Wikipedia

Tervuren

gemeente in Vlaams-Brabant, België

Tervuren is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente ligt in de Vlaamse Rand rond Brussel en is vergroeid met de Brusselse agglomeratie. Tervuren telt ruim 23.000 inwoners. De gemeente ligt in de landstreek Dijleland en de Druivenstreek.

Tervuren
Gemeente in België Vlag van België
Tervuren (België)
Tervuren
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant
Arrondissement Leuven
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		33,62 km² (2021)
67,25%
19,62%
13,12%
Coördinaten 50° 49' NB, 4° 31' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		23.101 (01/01/2023)
48,47%
51,53%
687,13 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
23,02%
58,24%
18,74%
Buitenlanders 24,56% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Marc Charlier (N-VA)
Bestuur N-VA, CD&V, Groen+
Zetels
N-VA
Groen+
OPEN TERVUREN
CD&V
Tervuren Unie
 27
9
6
4
4
4
Economie
Gemiddeld inkomen 24.903 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 4,6% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3080
3080
3080 		Deelgemeente
Tervuren
Duisburg
Vossem
Zonenummer 02
NIS-code 24104
Politiezone Voer En Dijle
Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant
Website www.tervuren.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Leuven
in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal  Portaalicoon   België

Tervuren wordt voornamelijk bewoond door Nederlandstaligen. Er bestaat ook een kleine Franstalige minderheid, die vooral bestaat uit migranten uit Brussel en Wallonië. Tevens kent Tervuren minderheden uit velerlei landen, waaronder Britten en Amerikanen, die onder andere worden aangetrokken door de British School of Brussels, die in de gemeente gevestigd is. Veel buitenlanders werken hier tijdelijk voor internationale bedrijven en organisaties.

Geschiedenis bewerken

In Tervuren staat het AfricaMuseum (tot 2018 het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika) met een vijverpark, het vroegere jachtdomein van de hertogen van Brabant nabij het Zoniënwoud. Door Tervuren stroomt het riviertje de Voer waaraan de gemeente haar naam dankt.

 
Tervuren in het midden van de zeventiende eeuw (afbeelding uit Chorographia Sacra Brabantiae van Antonius Sanderus - 1659)

Soms wordt aangenomen dat Tervuren dezelfde plaats is als "Fura", waar de heilige Hubertus in 727 stierf. Nadien is het enkele eeuwen stil rond Tervuren, tot een document uit 1213 de aanwezigheid van de hertog Hendrik I van Brabant in Tervuren meldt. Hieruit kan men afleiden dat de hertog een verblijf had in Tervuren, misschien in de vorm van een houten burcht. Ook de Sint-Jan Evangelistkerk dateert van de dertiende eeuw.

De burcht groeide uit tot het kasteel van Tervuren, verblijfplaats van de Brabantse hertogen in de veertiende en vijftiende eeuw. Op het einde van de zestiende eeuw verbleven aartshertogen Albrecht en Isabella er regelmatig, omdat het dicht bij Brussel lag. Ze vernieuwden het kasteel en lieten de Sint-Hubertuskapel en het Kapucijnenklooster in het Zoniënwoud bouwen. In de zomer van 1659 verbleef de Engelse koning-in-ballingschap Karel II er enkele weken om zich aan het oog van de wereld te onttrekken en zijn overtocht naar Engeland voor te bereiden.[1]

In de Oostenrijkse periode beleefde het kasteel nog een laatste hoogtepunt onder Karel van Lorreinen. Hij liet het kasteel opnieuw verbouwen en zorgde ook voor een grondige heraanleg van de Warande. Het kasteel raakte echter opnieuw in verval en werd in 1782 op bevel van keizer Jozef II afgebroken. De kapel, gewijd aan Sint-Hubertus, en de stallen, die later als kazerne zouden dienen, werden gespaard.

 
Kaart van 1891 met daarop het oorspronkelijk eindpunt van de spoorlijn in Tervuren. De hele omgeving was nog zeer landelijk. Pas later is de buurtspoorweglijn van Sterrebeek doorgetrokken naar Vossem.

Het domein kwam in handen van Willem II na de slag bij Waterloo als dank voor zijn prestaties in deze veldslag. Hij liet er een paviljoen bouwen dat na de Belgische Revolutie eigendom werd van de Belgische staat. Zo werd het eigendom van Leopold II. Het werd de verblijfplaats van keizerin Charlotte tot het in 1879 afbrandde.

Op deze site aan het einde van de Tervurenlaan werd door Leopold II het Koloniënpaleis (sinds 2018 Afrikapaleis) gebouwd, waar tijdens de Wereldtentoonstelling van 1897 het koloniale gedeelte werd tentoongesteld. Na de wereldtentoonstelling bleef het gebouw in gebruik als museum, maar toen dit in 1904 te klein werd, gaf koning Leopold II opdracht het huidige museum te bouwen. Het werd voltooid in 1910.

Om de wereldtentoonstelling bereikbaar te maken voor het grote publiek, werd de spoorlijn Brussel - Tervuren verlegd naar de tentoonstelling. Daarnaast werd vanuit Brussel een stadstram aangelegd langs de nieuwe brede Tervurenlaan. Deze stadstramlijn is nog in dienst en in het weekend worden met de oude tram museumritten gereden. Vanaf het tram- en spoorknooppunt reed er een buurtspoorlijn naar Leuven.

De gemeente werd ook doorkruist door een buurtspoorlijn van Brussel over Sterrebeek, Moorsel en Vossem naar Sint-Joris-Weert. Deze buurtspoorlijn stond bekend onder de naam 'Zwette Jean'. Een groot gedeelte van het tracé van deze buurtspoorlijn is nu een populaire wandelroute doorheen het Dijleland.[2][3]

Deelgemeenten bewerken

# Naam Opp.
(km²)		 Inwoners
(2020)		 Inwoners
per km²		 NIS-code
1 Tervuren 20,13 15.424 766 24104A
2 Duisburg 6,98 3.508 503 24104C
3 Vossem 6,48 3.767 581 24104B

De gemeenten Duisburg en Vossem fuseerden op 1 januari 1977 met de gemeente Tervuren en werden deelgemeentes. De kern Moorsel maakte altijd al deel uit van Tervuren.

Demografische ontwikkeling bewerken

Demografische evolutie voor de fusie bewerken

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[4]
1992 19.441
1993 19.473
1994 19.603
1995 19.828
1996 19.989
1997 20.159
1998 20.150
1999 20.130
2000 20.181
2001 20.231
2002 20.167
2003 20.322
2004 20.490
2005 20.575
2006 20.636
2007 20.816
2008 20.955
2009 21.166
2010 21.165
2011 21.214
2012 21.236
2013 21.263
2014 21.321
2015 21.461
2016 21.572
2017 21.911
2018 22.248
2019 22.422
2020 22.708
2021 22.861
2022 22.852
2023 23.101

Politiek bewerken

Geschiedenis bewerken

Lijst van burgemeesters bewerken

Periode Burgemeester
jaar VIII - 1818 Henry Joseph De Smeth
1819 - 1823? F. Naeghels
1833? - 1842 Guilielmus Timmermans
1843 - 1848 Jacobus Philippus De Bruyn
1848 - 1849 Josephus Petrus Maria De Wever
1850 - 1878 Adolphe Paternostre
1879 - 1881 Félix Brunard
1882 - 1911 Théodore Coosemans[5][6][7]
1911 - 1918 Karel-Willem Decoster (1857-1918)
1918 - 1921 Frans Vanfraechem (1849-1933)
1921 - 1926 Victor Van Espen (1885-1975)
1927 - 1940 Jozef Ceuppens (1883-1940)
1940 - 1941 Constant Dereymaeker (1881-1961)
1941 - 1944 Piet Michiels (1900-1983)
1944 - 1946 Constant Dereymaeker (1881-1961)
1947 - 1953 Arthur Van Dijck (1890-1953) (Gemeentebelangen)[8][9]
1953 - 1958 Léon Soetemans (1891-1975) (Gemeentebelangen)
1959 - 1974 Philippe Keyaerts (1898-1985) (CVP)[10]
1974 - 1983 René Vanfraechem (CVP)
1983 - 2000 Lea Foccaert (1937-2014) (CVP)
2001 - 2012 Bruno Eulaerts (1965) (GT-VLD)
2013 - 2020 Jan Spooren (1969) (N-VA)
2020 - heden Marc Charlier (1965) (N-VA)

Bestuur 2013-2018 bewerken

Burgemeester is Jan Spooren (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V en Groen+. Samen vormen ze de meerderheid met 16 op 27 zetels.

Bestuur 2019-2024 bewerken

Na de verkiezingen van 14 oktober 2018 werd de coalitie van N-VA, CD&V en Groen+ verdergezet met een meerderheid van 19 op 27 zetels. Jan Spooren bleef burgemeester tot zijn aanstelling als provinciegouverneur. Zijn partijgenoot Marc Charlier volgde hem op 27 augustus 2020 op.

Huidig schepencollege bewerken

Functie en bevoegdheden Naam Partij
Burgemeester
Politie en veiligheid, personeelsbeleid, Vlaams karakter, integratie, gemeenschapsvorming, communicatie, participatie en citymarketing 		Marc Charlier N-VA
Eerste schepen
Mobiliteit, ruimtelijke ordening, wonen, stedenbouw, onroerend erfgoed, milieu en dierenwelzijn 		Bram Peters Groen+
Tweede schepen
Financiën, burgerzaken, onderwijs en IT 		Kristina Eyskens CD&V
Derde schepen
Openbare werken 		Werner Aerts N-VA
Vierde schepen
Lokale economie, jeugd, toerisme, internationale samenwerking en ontwikkelingssamenwerking 		Sofie Lombaert Groen+
Vijfde schepen
Cultuur, sport en verenigingsleven 		Christine Tinlot Groen+
Zesde schepen
Sociale zaken, welzijn, gezondheid, kinderopvang, gezinsbeleid, seniorenbeleid, gelijke kansenbeleid en toegankelijkheid 		Lut Kint N-VA

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976[11] 10-10-1982[11] 9-10-1988[11] 9-10-1994[11] 8-10-2000[11] 8-10-2006[12] 14-10-2012[13] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 27 % 27 % 27 % 27 % 27
PVV1 / GT2 / GT-VLD3 / GT-Open VLD4 / Open Tervuren5/ Voor TervurenD 7,781 1 9,111 2 9,971 2 13,042 3 22,883 7 31,033 9 23,964 7 17,05 4 D
CVP1/ CD&V+N-VAA/ CD&V2/ Voor TervurenD 36,431 11 33,271 10 40,961 13 37,591 12 28,461 9 27,51A 8 18,652 5 16,02 4
VU1/ VU&ID2/ CD&V+N-VAA/ N-VA3 22,551 6 23,171 6 14,581 3 - 11,352 3 22,153 6 29,83 9 3
AGALEV1/ Groen2/ Groen!+sp.aB/ Groen+C/ Groen+VooruitE - 6,451 1 - 7,091 1 14,851 4 16,22B 4 18,24C 5 21,8C 6 E
SP1 15,111 3 12,441 3 14,281 3 9,031 2 5,651 0
UNION1/ Tervuren Unie2 - - - 16,691 4 16,811 4 20,71 6 16,992 4 15,52 4 2
NET - - - 11,56 3 - - - - -
PRL1/ PRL-GFP2 - 14,291 3 14,952 4 - - - - - -
RB-GB 18,12 4 - - - - - - - -
Anderen(*) - 1,26 0 5,25 0 5,00 0 - 4,53 0 - - -
Totaal stemmen 10551 11410 11496 11211 11439 11879 11792 12446
Opkomst % 94,03 92,5 91,58 93,15 90,84 91,6
Blanco en ongeldig % 2,93 4,09 4,27 4,17 5,38 4,57 2,79 2,7

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur. De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen. (*) 1982: RAD (1,26%) / 1988: TGB (5,25%) / 1994: Vlaams Blok (5,00%) / 2006: TVENS (4,53%)

Bezienswaardigheden bewerken

  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Tervuren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De Sint-Jan-Evangelistkerk: de kerk werd gebouwd in de dertiende eeuw. Opmerkelijk is het ontbreken van een toren: in 1777 werd hij om stabiliteitsredenen afgebroken. Er liggen drie Brabantse hertogen begraven.
  • De Sint-Hubertuskapel in het Park van Tervuren (Warandepark): op deze plaats zou de H. Hubertus gestorven zijn. De kapel werd gebouwd als slotkapel van het Hertogelijk Kasteel, op vraag van Albrecht en Isabella.
  • De Watermolen van Gordaal[14] in het Warandepark die bekend staat als het 'Spaans Huis'. De watermolen vormt het decor van de Engelstalige novelle 'The Spanish House' [15] van de Britse schrijfster Lady Eleanor Smith.[16]
  • Het Afrikapaleis (tot 2018 Koloniënpaleis): het eerste gebouw van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, gebouwd op de plek van het vroegere Paviljoen van Tervuren. Aan de achterkant vindt men het gebinte dat door Georges Hobé voor de tentoonstelling van 1897 was gebouwd.
  • Het AfricaMuseum aan het Park van Tervuren (Warandepark): in het park van het AfricaMuseum staat de dikste mammoetboom van Vlaanderen.[17]
  • La Nouvelle Maison: in 1927 door Henry Van de Velde als eigen woning gebouwd.
  • Het Hof van Melijn: voormalig gemeentelijk museum over de 'School van Tervuren'. Sinds 1962 als monument beschermd en sinds 2018 culturele plek met café.
  • De Panquinkazerne met het militaire 'Hoefijzer'-complex en de Orangerie uit de achttiende eeuw.
  • Geografisch Arboretum: het Geografisch Arboretum, ongeveer 100 ha. groot, werd vanaf 1902 door koning Leopold II aangelegd. De bomen zijn niet geordend naar geslacht, maar naar natuurlijk milieu. Het is nu een stuk natuur in het Zoniënwoud.
  • Bandundu Water Jazz Band: een kunstwerk uit 2005 van beeldhouwer Tom Frantzen. Het doel van het kunstwerk is het vertegenwoordigen van Tervuren.
  •  
    De Sint-Jan-Evangelistkerk
  •  
    De Sint-Hubertuskapel
  •  
    Sculptuur "Tervuurse Herders" voor het Gemeentehuis.
  •  
    AfricaMuseum
  •  
    Bandundu Water Jazz Band

Onderwijs bewerken

Alhoewel Tervuren overwegend landelijk is (vooral de deelgemeentes), zijn in de gemeente verschillende scholen gevestigd. Er zijn meerdere lagere scholen, waaronder GBS Tervuren, GBS Moorsel en de Mariaschool. Na het basisonderwijs kan men verder naar een van de drie middelbare scholen: GITO Tervuren, GO! Atheneum KA Tervuren (eerder gekend als Koninklijk Atheneum) en het Heilig-Hartcollege. Tevens bieden een peuter- en kleuterschool (Sint-Kristoffel) en een lagere school in de Kasteelstraat onderwijs aan volgens de antroposofische pedagogiek van Rudolf Steiner[18]. Er is ook de British School of Brussels, een Engelstalige internationale school. In de deelgemeente Vossem bevindt zich de Engelstalige lagere school St Paul's British Primary School.

Ook volwassenen kunnen in Tervuren terecht voor allerlei cursussen Vreemde Talen, Nederlands als Tweede Taal (NT2), Mode, Koken en Informatica in het Centrum voor Volwassenenonderwijs (Crescendo CVO), gelegen naast de British School.

Sport bewerken

Bekende inwoners bewerken

Personen die in Tervuren geboren of overleden zijn, geruime tijd in Tervuren verbleven hebben, of er nog wonen.

Overige kernen bewerken

Duisburg, Moorsel en Vossem.

Partnersteden bewerken

Zie ook bewerken

Referenties bewerken

  1. ↑ SCOTT, E., The Travels of the King: Charles II in Germany and Flanders, 1654-1660.
  2. ↑ In het spoor van Zwette Jean. De Standaard (17 juni 2010). Geraadpleegd op 19 mei 2023.
  3. ↑ In het spoor van Zwarte Jean. Regionale Landschappen. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
  4. ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
  5. ↑ Jules Egied Davidts, Tervuren in oude prentkaarten, Europese Bibliotheek, 1972, p. 50
  6. ↑ 1829-1914, cf. Familiegraf Coosemans, Geneanet
  7. ↑ Agentschap Onroerend Erfgoed, "Gordaelhof"
  8. ↑ Monument ter ere van Arthur Van Dyck, Geneanet
  9. ↑ Bevrijding van Tervuren herdacht, Het Nieuwsblad, 15 september 2009
  10. ↑ R. de Schryver, 'Keyaerts, Philippe', Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.
  11. ↑ a b c d e Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
  12. ↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006
  13. ↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
  14. ↑ Watermolen van Gordaal. inventaris.onroerenderfgoed.be (26 oktober 1993). Geraadpleegd op 19 mei 2023.
  15. ↑ (en) (22 september 2022). The Spanish House (novel). Wikipedia.
  16. ↑ (en) (22 april 2023). Lady Eleanor Smith. Wikipedia.
  17. ↑ Dikste mammoetbomen van België
  18. ↑ Website Steinerschool Kristoffel Tervuren. Geraadpleegd op 5 augustus 2023.
  19. ↑ Neirinckx, Hugo (1986), Literaire Gids voor Brabant en Brussel. Hadewych, p. 122-123. ISBN 90-70876-33-7.
  20. ↑ Geevers, Eric, Brouwers website. Literaire Gids voor Brabant en Brussel (Neirinckx, Hugo), Uitgeverij Hadewych. Geraadpleegd op 26 mei 2023.
  21. ↑ DBNL, An Candaele, Lexicon van de jeugdliteratuur, Jan van Coillie, Wilma van der Pennen, Jos Staal, Herman Tromp. DBNL. Geraadpleegd op 26 mei 2023.
  22. ↑ Minten, Ines (oktober 2012). ‘Het mooiste is beginnen', illustratrice An Candaele. Randkrant 2012
  23. ↑ Persoonlijke website. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  24. ↑ Bert Decorte - discografie. 2004-2023 Kunstenpunt vzw, VRT, BEA, SIMIM. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  25. ↑ DBNL, Jan de Hartog, Kritisch lexicon van de moderne Nederlandstalige literatuur, Sander Bax, Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent. DBNL. Geraadpleegd op 19 mei 2023.
  26. ↑ Peeters, Danny, "Kunstbelg Chris Dercon: Leuke anarchist, vreselijke ijdeltuit", De Tijd, 10 november 2018. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  27. ↑ Eddy Merckx (1969-'72, 1974); De Zwarte van Tervuren reed uitsluitend om te winnen. NRC (1 juli 1995). Geraadpleegd op 26 mei 2023.
  28. ↑ Van Tendeloo, Isabel, "Tervurenaar heeft succes op boeddhistisch filmfestival, Elviskloon bekoort Azië", Het Nieuwsblad, 10 juli 2010. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  29. ↑ Diamant wint Kortfilmcompetitie Regiofun. Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) (21 oktober 2014). Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  30. ↑ Europadag opnieuw een succes. Het Nieuwsblad (11 mei 2016). Geraadpleegd op 19 mei 2023.
  31. ↑ Bedaux, Sebastiaan, "Ontbijtbabbel met radiolegende Peter Verhulst: “Een leven zonder muziek of koken? Dat is geen leven!”", De Zondag, 21 juli 2019. Geraadpleegd op 20 mei 2023.
  32. ↑ (de) Flandern, VRT Nachrichten-Aktuelles aus, Von der Leyen: Brüssel ist ein bisschen wie nach Hause kommen. vrtnws.be (17 juli 2019). Geraadpleegd op 19 mei 2023.

Meer lezen bewerken

  • Wynants, M., Bibliografie van Tervuren (Tervuren, Duisburg, Vossem, Moorsel, Leefdaal) op basis van een systematische ordening (Koninklijke Heemkundige Kring Sint-Hubertus Tervuren Documenten nr. 2), Tervuren, 2005.

Externe link bewerken

Zie de categorie Tervuren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tervuren&oldid=67395985"