Olympische Zomerspelen 2004

Olympische Zomerspelen in Athene
(Doorverwezen vanaf Olympische Spelen 2004)

De Olympische Zomerspelen van de XXVIIIe Olympiade werden in 2004 gehouden in Athene, de hoofdstad van Griekenland. Athene werd in de laatste stemmingsronde verkozen boven Buenos Aires, Kaapstad, Rome en Stockholm. Eerder waren al andere steden afgevallen. Van 17 tot 28 september werden in Athene de Paralympics gehouden.

Spelen van de XXVIIIe Olympiade
Olympische Zomerspelen 2004
Locatie Vlag van Griekenland Athene, Griekenland
Motto Καλώς σπίτια
(Welkom Thuis)
Deelnemende landen 202
Deelnemende atleten 11.099
Evenementen 301 in 28 sporten
Openings­ceremonie 13 augustus 2004
Sluitings­ceremonie 29 augustus 2004
Officiële opening door President Kostis Stephanopoulos
Atleteneed Zoï Dimoschaki (zwemmen)
Juryeed Lazaros Voreadis (basketbal)
Olympische vlam Nikolaos Kaklamanakis (zeilen)
Vorige Spelen 2000: Sydney (Australië)
Volgende Spelen 2008: Peking (China)
Portaal  Portaalicoon   Olympische Spelen
Sport

Met het organiseren van het evenement in Athene keerden de moderne Olympische Spelen weer terug naar het land waar de moderne spelen in 1896 begonnen. Griekenland is ook het land waar in de klassieke oudheid de Olympische Spelen plaatsvonden in Olympia.

In 2004 werd er voor het eerst een wereldwijde fakkeltocht gehouden met de olympische vlam. De route liep van het antieke Olympia via alle steden die Olympische Zomerspelen georganiseerd hebben in de moderne tijd, terug naar Griekenland. Ook werden de plaatsen Peking (Olympische Zomerspelen 2008), Delhi, Caïro, Kaapstad, Rio de Janeiro, New York, Lausanne (Hoofdkwartier IOC), Genève (Hoofdkwartier Verenigde Naties), Kiev, Istanbul, Sofia en Nicosia aangedaan.

Algemeen

bewerken
 
De olympische vlam in Athene
Openingsceremonie

De openingsceremonie vond plaats op 13 augustus 2004 in het Spyridon Louis stadion, het hoofdstadion van de Spelen waarvan het dak werd ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava. De regie van de openingsceremonie was in handen van de Griekse choreograaf Dimitris Papaioannou.

De openingsceremonie bestaat voor een deel uit een aantal traditionele onderdelen zoals het aansteken van het olympische vuur (zie foto), het afleggen van de olympische eed en het hijsen van de olympische vlag. Verder is er ruimte voor het organiserende land om er een eigen draai aan te geven. Zo kan het land dat de Olympische Spelen organiseert, er een waar spektakel van maken. De nadruk lag voornamelijk op de geschiedenis van de Olympische Spelen. Natuurlijk werd er ruim aandacht besteed aan het feit dat de Olympische Spelen ooit in Griekenland zijn begonnen.

Tijdens de binnenkomst van de deelnemers werd de muziek verzorgd door de Nederlandse DJ Tiësto. Ook de IJslandse zangeres Björk trad op tijdens de ceremonie.

Er waren door een recordaantal van 202 NOC's (van landen en gebieden) atleten afgevaardigd naar Athene. De enige onafhankelijke landen die niet deelnamen, waren de Marshalleilanden, Tuvalu en Vaticaanstad.

Deelnemers

bewerken
  • Aantal deelnemers
    • 10.560 (6.257 mannen en 4.303 vrouwen) uit 201 landen
  • Jongste deelnemer
  • Oudste deelnemer

Hoogtepunten

bewerken
  • Hicham El Guerrouj (Marokko) weet de prestatie van looplegende Paavo Nurmi te evenaren. Nurmi wist tijdens de Spelen van 1924 voor het laatst zowel de 1.500 en 5.000 meter te winnen. El Guerrouj weet in een zeer spannende race de 1.500 meter op zijn naam te schrijven. De winst op de 5.000 meter komt na een indrukwekkende inhaalrace, hij weet de olympische kampioen op de 10.000 meter, Kenenisa Bekele net te verslaan.
  • De Turkse gewichthefster Nurcan Taylan weet als eerste vrouw een gouden medaille te winnen voor Turkije. Zij doet dit door meer dan twee keer haar eigen lichaamsgewicht te stoten.
  • Het Amerikaanse dames 4×200 meter zwemteam weten met een tijd van 7:53.42 het 17 jaar oude wereldrecord uit de boeken te zwemmen. Het vorige record stond sinds 1987 op naam van de zwemsters uit de DDR.
  • Bij het basketbal wordt Amerika verrassend in de halve finale verslagen door de latere winnaar Argentinië.
  • Het turntoernooi wordt ontsierd door twee schandalen. De Zuid-Koreaan Tae Young Yang mist door een fout van de jury het goud in de individuele meerkamp. Een in de ogen van het publiek te lage score voor Aleksej Nemov leidt tot langdurige protesten.
  • Birgit Fischer (Duitsland, Kanoën) wint een gouden medaille bij de K-4 en zilver bij de K-2. Daarmee wordt zij de eerste vrouw in de olympische historie die gouden medailles wist te winnen tijdens zes verschillende spelen en de eerste persoon die minstens twee medailles won bij vijf verschillende spelen.
  • Kiribati neemt voor het eerst deel aan de Olympische Spelen
  • De marathon werd volgens het "originele" parcours gelopen namelijk van Marathon naar Athene. Tijdens de race werd koploper Vanderlei de Lima door een toeschouwer de weg belemmerd, waardoor hij uiteindelijk als derde eindigde.

Sporten

bewerken

Tijdens deze Spelen werd er gesport binnen 28 sporten.

Atletiek
Badminton
Basketbal
Boksen
Boogschieten
Gewichtheffen
Gymnastiek
Handbal

Hockey
Honkbal
Judo
Kanovaren
Moderne vijfkamp
Paardensport
Roeien
Schermen

Schietsport
Softbal
Taekwondo
Tafeltennis
Tennis
Triatlon
Voetbal
Volleybal

Wielersport
Worstelen
Zeilen
Zwemsport
Baanzwemmen
Schoonspringen
Synchroonzwemmen
Waterpolo

Kalender

bewerken
 ●  Openingsceremonie  ●  Wedstrijden  ●  Wedstrijden met medailles  ●  Sluitingsceremonie
Augustus Wo
11
Do
12
Vr
13
Za
14
Zo
15
Ma
16
Di
17
Wo
18
Do
19
Vr
20
Za
21
Zo
22
Ma
23
Di
24
Wo
25
Do
26
Vr
27
Za
28
Zo
29
Totaal
onderdelen
Ceremonies  ●   ● 
  Atletiek 2 2 2 7 6 5 3 3 7 8 1 16
  Badminton 2 1 2 5
  Basketbal 2 2
  Boksen 5 6 11
  Boogschieten 1 1 1 1 4
  Gewichtheffen 1 2 2 2 2 1 2 1 1 1 15
  Gymnastiek 1 1 1 1 1 1 5 5 1 1 18
  Handbal 2 2
  Hockey 1 1 2
  Honkbal 1 1
  Judo 2 2 2 2 2 2 2 14
  Kanovaren 2 2 6 6 16
  Moderne vijfkamp 1 1 4
  Paardensport 2 1 1 1 1 6
  Roeien 7 7 14
  Schermen 1 1 1 2 1 1 1 1 1 10
  Schietsport 2 2 2 2 2 2 2 2 1 17
  Softbal 1 1
  Taekwondo 2 2 2 2 8
  Tafeltennis 1 1 1 1 4
  Tennis 2 2 4
  Triatlon 1 1 4
  Voetbal 1 1 2
  Volleybal 1 1 1 1 4
  Wielersport 1 1 2 2 2 1 1 3 3 1 1 18
  Worstelen 4 4 3 4 3 18
  Zeilen 4 2 2 1 2 11
Zwemsporten
  Baanzwemmen 4 4 4 4 4 4 4 4 34
  Schoonspringen 2 2 1 1 1 1 8
  Synchroonzwemmen 1 1 2
  Waterpolo 1 1 2
Medaille onderdelen 13 12 14 11 21 15 20 32 28 19 12 18 15 20 34 17 301
Cumulatief 25 39 50 71 86 106 138 166 185 197 215 230 250 284 301
Augustus Wo
11
Do
12
Vr
13
Za
14
Zo
15
Ma
16
Di
17
Wo
18
Do
19
Vr
20
Za
21
Zo
22
Ma
23
Di
24
Wo
25
Do
26
Vr
27
Za
28
Zo
29
Totaal
onderdelen

Mutaties

bewerken
Sport Nieuw Verdwenen (t.o.v. jaartal) Wijzigingen/Opmerkingen
Boksen Halfmiddengewicht (m)
Schermen Sabel (v) Floret team (v)
Worstelen vlieggewicht vrije stijl(v)
lichtgewicht vrije stijl (v)
middengewicht vrije stijl (v)
zwaargewicht (v)
vlieggewicht Grieks-Romeins(v)
vlieggewicht vrije stijl (v)
Zeilen Yngling (v) Soling (o)
6 5 0

Deelnemende landen

bewerken
 
Deelnemende landen. Blauw: debuterend land op de Zomerspelen. Groen: al eerder deelgenomen aan de Zomerspelen.

Alle Nationale Olympische Comités namen deel aan deze Spelen, net als in 1996. Er waren sinds 2000 twee nieuwe leden bij gekomen: Kiribati en Oost-Timor, wat een totaal maakte van 202. Servië en Montenegro deed mee onder zijn nieuwe naam, in 2000 heette het land nog Joegoslavië. Afghanistan was het enige terugkerende land, nadat het in 2000 niet had deelgenomen. Overigens deed Djibouti mee aan de openingsceremonie maar de twee afgevaardigde sporters kwamen niet in actie.

Het getal achter het land geeft aan hoeveel sporters namens dat land meededen.

  Afghanistan 5
  Albanië 7
  Algerije 63
  Amerikaanse Maagdeneilanden
  Amerikaans-Samoa 3
  Andorra 8
  Angola 31
  Antigua en Barbuda 9
  Argentinië 156
  Armenië 19
  Aruba 4
  Australië 482
  Azerbeidzjan 38
  Bahama's 41
  Bahrein 6
  Bangladesh 4
  Barbados 10
  België 62
  Belize
  Benin 4
  Bermuda 10
  Bhutan 2
  Bolivia 7
  Bosnië en Herzegovina 9
  Botswana
  Brazilië 247
  Britse Maagdeneilanden 1
  Brunei 1
  Bulgarije 165
  Burkina Faso
  Burundi
  Cambodja 4
  Canada
  Centraal-Afrikaanse Republiek
  Chili 56
  China 407
  Chinees Taipei 87
  Colombia 51
  Comoren
  Congo-Brazzaville
  Congo-Kinshasa
  Cookeilanden 3
  Costa Rica
  Cuba
  Cyprus
  Denemarken 29
  Djibouti 0
  Dominica 2
  Dominicaanse Republiek 33
  Duitsland 479
  Ecuador 17

  Egypte 96
  El Salvador 8
  Equatoriaal-Guinea 2
  Eritrea 4
  Estland 44
  Ethiopië 28
  Fiji 10
  Filipijnen
  Finland 62
  Frankrijk 317
  Gabon 6
  Gambia 2
  Georgië 372
  Ghana 29
  Grenada
  Griekenland 441
  Groot-Brittannië 259
  Guam
  Guatemala
  Guinee
  Guinee-Bissau
  Guyana
  Haïti
  Honduras
  Hongarije 219
  Hongkong
  Ierland 52
  IJsland
  India
  Indonesië
  Irak 25
  Iran
  Israël 38
  Italië 403
  Ivoorkust
  Jamaica
  Japan 315
  Jemen
  Jordanië
  Kaaimaneilanden
  Kaapverdië
  Kameroen
  Kazachstan
  Kenia
  Kirgizië
  Kiribati
  Koeweit
  Kroatië 83
  Laos 5
  Lesotho
  Letland 35

  Libanon 8
  Liberia
  Libië
  Liechtenstein 1
  Litouwen
  Luxemburg 10
  Macedonië
  Madagaskar
  Malawi
  Malediven
  Maleisië
  Mali 23
  Malta
  Marokko
  Mauritanië
  Mauritius
  Mexico
  Micronesië
  Moldavië
  Monaco 81
  Mongolië
  Mozambique 4
  Myanmar
  Namibië
  Nauru
  Nederland 219
  Nederlandse Antillen
  Nepal 6
  Nicaragua
  Nieuw-Zeeland
  Niger
  Nigeria
  Noord-Korea 36
  Noorwegen
  Oeganda
  Oekraïne
  Oezbekistan 70
  Oman
  Oostenrijk 101
  Oost-Timor
  Pakistan 26
  Palau
  Palestina
  Panama 4
  Papoea-Nieuw-Guinea
  Paraguay
  Peru 9
  Polen 208
  Portugal 91
  Puerto Rico

  Qatar 22
  Roemenië
  Rusland 456
  Rwanda
  Saint Kitts en Nevis
  Saint Lucia
  Saint Vincent en de Grenadines
  Salomonseilanden
  Samoa
  San Marino
  Sao Tomé en Principe
  Saoedi-Arabië
  Senegal
  Servië en Montenegro
  Seychellen
  Sierra Leone
  Singapore 16
  Slovenië
  Slowakije
  Soedan
  Somalië
  Spanje
  Sri Lanka 8
  Suriname
  Swaziland
  Syrië
  Tadzjikistan
  Tanzania
  Thailand
  Togo
  Tonga
  Trinidad en Tobago
  Tsjaad 2
  Tsjechië
  Tunesië
  Turkije
  Turkmenistan
  Uruguay
  Vanuatu
  Venezuela 48
  Verenigde Arabische Emiraten
  Verenigde Staten 536
  Vietnam
  Wit-Rusland
  Zambia
  Zimbabwe
  Zuid-Afrika
  Zuid-Korea
  Zweden
  Zwitserland

Arubaanse prestaties

bewerken
  Zie Aruba op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij hun vijfde deelname werd Aruba vertegenwoordigt door vier olympiërs in drie sporten. In de atletiek nam Pierre de Windt deel, in de zwemsport namen de baanzwemmers Davy Blisslik en Roshendra Vrolijk beide voor de tweede keer deel. De vierde deelnemer was Isnardo Faro die in het gewichtheffen bij de halfzwaargewichten met de 19e plaats de beste eindklassering noteerde.

Belgische prestaties

bewerken
  Zie België op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

België won in Athene drie medailles. Tennisster Justine Henin won goud in het damesenkelspel. Wielrenner Axel Merckx (individuele wegwedstrijd) en judoka Ilse Heylen (tot 52 kg) wonnen beiden brons.

Medailles
Medaille Winnaar Onderdeel
  Goud (1) Justine Henin tennis, damesenkelspel
  Brons (2) Axel Merckx wielrennen, individuele wegwedstrijd mannen
Ilse Heylen judo, dames tot 52 kg

Nederlandse prestaties

bewerken
  Zie Nederland op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • Het succes van de vorige Spelen in Sydney van twaalf gouden medailles wordt niet overtroffen, toch mag Nederland niet klagen met vier gouden medailles.
  • Leontien Zijlaard-van Moorsel komt ten val tijdens de wegwedstrijd en het lijkt erop dat zij niet in staat is haar drie gouden en een zilveren medailles te verdedigen. Zij herstelt echter tijdig en wint de individuele tijdrit, en eindigt als derde op de achtervolging op de baan.
  • Als slotzwemmer op de 4×100 meter vrije slag loodst Pieter van den Hoogenband het Nederlandse estafetteteam van een vierde plaats naar een verdienstelijke tweede plek. De volgende dag ligt hij bij de 200 meter vrij lang aan de leiding, maar wordt hij op het laatste stuk ingehaald door Ian Thorpe. Op de 100 meter vrij ligt hij vijfde bij het keerpunt, maar weet hij uiteindelijk toch te winnen met slechts tien centimeter verschil.
  • Tegen de verwachting in weet amazone Anky van Grunsven haar olympische dressuurtitel, gewonnen bij de Spelen van Sydney met haar paard Bonfire, te prolongeren met haar nieuwe paard Salinero.
  • Zowel het mannen- als het vrouwenhockeyteam kan de favorietenrol in de finale niet waarmaken, en beide ploegen moeten uiteindelijk genoegen nemen met het zilver.
  • Inge de Bruijn voegt een gouden, een zilveren en twee bronzen toe aan haar gouden oogst van vier jaar eerder (driemaal goud en eenmaal zilver).
Medailles
Medaille Winnaar Onderdeel
  Goud (4) Inge de Bruijn zwemmen, 50 m vrij
Anky van Grunsven paardensport, dressuur
Leontien Zijlaard-v. Moorsel wielrennen, tijdrijden
Pieter van den Hoogenband zwemmen, 100 m vrij
  Zilver (9) Heren hockeyteam hockey
Vrouwen hockeyteam hockey
Theo Bos wielrennen, sprint
Mia Audina badminton
Edith Bosch judo, tot 70 kilo
Holland acht mannen roeien
Inge de Bruijn zwemmen, 100 m vrij
Pieter van den Hoogenband zwemmen, 200 m vrij
Estafette heren zwemmen, 4×100 m vrij
  Brons (9) Leontien Zijlaard-v. Moorsel wielrennen, achtervolging
Dennis van der Geest judo, + 100 kilo
Deborah Gravenstijn judo, tot 57 kilo
Mark Huizinga judo, tot 90 kilo
Bart Brentjens Wielrennen, Mountainbike
Kirsten van der Kolk, Marit van Eupen roeien, dubbel-twee
Holland acht vrouwen roeien
Inge de Bruijn zwemmen, 100 m vlinderslag
Estafette dames zwemmen, 4×100 m vrij

Nederlands-Antilliaanse prestaties

bewerken
  Zie Nederlandse Antillen op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij hun twaalfde deelname werden de Nederlandse Antillen vertegenwoordigt door drie olympiërs in twee sporten. In de atletiek namen Geronimo Goeloe en Churandy Martina deel en in de paardensport nam Eddy Stibbe voor de tweede keer deel. Met de 24e tijd in de tweede series van de 100 meter behaalde Martina de beste prestatie.

Surinaamse prestaties

bewerken
  Zie Suriname op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Namens Suriname namen vier olympiërs deel in twee sporten. In de atletiek namen Cornelis Sibe en Letitia Vriesde deel en in de zwemsport namen de baanzwemmers Sade Daal en Gordon Touw Ngie Tjouw deel. Vriesde behaalde met het bereiken van de halve finale op de 800 meter de beste prestatie.

Medaillespiegel

bewerken

Er werden 929 medailles uitgereikt. Het IOC stelt officieel geen medailleklassement op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie. In het klassement wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles.

In de volgende tabel staat de top-10 en het Belgische en Nederlandse resultaat. Het grootste aantal medailles in elke categorie is vetgedrukt.

Zie de medaillespiegel van de Olympische Zomerspelen 2004 voor de volledige weergave.

 Plaats  Land NOC   Goud   Zilver   Brons Totaal
1   Verenigde Staten USA 36 39 26 101
2   China CHN 32 17 14 63
3   Rusland RUS 28 26 36 90
4   Australië AUS 17 16 17 50
5   Japan JPN 16 9 12 37
6   Duitsland GER 13 16 20 49
7   Frankrijk FRA 11 9 13 33
8   Italië ITA 10 11 11 32
9   Zuid-Korea KOR 9 12 9 30
10   Groot-Brittannië GBR 9 9 12 30
18   Nederland NED 4 9 9 22
51   België BEL 1 0 2 3
Zie de categorie 2004 Summer Olympics van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.