Wikipedia

Asse (Vlaams-Brabant)

gemeente in Vlaams-Brabant, België

Asse is een plaats en gemeente in het westen van de Belgische provincie Vlaams-Brabant en het arrondissement Halle-Vilvoorde. De gemeente Asse wordt tegenwoordig bij de Brabantse Kouters gerekend, en tegelijkertijd bij het Pajottenland terwijl Bekkerzeel en Zellik pas in de editie van 't Payottenland uit 1852[1] deel zijn gaan uitmaken van het naburige Pajottenland. De gemeente is de hoofdplaats van het gerechtelijk en bestuurlijk kanton Asse. Asse telt ruim 33.000 inwoners, die Assenaren[2] worden genoemd. Het lokale dialect is het Asses. Asse is een gemeente die grenst aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Asse
Gemeente in België Vlag van België
Asse (België)
Asse
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant
Arrondissement Halle-Vilvoorde
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		50,22 km² (2021)
71,2%
14,95%
13,85%
Coördinaten 50° 55' NB, 4° 12' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		34.494 (01/01/2022)
49,17%
50,83%
686,84 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2022)
22,62%
59,14%
18,25%
Buitenlanders 14,44% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Koen Van Elsen (CD&V)
Bestuur CD&V, N-VA
Zetels
CD&V
N-VA
ANDERS
Zellik-Relegem
Groen
Vlaams Belang
 31
10
8
5
4
3
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.951 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 6,41% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1730
1730
1730
1730
1731
1731 		Deelgemeente
Asse
Bekkerzeel
Kobbegem
Mollem
Relegem
Zellik
Zonenummer 02 - 052
NIS-code 23002
Politiezone AMOW
Hulpverleningszone Vlaams-Brabant West
Website www.asse.be
Detailkaart
Asse Flemish-Brabant Belgium Map.svg
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde
in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal  Portaalicoon   België

GeschiedenisBewerken

Romeinse periodeBewerken

  Zie vicus van Asse-Kalkoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Asse ontstond op de Cuesta van Asse. Het werd waarschijnlijk al bewoond door de Nerviërs. Vanaf het midden van de eerste eeuw verbond een Romeinse heerweg Asse met de Nervische hoofdstad Bavay, Bagacum Nerviorum. Vanuit Asse was er verbinding met de nabijgelegen vicus van Elewijt en de vicus van Rumst. De Romeinen bouwden in deze nederzetting mogelijk een legerkamp.[3]

In de wijk Kalkoven zijn talrijke archeologische vondsten gedaan. Daar bevond zich een belangrijke Romeinse vicus, gelegen aan een deverticulum. Zo zijn er overblijfselen van een pottenbakkerij gevonden, met goed bewaarde resten van ovens, en verder misbaksels en een bijgebouw.[4] Begin 2008 werd er een deel van een Romeinse weg blootgelegd, die waarschijnlijk een straat van een kleine dorpskern vormde. Een deel daarvan is nog steeds zichtbaar in de inkomhal van de Federale Politie van Asse.

In Asse werden 150 Romeinse munten gevonden, vooral uit de 2de eeuw n.Chr. en 20 paardenbeeldjes in terracotta. In de naburige vicus van Elewijt werden ook zulke paardenbeeldjes gevonden. Deze beeldjes verwijzen wellicht naar de cultus van de Keltische godin Epona.

MiddeleeuwenBewerken

Tijdens het Karolingische tijdperk behoorde Asse tot de Brabantgouw. Het wordt gezien als een van de mogelijke centra van deze gouw. In de tijd van de Noormannen (ca. 900) zou er zich een belangrijke burcht hebben bevonden (zie Vita Berlendis).

Vanaf 1085/1086 maakte Asse deel uit van het landgraafschap Brabant onder de graven van Leuven, voorvaderen van de hertogen van Brabant. In de bestuurlijke geografie van het hertogdom Brabant ressorteerde Asse onder het kwartier Brussel.

De hertog van Brabant was in wezen ook heer van Asse. Hij had evenwel te Asse een plaatselijke vazal, heer tot Asse genoemd, die als onderdeel van zijn leenmanschap hereditair standaarddrager van de hertog van Brabant was. In Asse bezaten hertog Godfried van Verdun en zijn zoon Herman van Ename een domein dat zij tussen 1012 en 1015 ruilden tegen dertig hoeven en een kerk te Buvrinnes die in het bezit waren van graaf Lambert van Leuven.

Gelegen op het kruispunt van handelswegen en als belangrijk militair-strategisch knooppunt werd Asse doorheen de geschiedenis meermaals door invallende legers bezet en ook herhaaldelijk gebrandschat.

18e eeuwBewerken

Als voortzetting van zijn belangrijke schepenbank uit het ancien régime werd Asse bij de oprichting van het Dijledepartement door de Fransen in 1795 hoofdplaats van het kanton en zetel van een vredegerecht gemaakt.

19e eeuwBewerken

Het Paleis van de markies van Assche (gebouwd tussen 1856 en 1858) is een herenhuis in Italiaanse neorenaissance aan de Wetenschapsstraat 33 te Brussel, en de zetel van de Raad van State.

Tweede WereldoorlogBewerken

De gemeente werd rond 18 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 3 september 1944. Minstens één weerstander werd naar het Auffanglager van Breendonk getransporteerd.[5]

Naoorlogse periodeBewerken

Op 25 april 1966 vond in de gemeente de ramp van Walfergem plaats, een dramatisch verkeersongeval waarbij tien kinderen om het leven kwamen door een vrachtwagen die inreed op een groep leerlingen die verkeerslessen kregen aan de basisschool van Walfergem. Een jaar later, ten gevolge van het ongeval, werden er alcoholcontroles ingevoerd op de Belgische wegen.[6]

Op 26 juni 1970 reed de laatste "boerentram" van de NMVB (Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen) tussen Asse en Brussel en werd vervangen door buslijnen. Die laatste rit was folklore.[7]

In 1977 is de fusiegemeente Asse ontstaan uit de samenvoeging van Asse met Bekkerzeel, Kobbegem, Mollem, Relegem en Zellik.

GeografieBewerken

KernenBewerken

Asse telt zes deelgemeenten, daarnaast kent de gemeente nog 6 andere woonkernen.

DeelgemeentenBewerken

# Naam Opp.
(km²)		 Inwoners
(2020)		 Inwoners
per km²		 NIS code
1 Asse 28,37 17.151 605 23002A
2 Bekkerzeel 1,54 640 415 23002F
3 Kobbegem 3,68 863 235 23002C
4 Mollem 6,66 2.229 335 23002B
5 Relegem 3,61 1.567 434 23002D
6 Zellik 6,36 11.037 1.735 23002E

Geografische streekBewerken

De gemeente wordt afhankelijk van de bron gerekend tot de streek Brabantse Kouters en/of het Pajottenland.

Aangrenzende gemeentenBewerken

   Aangrenzende gemeenten   
 Aalst (Oost-Vl.)       Opwijk       Merchtem 
             
 Affligem   Wemmel 
           
 Ternat       Dilbeek       Jette
Ganshoren
Sint-Agatha-Berchem
(Brussels Hfdst. Gew.) 

DemografieBewerken

Demografische evolutie voor de fusieBewerken

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976 = inwoners op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

BezienswaardighedenBewerken

 
Sint-Martinuskerk
 
Kruisborrekapel
 
Broekbeek
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Asse voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • gotische Sint-Martinuskerk (13e-17e eeuw); de beschermheilige van Asse is de Heilige Martinus.
  • Voormalig Onze-Lieve-Vrouwgasthuis, in de volksmond ook Oud gasthuis genoemd. Het voormalige passantenhuis Oud Gasthuis (17e-19e eeuw) is enkele jaren geleden grotendeels gerestaureerd en maakt nu deel uit van Cultuurcentrum Asse, met vergaderzalen en een zaal op zolder die ten dienste staan van de verenigingen. De waardevolle authentieke keuken is bewaard gebleven. Sinds 2006 bevindt zich aan het Oud Gasthuis een nieuwe hoofdbibliotheek. Het ensemble werd als monument beschermd bij Koninklijk Besluit van 10 mei 1973 [8].
  • het centrale plein "Markt" met een paar fraaie gebouwen uit de achttiende eeuw;
  • het Gemeentehuis, opgericht in de periode 1861-1864, naar ontwerp van de provinciale architect Louis Spaak [9], [10]. Filmlocatie uit het Samson en Gert-kinderfeuilleton.
  • de Kruisborrekapel uit 1622 [11].
  • het Kasteel La Morette met hoeve en graanwindmolen[12]
  • wandel-, fiets- en mountainbikeroutes, onder andere aan het Kravaalbos bij gehucht Asse-ter-Heide
  • Petrus Ascanus kapel. Petrus Ascanus of Petrus van Assche, geboren in Asse omstreeks 1530 als Petrus van der Slagmolen, was een van de 19 martelaren van Gorcum

CultuurBewerken

EvenementenBewerken

  • De zaterdag vóór de derde zondag na 3 mei: jaarmarkt Mollem
  • De tweede zaterdag van oktober: jaarmarkt Zellik
  • Hopduvelfeesten: tweejaarlijks, doorgaans het tweede weekend van september

StreekproductenBewerken

Vroeger en nuBewerken

GezondheidszorgBewerken

In Asse ligt een van de drie campussen van het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis. Tot aan de fusie op 31 december 2001 was dit samen met de campus Ninove het Fusieziekenhuis Heilig Hart Asse/Ninove.

EconomieBewerken

De gemeente is een regionaal diensten- en handelscentrum voor Midden-West-Brabant en hoofdplaats van het kanton Asse. Er zijn industriezones in Mollem, Zellik en Relegem.

VervoerBewerken

Asse ligt tussen de E40 (Ternat), de A12 (Meise) en de Brusselse ring (Zellik). De A11 (Brussel-Dendermonde-Zelzate) werd nooit aangelegd wegens een beslissing uit 1976. Daardoor, en mede door de aanwezigheid van verscheidene industriezones, is er in Asse centrum heel wat onnodig verkeer. De Rondweg heeft dit probleem slechts gedeeltelijk kunnen oplossen.[14]

Asse heeft 3 stations: Asse, Zellik en Mollem.

Het traject van Asse naar Antwerpen wordt dagelijks gereden door 395 treinen.[15]

PolitiekBewerken

  Zie Lijst van burgemeesters van Asse voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

2013-2018Bewerken

Burgemeester is Koen Van Elsen (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V, Open Vld en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 17 op 31 zetels.

2018-2024Bewerken

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 bleef de CD&V de grootste partij. Ze vormden een coalitie met N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 18 op 31 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij 10-10-1976[16] 10-10-1982[16] 9-10-1988[16] 9-10-1994[16] 8-10-2000[16] 8-10-2006[17] 14-10-2012[18] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 27 % 29 % 29 % 29 % 29 % 29 % 31 % 31
CVP1 / GVP2 / CD&V+N-VAA / CD&V3 39,621 13 34,251 12 40,071 14 37,512 13 21,551 7 35,71A 12 27,073 10 26,53 10
VU1 / CD&V+N-VAA / N-VA2 18,751 5 18,061 5 10,751 3 - 24,06B 8 26,362 9 23,22 8
SAMENB - - - - 28,33C 9 - -
PVV1 / KARTELD / VLD2 / LST BurgemeesterC / Open Vld3 / ANDERS4 - - 19,371 6 26,92D 9 20,392 7 17,223 6 14,64 5
SP1 / KARTELD / AS.PROE / sp.a2 11,131 3 15,041 4 13,681 4 6,41 1 10,6E 2 6,922 1 4,62 0
AGALEV1 / AS.PROE / Groen2 - 4,921 0 5,421 1 7,091 1 7,171 1 6,382 1 10,82 3
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 3,191 0 10,121 2 10,941 3 16,082 4 4,862 1 5,82 1
Zellik1 / Zellik-Relegem2 / ZellikRelegem-Volk3 9,721 2 - - 13,091 4 9,51 2 9,292 2 11,22 3 12,13 4
RL - 7,79 2 7,52 1 - - - - -
GEMBEL - 19,95 6 - - - - - -
V B 16,42 4 - - - - - - -
Anderen(*) 4,37 0 - - 5,27 0 - - - 2,5 0
Totaal stemmen 17566 19040 19607 19804 19835 20470 20253 20915
Opkomst % 20470 20253 94,74 93,76 92,15 93,2 90,01 92,3
Blanco en ongeldig % 3,73 5,01 4,23 5,38 3,79 5,27 3,09 3,9

De rode cijfers en letters naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: GB-RB / 1994: UNION (3,06%), W.O.W. (2,21%) / 2018: PVDA

Bekende AssenarenBewerken

Geboren in AsseBewerken

Woonachtig in AsseBewerken

Overleden in AsseBewerken

PartnerstedenBewerken

Zie ookBewerken

Externe linksBewerken

Zie de categorie Asse van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Asse_(Vlaams-Brabant)&oldid=63991240"