Portaal:Georgië
Georgië
Georgië (Georgisch: საქართველო, Sakartvelo) is een land in de Zuidelijke Kaukasus dat geografisch gezien vrijwel geheel in Zuidwest-Azië ligt en voor een klein deel in Europa. De hoofdstad is Tbilisi. Het land herwon haar onafhankelijkheid in 1991 van de Sovjet-Unie en oriënteert zich sindsdien voornamelijk op Europa. Het land is lid van de Verenigde Naties, de Raad van Europa, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en het vroeg in 2022 het lidmaatschap voor de Europese Unie aan. Op economisch gebied is het lid van de Wereldhandelsorganisatie, de Organisatie voor Economische Samenwerking in het Zwarte Zeegebied, de GUAM en de Aziatische Ontwikkelingsbank.
Georgië grenst aan Rusland, Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en de Zwarte Zee. Het land heeft twee autonome republieken, te weten Abchazië in het noordwesten en Adzjarië in het zuidwesten. De Georgische overheid heeft feitelijk geen gezag meer over Abchazië en het voormalig autonome Zuid-Ossetië, die zich in de jaren 1990 onafhankelijk verklaarden en door Rusland gecontroleerd worden. De status van Abchazië en Zuid-Ossetië vormt sindsdien een bron van terugkerende gewapende conflicten, laatstelijk in 2008.
De Georgische keuken staat bekend om een grote variëteit die historisch beïnvloed is door culinaire tradities uit Europa, het Midden-Oosten en omliggende West-Aziatische landen, door de situering van Georgië aan oude handelsroutes. De keuken maakt gebruik van verschillende kruiden en specerijen en elke regio heeft ook zijn eigen specifieke culinaire tradities, zoals de Mingrelische, Kachetische en Imeretische keuken. Naast vleesgerechten is er ook een verscheidenheid aan vegetarische schotels. Door de grote walnoot- en hazelnootproductie vinden deze ook hun weg in verschillende gerechten.
Net als andere aspecten van de Georgische cultuur was ook de keuken populair in de Sovjet-Unie en waren er veel Georgische restaurants in andere delen van de communistische heilstaat te vinden. Ook na de val van de Sovjet-Unie vindt men in Rusland en Oekraïne en andere voormalige Sovjetlanden Georgische restaurants.
De belangrijkste nationale gerechten zijn chatsjapoeri, chinkali, pchali, satsivi, elardzji, tsjakapoeli, odzjachoeri en chartsjo, een variëteit aan deeg-, vlees- en groentegerechten. Daarnaast zijn er een aantal typische sauzen die bij vlees- of aardappelgerechten worden opgediend zoals tkemali en satsebeli. Voor het spijzen van vleesgerechten wordt adzjika gebruikt. Ook het gekruide Svanetisch zout uit de noordwestelijke bergregio Svanetië wordt gebruikt als smaakmaker in gerechten. De tsjoertsjchela is de bekendste nationale snack.Hoofdstad
.jpg)
Tbilisi (Georgisch: თბილისი; letterlijk Warme Springbron) is de hoofdstad van Georgië. Tot 1936 heette de stad Tiflis, een naam die heden ook nog wel in gebruik is. Tbilisi ligt aan de rivier de Koera (Georgisch: Mtkvari) en heeft ongeveer 1,2 miljoen inwoners. De naam is afgeleid van het oud-Georgische woord T'pilisi.
De stad zou in de 5de eeuw opgericht zijn door Vachtang I Gorgasali, koning van Iberië (Kartli) en hij maakte er zijn hoofdstad van. Volgens een oude legende was het huidige grondgebied van Tiflis in de vijfde eeuw nog bedekt met bossen. Een algemeen aanvaarde versie van de legende verhaalt dat koning Vachtang I Gorgasali op jacht was in de dichtbeboste regio met een valk (soms ook vervangen door een havik of andere kleine roofvogel). Toen de valk een fazant gevangen had, vielen zij samen in een warmwaterbron. Hij was zo onder de indruk van de warmwaterbronnen dat hij beval het bos te snoeien en er een stad te stichten. De naam van de stad is dan ook afgeleid van warm, Tpili (თბილი). De naam "Tbili" of "Tbilisi" ("warme locatie") werd gegeven aan de stad vanwege de aanwezigheid van zwavelzuurrijke warmwaterbronnen.
Geografie
Georgië is een land in de Zuidelijke Kaukasus, ook wel Transkaukasië genoemd, op de kruising van West-Azië en Oost-Europa, tussen de Zwarte Zee en de Kaspische Zee. Volgens Philip Johan von Strahlenbergs definitie van Europa in 1730, die gebruikt werd door de Russische tsaren, worden de Oeral in het oosten, en de gehele Kaukasus in het zuiden aangeduid als de grens van Europa. Hoe het ook zij, Georgië identificeert zichzelf uitdrukkelijk als een Europees land. Het grenst aan vier landen: in het noorden aan Rusland, in het zuidwesten Turkije, in het zuidoosten aan Armenië, in het oosten aan Azerbeidzjan terwijl de Zwarte Zee het westen afbakent. Georgië heeft in het algemeen een subtropisch klimaat, waarbij het zuidwesten warm en vochtig is, en het binnenland droger met verder naar het oosten een steppeklimaat.
Het land ligt in een zeer bergachtig gebied en wordt aan de noordzijde begrensd door de Grote Kaukasus, terwijl zuid-Georgië bestaat uit lavaplateaus en gebergtes van de Kleine Kaukasus met oude vulkaankegels. Geografisch wordt het land verder bepaald door verschillende deelgebergtes van de Grote- en Kleine Kaukasus, zoals de Svaneti-, Egrisi-,Letsjchoemi-, Ratsja- en Sjoda-Kedelagebergtes in het noorden en de Mescheti-, Trialeti- en Samsarigebergtes in het zuiden. Deze gebergtes resulteren in moeilijk toegankelijke en geïsoleerde valleien. Het Lichigebergte verdeelt Georgië in oost en west en verbindt de Grote- en Kleine-Kaukasus. De hoogste bergen reiken meer dan 5000 meter boven zeeniveau uit.
Munteenheid
De Georgische lari (Georgisch: ლარი) is de munteenheid van Georgië. Een lari is onderverdeeld in honderd tetri. Het woord lari betekent in het Georgisch zowel schat als eigendom.
De volgende munten worden gebruikt: 5, 10, 20, 50 tetri en 1, 2 en 10 lari. Sinds 2021 zijn de 1 en 2 tetri munten uit circulatie. Het papiergeld is beschikbaar in 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 en 200 lari. De 1, 2 en 200 lari biljetten zijn niet vervangen in de nieuwe serie geïntroduceerd in 2016.
De munteenheid werd in 1992 bij wet bepaald en kwam in 1995 ten tijde van president Edoeard Sjevardnadze in circulatie. Dit was onderdeel van een ambitieuze geldhervorming, die privatisering en de introductie van een nieuwe munteenheid ter vervanging van de Russische roebel inhield. De koers is vanaf de introductie vrij stabiel gebleven tot 2015. Sindsdien is de munt geleidelijk en structureel in waarde verminderd.
Kaart van Georgië
.svg)
Bestuurlijke indeling
Georgië is onderverdeeld in tien regio's (Georgisch: მხარე, mchare) en twee autonome republieken. De regio's hebben geen bestuurlijke functie. Er zijn in het centraal gecontroleerde deel van Georgië 64 gemeenten, waar elke vier jaar een gemeenteraad en burgemeester gekozen wordt. De autonome republiek Abchazië en het gebied Zuid-Ossetië hebben in de jaren 1990 de onafhankelijkheid uitgeroepen. Over deze gebieden oefent Georgië geen gezag meer uit. Zij worden slechts door Nicaragua, Nauru, Venezuela, Syrië en Rusland erkend.
Autonome republieken
Regio’s
2. Samegrelo-Zemo Svaneti (hoofdstad: Zoegdidi)
3. Goeria (Ozoergeti)
5. Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti (Ambrolaoeri)
6. Imereti (Koetaisi)
7. Samtsche-Dzjavacheti (Achaltsiche)
8. Sjida Kartli (Gori)
9. Mtscheta-Mtianeti (Mtscheta)
10. Kvemo Kartli (Roestavi)
11. Kacheti (Telavi)
12. Tbilisi
Artikelen
Gewenste artikelen Kaukasus
Dit kan beter 'Beginnetjes Georgië'
Schrijfweek Kaukasus 2014 Bijdragen
Wikiproject Georgië (sinds 2021)
De dubbele schrijfweek Kaukasus (22 februari 2014 – 9 maart 2014) resulteerde in +500 nieuwe artikelen.
Verwante portalen
| Subportalen van Azië |
|---|
|
Landen Armenië · Azerbeidzjan · China · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Israël · Japan · Rusland · Saoedi-Arabië · Turkije · Vietnam Gebieden Himalaya · Koerdistan · Korea · Nagorno-Karabach · Tibet · Zuidoost-Azië |
|
Subportalen van de portalen Landen & Volken en Steden |
|
|---|---|---|
 | ||
|
Portalen |
|
|---|---|---|
|
Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws | ||
|
Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie | ||
|
Portaal van de week: Middeleeuwen | ||