Zwemmen op de Olympische Zomerspelen

Baanzwemmen en openwaterzwemmen zijn twee van de vijf disciplines binnen de olympische sport zwemmen die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend. De discipline baanzwemmen staat vanaf de eerste editie van de moderne Olympische Spelen onafgebroken op het programma. In 1912 kwam het baanzwemmen voor vrouwen op het programma. Openwaterzwemmen stond in 2008 voor het eerst op het programma.

De drie andere olympische zwemdisciplines zijn schoonspringen, synchroonzwemmen en waterpolo.

Onderdelen bewerken

Baanzwemmen bewerken

Mannen bewerken

Het olympische zwemprogramma bij de mannen heeft in de beginjaren een aantal wijzigingen ondergaan. De afstanden van de zwemwedstrijden in 1904 waren in yards.

Onderdeel	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	20	24	Totaal
Huidige onderdelen
50 m vrije slag			•																		•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	11
100 m vrije slag	•		•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	29
200 m vrije slag		•	•													•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	••		•	17
400 m vrije slag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	28
800 m vrije slag																													•	•	2
1500 m vrije slag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	28
100 m rugslag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•		•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	27
200 m rugslag		•													•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	17
100 m schoolslag																•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	15
200 m schoolslag				•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	27
100 m vlinderslag																•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	15
200 m vlinderslag													•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	18
200 m wisselslag																•	•			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	13
400 m wisselslag															•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
4x100 m vrije slag															•	•	•			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	14
4x200 m vrije slag				•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	27
4x100 m wisselslag														•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	17
Afgevoerde onderdelen
100 m vrije slag matrozen	•																														1
500 m vrije slag	•																														1
1200 m vrije slag	•																														1
1000 m vrije slag		•																													1
4000 m vrije slag		•																													1
200 m teamzwemmen		•																													1
200 m hinderniszwemmen		•																													1
onderwaterzwemmen		•																													1
880 yard vrije slag			•																												1
4x50 yard vrije slag			•																												1
400 m schoolslag			•		•	•																									3
	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	20	24	Totaal
Totaal	4	7	9	6	7	7	6	6	6	6	6	6	7	8	10	15	15	13	13	15	16	16	16	16	16	16	16	16	17	17	334

Vrouwen bewerken

Sinds 1912 staat zwemmen voor vrouwen op het olympisch programma.

Onderdeel	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	20	24	Totaal
Huidig programma
50 m vrije slag																	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	10
100 m vrije slag	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	26
200 m vrije slag												•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
400 m vrije slag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	24
800 m vrije slag												•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
1500 m vrije slag																									•	•	2
100 m rugslag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	24
200 m rugslag												•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
100 m schoolslag												•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
200 m schoolslag			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	24
100 m vlinderslag									•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	18
200 m vlinderslag												•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	15
200 m wisselslag												•	•			•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	13
400 m wisselslag											•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	16
4x100 m vrije slag	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	26
4x200 m vrije slag																			•	•	•	•	•	•	•	•	8
4x100 m wisselslag										•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	17
Afgevoerd onderdeel
300 m vrije slag		•																									1
Totaal	2	3	5	5	5	5	5	5	6	7	8	14	14	13	13	14	15	15	16	16	16	16	16	16	17	17	284

Gemengd bewerken

Onderdeel	1896-2016	20	24	Totaal
4x100 m wisselslag		•	•	2
Totaal		1	1	2

Openwaterzwemmen bewerken

Onderdeel	08	12	16	20	24	Totaal
10 km (m)	•	•	•	•	•	5

10 km (v)	•	•	•	•	•	5
Totaal	2	2	2	2	2	10

Medailles bewerken

Zie Lijst van olympische medaillewinnaars zwemmen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Baanzwemmen bewerken

Over alle onderdelen bewerken

Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' in het baanzwemmen weer.

	Olympiër	Jaren	1	2	3	Totaal
ten minste vijf gouden medailles
1	Michael Phelps	2004-2016	23	3	2	28
2	Mark Spitz	1968-1972	9	1	1	11
3	Jenny Thompson	1992-2004	8	3	1	12
4	Matt Biondi	1984-1992	8	2	1	11
5	Katie Ledecky	2012-2020	7	3	0	10
6	Caeleb Dressel	2016-2020	7	0	0	7
7	Ryan Lochte	2004-2016	6	3	3	12
8	Kristin Otto	1988	6	0	0	6
"	Amy Van Dyken	1996-2000	6	0	0	6
10	Gary Hall jr.	1996-2004	5	3	2	10
11	Ian Thorpe	2000-2004	5	3	1	9
12	Emma McKeon	2016-2020	5	2	4	11
13	Aaron Peirsol	2000-2008	5	2	0	7
14	Nathan Adrian	2008-2016	5	1	2	8
15	Tom Jager	1984-1992	5	1	1	7
"	Krisztina Egerszegi	1988-1996	5	1	1	7
"	Dana Vollmer	2004-2016	5	1	1	7
18	Don Schollander	1964-1968	5	1	0	6
19	Missy Franklin	2012-2016	5	0	1	6
20	Johnny Weissmuller	1924-1928	5	0	0	5
ten minste acht medailles
	Dara Torres	1984-2008	4	4	4	12
	Natalie Coughlin	2004-2012	3	4	5	12
	Allison Schmitt	2008-2020	4	3	3	10
	Franziska van Almsick	1992-2004	0	4	6	10
	Aleksandr Popov	1992-2000	4	5	0	9
	Dawn Fraser	1956-1964	4	4	0	8
	Kornelia Ender	1972-1976	4	4	0	8
	Roland Matthes	1968-1976	4	2	2	8
	Inge de Bruijn	2000-2004	4	2	2	8
	Jason Lezak	2000-2012	4	2	2	8
	Cate Campbell	2008-2020	4	1	3	8
	Shirley Babashoff	1972-1976	2	6	0	8

Op één onderdeel bewerken

De Amerikaanse Dara Torres is de enige olympiër die vijf medailles heeft gewonnen op hetzelfde zwemonderdeel, met 24 jaar tussen de eerste en laatste keer. Haar landgenoten Michael Phelps en Jenny Thompson hebben viermaal een medaille wonnen op twee of meer verschillende onderdelen. Phelps won vier opeenvolgende medailles op een recordaantal van zes verschillende onderdelen.

Olympiër	Jaren	Medailles	Onderdeel
Dara Torres	1984, 1988, 1992, 2000, 2008	1 3 1 1 2	4x 100 m vrij (v)

Jenny Thompson	1992, 1996, 2000, 2004	1 1 1 2 1 1 1 2	4x 100 m vrij (v) 4x 100 m wissel (v)
Jason Lezak	2000, 2004, 2008, 2012 2000, 2004, 2008	2 3 1 2 1 1 1	4x 100 m vrij (m) 4x 100 m wissel (m)
Leisel Jones	2000, 2004, 2008 2000, 2004, 2008, 2012	2 3 1 2 1 1 3	100 m school (v) 4x 100 m wissel (v)
Michael Phelps	2004, 2008, 2012, 2016	1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 1 3 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1	100 m vlinderslag (m) 200 m vlinderslag (m) 200 m wisselslag (m) 4x 100 m vrij (m) 4x 200 m vrij (m) 4x 100 m wissel (m)
Ryan Lochte	2004, 2008, 2012 2004, 2008, 2012, 2016	2 3 2 1 1 1 1	200 m wisselslag (m) 4x 200 m vrij (m)
Allison Schmitt	2008, 2012, 2016, 2020 2012, 2016, 2020	3 1 1 2 3 2 3	4x 200 m vrij (v) 4x 100 m vrij (v)
Cate Campbell	2008, 2012, 2016, 2020	3 1 1 1	4x 100 m vrij (v)
Emily Seebohm	2008, 2012, 2016, 2020	1 2 2 1	4x 100 m wissel (v)
drie medailles waaronder één gouden medailles
Henry Taylor	1908, 1912, 1920	1 3 3	4x 200 m vrij (m)
Duke Kahanamoku	1912, 1920, 1924	1 1 2	100 m vrij (m)
Dawn Fraser	1956, 1960, 1964	1 1 1 1 2 2	100 m vrij (v) 4x 100 m vrij (v)
Galina Prozumenshikova	1964, 1968, 1972	1 3 3	200 m school (v)
Roland Matthes	1968, 1972, 1976	1 1 3	100 m rug (m)
Matt Biondi	1984, 1988, 1992	1 1 1	4x 100 m vrij (m)
Krisztina Egerszegi	1988, 1992, 1996	1 1 1	200 m rug (v)
Susie O'Neill	1992, 1996, 2000	3 1 2	200 m vlinder (v)
Kieren Perkins	1992, 1996, 2000	1 1 2	1500 m vrij (m)
Aleksandr Popov	1992, 1996, 2000	1 1 2	100 m vrij (m)
Amanda Beard	1996, 2000, 2004	2 3 1	200 m school (v)
Gary Hall jr.	1996, 2000, 2004	2 1 1 1 2 3	50 m vrij (m) 4x 100 m vrij (m)
Ian Crocker	2000, 2004, 2008	1 1 1	4x 100 m wissel (m)
Grant Hackett	2000, 2004, 2008	1 1 2 1 2 3	1500 m vrij (m) 4x 200 m vrij (m)
Klete Keller	2000, 2004, 2008	2 1 1	4x 200 m vrij (m)
Aaron Peirsol	2000, 2004, 2008	2 1 2	200 m rug (m)
Inge Dekker	2004, 2008, 2012	3 1 2	4x 100 m vrij (v)
Brendan Hansen	2004, 2008, 2012	1 1 1	4x 100 m wissel (m)
Libby Trickett	2004, 2008, 2012	1 3 1	4x 100 m vrij (v)
Marleen Veldhuis	2004, 2008, 2012	3 1 2	4x 100 m vrij (v)
Nathan Adrian	2008, 2012, 2016	1 2 1	4x 100 m vrij (m)
Bronte Barratt	2008, 2012, 2016	1 2 2	4x 200 m vrij (v)
Fabien Gilot	2008, 2012, 2016	2 1 2	4x 100 m vrij (m)
Katie Ledecky	2012, 2016, 2020	1 1 1	800 m vrij (v)
Florent Manaudou	2012, 2016, 2020	1 2 2	50 m vrij (m)

Openwaterzwemmen bewerken

Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' in het openwaterzwemmen weer.

	Olympiër	Jaren	1	2	3	Totaal	Onderdeel
1	Sharon van Rouwendaal	2016-2020	1	1	0	2	vrouwen
2	Maarten van der Weijden	2008	1	0	0	1	mannen
"	Larisa Iltsjenko	2008	1	0	0	1	vrouwen
"	Oussama Mellouli	2012	1	0	0	1	mannen
"	Éva Risztov	2012	1	0	0	1	vrouwen
"	Ferry Weertman	2016	1	0	0	1	mannen
"	Florian Wellbrock	2020	1	0	0	1	mannen
"	Ana Marcela Cunha	2020	1	0	0	1	vrouwen
mervoudige medaillewinnaars
	Sharon van Rouwendaal	2016-2020	1	1	0	2	vrouwen
	Thomas Lurz	2008-2012	0	1	1	2	mannen

Medaillespiegel bewerken

N.B. Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2020.

Plaats	Land	NOC	1 Goud	2 Zilver	3 Brons	Totaal
1	Verenigde Staten	USA	257	179	144	580
2	Australië	AUS	69	70	74	213
3	DDR	GDR	38	32	22	92
4	Hongarije	HUN	29	27	20	76
5	Japan	JPN	24	27	32	83
6	Nederland	NED	22	21	19	62
7	Groot-Brittannië	GBR	20	31	31	82
8	Zwitserland	CHN	16	21	12	49
9	Duitsland	GER	14	19	31	64
10	Sovjet-Unie	URS	12	21	26	59
11	Canada	CAN	9	18	28	55
12	Zweden	SWE	9	16	14	39
13	Frankrijk	FRA	8	16	20	44
14	Zuid-Afrika	RSA	7	7	6	20
15	Gezamenlijk team	EUN	6	3	1	10
16	Rusland	RUS	5	9	9	23
17	Italië	ITA	5	7	17	29
18	Oekraïne	UKR	4	3	2	9
19	Bondsrepubliek Duitsland	FRG	3	5	14	22
20	Denemarken	DEN	3	5	7	15
21	Roemenië	ROM	3	2	4	9
22	Ierland	IRL	3	0	1	4
22	Tunesië	TUN	3	0	1	4
24	Brazilië	BRA	2	4	11	17
25	Zimbabwe	ZIM	2	4	1	7
26	Australazië	ANZ	2	3	3	8
27	Spanje	ESP	2	2	4	8
28	Russische ploeg	ROC	2	2	1	5
29	Nieuw-Zeeland	NZL	2	1	3	6
30	Oostenrijk	AUT	1	6	5	12
31	Duits eenheidsteam	EUA	1	5	6	12
32	Griekenland	GRE	1	4	2	7
33	Polen	POL	1	3	2	6
34	Zuid-Korea	KOR	1	3	0	4
35	België	BEL	1	2	2	5
36	Costa Rica	CRC	1	1	2	4
37	Argentinië	ARG	1	1	1	3
37	Bulgarije	BUL	1	1	1	3
39	Joegoslavië	YUG	1	1	0	2
40	Mexico	MEX	1	0	1	2
40	Suriname	SUR	1	0	1	2
42	Kazachstan	KAZ	1	0	0	1
	Litouwen	LTU	1	0	0	1
	Singapore	SIN	1	0	0	1
4	Wit-Rusland	BLR	0	2	1	3
46	Hongkong	HKG	0	2	0	2
46	Slowakije	SVK	0	2	0	2
48	Finland	FIN	0	1	4	5
49	Cuba	CUB	0	1	1	2
49	Noorwegen	NOR	0	1	1	2
52	Kroatië	CRO	0	1	0	1
	Servië	SRB	0	1	0	1
	Slovenië	SLO	0	1	0	1
54	Zwitserland	SUI	0	0	3	3
55	Filipijnen	PHI	0	0	2	2
56	Trinidad en Tobago	TRI	0	0	1	1
56	Venezuela	VEN	0	0	1	1
Totaal			596	594	595	1.785

Bronnen, noten en/of referenties

Zwemmen op www.sports-reference.com

Edities:	1896 Athene · 1900 Parijs · 1904 St. Louis · 1906 Athene* · 1908 Londen · 1912 Stockholm · ~~1916~~ · 1920 Antwerpen · 1924 Parijs · 1928 Amsterdam · 1932 Los Angeles · 1936 Berlijn · ~~1940~~ · ~~1944~~ · 1948 Londen · 1952 Helsinki · 1956 Melbourne · 1960 Rome · 1964 Tokio · 1968 Mexico-Stad · 1972 München · 1976 Montreal · 1980 Moskou · 1984 Los Angeles · 1988 Seoel · 1992 Barcelona · 1996 Atlanta · 2000 Sydney · 2004 Athene · 2008 Peking · 2012 Londen · 2016 Rio de Janeiro · 2020 Tokio · 2024 Parijs · 2028 Los Angeles · 2032 Brisbane
Sporten:	Atletiek · Badminton · Basketbal · Boksen · Boogschieten · Gewichtheffen · Golf · Gymnastiek · Handbal · Hockey · Judo · Kanovaren · Klimsport · Moderne vijfkamp · Paardensport · Roeien · Rugby · Schermen · Schietsport · Schoonspringen · Skateboarden · Surfen · Synchroonzwemmen · Taekwondo · Tafeltennis · Tennis · Triatlon · Voetbal · Volleybal · Waterpolo · Wielersport · Worstelen · Zeilen · Zwemmen
Voormalige sporten:	Cricket · Croquet · Honkbal · Jeu de paume · Karate · Kunstwedstrijden · Lacrosse · Motorbootracen · Pelota · Polo · Rackets · Roque · Softbal · Touwtrekken