Kartli en de zeven gemeenten.
| Bevolkingsontwikkeling van de regio Kvemo Kartli [7][1] | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jaar | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002* | 2002** | 2014 | 2021 | 2022 | |||||||||
| Kvemo Kartli |  370.986 |
498.573 |
524.934 |
612.880 |
497.530 |
443.110 |
423.986 |
437.347 |
434.497
| |||||||||
| Bolnisi | 45.019 |
60.556 |
68.296 |
81.920 |
74.301 |
- | 53.590 |
56.036 |
55.936
| |||||||||
| Dmanisi | 34.174 |
43.785 |
44.075 |
52.208 |
28.034 |
- | 19.141 |
20.922 |
20.916
| |||||||||
| Gardabani | 72.493 |
117.552 |
100.439 |
115.140 |
114.348 |
- | 81.876 |
80.329 |
79.273
| |||||||||
| Marneoeli | 72.155 |
91.054 |
99.867 |
124.332 |
118.221 |
- | 104.300 |
107.824 |
107.491
| |||||||||
| Roestavi (stad) | 62.395 |
98.210 |
129.084 |
158.661 |
116.384 |
- | 125.103 |
130.072 |
128.788
| |||||||||
| Tetritskaro | 39.150 |
36.945 |
34.593 |
36.432 |
25.354 |
- | 21.127 |
22.485 |
22.461
| |||||||||
| Tsalka | 45.600 |
50.471 |
48.580 |
44.187 |
20.888 |
- | 18.849 |
19.679 |
19.632
| |||||||||
| * Uit onderzoek na volkstelling 2014 is gebleken dat volkstelling 2002 8-9 procent te hoog is uitgevallen.[8] **Gecorrigeerde data op basis van retro-projectie 1994-2014 i.s.m. VN.[9] | ||||||||||||||||||
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Bestuurlijke indeling van Georgië | | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||