Hasselt (België)

Hasselt is de hoofdstad en grootste centrumstad van de Belgische provincie Limburg en telt ongeveer 90.000 inwoners. Hiermee is het naar inwonersaantal de kleinste provinciehoofdstad van Vlaanderen. De stad is de zetel van het bisdom Hasselt en ook de hoofdplaats van het kieskanton en de twee gerechtelijk kantons Hasselt. Hasselt is gelegen aan het Albertkanaal en de Demer, op de grens van Vochtig-Haspengouw en de Kempen, midden in de Grensregio Vlaanderen-Nederland.

Hasselt

Stad in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Limburg
Arrondissement	Hasselt
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	136,67 km² (2023) 65,34% 16,26% 18,4%
Coördinaten	50°55'49,73"NB, 5°20'18,59"OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	89.585 (01/01/2024) 48,99% 51,01% 655,46 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 16,67% 59,25% 24,08%
Buitenlanders	8,64% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Steven Vandeput (N-VA)
Bestuur	N-VA/Open Vld, CD&V, Vooruit
Zetels N-VA/Open Vld CD&V Vooruit Vlaams Belang Groen PVDA	43 13 11 8 5 4 2
Economie
Gemiddeld inkomen	onbekend euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	onbekend% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 3500 3500 3501 3510 3510 3511 3511 3512 3720 3721 3722 3723 3724	Deelgemeente Hasselt Sint-Lambrechts-Herk Wimmertingen Kermt Spalbeek Kuringen Stokrooie Stevoort Kortessem Vliermaalroot Wintershoven Guigoven Vliermaal
Zonenummer	011 - 012
NIS-code	71072
Politiezone	Limburg Regio Hoofdstad
Hulpverlenings­zone	Zuid-West Limburg
Website	www.hasselt.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Hasselt in de provincie Limburg
Foto's
Hasselt Heeft Het-logo
Portaal    België

Etymologie

De naam Hasselt zou afgeleid zijn van het Germaanse Hasaluth, hetgeen hazelarenbos betekent.

Hasselt was vanaf 1179 tot 1795 de hoofdplaats van het rond 1040 rond Borgloon ontstane graafschap Loon.

Inwoners van Hasselt worden Hasselaren genoemd.

Geschiedenis

Hasselt in 1740

Zie Geschiedenis van Hasselt voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Geografie

Reliëfkaart van Hasselt

Deelgemeenten

In 1977 werd Hasselt een fusiegemeente die naast Hasselt zelf nog zeven deelgemeenten telde. Sinds de fusie met Kortessem in 2025, kwamen hier nog eens vijf deelgemeenten bij.

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code	Toetrede Hasselt
1	Hasselt	40,16	49.833	1.241	71022A	/
2	Wimmertingen	1,08	308	285	71022B	1977
3	Sint-Lambrechts-Herk	11,23	4.700	418	71022C	1977
4	Kuringen	19,48	11.466	589	71022D	1977
5	Stokrooie	6,36	2.000	314	71022E	1977
6	Kermt	7,59	4.565	602	71022F	1977
7	Spalbeek	4,75	2.135	449	71022G	1977
8	Stevoort	12,03	3.678	306	71022H	1977
9	Kortessem	10,85	3.522	324	73040A	2025
10	Wintershoven	4,10	587	143	73040B	2025
11	Vliermaalroot	6,35	1.321	208	73040C	2025
12	Vliermaal	9,16	1.938	212	73040D	2025
13	Guigoven	3,52	1.068	303	73040E	2025

Overige kernen

Op het grondgebied van Hasselt liggen naast het centrum nog de gehuchten Godsheide in het oosten, Rapertingen in het zuidoosten en Kiewit in het noorden die nog niet met het stadscentrum zijn vergroeid. In de deelgemeente Kuringen liggen nog de gehuchten Kuringen-Heide of Sint-Jansheide, Schimpen en Tuilt.

Door de uitbreiding van het stadscentrum zijn de volgende wijken en stadsdelen ontstaan:

• Banneuxwijk in het noorden aan de overkant van het Albertkanaal
• Runkst in het zuidwesten aan de zuidkant van de spoorweg en het station (stadsdeel)
• De Hollandsveld of Martinuswijk in het zuidoosten
• De Katarinawijk in het oosten
• De Heilig-Hartwijk of Tuinwijk in het westen

Stadsdelen

Deelgemeente - Wijk	Oppervlakte (km²)	Bevolking 2023
Guigoven	3,52	1.293
Hasselt - Hasselt-Centrum - Banneuxwijk - Godsheide - Katarina - Heilig-Hartwijk - Kempische Wijk - Kiewit - Hollandsveld - Malpertuus - Rapertingen - Runkst-Centrum - Runkst Buiten Singel	39,91	50.800 2.934 4.937 1.222 8.642 6.360 1.923 3.707 2.713 2.001 4.024 9.312 3.025
Kermt	7,04	4.576
Kortessem	10,85	3.643
Kuringen - Kuringen-Centrum - Kuringen-Heide - Schimpen - Tuilt	19,53	11.500 4.893 3.548 1.300 1.759
Sint-Lambrechts-Herk	11,21	4.640
Spalbeek	5,25	2.140
Stevoort	12,03	3.710
Stokrooie	6,27	2.036
Vliermaal (incl. Zammelen)	9,16	1.948
Vliermaalroot	6,35	1.325
Wimmertingen	1,08	316
Wintershoven	4,10	389

Nabijgelegen kernen

De kern van Hasselt ligt te midden van de volgende plaatsen: Stevoort, Kuringen, Zonhoven, Diepenbeek, Rapertingen, Alken, Sint-Lambrechts-Herk

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

• Bronnen:NIS 1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976 = inwonertal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Jaar	Aantal	Evolutie: 1992=index 100
1992	66.884	100,0
1993	67.080	100,3
1994	67.398	100,8
1995	67.486	100,9
1996	67.456	100,9
1997	67.552	101,0
1998	67.772	101,3
1999	67.777	101,3
2000	68.058	101,8
2001	68.373	102,2
2002	68.771	102,8
2003	68.931	103,1
2004	69.127	103,4
2005	69.538	104,0
2006	70.035	104,7
2007	70.584	105,5
2008	71.545	107,0
2009	72.315	108,1
2010	73.067	109,2
2011	73.807	110,4
2012	74.588	111,5
2013	75.579	113,0
2014	75.991	113,6
2015	76.331	114,1
2016	76.685	114,7
2017	77.124	115,3
2018	77.651	116,1
2019	78.296	117,1
2020	78.714	117,7
2021	79.089	118,2
2022	79.524	118,9
2023	80.351	120,1
2024	80.828	120,8

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente zoals ontstaan op 1 januari 2025

Deze evolutie is gemaakt op basis van de historische gegevens die betrekking hebben op de twee gemeenten, inclusief hun deelgemeenten, die samen de nieuwe fusiegemeente vormen vanaf 1 januari 2025.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal	Evolutie: 1992=index 100
1992	74.643	100,0
1993	74.885	100,3
1994	75.280	100,9
1995	75.389	101,0
1996	75.372	101,0
1997	75.459	101,1
1998	75.743	101,5
1999	75.857	101,6
2000	76.068	101,9
2001	76.438	102,4
2002	76.831	102,9
2003	76.986	103,1
2004	77.196	103,4
2005	77.621	104,0
2006	78.109	104,6
2007	78.737	105,5
2008	79.694	106,8
2009	80.468	107,8
2010	81.385	109,0
2011	82.129	110,0
2012	82.988	111,2
2013	83.968	112,5
2014	84.384	113,1
2015	84.711	113,5
2016	85.044	113,9
2017	85.483	114,5
2018	86.097	115,3
2019	86.738	116,2
2020	87.151	116,8
2021	87.532	117,3
2022	88.119	118,1
2023	89.077	119,3
2024	89.585	120,0

Religie

Sint-Quintinuskathedraal

Zicht op het stadscentrum met Sint-Quintinuskathedraal en de Kanaalkom op de achtergrond

Zicht op het stadscentrum met Virga-Jessebasiliek, gerechtsgebouw en stationsbuurt

Oud Stadhuis in classicistische stijl uit midden 17e eeuw met vooraan het perroen (26 sep 2004)

Het stadhuis of Stadskantoor (vanaf augustus 2018). Het kreeg als naam 't Scheep (Hasselts voor Het Schip). De voormalige rijkswachtkazerne op de voorgrond heet nu Kezerreme (Kazerne) en de gehele site Obbe Beek (Op de Beek) verwijzend naar de naam van de buurt aan de Helbeek waarlangs Hasselt zou zijn ontstaan.

Muurschildering van Lucy McLauchlan aan het Stadskantoor

Grote markt met de Sint-Quintinuskathedraal op de achtergrond

Groene boulevard als kleine ring rond de stadskern (26 sep 2004)

Hendrik van Veldeke

Poortgebouw begijnhof Hasselt, 2007

Poortgebouw Abdij van Herkenrode

Virga Jessecollege

de Japanse tuin in Hasselt

Het art-nouveauhuis 'Huis Van Straelen'

Het Borrelmanneke

Hasselt is de hoofdplaats van het bisdom Hasselt, dat de gehele provincie Limburg beslaat: hoofdkerk is de Sint-Quintinuskathedraal. Daarnaast bestaat Hasselt uit een dertigtal parochies.

In de deelgemeente Hasselt vindt men de volgende bedehuizen:

• Binnen de oude stadsomwalling:
  • Sint-Quintinuskathedraal
  • Virga Jessebasiliek
  • Sint-Rochuskerk
  • Protestantse kerk, Kuringersteenweg 81
• Stadswijken
  • Onze-Lieve-Vrouw van Banneuxkerk
  • Sint-Catharinakerk
  • Heilig Hartkerk
  • Sint-Martinuskerk
  • Badr Moskee, Marokkaanse moskee
• Tot de stad behorende voormalige gehuchten
  • Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingkerk te Godsheide
  • Sint-Lambertuskerk te Kiewit
  • Aya Sofyamoskee, Turkse moskee te Kiewit
  • Sint-Jozefskerk te Rapertingen
  • Sint-Hubertuskerk te Runkst
  • Heilig Kruiskerk te Runkst
  • Sint-Christoffelkerk te Runkst

In de deelgemeente Hasselt bevonden of bevinden zich de volgende kloosters:

• Minderbroedersklooster met Sint-Rochuskerk, (1634-1797 en 1846-heden)
• Augustijnenklooster, (1236-1797)
• Clarissenklooster (Hasselt) (1899-2004)
• Les Dames de l'Instruction Chrétienne, (1840-1867), daarna Ursulinenklooster en -school
• Zusters Kindsheid Jesu, (1840-heden)
• Begijnhof Hasselt (1245-1567 en 1571-1886)
• Witte Nonnen (franciscanessen) (1430-1797)
• Grauwzustersklooster (grauwzusters-franciscanessen)
• Broeders van Liefde (vanaf 1896)
• Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria (1847-1896)
• Kruisheren (1962-2012), zie Heilig Kruiskerk
• Bezinningscentrum Godsheide te Godsheide (1968-2008) van de paters jezuïeten.

De volgende veldkapellen zijn van belang:

• Voddenkapelletje
• Kapel van Hilst

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Hasselt voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kerkelijke gebouwen

Zie onder hoofding Religie.

Burgerlijke gebouwen, woonhuizen en dergelijke

Van de woonhuizen worden hier slechts de als monument geklasseerde panden genoemd.

• Aan de Maastrichterstraat
  • Refugehuis van de Abdij van Herkenrode, aan Maastrichterstraat 100, eveneens het oudste burgerlijke gebouw van de stad (1542-1544) en een tijdlang deel van Herkenrodekazerne van het 11e Linieregiment dat gedurende 130 jaar hier zijn thuisbasis had tot het in 1956 werd opgeheven.
  • Waerdenhof, aan Maastrichterstraat 85, uit 1675
  • Huis De Pasteye, aan Maastrichterstraat 65, uit 1687 met oudere houtbouw
  • Huis De Reyger, aan Maastrichterstraat 96, uit 1782
  • Hotel de Corswarem, aan Maastrichterstraat 63, uit 1860
  • De Valck, aan Maastrichterstraat 1-3
• Grote Markt met de huizen:
  • De Draeck en De Sleutel, aan Grote Markt 1
  • De Voetboge Camer, aan Grote Markt 2
  • Het Sweert, aan Grote Markt 3
  • De Koning van Polen, aan Grote Markt 11
  • De Drij Pistolen, aan Grote Markt 15
• Vergaderhuis van het Literair Genootschap, Koning Albertstraat 1
• Kapelstraat
  • Den Crans, aan Kapelstraat 1
  • Den Turck, aan Kapelstraat 3
  • De Gulden Beurse, aan Kapelstraat 5
  • De Groote Pellicaen, aan Kapelstraat 43
  • De Arent, aan Kapelstraat 49
  • Het Lombardenhuys (Kapelstraat), aan Kapelstraat 51
  • De Wijzer, aan Kapelstraat 57
• Aldestraat
  • Huis Heusden, aan Aldestraat 44
  • Het Lombardenhuys (Aldestraat), aan Aldestraat 53
• De Drij Dragonders, aan Botermarkt 28
• Huis Cornu, aan Diesterstraat 20
• Woonhuis Louis Willems, aan Dokter Willemsstraat 28
• Havermarkt, met:
  • Het Leerske, aan Havermarkt 4
  • Handelsrechtbank, aan Havermarkt 8
  • De Gulden Sadel, aan Havermarkt 12
  • Den Cleynen Eenhoeren, aan Havermarkt 22
  • De Gulden Put, aan Havermarkt 21 en 23
  • De Cat, aan Havermarkt 27
• Het Hemelrijk, aan Hemelrijk 13
• De Helm, aan Hoogstraat 1
• De Roos, aan Hoogstraat 2
• De Molensteen, aan Hoogstraat 26
• Huis Van Straelen, een woonhuis in art-nouveaustijl aan Koningin Astridlaan 35
• De Brabantsche Huyck, aan Raamstraat 3
• Huis De Roode Poort, aan Schrijnwerkersstraat 7
• Huis De Abraham, aan Schrijnwerkersstraat 9-11
• Het Zonneke, aan Walputstraat 21
• Het Oud Stadhuis, aan het Groenplein
• Het nieuwe Gerechtsgebouw bij het station
• Site Obbe Beek (Op de Beek) met vanaf augustus 2018 het nieuwe stadskantoor genoemd 't Scheep en de gerenoveerde vroegere rijkswachtkazerne (genoemd Kezerreme) op de hoek van de Guffenslaan en de Sint-Jozefsstraat voorzien van een muurschildering van de Britse kunstenares Lucy McLauchlan
• Voormalig provincieraadsgebouw, Lombaardstraat 19-23, met glasramen van Roger Daniëls

Parken

• Japanse Tuin, die tevens de grootste van heel Europa is.
• Natuurdomein Kiewit
• Kapermolenpark
• Stadspark Hasselt, aan het Cultuurcentrum
• Oud Kerkhof

Musea

• Jenevermuseum (vroeger: Nationaal Jenevermuseum)
• Het Stadsmus (vroeger: Stedelijk Museum Stellingwerff-Waerdenhof)
• Modemuseum Hasselt
• Villa Verbeelding (dat is het vroegere Literair Museum)
• Museum van het Heilig Paterke met voorwerpen uit het ouderlijke huis van de zalige pater Valentinus
• Stedelijk Beiaardmuseum in de toren van de Sint-Quintinuskathedraal

Beelden, monumenten en dergelijke

• Monument voor Leopold II, op het Kolonel Dusartplein, ingehuldigd in 1953.
• Provinciaal gedenkteken voor Limburgers gestorven voor het Vaderland, op het Kolonel Dusartplein, 1920.
• Beeld van Arnold IV van Loon, op de Fruitmarkt, door Marc Cox, 1993.
• Standbeeld van dokter Louis Willems, aan de Witte Nonnenstraat, door Luc Steegen.
• Standbeeld van Adrien de Gerlache, aan Godfried Guffenslaan, uit 1998.
• Monument van de Boerenkrijg, aan het Leopoldplein, uit 1898, door François De Vriendt en Albert Baggen. Stond oorspronkelijk aan de Luikerpoort, maar werd in 1968 verplaatst naar de huidige locatie.
• Monument Oorlogsvrijwilligers Hasselt op het Vrijwilligersplein door E. Droogmans, 1961.
• Monument voor Hendrik van Veldeke, aan de Thonissenlaan, door Halemans, uit 1928.
• Borstbeeld van Lod. Lavki, in Stadspark Hasselt, door Raf Mailleux, uit 1979.
• Beeld van Louis Roppe, in Stadspark Hasselt, door Idel Ianchelevici.
• Monument voor Armand Preud'homme, door Jan Van den Brande, voor het Cultuurcentrum, uit 1981.
• Borrelmanneke, op hoek Maastrichterstraat en Sint-Jozefstraat. Het symboliseert de jeneverindustrie. Ontwerper is Lou Boonman. Het beeldje stamt uit 1981.
• Solo orto memorial (na zonsopgang), op de Fruitmarkt, uit 1992, geschonken door de ondernemers.
• De Langeman, op het pleintje voor de Virga-Jessebasiliek, een bronzen beeld, door Robert Vandereycken, uit 1982, naar de Hasseltse reus.
• Paardenkracht, bronzen beeldengroep door Louis Desmarets, uit 2000, op de hoek van het Leopoldplein en de Koning Albertstraat.
• Man met hond, aan de Thonissenlaan, door José Vermeersch, uit 1996.
• Vrouw in de zon, in Stadspark Hasselt, door George Grard, uit 1983.
• De Cyclisten, door Bronislaw Chromy, in het Stadspark Hasselt, uit 1993.
• Poort van Gedachten, van marmerblokken, door Gugliem Vecchietti Massacci, nabij de Academie voor Beeldende Kunsten, uit 1986.
• Mensen, door Willy Ceysens, op hoek Kunstlaan en Guffenslaan, uit 1980.
• Ode aan de meisjes van Philips, door Irene Judong, op het Leopoldplein.

Kunst en cultuur

• Kunstencentrum Z33 in het historische Hasseltse Begijnhof
• Muziekodroom
• De Nieuwe Zaal, theaterzaal van Het Nieuwstedelijk
• Kunstencentrum BELGIE
• Cultuurcentrum Hasselt, afgekort CCHa

Stripverhaalroute

Na de stripmurenroute in Brussel en Antwerpen besloot men in 1996 om ook in Hasselt muren met grote afbeeldingen van Belgische stripfiguren te maken.

Er zijn muurschilderingen gemaakt van de stripreeksen Nero, Jommeke, De Kiekeboes, Urbanus, Suske en Wiske, Samson en Gert, Sammy, De Rode Ridder, Bakelandt. In de muurschilderingen werden typische Hasseltse thema's verwerkt. Intussen (2014) zijn alle stripmuren verwijderd bij het uitvoeren van verbouwingswerken.

Natuur en landschap

Hasselt ligt op de grens tussen de Kempen ten noorden van de stad en Vochtig-Haspengouw ten zuiden. Die grens wordt gevormd door de Demer, de belangrijkste waterloop die iets ten noorden van de stadskern in noordwestelijke richting stroomt. De hoogte boven de zeespiegel stijgt op het grondgebied van 24 meter tot 65 meter.

Vanaf 1854 kreeg Hasselt, door het graven van de Kanaalkom, een verbinding met Antwerpen. Veel later (1930-1946) kwam het Albertkanaal tot stand.

Een viertal parken en een oude begraafplaats vormen de groene longen in de stad.

Cultuur

Bijnamen

Hasselaren stonden bekend onder verschillende bijnamen in het verleden. Waaronder ossenkoppen, likkebaarden, vinstermikken, koeketers en dikke nekken.

De bijnaam ossenkoppen is waarschijnlijk ontstaan in het midden van de 19e eeuw toen Hasselt veel jeneverstokerijen en een enorme bloei kende. Het graan dat uitgegist was in de jeneverstokerijen werd gevoerd aan de ossen en varkens, omdat dit graan bijzonder eiwitrijk was. De brouwers verdienden hierdoor soms meer aan het ossenvlees dan aan de jenever. Ook de meest voorkomende tonnenmaat waarin de jenever door de brouwer geleverd werd aan cafés en drankhuizen werd wijniox of ossenkop genoemd. Het standbeeld van het Borrelmanneke in de Hasseltse Maastrichterstraat verwijst hiernaar door bovenop een os te zitten en van een ossenkop te drinken. Sommige verenigingen en een lokaal café zijn hiernaar vernoemd.

Volgens een gedicht in een woordenboek uit de archieven van de stad Hasselt is de bijnaam likkebaarden of lekkebaarden waarschijnlijk ontstaan vanuit folklore. In het gedicht wordt een waarschijnlijk fictief verhaal verteld waarbij op de grote kerk in Hasselt gras begon te groeien. Het stadsbestuur deed hieraan niets, waarop iemand van de kerkraad het idee kreeg om een os op het dak te zetten. Zogezegd werd een os met een koord om de nek via een katrol omhoog gehesen. Toen het koord gespannen stond, kwam de tong van de os uit zijn mond hangen waarop een schepen van de stad zei "Hij likkebaardt al, het zal een goeie zijn".

Een honderdtal jaar geleden moet de bijnaam vinstermikken ontstaan zijn. Ze is afkomstig van de woorden mik, wat vroeger een wit luxebrood was, en vinster, Limburgs voor venster. Het brood werd vaak gebakken door welvarende families, die het brood direct voor de venster legden om het af te laten koelen. Maar ook om aan te tonen aan voorbijgangers dat zij de middelen hadden om zo een brood te bakken.

t Spikklââsvreuke van Gerard Moonen

Sinds het begin van de 19e eeuw wordt er in Hasselt speculaas gebakken. Deze Hasseltse speculaas met een eigen kruidenmengsels zorgde voor de bijnaam Koeketers.

De meest bekende bijnaam in Hasselt en Limburgse gemeenten is dikke nekken. Deze bijnaam kregen de Hasselaren een honderdtal jaar geleden vanwege het grote verschil in vermogen tussen het Limburgse platteland en de stad. Mensen die in de stad woonden hadden het beter en waanden zich meer werd toen gezegd, omdat ze niet op het land moesten werken.

Dialect

Het stadsdialect van Hasselt, het Hasselts, behoort taalkundig tot het West-Limburgs.

Bezinningscentrum Godsheide, Hasselt, 1968

Evenementen

• In september vindt in Hasselt de jaarlijkse kermis plaats. Traditioneel wordt deze geopend met een vuurwerk. Deze jaarlijkse kermis begint altijd op de zaterdag na 17 september, het feest van de Heilige Lambertus.
• De Zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten (47e editie in augustus 2024)
• Pukkelpop
• Rimpelrock (laatste editie was in 2013)
• I Love The 90's
• Jeneverfeesten (oktober)
• Het Schlagerfestival
• Play! Festival Hasselt
• Hasselt Studenten Regatta
• Theater op de markt
• Live in Hasselt
• Hasseltse Wijnbeurs
• Meiboomplanting op de vooravond van 1 mei
• In 2005 werd in Hasselt het Junior Eurovisiesongfestival gehouden.
• Sinds 2005 vindt er in Hasselt een Triënnale voor beeldende kunst, mode en design plaats. De triënnale onderzoekt de cross-overs tussen beeldende kunst, mode en design. Een vijftigtal regionale, nationale en internationale kunstenaars en ontwerpers tonen hoe ze de brug naar andere disciplines slaan, partnerschappen aangaan en met hun werk duidelijk op zoek zijn naar een sociale impact. De triënnale bestaat uit tentoonstellingen en manifestaties in onder andere het Kunstencentrum Z33, het Cultuurcentrum, het Modemuseum Hasselt, het Nationaal Jenevermuseum Hasselt, het PHIKO en op straten en pleinen. Na de eerste editie Super! in 2005, werd SuperStories in 2009 en SuperBodies in 2012 georganiseerd.
• De Culinaire Ring tijdens Autoloze Zondag

Oud Gasthuis aan de Kempische Poort

Recreatie

Batopillo van Panamarenko

Op de Grote Markt zijn er talrijke cafés, restaurants en tavernes evenals in de rest van de stad. De Demerstraat en de Koning-Albertstraat zijn de belangrijkste winkelstraten. Zowel in de Kapelstraat als in de Hoogstraat, zijstraten van deze winkelas, bevinden zich over het algemeen de duurdere winkels.

Met Park H (voorheen Grenslandhallen) beschikt de stad over een accommodatie voor nationale en internationale sport-, cultuur- of muziekevenementen, congressen en beurzen. Verder is er het congrestheater dat dient voor congressen, seminaries en theaterproducties of kleinere concerten. In 2004 is de Ethias Arena (nu Trixxo Arena) aangebouwd. Deze grote hal voldoet aan de Olympische normen. De maximumcapaciteit bedraagt meer dan 21.000 staanplaatsen en meer dan 16.000 zitplaatsen. De Trixxo Arena dient voor grote concerten, sportevenementen of als uitbreiding voor beurzen. Samen met de Trixxo Arena is er een artiestendorp gebouwd en een studio/fuifbunker. Deze wordt gebruikt voor fuiven en als aanvulling voor de Trixxo Arena of als opnamestudio. Centraal in Park H bevindt zich een restaurant. Naast Park H ligt Plopsa Indoor Hasselt, een overdekt themapark, open sinds einde 2005.

Voor film is er de keuze tussen het filmcomplex Kinepolis of "Zebracinema", een project van de provincie Limburg in het begijnhof, voor de betere film. Uitgaansmogelijkheden zijn er met de talloze clubs en cafeetjes. In Hasselt stond tot 2012 de grootste discotheek van België, de Versuz. Deze lag aan de jachthaven van het Albertkanaal en is in 2013 verplaatst naar de achterkant van het domein van Park H.

De stad maakte vanaf het tijdperk van Steve Stevaert reclame met de slogan "Hoofdstad van de Smaak" ter promotie van de horecazaken en winkels. Vanaf 2017 veranderde het Hasselts logo en de slogan in Hasselt heeft het.

Mobiliteit

Hasselt ligt op een knooppunt van verkeerswegen en spoorlijnen.

Autoverkeer

De belangrijkste verkeersader is de autosnelweg E313 Luik-Hasselt-Antwerpen. Verder is Hasselt omsloten door twee concentrisch gevormde ringwegen. De Grote Ring (ongeveer 10 km) die het verkeer uit de bebouwde kom van de stad moet houden en de Kleine Ring (ongeveer 2,5 km), ook wel Groene Boulevard genoemd, die het verkeer uit het centrum van de stad moet houden. Het centrum is dan ook nagenoeg autovrij. Verder zijn er belangrijke verkeersassen richting Tongeren, Sint-Truiden, Genk, Diest, Maastricht en Eindhoven.

Openbaar vervoer

Hasselt is een kruispunt van spoorwegen naar Luik, Genk, Antwerpen en Brussel. Vlak bij het centrum, juist buiten de binnenring, ligt het station. Het station van Hasselt is een intercitystation met rechtstreekse verbindingen naar onder andere Luik en Brussel. Vanaf het station vertrekken ook alle lokale bussen, en de internationale bussen van Flixbus. De stadslijnen (H-lijnen) waren vanaf 1997 voor iedereen gratis. De andere lijnen waren voorheen gratis op het grondgebied van Hasselt voor de inwoners van de stad. In april 2013 werd echter door het schepencollege besloten om de subsidies voor de gratis bussen om budgettaire redenen stop te zetten. Op 1 januari 2014 kwam na 16 jaar een einde aan het volledig gratis busvervoer. Vanaf die datum kunnen enkel nog jongeren onder de negentien jaar en 65-plussers gratis met de bus reizen.

Voor gedetailleerde informatie, zie Stadsnet Hasselt

In februari 2007 is het plan gelanceerd voor de bouw van een lightrailverbinding tussen Hasselt en Maastricht.

Voor gedetailleerde informatie, zie Sneltram Hasselt - Maastricht

Vroegere tramnet

Op 1 september 1899 werd de eerste buurtspoorweglijn, Leopoldsburg - Hasselt - Borgloon geopend. Op 1 juli 1900 werd de lijn Hasselt - Herk-de-Stad geopend. De buurtspoorwegen besloten de drie lijnen rond Hasselt te elektrificeren voor een stadstramnet. De buurtspoorweglijnen werden geëlektrificeerd tot de omliggende dorpen Zonhoven, Kuringen en de halte Trekschuren in Rapertingen. Om de nieuwe mijnen te ontsluiten werd op 20 september 1936 een nieuwe elektrische tramlijn geopend van Hasselt naar Genk met een grote lus langs Waterschei en Winterslag. De lus werd in beide richtingen bereden. Nog tijdens de oorlog, op 1 februari 1944, werd de elektrische tramdienst doorgetrokken tot Houthalen (mijnen). (lijn geopend op 20-10-1941) De elektrische tram bereikte uiteindelijk op 19 augustus 1952 Heusden (Cité). Al bij de inval van de Duitsers, op 10 mei 1940, waren de elektrische trams naar Kuringen en Trekschuren opgeheven. De hele elektrische tramlijn naar Heusden (Cité) werd al op 21 mei 1955 opgeheven, drie jaar na de elektrificatie. De overblijvende tramlijn naar Genk, Waterschei en Winterslag werd op 31 januari 1958 opgeheven, waarna het tramtijdperk definitief voorbij was. Alle overblijvende regionale motortram diensten vanuit Hasselt waren al lang opgeheven.

Hendrik van Veldekegebouw

Vlak bij het spoorwegstation was er een grote tramstelplaats en werkplaats waar trams werden gebouwd. Dit is nu een busstelplaats van De Lijn.

Vliegverkeer

Sportvliegtuigen kunnen gebruikmaken van het Hasseltse vliegveld Kiewit.

Economie

Met 3.000 werknemers is het Jessa Ziekenhuis in Hasselt de grootste werkgever van de stad, met twee zorgcampussen en een logistieke campus. Cegeka Group, een Europese leverancier van IT-oplossingen, diensten en advies is ook een van de grootste werkgevers van de stad, met een omzet van 744 miljoen euro. De stad biedt ook een ecosysteem voor start-ups, scale-ups en grote bedrijven via de Corda Campus, omringd door overheidsorganisaties en onderzoeksinstellingen. In 2022 werkten er ongeveer 5.000 mensen in 250 bedrijven op een site van 14 hectare, waar voorheen Philips gevestigd was.

Hasselt maakt deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal.

Uitvindingen

De compacte cassette en cassetterecorder werden in 1963 uitgevonden door een team van Belgische en Nederlandse ingenieurs, onder leiding van Lou Ottens, op de Philips-vestiging in Hasselt. In 1983 ontwikkelde een team van ingenieurs een van de eerste apparaten voor compact discs (cd's) op de Philips-vestiging in Hasselt.

Onderwijs

De voormalige gevangenis van Hasselt en de huidige faculteit rechten van de UHasselt sinds 2012.

Hasselt telt twee hogescholen: PXL en UCLL. Deze bieden onder meer opleidingen in de gezondheidszorg, sociaalagogisch werk, kunst, handelswetenschappen en lerarenopleidingen aan. Daarnaast is er ook de Universiteit Hasselt, met campussen in Hasselt en Diepenbeek. De Universiteit Hasselt werkt samen met de Universiteit van Maastricht, onder meer in de transnationale Universiteit Limburg (tUL), Doctoral School for Medicine & Life Sciences, met de Technische Universiteit Eindhoven en met de KU Leuven.

In Hasselt volgen meer dan 22.000 studenten een opleiding aan één van de hogescholen of de universiteit.

Het secundair onderwijs in Hasselt trekt leerlingen aan van de omgeving met het aanbod aan studierichtingen en het beschikbare openbaar vervoer. Het stadsbestuur vroeg in 2010 de scholen om de aanvangsuren van de lessen te spreiden, een poging om de ochtendfiles te beheersen. Sommige studierichtingen o.m. in het kunstsecundair onderwijs worden in Vlaanderen enkel in Hasselt aangeboden. Enkele scholen in Hasselt zijn het Instituut Mariaburcht, Virga Jessecollege, Kindsheid Jesu, het Atheneum Plus, de Methodeschool Van Veldeke, de Hotelschool KTA3, de Topsportscholen MS3 en KA2, Level X, Provinciale Handelsschool, Provinciale Kunsthumaniora PIKOH, Provinciaal Instituut voor verpleegkunde PIVH en het Technisch Instituut Heilig Hart.

De Provinciale Kunsthumaniora is beter bekend als PIKOH of PHIKO. De Provinciale Kunsthumaniora Hasselt is de grootste homogene secundaire kunstschool in Vlaanderen.

Sport

Verenigingen

• Hasselt herbergt sportclubs en fitnessruimten, verscheidene sportcentra en een overdekte schaatsbaan, het Bloso-centrum De Schaverdijn. Voor de jongeren is er de mogelijkheid tot skaten in een overdekt skatepark. Grenzend aan de site van Park H bevindt zich een golfterrein, Flanders Nippon Golf.
• Tafeltennisclub TTV Hasselt United
• De hoogst spelende voetbalclub uit Hasselt is Sporting Hasselt.

Evenementen

• De Lotto Zesdaagse

Politiek

Hasselt is de provinciehoofdstad van de provincie Limburg en het Provinciehuis staat dan ook in Hasselt. Bij het station van Hasselt staat het Hendrik van Veldekegebouw met daarin het Vlaams Administratief Centrum (VAC) van de Vlaamse overheid.

Structuur

De stad Hasselt ligt in het kieskanton Hasselt (dat hetzelfde is als het provinciedistrict Hasselt), het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik en ten slotte de kieskring Limburg.

Hasselt		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Limburg	Hasselt			Hasselt
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Limburg					Hasselt-Tongeren-Maaseik	Hasselt	Hasselt	Hasselt
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Voormalige burgemeesters

Zie Lijst van burgemeesters van Hasselt voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tijdspanne Burgemeester 1796 - 1796 Arnold Baerts 1797 - 1797 Peter Jan Willems 1798 - 1798 Nicolaas van Gulpen 1798 - 1798 Peter Jan Willems 1799 - 1799 Nicolaas van Gulpen 1800 - 1817 Godfried Renier Cox 1817 - 1822 Lambert Jacobs 1822 - 1830 Robert Gaspar Antoon de Sigers 1830 - 1833 Julien de Cecil (liberaal) 1833 - 1836 Michel Arnold Bamps (Liberaal) 1836 - 1842 Pieter Jan Willems (Katholiek) 1842 - 1865 Michel Arnold Bamps (LP) 1866 - 1872 Clement Vanderstraeten (LP) 1872 - 1875 Armand Roelants (Kath.Partij) 1875 - 1878 Jules Nagels (Kath. Partij)

Tijdspanne Burgemeester 1878 - 1880 Gaspar Arnold Bamps (LP) 1880 - 1883 Guillaume Stellingwerff (LP) 1884 - 1895 Ernest Goetsbloets (LP) 1895 - 1937 Ferdinand Portmans (Kath.Partij / UCB) 1937 - 1940 Jozef Bollen (UCB) 1940 - 1944 Jef Deumens (VNV) 1944 - 1963 Jozef Bollen (CVP) 1963 - 1988 Paul Meyers (CVP) 1989 - 1994 Louis Roppe (CVP) 1995 - 2005 Steve Stevaert (SP / sp.a, vanaf 1998 enkel titelvoerend) 2005 - 2009 Herman Reynders (sp.a) 2009 - 2016 Hilde Claes (sp.a) 2016 - 2018 Nadja Vananroye (CD&V) 2019 - heden Steven Vandeput (N-VA)

2025–2030

Schepencollege

Functie en bevoegdheden	Naam	Partij
Burgemeester Algemeen beleid, integrale veiligheid en preventie, communicatie, stadspromotie, externe relaties, interne audit en organisatieontwikkeling	Steven Vandeput		N-VA
Eerste schepen Cultuur, bibliotheek, onderwijs, immaterieel en roerend erfgoed, ontmoetingscentra en sociale dienstencentra, niet-stedelijke vrijwilligers en verenigingsleven, senioren	Karolien Mondelaers		CD&V
Tweede schepen Mobiliteit, parkeren, taxi’s, burgerzaken en groenonderhoud	Kevin Schouterden		Vooruit
Derde schepen Openbaar domein, gebouwen, monumentenzorg en onroerend erfgoed, propere stad en afvalbeleid, recyclageparken, begraafplaatsen, evenementen	Laurence Libert		Open Vld
Vierde schepen Kernversterking en deelgemeenten, wijkopbouw, begroting en financiën, Euregionale subsidies en fondsen, juridische zaken	Tom Thijsen		CD&V
Vijfde schepen Leefmilieu, duurzame stad, klimaat en circulaire economie, natuur en parken, sport, jeugdcultuur, internationale solidariteit, gelijke kansen, flankerend onderwijsbeleid	Tine Jans		Vooruit
Zesde schepen Economie, toerisme, markten en foren, landbouw, tewerkstelling en arbeidsbeleid	Rik Dehollogne		N-VA
Zevende schepen Betaalbaar wonen, sociaal woonbeleid, duurzaam wonen, jeugd(welzijn), studentenzaken, dierenwelzijn, circulair beleid, betrokkenheid en burgerparticipatie	Dries Martens		Vooruit
Achtste Schepen Stedenbouw en ruimtelijke planning, vergunningen, grondbeleid, kerkfabrieken, stadsontwikkeling	Frank Dewael		Open Vld
Negende schepen Personeel en stedelijke vrijwilligers, ICT en digitalisering, stadsarchief, interne service en logistiek, dienstverlening, crematorium, slimme stad, taalbeleid, inburgering en integratie	Dymfna Meynen		N-VA
Tiende schepen Voorzitter bijzonder comité voor de sociale dienst, zorg, welzijn, sociaal beleid, armoedebestrijding, gezondheid, gezinsondersteuning, Huis van het Kind en Opvoedingswinkel, kinderopvang	Astrid Franssens		CD&V

Gemeenteraad

• N-VA/Open Vld: Steven Vandeput, Laurence Libert, Hugo Philtjens, Rik Dehollogne, Frank Dewael, Tinne Knapen, Marie-Paule Vandormael, Dymfna Meynen, Laure Lesire, Bart Moors, Luc Dullaers, Joske Dybajlo-Dexters, Pieter Jamaer
• CD&V: Karolien Mondelaers, Tom Thijsen, Tom Vandeput, Astrid Franssens, Tom Cox, Alexander Wouters, Hubert Lenssen, Annelies Vanderlinden, Dirk Thoelen, Koen Reekmans, An Cox
• Vooruit: Tine Jans, Habib El Ouakili, Brigitte Smets, Willy Claes, Kevin Schouterden, Dries Martens, Raf Martens, Ellen Hoebrechts
• Vlaams Belang: Frank Troosters, Gerda Veldeman, Toon Vranken, Davy Wolfs, Patrick Mortelmans
• Groen: Derya Erdogan, Nele Kelchtermans, Bright Adiyia, Inge Hendrikx
• PVDA: Aurélie Decoene, Heidi Kestens

Voorzitter gemeenteraad: Willy Claes (Vooruit)

Bestuur 2019-2024

Burgemeester is sinds 1 januari 2019 Steven Vandeput van N-VA. Hij leidt een coalitie van N-VA, RoodGroen+ (sp.a, Groen en onafhankelijken) en Open Vld. Samen hebben ze de meerderheid met 27 op 41 zetels.

Bestuur 2025-2030

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 vormen N-VA/Open Vld een coalitie met CD&V en Vooruit. Samen hebben ze een meerderheid van 32 op de 43 zetels. Steven Vandeput blijft komende legislatuur burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	37	%	39	%	39	%	39	%	39	%	41	%	41	%	41	%	43
	PVDA	1,32	0	0,37	0	0,31	0	0,58	0	0,44	0	-		-		6,5	2	6,7	2
	WAKKER1/ Agalev2/ SP.AA/ ProHasseltB/ Helemaal HasseltD/ RoodGroen+E/ Groen3	-		5,961	1	5,842	1	7,182	2	51,44A	23	48,28B	22	33,03D	2	25,3E	4	10,43	4
	SP1/ SP.AA/ ProHasseltB/ Helemaal HasseltD/ RoodGroen+E/ Vooruit2	28,531	11	29,631	12	34,311	15	33,661	15						13		7	17,52	8
	CVP1/ CD&V-N-VAC/ CD&V2	48,81	20	42,841	19	40,181	18	33,381	14	21,341	9	24,69C	10	22,732	10	20,92	9	23,42	11
	VU1/ VU&ID2/ CD&V-N-VAC/ N-VA3/ N-VA-Open VLDD	9,231	2	9,411	3	5,371	1	4,751	1	3,032	0			25,533	11	28,73	12	27,8D	13
	PVV1/ VLD2/ VLD-VIVANT3/ Groei met Open Vld4 / Open Vld5/ N-VA-Open VLDD	12,121	4	11,571	4	11,881	4	14,562	6	14,492	5	12,493	4	9,914	4	10,45	4
	Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2	-		-		-		5,341	1	7,811	2	13,922	5	5,532	1	8,32	3	11,72	5
Anderen(*)		-		0,22	0	2,31	0	0,56	0	1,45	0	0,62	0	3,26	0	-		2,5	0
Totaal stemmen		41567		45849		47520		48480		50191		52483		53382		55800		41361
Opkomst %						95,73		94,1		93,52		93,67		90,50		92,0		60,1
Blanco en ongeldig %		2,91		4,07		3,47		3,82		5,03		3,57		3,67		3,8		0,6

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: RAL / 1988: NH (1,92%), SAP-KP (0.21%) / 1994: AOV / 2000: Vivant (0,96%), HUP-GSM (0,49%) / 2006: BUB / 2012: Leefbaar Hasselt (3,26%) / 2024: Voor U Hasselt (2,5%)

Bekende Hasselaren

Lijst van personen uit Hasselt

Partnersteden

• Detmold (Duitsland)
• Itami (Japan)
• Mountain View, Californië (Verenigde Staten)
• Sittard (Nederland)

Zie ook

• Lijst van straten en pleinen in Hasselt
• Runkster höfke
• TT-wijk

Trivia

• Bij een vergelijkend onderzoek door Test-Aankoop bleek (juni 2012) dat Hasselt als tweede gerangschikt staat in vergelijking met twintig andere Belgische steden wat betreft leefkwaliteit, afgelezen uit een aantal parameters zoals veiligheid, woonomgeving, openbare diensten en voorzieningen.
• Aan de KU Leuven bestaat er sinds 1939 de hoogstudentenclub Hasseleta, exclusief met Hasseltse leden.
• Op voorstel van enkele inzenders van suggesties voor een naam kozen de Hasselaren
  • een naam voor hun nieuwe stadhuis: t Scheep, Hasselts dialect voor "'t schip", verwijzend naar de vorm van het gebouw
  • een naam voor de voormalige rijkswachtkazerne, waarop de nieuwbouw aansluit: Kezerreme, Hasselts dialect voor "kazerne"
  • een naam voor het geheel gebouwencomplex: Obbe Beek, Hasselts dialect voor "op de beek", zoals de buurt destijds genoemd werd, verwijzend naar het bijriviertje van de Demer, de Helbeek, die er loopt (nu ingebuisd) en waarlangs Hasselt is ontstaan.

Externe links

• Officiële website stad Hasselt
• Vrijetijdsagenda van de stad
• Hasselt toentertijd in het Hasselts dialect

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Hasselt (Belgium) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Plaatsen in de stad Hasselt

Deelgemeenten: Hasselt · Kermt · Kuringen · Sint-Lambrechts-Herk · Spalbeek · Stevoort · Stokrooie · Wimmertingen
Stadsdelen: Banneuxwijk · Heilig-Hartwijk · Kapermolen · Runkst · Sint-Catharinawijk · Sint-Martinuswijk
Overige plaatsen: Godsheide · Heide · Kanaalkom · Kiewit · Overdemer · Rapertingen · Schimpen · Tuilt
Belgische gemeenten · Arrondissement Hasselt · Limburg · Vlaanderen

Gemeenten in de provincie Limburg

Alken · As · Beringen · Bilzen-Hoeselt · Bocholt · Bree · Diepenbeek · Dilsen-Stokkem · Genk · Gingelom · Halen · Hamont-Achel · Hasselt · Hechtel-Eksel · Heers · Herk-de-Stad · Herstappe · Heusden-Zolder · Houthalen-Helchteren · Kinrooi · Lanaken · Leopoldsburg · Lommel · Lummen · Maaseik · Maasmechelen · Nieuwerkerken · Oudsbergen · Peer · Pelt · Riemst · Sint-Truiden · Tessenderlo-Ham · Tongeren-Borgloon · Voeren · Wellen · Zonhoven · Zutendaal
België: Provincies · Gemeenten

Steden in Limburg

Steden in Nederlands-Limburg (met stadsrechten): Echt · Gennep · Kessel · Maastricht · Montfort · Nieuwstadt · Roermond · Sittard · Susteren · Thorn · Valkenburg · Venlo · Weert · Wessem
Steden in Belgisch-Limburg (met stadsrechten): Beringen · Bilzen · Borgloon · Bree · Dilsen-Stokkem · Genk · Halen · Hamont-Achel · Hasselt · Herk-de-Stad · Lommel · Maaseik · Peer · Sint-Truiden · Tongeren
Plaatsen in Nederlands-Limburg (met stedelijke kenmerken): Arcen · Born · Eijsden · Heerlen · Kerkrade · Neeritter · Stein · Stevensweert · Urmond
Nederlands-Limburg: Steden en dorpen

Goede Steden van het prinsbisdom Luik