Lausanne (stad)
Lausanne, de hoofdstad van het Zwitserse kanton Vaud, ligt in het Franstalige deel van Zwitserland, aan het Meer van Genève. Het is de vierde grootste stad van Zwitserland. De stad ligt op 495 m hoogte, in een wijnstreek, en herbergt een van de mooiste gotische kerken van Zwitserland. Lausanne bevindt zich 62 kilometer (38.5 miles) noordoost van Genève.
Gemeente in Zwitserland
 | |||
| |||
  | |||
| Situering | |||
| Kanton | Vaud | ||
| District | Lausanne | ||
| BFS/OFS/UST-code | 5586 | ||
| Soort gemeente | Gemeente | ||
| Coördinaten | 46° 31′ NB, 6° 38′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 41,37 km² | ||
| Inwoners (31-12-2013) | 132.626 (2832 inw./km²) | ||
| Hoogte | 375 m | ||
| Overig | |||
| Postcode | 1000-1008 | ||
| Taal | Frans | ||
Detailkaart
| |||
| |||
| |||
In december 2009 telde de stad 133.280 inwoners (agglomeratie: 324.387), die Lausannois worden genoemd.
GeschiedenisBewerken
De Romeinen bouwden een militair kamp op de plaats van een Keltische nederzetting dat zij Lousanna noemden. De stad die uit het kamp groeide werd bestuurd door de Hertogen van Savoye en de bisschop van Lausanne, en dan door Bern van 1536 tot 1798. In 1803, werd Lausanne de hoofdstad van een toentertijd pas gevormd Zwitsers kanton, Vaud.
PolitiekBewerken
Yvette Jaggi was van 1990 tot 1997 de eerste vrouwelijke burgemeester van Lausanne.
SportBewerken
Lausanne wordt wel gezien als de internationale sporthoofdstad. Het Internationaal Olympisch Comité (IOC), de Internationale Roeifederatie, de Internationale Schaatsunie, de Fédération Equestre Internationale, het Hof van Arbitrage voor Sport, de European Athletic Association en de Fédération Internationale d'Escrime hebben hun hoofdzetel in Lausanne en ook het Olympisch museum bevinden zich in de stad.
Meervoudig Zwitsers landskampioen FC Lausanne-Sport is de professionele voetbalclub van de stad. De club speelt zijn wedstrijden in het Stade Olympique de la Pontaise. Toen Lausanne speelstad was voor het WK Voetbal van 1954 werden daar wedstrijden gespeeld.
Athletissima is een internationaal atletiekevenement in Lausanne. De wedstrijd wordt jaarlijks georganiseerd in het Stade Olympique de la Pontaise en maakt deel uit van de Diamond League.
Lausanne was vijf keer etappeplaats in de wielerkoers Ronde van Frankrijk. Onder meer de Italiaan Gino Bartali en de Nederlanders Gerrie Knetemann en Erik Dekker wonnen in de Zwitserse stad. Lausanne is daarnaast vaak etappeplaats geweest in de meerdaagse rittenkoers Ronde van Romandië.
Lausanne was in 1961 gastheer van het WK ijshockey.
De Olympische Jeugdwinterspelen 2020 zullen plaatsvinden in Lausanne.
OnderwijsfaciliteitenBewerken
- École Polytechnique Fédérale de Lausanne (Federale Technische Hogeschool Lausanne)
- Universiteit van Lausanne
- École hôtelière de Lausanne
GeborenBewerken
- Isabelle de Montolieu (1751-1832), schrijfster en vertaalster
- Jean-Xavier Lefèvre (1763-1829) Zwitsers-Frans klarinettist, muziekpedagoog en componist
- Benjamin Constant (1767-1830), Frans staatsman en schrijver
- Johann Ludwig Burckhardt (1784-1817), geoloog
- Charles-Amédée Kohler (1790-1874), chocolatier
- François Briatte (1805-1877), politicus
- Louis Wenger (1809-1861), politicus
- Achilles Renaud (1819-1884), jurist en hoogleraar
- Jules Brun (1832-1898), politicus
- Alphonse Rivier (1835-1898), jurist en hoogleraar
- Eugène Grasset (1845-1917), Frans graveur, schilder, decorateur en architect van Zwitserse afkomst (art nouveau)
- Théophile-Alexandre Steinlen (1859-1923), Frans tekenaar, schilder en graficus
- Félix Vallotton (1865-1925), schilder en houtgraveur
- Alejo Carpentier (1904-1980), Cubaans romanschrijver, essayist en musicoloog
- Louis Guisan (1911-1998), advocaat en politicus
- Françoise Giroud (1916-2003), Frans schrijfster, journaliste en politica
- Umberto Agnelli (1934-2004), Italiaans ondernemer
- Jean-Pierre Hocké (1938), VN-functionaris; was van 1986-1989 Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen
- Yvette Jaggi (1941-), politica, burgemeester van Lausanne
- Egon von Fürstenberg (1946-2004), Duits-Italiaans modeontwerper
- Ubol Ratana (1951), Thais prinses, oudste kind van koning Bhumibol Adulyadej en koningin Sirikit van Thailand
- Walter Fernandez (1965), voetballer
- Marc Hottiger (1967), voetballer
- Stéphane Chapuisat (1969), voetballer
- Fabio Celestini (1975), voetballer
- Ludovic Magnin (1979), voetballer
- Virginie Faivre (1982), freestyleskiester
- Stanislas Wawrinka (1985), tennisser
- Timea Bacsinszky (1989), tennisster
- Vullnet Basha (1990), voetballer
- Cyrille Thièry (1990), wielrenner
- Lorenzo Viotti (1990), dirigent
- Brandie Wilkerson (1992), Canadees beachvolleybalster
OverledenBewerken
- Frederika van Baden (1781-1826), voormalig koningin van Zweden
- Isabelle de Montolieu (1751-1832), schrijfster en vertaalster
- François Briatte (1805-1877), politicus
- Xavier Gottofrey (1802-1868), advocaat, rechter, hoogleraar en politicus
- Auguste Rogivue (1812-1869), advocaat, rechter, hoogleraar en politicus
- Jules Eytel (1817-1873), advocaat, hoogleraar en politicus
- Charles-Amédée Kohler (1790-1874), chocolatier
- Gustave Jaccard (1809-1881), advocaat, rechter en politicus
- Jeannot de Crousnaz (1822-1883), notaris, rechter, bestuurder en politicus
- Jules Brun (1832-1898), politicus
- Adolphe Jordan (1845-1900), rechter, bestuurder en politicus
- Henri de Merode (1856-1908), Belgisch minister
- Louis Bourget (1856-1913), medicus, apotheker en hoogleraar
- Antoine Borel (1840-1915), bestuurder en diplomaat
- Henri Secretan (1856-1916), arts en chirurg
- Édouard Secretan (1848-1917), advocaat, journalist en politicus
- Peter Carl Fabergé (1846-1920), Russisch goudsmid
- Adrien Thélin (1842-1922), politicus
- Marius Borgeaud (1861-1924), kunstschilder
- Paul Maillefer (1862-1929), historicus en politicus
- Émile Dind (1855-1932), hoogleraar, dermatoloog en politicus
- Henri Simon (1868-1932), politicus
- Karol Szymanowski (1882-1937), Pools componist
- Jules-Henri Addor (1894-1952), politicus
- Max Sillig (1873-1959), ijshockeyspeler, olympisch deelnemer
- Victoria Eugénie van Battenberg (1887-1969), voormalig koningin van Spanje
- Norbert Bosset (1883-1969), advocaat en politicus
- Vladimir Nabokov (1899-1977), Russisch-Amerikaans schrijver
- Gabriel Despland (1901-1983), politicus
- James Mason (1909-1984), Brits acteur
- Jean Anouilh (1910-1987), Frans toneelschrijver
- Georges Simenon (1903-1989), Belgisch schrijver
- Germaine Lefebvre (1933-1990), Frans actrice (Capucine)
- Hugo Pratt (1927-1995), Italiaans striptekenaar
- Louis Guisan (1911-1998), advocaat en politicus
- Édouard Debétaz (1917-1999), notaris en politicus
- Maurice Béjart (1927-2007), Frans danser en choreograaf
VervoerBewerken
- Station Lausanne, een van de drukste stations van de Zwitserse federale spoorwegen SBB-CFF-FFS.
- Tandradbaan Lausanne-Ouchy
- Op 17 juni 2004 werd begonnen met de aanleg van een regionale metrolijn (M2), die in 2008 werd opengesteld.
Externe linkBewerken
|
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Lausanne op Wikimedia Commons. |
| Gemeenten in het district Lausanne |  |
|---|---|
|
Cheseaux-sur-Lausanne · Epalinges · Jouxtens-Mézery · Lausanne · Le Mont-sur-Lausanne · Romanel-sur-Lausanne |