Portaal:Wetenschap & Technologie

Wetenschaps- en technologienieuws

• 13 november - Eeuwenoude vondst ontdekt in Zuid-Limburg

Vanwege de aanleg van een ondergrondse hoogspanningsleiding werd tijdens archeologisch onderzoek nabij Guttecoven een unieke prehistorische ontdekking gedaan. In de Limburgse grond werden restanten van drie nederzettingen gevonden uit de periode van de lineaire bandkeramiek-cultuur (LBK) die 7000 jaar geleden in Zuid-Limburg leefden. Naast de woonplaatsen werd ook een 'Erdwerk' gevonden, een prehistorisch verdedigingswerk met een diepe gracht.

• 8 oktober - Nobelprijs voor AI-ontwikkelaars

De Amerikaan John Hopfield en de Canadees Geoffrey Hinton ontvangen dit jaar de Nobelprijs voor Natuurkunde. Ze krijgen de prijs voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die machinelearning met kunstmatige neurale netwerken mogelijk maakten.

De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar David Baker voor het bouwen van geheel nieuwe soorten eiwitten. Hierbij maakte hij gebruik van het AI-programma "AlphaFold" van Demis Hassabis en John Jumper, met wie Baker de Nobelprijs deelt.

De Nobelprijs voor Geneeskunde is toegekend aan de Amerikanen Victor Ambros en Gary Ruvkun voor hun ontdekking van microRNA, kleine deeltjes die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van menselijk DNA.

• 14 september - Ig Nobelprijs voor UvA-hoogleraar

Eric-Jan Wagenmakers, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, is onderscheiden met een Ig Nobelprijs voor een onderzoek naar kop-of-munt. In een internationaal team onderzocht hij de vraag of bij het gooien van een munt deze het vaakst landt op de kant die boven werd gehouden. Na 350.757 keer tossen bleek dat zo te zijn, namelijk 50,8% tegen 49,2%.

• 10 september - Polaris Dawn-missie succesvol gelanceerd

Vanaf Kennedy Space Center in Florida is met succes de Falcon 9-raket van SpaceX gelanceerd voor de Polaris Dawn-missie. Dit is een commercieel bemande ruimtemissie die moet uitmonden tot de eerste ruimtewandeling die door een burger zal worden uitgevoerd. Ook zal het eerste keer zijn sinds het Apolloprogramma dat astronauten zo ver de ruimte in begeven, z'n 1400 kilometer van Aarde.

• 21 juni - Spinoza- en Stevinpremies toegekend

De Spinozapremies, voor "voortreffelijk en baanbrekend wetenschappelijk onderzoek", gaan dit jaar naar Bernet Elzinga, hoogleraar stress-gerelateerde psychopathologie aan de Universiteit Leiden en Detlef van Vuuren, hoogleraar milieukunde aan de Universiteit Utrecht.

De twee Stevinpremies gaan naar robotonderzoeker David Abbrink (TU Delft) en bestuurskundige Paul 't Hart (Universiteit Utrecht).

• 9 april - Ontdekker Higgs-deeltje overleden

De Britse theoretisch natuurkundige Peter Higgs is op 94-jarige leeftijd overleden. Reeds in 1964 voorspelde hij een elementair deeltje die massa geeft aan alle andere deeltjes. Het zou bijna 50 jaar duren voordat het bestaan van het Higgsboson door het CERN werkelijk werd aangetoond. Hiervoor werd Higgs, samen met de Belg François Englert, in 2013 onderscheiden met de Nobelprijs.

• 11 februari - Bibliotheek Charles Darwin online

Een groep historici hebben de complete privébibliotheek van Charles Darwin online gezet, de man die aan de basis stond van de evolutietheorie. Zijn collectie, die 7400 titels en 13.000 volumes omvat, bestaat uit wetenschappelijke boeken, waar naast de vele Engelstalige ook enkele Nederlandse, Spaanse en Italiaans exemplaren.
Zie Darwin online

• 19 januari - Maanlanding Japanse maanlander SLIM succesvol

De maanlander Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) van het Japanse ruimtevaartagentschap JAXA maakt een succesvolle zachte landing op de Maan. Japan is hiermee het vijfde land dat in een dergelijke missie slaagt. Desondanks is het onduidelijk of het vaartuig zal functioneren, omdat na de landing bleek dat de zonnepanelen niet werkten.

Oudere nieuwsberichten >>>

Uitgelicht

Een dynamo is een toestel waarmee mechanische energie, ontvangen door middel van een draaiende as, wordt omgezet in elektrische energie. Deze energieomzetting berust op het principe, dat als er elektrische geleiders bewegen in een magnetisch veld er daarin elektrische spanningen worden opgewekt en (bij gesloten kring) een stroom gaat vloeien.

Een generator bestaat uit twee onderdelen:

de stator, het inducerende stilstaande deel (de 'magneten')
de rotor of anker, het geïnduceerde draaiende deel (de 'spoel').

Bij grotere generatoren, zoals in elektrische centrales worden gebruikt, wordt de rotor als magneet gebruikt, en wordt de elektrische energie in de stator opgewekt.

[bewerk]

Wist-je-dat

... het prijzengeld dat wordt uitgekeerd bij de Nobelprijs van 10 miljoen Zweedse kronen (ca. 1,1 miljoen euro), is bedoeld ter ondersteuning van verder onderzoek, zonder dat de prijswinnaar zich met de financiering daarvan hoeft bezig te houden.
Dit artikel bewerken

3 december in Wetenschap en Technologie

1795 - Geboren: Rowland Hill, Brits uitvinder van de postzegel
1823 - Overleden: Giovanni Battista Belzoni (45), Italiaans egyptoloog
1838 - Geboren: Cleveland Abbe, Amerikaans meteoroloog
1886 - Geboren: Manne Siegbahn, Zweeds natuurkundige en Nobelprijswinnaar (1924)
1895 - Geboren: Anna Freud, Oostenrijks-Brits psychoanalytica
1896 - Herman Hollerith richt de Tabulating Machine Company op, voorloper van IBM
1900 - Geboren: Richard Kuhn, Oostenrijks biochemicus en Nobelprijswinnaar (1938)
1910 - Demonstratie van de eerste neonlamp, door Georges Claude
1933 - Geboren: Paul Crutzen, Nederlands scheikundige en Nobelprijswinnaar (1995)
1935 - Overleden: Charles Richet (85), Frans fysioloog en Nobelprijswinnaar (1913)
1967 - Eerste geslaagde harttransplantatie door Christiaan Barnard
1984 - 3800 mensen komen om bij de giframp Bhopal
1992 - Neil Papworth verstuurd de eerste SMS

Weet jij nog iets over 3 december of wil je graag iets weten over een bepaalde datum klik dan hier.

Categorieën
Exacte wetenschap · Formele wetenschap · Geesteswetenschappen · Sociale wetenschap · Toegepaste wetenschap · Techniek

Lijst van Nederlandstalig wetenschapsnieuws

Lijst van Engelstalig wetenschapsnieuws

Wetenschap, technologie en maatschappij
Biometrie · Broeikaseffect · Duurzame energie · Genetische technologie · Innovatie · Klonen · Luchtvervuiling · Overbevissing · Stamceltherapie · Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis · Softwarepatenten · Verslaving

Aardwetenschappen
Aardbeving · Aardrijkskunde · Geologisch tijdperk · Gesteente · Grondsoort · Lijst van termen in de aardwetenschappen · Meteorologie · Seismologie · Tektoniek · Vulkaan · IJstijd · Zand · Zeespiegelstijging

Antropologie
Culturele antropologie · Etniciteit · Lijst van bevolkingsgroepen · Menselijk ras · Verwantschapssysteem · Volk

Archeologie
Archeoloog · Datering · Egyptologie · Howard Carter · Hunebed · Opgraving · Pompeii · Stonehenge · Troje · Werelderfgoedlijst

Astronomie
Aardas · Astronomische eenheid · Heelal · Kuipergordel · Lichtjaar · Lichtsnelheid · Lijst van dichtstbijzijnde sterren · Lijst van Messierobjecten · Lijst van objecten in ons zonnestelsel · Maan · Maansverduistering · Meteoor · Natuurlijke maan · Parallax · Planeet · Planetaire nevel · Planetoïde · Precessie · Veranderlijke ster · Venusovergang · Wetten van Kepler · Zon · Zonnestelsel · Zonsverduistering

Biologie
Biochemie · Biotechnologie · Celbiologie · Ecologie · Evolutietheorie · Genetica · Microbiologie · Lijst van planten · Lijst van vlinders · Lijst van vogels · Lijst van zoetwatervissen in de Benelux · Lijst van zoogdieren · Morfologie · Neurobiologie · Taxonomie · Vegetatiekunde · Weefselleer

Geschiedenis
Bronstijd · Christoffel Columbus · Eerste Wereldoorlog · Franse Revolutie · Geschiedenis van de Verenigde Staten · Grote Volksverhuizing · Industriële revolutie · IJstijd · Kopertijd - Middeleeuwen · Prehistorie van A tot Z · Romeinse Rijk · Steentijd · Tachtigjarige Oorlog van A tot Z · Tweede Wereldoorlog · De Verlichting

Gezondheidszorg
AIDS · Anticonceptiepil · Geestelijke gezondheidszorg · Gezondheid van A tot Z · Griep - Kanker · Koorts · Lijst van aandoeningen · Lijst van artsen · Logopedie · Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde · RSI · Seksualiteit · Verslavingszorg - Ziekte · Ziekte van Pfeiffer

Natuurkunde
Akoestiek · Deeltjesversneller · Elektriciteit · Elektronica · Geluid · Kernfysica · Kwantumfysica · Large Hadron Collider · Magnetisme · Mechanica · Nobelprijs voor Natuurkunde · Optica · Relativiteitstheorie · SI-stelsel · Thermodynamica

Ruimtevaart
Apolloprogramma · Edwin Aldrin · Geminiprogramma · ISS · Joeri Gagarin · Kunstmaan · Marinerprogramma · Mijlpalen in de ruimtevaart · Neil Armstrong · Pioneerprogramma · Sojoez · SpaceX · Spaceshuttleprogramma · Voyagerprogramma

Scheikunde
Alchemie · Anorganische chemie · Biochemie · Chemische reactie · Fysische chemie · Isotopentabel · Laboratoriumglaswerk · Lijst van chemische stoffen · Nobelprijs voor Scheikunde · Organische chemie · Periodiek systeem

Wiskunde en Informatica
Abelprijs · Algoritme · Analyse · Computer · Enigma · Fields-medaille · Getaltheorie · Lineaire algebra · Logaritme · Logica · Oneindigheid · Pi · Statistiek · Verzamelingenleer

Meewerken

Gewenste artikelen

Ambient Intelligence (en/fr) · Air-Cobot (en/fr) · ArcaOS (en) · Bénard-experiment (de/en) · Blikslagerij · Color scroller (en) · Donecle (en) · Elektroosmotische pomp (en) · Enhanced Fujita Scale (en) · Flister · Fotografische plaat (en) · Hopewell Project (en) · Hydrauliekwiel · Illumos (en) · ISO-passingstelsel · Isotopenonderzoek · Kikuchi-lijnen (en) · Levensomstandigheid (de) · Lister (motoren) (en) · Materialismusstreit (de) · Niet-reduceerbaar · Onethische experimenten op mensen (en) · Panel (forum) · P.E.M. (microscoop) (en) · pll-spaarlamp · Polybutyleensuccinaat (en) · PROX (en) · Scheepsbouw Nederland · Sialyl Lewis X (en) · Thermische waterstofcompressor · Transdisciplinariteit · Tredradkraan · Trelliscode (en) · Vierpoolmodel (elektronica) (de/en) · Vlakslijpbank · Waterstofsensor (en) · Wetenschappelijk wangedrag (de/en) · Women's Engineering Society (WES) (en|d:)

Personen

Paolo Zellini (bg/es/it)

Vul aan!

Nieuwe artikelen

De antwoorden op de grote vragen · Stein Kuiper · Micronova · Brightlands · Hyperon · Faraday-effect · Kooldraadlamp · Hafele-Keating-experiment · Mössbauer-rotor-experimenten · Waldemar Jungner · Pound-Rebka-experiment · Hertha Ayrton · Eduard Mulder · Morse-potentiaal · Halbach-array · Herschel-Quincke-Interferometer · Willem Benjamin Smit · Rogowski-spoel · Adams Power Plant · James Bogardus

Vul aan!

Dit kan beter

[bewerk]

Zie ook een willekeurig beginnetje of de hele categorie beginnetje wetenschap_&_technologie

- Studium Generale (19 feb 2005) - Instant messaging (10 apr 2006) - Relationeel model (14 jan 2007) - Plesiochrone Digitale Hiërarchie (3 okt 2007) - Webdesigner (28 okt 2008) - Java Development Kit (4 apr 2009) - Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis (6 november 2009) - Sciëntisme (14 nov 2009) - As (mechanica) (19 nov 2009) - BCE (21 feb 2010) - Redundante code (20 mrt 2010) - Nanotechnologie (12 aug 2010) - Fabricageproces halfgeleider (24 nov. 2010) - Hoogspanningsleiding (26 maart 2011) - Doorpersing (27 januari 2012) - Boterkarnton (5 feb 2014) - VoipBuster (19 jan 2015) - Fotografie (15 nov 2015) - Rookbom (onoverzichtelijk en twijfel aan echtheid. Arthur Boes (overleg) 1 dec 2015 10:59 (CET))) - was in een verkeerd gebied (vlaggen en <heraldische> wapens) geplaatst, hierheen verplaatst Elvesham (overleg) 1 dec 2015 13:50 (CET) - Facebook Messenger (26 apr 2016) - Google (19 jun. 2016) - Silicon Graphics, Inc (26 aug 2016) - Gel ( 30 nov 2018 20:57 (CET) ) - Information Technology Infrastructure Library ( 17 aug. 2019 ) - Quaryl (18 jun. 2020) - Quality of service (26 jan 2022) - FON (26 jan 2022)

	Subportalen van Wetenschap & Technologie
Aardwetenschappen · Astronomie · Auto · Biologie · Civiele techniek en bouwkunde · Geografie · Geneeskunde · Informatica · Luchtvaart · Maritiem · Molens · Natuurkunde · Openbaar vervoer · Opwarming van de Aarde · Ruimtevaart · Scheikunde · Seksualiteit · Verkeer en vervoer · Verpleegkunde · Vrije software · Wiskunde · Wetenschapsgeschiedenis

	Portalen
Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws
Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie
Portaal van de week: Geografie