Portaal:Georgië
Portaal:Georgië
Georgië (Georgisch: საქართველო, Sakartvelo) is een land dat geografisch gezien vrijwel geheel in Zuidwest-Azië ligt en voor een zeer klein deel ook in Europa. De hoofdstad is Tbilisi. Georgië is sinds 27 april 1999 lid van de Raad van Europa en beschouwt zichzelf als een Europees land. Georgië is ook lid van het Wereldhandelsorganisatie, de Organisatie voor Economische Samenwerking in het Zwarte Zeegebied, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, de GUAM en de Aziatische Ontwikkelingsbank.
Het land grenst aan Rusland, Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en de Zwarte Zee. In de praktijk zijn de afscheidingsregio's Abchazië en Zuid-Ossetië sinds het begin van de jaren 1990 de facto onafhankelijk, en heeft de Georgische overheid hier feitelijk geen gezag meer over. Tot voorjaar 2004 gold dat laatste ook voor de autonome regio Adzjarië, dat weliswaar geen afscheidingsstreven had, maar dat zich onttrok aan het centrale gezag. De status van Abchazië en Zuid-Ossetië vormt sinds de hernieuwde onafhankelijkheid in 1991 een bron van terugkerende gewapende conflicten, waarbij buurland Rusland regelmatig een grote rol speelde, laatstelijk in 2008. Voornamelijk om die reden, maar ook de uitgesproken westerse koers van Georgië, is de relatie tussen beide landen slecht.
De Augustusoorlog of ook wel Russisch-Georgische oorlog was een oorlog in augustus 2008 tussen Georgië, Rusland en de door Rusland gesteunde zelfverklaarde republieken Zuid-Ossetië en Abchazië. Aan de oorlog ging een lange periode van verslechterende betrekkingen en oplopende spanningen tussen Rusland en Georgië vooraf, mede door de westers georiënteerde koers van Georgië onder leiding van president Micheil Saakasjvili. Hij beloofde na de Rozenrevolutie van 2003 de territoriale eenheid te herstellen en het land met een sterk hervormingsgericht beleid naar de NAVO en Europese Unie te loodsen wat tegen het zere been van Rusland was.
De directe aanleiding voor de oorlog waren escalaties van geweld in de afscheidingsregio Zuid-Ossetië tussen Georgische vredestroepen en Zuid-Osseetse milities. Na een eenzijdig afgekondigd Georgisch staakt-het-vuren op 7 augustus 2008 voerden Zuid-Osseetse milities de beschietingen op etnisch Georgische dorpen in de regio juist op. Dit leidde tot een Georgisch offensief om "de constitutionele orde te herstellen". In de ochtenduren van 8 augustus begon de officiële Russische interventie met luchtaanvallen op doelen in centraal-Georgië en trokken Russische troepen door de Roki-tunnel Zuid-Ossetië en centraal-Georgië in, aangevuld met een offensief vanuit Abchazië op 11 augustus. Op 12 augustus werd een staakt-het-vuren akkoord bereikt na bemiddeling door de Franse president Nicolas Sarkozy namens de EU. Op diezelfde dag schoot Rusland van grote afstand een Iskander ballistische raket met clustermunitie op de stad Gori, zonder direct militair doel, waarbij de Nederlandse RTL-cameraman Stan Storimans omkwam.
De korte maar hevige oorlog kostte aan bijna 750 mensen het leven, waarvan ongeveer 400 burgers. Bijna 200.000 Georgiërs en Osseten raakten voor korte of langere tijd ontheemd. Tientallen Georgische dorpen in Zuid-Ossetië, zoals Avnevi en Tamarasjeni, werden tijdens en na de oorlog systematisch vernietigd, waardoor 20.000 Georgische ontheemden niet meer terug kunnen keren en permanent verblijven in vluchtelingendorpen in centraal-Georgië. Op 26 augustus 2008 erkende Rusland de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië, en begon het met de bouw van militaire infrastructuur ten behoeve van bezetting. In elk van beide regio's zijn sindsdien ongeveer 5.000 Russische troepen gestationeerd.
Hoofdstad
Tbilisi (Georgisch: თბილისი; letterlijk Warme Springbron) is de hoofdstad van Georgië. Tot 1936 heette de stad Tiflis, een naam die heden ook nog wel in gebruik is. Tbilisi ligt aan de rivier de Koera (Georgisch: Mtkvari) en heeft ongeveer 1,2 miljoen inwoners. De naam is afgeleid van het oud-Georgische woord T'pilisi.
De stad zou in de 5de eeuw opgericht zijn door Vachtang I Gorgasali, koning van Iberië (Kartli) en hij maakte er zijn hoofdstad van. Volgens een oude legende was het huidige grondgebied van Tiflis in de vijfde eeuw nog bedekt met bossen. Een algemeen aanvaarde versie van de legende verhaalt dat koning Vachtang I Gorgasali op jacht was in de dichtbeboste regio met een valk (soms ook vervangen door een havik of andere kleine roofvogel). Toen de valk een fazant gevangen had, vielen zij samen in een warmwaterbron. Hij was zo onder de indruk van de warmwaterbronnen dat hij beval het bos te snoeien en er een stad te stichten. De naam van de stad is dan ook afgeleid van warm, Tpili (თბილი). De naam "Tbili" of "Tbilisi" ("warme locatie") werd gegeven aan de stad vanwege de aanwezigheid van zwavelzuurrijke warmwaterbronnen.
Geografie
Georgië is een land in de zuid-Kaukasus, ook wel Transkaukasië genoemd, op de kruising van West-Azië en Oost-Europa, tussen de Zwarte Zee en de Kaspische Zee. Volgens Philip Johan von Strahlenbergs definitie van Europa in 1730, die gebruikt werd door de Russische tsaren, worden de Oeral in het oosten, en de gehele Kaukasus in het zuiden aangeduid als de grens van Europa. Georgië identificeert zich uitdrukkelijk als een Europees land. Georgië grenst aan vier landen: in het noorden aan Rusland, in het zuidwesten Turkije, in het zuidoosten aan Armenië, in het oosten aan Azerbeidzjan terwijl de Zwarte Zee het westen afbakent. Georgië heeft algemeen gezien een subtropisch klimaat, waarbij het zuidwesten warm en vochtig is, en het binnenland droger met verder naar het oosten een steppeklimaat.
Het land ligt in een zeer bergachtig gebied en wordt aan de noordzijde begrensd door de Grote Kaukasus, terwijl zuid-Georgië bestaat uit lavaplateaus en gebergtes van de Kleine Kaukasus met oude vulkaankegels. Geografisch wordt het land verder bepaald door verschillende deelgebergtes van de Grote- en Kleine Kaukasus, zoals de Svaneti-, Egrisi-,Letsjchoemi-, Ratsja- en Sjoda-Kedelagebergtes in het noorden en de Mescheti-, Trialeti- en Samsarigebergtes in het zuiden. Deze gebergtes hebben geresulteerd in moeilijk toegankelijke en geïsoleerde valleien. Het Lichigebergte verdeelt Georgië in oost en west en verbindt de Grote- en Kleine-Kaukasus. De hoogste bergen reiken meer dan 5000 meter boven zeeniveau uit.
Munteenheid
De Georgische lari (Georgisch: ლარი) is de munteenheid van Georgië. Een lari is onderverdeeld in honderd tetri. Het woord lari betekent in het Georgisch zowel schat als eigendom.
De volgende munten worden gebruikt: 5, 10, 20, 50 tetri en 1, 2 en 10 lari. Sinds 2021 zijn de 1 en 2 tetri munten uit circulatie. Het papiergeld is beschikbaar in 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 en 200 lari. De 1, 2 en 200 lari biljetten zijn niet vervangen in de nieuwe serie geïntroduceerd in 2016.
De munteenheid werd in 1992 bij wet bepaald en kwam in 1995 ten tijde van president Edoeard Sjevardnadze in circulatie. Dit was onderdeel van een ambitieuze geldhervorming, die privatisering en de introductie van een nieuwe munteenheid ter vervanging van de Russische roebel inhield. De koers is vanaf de introductie vrij stabiel gebleven tot 2015. Sindsdien is de munt geleidelijk en structureel in waarde verminderd.
Kaart van Georgië
.svg)
Bestuurlijke indeling
Georgië is onderverdeeld in tien regio's (Georgisch: მხარე, mchare) en twee autonome republieken. De regio's hebben geen bestuurlijke functie. Er zijn in het centraal gecontroleerde deel van Georgië 64 gemeenten, waar elke vier jaar een gemeenteraad en burgemeester gekozen wordt. De autonome republiek Abchazië en het gebied Zuid-Ossetië hebben in de jaren 1990 de onafhankelijkheid uitgeroepen. Over deze gebieden oefent Georgië geen gezag meer uit. Zij worden slechts door Nicaragua, Nauru, Venezuela, Syrië en Rusland erkend.
Autonome republieken
1. Abchazië (hoofdstad: Soechoemi)
4. Adzjarië (hoofdstad: Batoemi)
Regio’s
2. Samegrelo-Zemo Svaneti (hoofdstad: Zoegdidi)
3. Goeria (hoofdstad: Ozoergeti)
5. Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti (hoofdstad: Ambrolaoeri)
6. Imereti (hoofdstad: Koetaisi)
7. Samtsche-Dzjavacheti (hoofdstad: Achaltsiche)
8. Sjida Kartli (hoofdstad: Gori)
9. Mtscheta-Mtianeti (hoofdstad: Mtscheta)
10. Kvemo Kartli (hoofdstad: Roestavi)
11. Kacheti (hoofdstad: Telavi)
12. Tbilisi (hoofdstad: Tbilisi)
- Geschiedenis van Georgië
- Muziek in Georgië
- Georgische keuken
- Werelderfgoed in Georgië
- Taal in Georgië
- Sport in Georgië
- Verkeer en vervoer in Georgië
Verwante portalen
Artikelen
De dubbele schrijfweek Kaukasus (22 februari 2014 – 9 maart 2014) resulteerde in +500 nieuwe artikelen.
|
Gewenste artikelen: |
Dit kan beter: |
Nieuwe artikelen:
|
| Subportalen van Azië |
|---|
|
Gebieden: Himalaya · Koerdistan · Korea · Nagorno-Karabach · Tibet · Zuidoost-Azië |
| Subportalen van de portalen Landen & Volken en Steden |
|---|
 |
| Portalen | |
|---|---|
|
Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws |
| Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie | |
| Portaal van de week: Sport | |