Kinrooi

**Kinrooi**
Kinder
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Limburg
Arrondissement	Maaseik
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	54,8 km² (2021); 76,57%; 9,11%; 14,32%
Coördinaten	51° 9' NB, 5° 44' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	12.330 (01/01/2023) ; 50,41% ; 49,59% ; 224,99 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 17,56%; 60,18%; 22,26%
Buitenlanders	21,65% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Wim Rutten (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels; CD&V; N-VA; sp.a; Open Vld;	23; 14; 6; 2; 1;
Economie
Gemiddeld inkomen	18.731 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	5,14% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3640; 3640; 3640; 3640	Deelgemeente; Kinrooi; Kessenich; Molenbeersel; Ophoven
Zonenummer	089
NIS-code	72018
Politiezone	CARMA
Hulpverleningszone	Oost-Limburg
Website	www.kinrooi.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Maaseik; in de provincie Limburg
Portaal	België

Kinrooi (Limburgs: Kinder) is een plaats en gemeente in Belgisch-Limburg. Het is de meest noordoostelijke gemeente van België. De gemeente telt meer dan 12.000 inwoners.

Etymologie bewerken

De oudste vermelding is Kynre (1345). Mogelijk was dit afgeleid van kin-rode oftewel "gerooid naaldbos".^[1] Op de munten die de vrijheren van de rijksheerlijkheid Kessenich sloegen, stond Kinre; "Kessenich" vermeden zij omdat het vaak ging om vervalste munten. Door epenthesis werd Kinre na verloop van tijd uitgesproken als Kindre, wat leidde tot de varianten Kinderen (op de Ferrariskaart) en Kinder (in het dialect). Brabantse cartografen zoals Jacob van Deventer^[2] noemden het echter steevast Kinroo, en daarom beschouwde men Kinroy, vanaf 1937 gespeld als "Kinrooi", als de niet-dialectische variant van Kinder(en).

Geschiedenis bewerken

Het gebied was al bewoond in de prehistorische tijd. De oudste vondsten gaan terug tot het paleolithicum. Daarnaast werden vondsten uit het neolithicum en de ijzertijd gedaan. In 1910 werd een Romeinse begraafplaats blootgelegd en werden Romeinse munten gevonden. In de middeleeuwen was Kinrooi een gehucht in de rijksheerlijkheid Kessenich. Vlak bij de Sint-Martinuskerk werd in 1474 een kluizenarij opgericht, maar al in 1495 werd ze verlaten. In de 17e eeuw werd net bezuiden Kinrooi een schans opgericht, aan de huidige Schansstraat.

In 1842 werd Kinrooi een parochie^[3] en in 1845 een gemeente (zie Herindeling van de Drie Eijghen). In 1848 werd in de Sevensstraat de dichter Theodoor Sevens geboren, die zijn naam gaf aan de bibliotheek. In 1865 startte het kanaliseren van de rivieren en het graven van beken zoals de Lossing. Hierdoor kon men een aanzienlijke oppervlakte drasland cultiveren. Belangrijke landbouwactiviteiten zijn de melkveehouderij (vandaar de oprichting van de coöperatieve zuivelfabriek "Sint-Gerlachus" in 1896), vanaf eind 20e eeuw de aspergeteelt.

Ten gevolge van de Eenheidswet stelde het ministerie van Binnenlandse Zaken eind jaren 1960 de fusie van Kessenich, Ophoven, Maaseik en Elen voor. Onder andere in Kessenich werd dit tegengehouden, waar een volksraadpleging uitwees dat 94% van de bevolking geen fusie wilde.^[4] In maart 1970 werkte Binnenlandse Zaken een fusie met Kinrooi, Ophoven en Molenbeersel uit, waarop Kessenich de fusie met Maaseik verkoos. Toch was de nieuwe gemeente per 18 september 1971 een feit. Hoofdplaats werd het centraal gelegen Kinrooi. Op het geografische middelpunt van de gemeente werd het huidige gemeentehuis gebouwd.^[5]

Geografie bewerken

Deelgemeenten bewerken

De gemeente Kinrooi bestaat uit de volgende vier deelgemeenten.

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Kinrooi	10,64	3.627	341	72018A
2	Molenbeersel	20,95	3.538	169	72018B
3	Kessenich	10,28	1.898	185	72018C
4	Ophoven	12,93	3.130	242	72018D

Overige kernen bewerken

Geistingen is geen deelgemeente maar een kerkdorp dat behoort tot Ophoven.

Nabijgelegen kernen bewerken

Neeroeteren, Maaseik, Tongerlo

Demografie bewerken

Demografische evolutie voor de fusie bewerken

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[6]
1992	10.936
1993	11.086
1994	11.183
1995	11.269
1996	11.405
1997	11.539
1998	11.634
1999	11.673
2000	11.749
2001	11.844
2002	11.894
2003	11.913
2004	11.928
2005	11.997
2006	11.977
2007	12.098
2008	12.121
2009	12.156
2010	12.227
2011	12.279
2012	12.252
2013	12.338
2014	12.373
2015	12.348
2016	12.309
2017	12.277
2018	12.233
2019	12.174
2020	12.206
2021	12.216
2022	12.258
2023	12.330
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Structuur bewerken

De gemeente Kinrooi ligt in het kieskanton Maaseik, het provinciedistrict Maasmechelen en het kiesarrondissement Limburg.

Kinrooi		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Limburg	Maaseik			Maaseik
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Limburg				Hasselt-Tongeren-Maaseik	Maasmechelen	Maaseik	Kinrooi
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Politieke Geschiedenis bewerken

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

2

1

16

4

2 1 16 4

De 23 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ sp.a: 2

■ GBK: 1

■ CD&V: 16

■ N-VA: 4

(Voormalige) Burgemeesters bewerken

Tijdspanne		Burgemeester
	1845 - 1847	C. Symkens^[7]
	1847 - 1861	J. Bruijnen
	1861 - 1879	L. Opdekamp
	1879 - 1885	F. Scheijmans
	1885 - 1891	H. Tijskens
	1891 - 1916	G. Bosmans
	1916 - 1919	L. Lemmens
	1919 - 1947	G. Teuwen
	...
	1971 - 1983	Gaspard Coolen (GBK)
	1983 - 1988	Theo Schoofs (GBK)
	1989 - 1994	Hubert Brouns (CVP)
	1995 - 2000	Theo Schoofs (VLD)
	2001 - 2012	Hubert Brouns (CD&V)
	2013 - heden	Jo Brouns (CD&V - titelvoerend)
	2022 - heden	Wim Rutten (CD&V - waarnemend)

Legislatuur 2019 - 2024 bewerken

In 2013 werd Jo Brouns (CD&V) een eerste maal benoemd tot burgemeester, in opvolging van zijn vader. Hij leidde in de legislatuur 2013-2018 een coalitie bestaande uit CD&V en sp.a. Samen vormden ze een meerderheid van 16/23 zetels. Bij de verkiezingen van 2018 slaagde de CD&V er in hun reeds eerdere absolute meerderheid nog te versterken in de gemeenteraad en nam de partij als enige het bestuur over. Brouns begon aan zijn tweede mandaat als burgemeester. Nadat hij op 18 mei 2022 het mandaat opnam als Vlaamse minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en landbouw, trad Brouns tijdelijk terug als burgemeester, en werd partijgenoot en schepen Wim Rutten waarnemend burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij of kartel		10-10-1976^[8]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[9]		14-10-2012^[10]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23
	CVP¹ / CD&V²	30,02¹	6	41,71¹	9	44,32¹	11	43,8¹	10	55,41¹	13	62,40²	15	51,72²	14	61,1²	16
	PVV¹ / VLD² / Open Vld³ / GBK⁴	-		-		10,07¹	1	37,88²	9	26,36²	6	17,46²	3	8,96³	1	10,0⁴	1
	SP¹ / sp.a²	-		-		-		11,21¹	2	12,57¹	2	11,09²	2	12,47²	2	11,4²	2
	N-VA	-		-		-		-		-		-		26,86	6	17,5	4
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang²	-		-		-		-		5,67¹	0	9,05²	1	-		-
	GBK¹ / NIEUW²	53,13¹	12	46,58¹	10	39,2¹	9	7,11²	0	-		-		-		-
	OVP	16,85	3	11,71	2	6,41	0	-		-		-		-		-
Totaal stemmen		5810		6792		7386		7595		7916		8031		8041		8027
Opkomst %						98,62		98,01		97,11		97,51		95,97		95,3
Blanco en ongeldig %		3,06		5,43		4,12		3,9		3,49		3,57		5,45		5,8

De zetels van de gevormde coalitie staan in het vet

Bezienswaardigheden bewerken

Lemmensmolen

Natuurgebied "de Zig"

Kempen-Broek

Zie ook Lijst van onroerend erfgoed in Kinrooi

Lemmensmolen, een ronde stenen beltmolen uit 1856
De Sint-Martinuskerk, een neogotisch bouwwerk uit 1853
Het geboortehuis van de Vlaamse schrijver en historicus Theodoor Sevens (Kinrooi,16 mei 1848 - Kortrijk, 10 april 1927) aan de Sevensstraat, met gedenksteen

Natuur en landschap bewerken

De Maasplassen

Kinrooi ligt op de Vlakte van Bocholt, op 34 meter hoogte. De belangrijkste waterlopen zijn de Lossing (de huidige benedenloop van de Abeek) en de Itterbeek. Langs de Lossing liggen de natuurgebieden de Zig en de Goort, die deel uitmaken van het Kempen-Broek. Ten zuiden van het dorp liggen het Batven en het Deunsven, twee voormalige veengebieden. Hiervan blijven twee vijvers over; verder zijn ze drooggelegd en hetzij gecultiveerd hetzij beplant. Inheemse planten zijn de wilde gagel, veenpluis en snavelzegge.

In de tweede helft van de 19e eeuw was het landschap van Kinrooi een inspiratiebron voor landschapsschilders als Alphonse Asselbergs en Joseph Coosemans, die beiden tot de Genkse School gerekend worden. Ze zochten Kinrooi meermaals op en vereeuwigden vooral de moerassige heidevennen op doek.^[11]

De Maasplassen ontstonden vanaf de jaren 1950 ten gevolge van grootschalige grindwinning. In 2010 liep de grindwinning ten einde; deze meren zijn nadien aangepast voor watersport, natuur en landbouw. In Ophoven bevindt zich de jachthaven "de Spaanjerd".

Cultuur bewerken

Wapen bewerken

Het wapenschild van de fusiegemeente werd in 1987 aangenomen.^[12] De linkerhelft toont de rood-gele balken van het graafschap Loon, dat fungeerde als leenheer van het graafschap Horn (waarin Ophoven en Geistingen) en als voogd van het Luiks vrijdorp Neeritter (waarin Molenbeersel). De rechterhelft toont de Duitse adelaar, verwijzend naar de rijksheerlijkheid Kessenich (waarin Kessenich en Kinrooi). Sint-Lambertus, de patroonheilige van Geistingen en Neeritter, is schildhouder.

Evenementen bewerken

carnavalsstoeten
- De Ertesjieters van Kessenich
- De Gaaplepels van Molenbeersel
- De Rabbedabbers van Kinrooi
- De Zweitsökskes van Ophoven
Opentuindagen
Fietshappeningen
- Bokkerieje: een fietsralley langs de mooiste plekjes van het Maasland
- Tuin- en wijnroute: een fietsroute langs alle opengestelde tuinen in de hele gemeente, gecombineerd met het Geistinger Wijnfeest
Wijnproeverij bij de wijnmakersgilde "de Maasvallei" (Geistingen) en het wijnhuis "Hoogveld" (Kinrooi)
Malbroek verbranden (Kessenich): het verbranden van een strooien pop die de gehate John Churchill voorstelt
Putvegen (Kessenich): nog steeds wordt de Willibrordusbron (de voormalige doopput) jaarlijks ceremonieel gereinigd door de schutterij
Molenfeesten (Keijersmolen, Molenbeersel): een volksfeest met diverse attracties, optredens, streekgerechten enz.
Het rock- en metalfestival "Pepelrock" (Molenbeersel)
Kermishappening (Molenbeersel): kermis met wielerwedstrijd en diverse festiviteiten en live-muziek gedurende een heel weekend
Sint-Maartensvuur (alle kerkdorpen)

Mobiliteit bewerken

Stratenplan

Vanuit Kinrooi vertrekken nationale wegen in vijf richtingen, namelijk de N762 naar Weert en Maaseik, de N73 naar Bree en Kessenich en tot slot de N757 naar Neeroeteren. De N762 was van 1910 tot 1936 voorzien van een tramlijn. Aanvankelijk kwamen deze wegen allen samen op de plaats van de huidige rotonde; dit kruispunt werd beheerst door een bunker die in de jaren 1960 werd afgebroken.

Er is een uitgebreid bewegwijzerd fietsroute- en wandelwegennetwerk. Met de veerverbinding "de Walborgh" kunnen wandelaars en fietsers in Ophoven de Maas gratis oversteken naar Stevensweert.

Geboren in Kinrooi bewerken

Theo Schoofs (1935-2023), politicus en burgemeester

Zie ook bewerken

Den Berg (Kessenich) (12e eeuw)
Slichtenhof in Molenbeersel, Kinrooi (1530)

Externe links bewerken

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Jan De Vries (1987). Nederlands Etymologisch Woordenboek, Amere: BRILL (p 317). Gearchiveerd op 17 augustus 2023.
↑ Jacob van Deventer (1558). Brabantiae Belgarum provinciae recens exactaque descriptio, Venetië: Tramezzino. Gearchiveerd op 23 juni 2023.
↑ Hubert Heymans (1983). Uit het bisschoppelijk archief te Luik... - in "Dao raostj get", Kinrooi: Geschied- en Heemkundige Kring. Gearchiveerd op 16 augustus 2023.
↑ Piet Henkens (1979). De geschiedenis van Kessenich, Kinrooi (p 303).
↑ Website van de gemeente Kinrooi
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ Hendrik Janssen-Aerts (1984). Aantekeningen over het verleden van Kinrooi, Kinrooi: Geschied- en Heemkundige Kring (p 44-45).
↑ Gegevens 1976-2000: verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Verkiezingsuitslag 2006. Gearchiveerd op 20 juni 2023.
↑ Verkiezingsuitslag 2012
↑ Kristof Reulens (2012). In het spoor van de meester - Joseph Coosemans en leerlingen in Genk, Genk: Emile Van Dorenmuseum.
↑ Website van de gemeente Kinrooi

Zie de categorie Kinrooi van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Jan De Vries (1987). Nederlands Etymologisch Woordenboek, Amere: BRILL (p 317). Gearchiveerd op 17 augustus 2023.

[2] Jacob van Deventer (1558). Brabantiae Belgarum provinciae recens exactaque descriptio, Venetië: Tramezzino. Gearchiveerd op 23 juni 2023.

[3] Hubert Heymans (1983). Uit het bisschoppelijk archief te Luik... - in "Dao raostj get", Kinrooi: Geschied- en Heemkundige Kring. Gearchiveerd op 16 augustus 2023.

[4] Piet Henkens (1979). De geschiedenis van Kessenich, Kinrooi (p 303).

[5] Website van de gemeente Kinrooi

[6] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[7] Hendrik Janssen-Aerts (1984). Aantekeningen over het verleden van Kinrooi, Kinrooi: Geschied- en Heemkundige Kring (p 44-45).

[8] Gegevens 1976-2000: verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[9] Verkiezingsuitslag 2006. Gearchiveerd op 20 juni 2023.

[10] Verkiezingsuitslag 2012

[11] Kristof Reulens (2012). In het spoor van de meester - Joseph Coosemans en leerlingen in Genk, Genk: Emile Van Dorenmuseum.

[12] Website van de gemeente Kinrooi

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]