Portaal:Wetenschap & Technologie

Wetenschaps- en technologienieuws • 9 oktober – Nobelprijs voor uitvinding lithium-ion-accu De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar drie wetenschapppers die aan de basis stonden van de ontwikkeling van de lithium-ion-accu. De laureaten zijn de Amerikaan John B. Goodenough, de Brit M. Stanley Whittingham en de Japanner Akira Yoshino. De drie winnaars temden volgens het Nobelcomité een reactief element (lithium) en zijn ze verantwoordelijk voor de 'oplaadbare wereld'. Eerder werd bekendgemaakt dat de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde naar twee Amerikanen, William Kaelin en Gregg Semenza, en de Brit Peter Ratcliffe gaat voor hun ontdekking hoe cellen reageren op zuurstof. De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat naar de Canadees-Amerikaan James Peebles voor zijn onderzoek naar de evolutie van het heelal na de oerknal. Hij deelt de prijs met twee Zwitsers, Michel Mayor en Didier Queloz, voor hun ontdekking in 1995 van de eerste exoplaneet. • 18 september – Tweede interstellaire komeet ontdekt Eind augustus hebben sterrenkundigen een komeetachtig object ontdekt dat uit de interstellaire ruimte afkomstig is. Na de 1I/2017 U1 ('Oumuamua), die twee jaar geleden werd ontdekt, is dit de tweede komeet die een bezoek brengt aan ons zonnestelsel. De komeet, die voorlopig de naam "C/2019 Q4 (Borisov)" heeft gekregen, zal end december met ruim 100.000 kilometer per uur langs de aarde passeren. • 23 juni – Winnaars Spinoza- en Stevinpremie 2019 bekend De NWO-Spinozapremie wordt dit jaar uitgereikt aan Bas van Bavel (Faculteitshoogleraar Transities van Economie en Samenleving, Universiteit Utrecht), Ronald Hanson (Hoogleraar Quantumfysica, TU Delft), Amina Helmi (Hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg, Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen) en Yvette van Kooyk (Hoogleraar en afdelingshoofd Moleculaire Celbiologie en Immunologie, Amsterdam UMC). Gezondheidspsycholoog Andrea Evers en microbioloog Jack Pronk ontvangen de NWO-Stevinpremie. De Spinoza- en de Stevinpremies zijn de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap. Iedere laureaat krijgt 2,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting. • 19 juni – Teylers Museum vindt bij toeval eerste setje röntgenfoto's In de nalatenschap van Nobelprijswinnaar Hendrik Lorentz heeft het Teylers Museum in Haarlem bij toeval een enveloppe gevonden met daarin een set van de oudste röntgenfoto's ter wereld. De uiterst zeldzame foto's zijn eind december 1895 nog door Wilhelm Röntgen hemzelf afgedrukt. Lorentz kreeg ze door Röntgen toegestuurd, als bewijs voor zijn ontdekking van de ’X-stralen’. Voor zover bekend is er verder alleen in Londen nog een complete set aanwezig. (Persbericht Teylers museum) • 26 mei – Boerhaave Europees museum van 2019 Het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden heeft de European Museum of the Year Award (EMYA) gewonnen. Boerhaave krijgt deze onderscheiding, die elk jaar door The European Museum Forum wordt uitgereikt, voor de vernieuwde manier waarop de laatste technologieën en persoonlijke verhalen van wetenschappers worden gebruikt om de wetenschap en geneeskunde ten toon te stellen aan het museumpubliek. De prijs voor het Europese museum van het jaar wordt sinds 1977 toegekend, de laatste Nederlandse winnaar was het Rijksmuseum Amsterdam in 2015. Wikinieuws • 6 mei – Uitsterven soorten bedreiging leefbaarheid aarde In een vandaag gepubliceerd rapport luiden onderzoekers de noodklok over de staat van de biodiversiteit. Door menselijke handelen neemt het aantal dier- en plantensoorten zo snel af dat dit een bedreiging vormt voor de menselijke samenleving op aarde. Als gevolg van destructief landgebruik, klimaatverandering, overbevissing, vervuiling en invasieve soorten wordt, van de naar schatting acht miljoen soorten, een miljoen ervan direct met uitsterven bedreigt. Daarnaast gaat die afname tegenwoordig veel sneler dan wat in het verleden plaatsvond. • 11 april – Allereerste foto van zwart gat Een internationaal team van astronomen is erin geslaagd om een 'foto' te maken van een zwart gat. De foto laat een lege ruimte zien omgegeven door lichtstralen die door zeer sterke zwaartekracht naar het zwarte gat worden afgebogen. Het zwarte gat dat is gefotografeerd bevindt zich in het centrum van het sterrenstelsel Messier 87, dat op een afstand van zo'n 55 miljoen lichtjaar van de aarde bevindt. Oudere nieuwsberichten >>>	Uitgelicht Een dynamo is een toestel waarmee mechanische energie, ontvangen door middel van een draaiende as, wordt omgezet in elektrische energie. Deze energieomzetting berust op het principe, dat als er elektrische geleiders bewegen in een magnetisch veld er daarin elektrische spanningen worden opgewekt en (bij gesloten kring) een stroom gaat vloeien. Een generator bestaat uit twee onderdelen: de stator, het inducerende stilstaande deel (de 'magneten') de rotor of anker, het geïnduceerde draaiende deel (de 'spoel'). Bij grotere generatoren, zoals in elektrische centrales worden gebruikt, wordt de rotor als magneet gebruikt, en wordt de elektrische energie in de stator opgewekt. [bewerk]
	Wist-je-dat ... er regenwormen bestaan van meer dan 3 meter en 8 mm dikte. Dat de regenwormen behoren tot de orde van de Haplotaxida, de gelede borstelwormen. Er zijn verschillende soorten regenwormen. In Nederland en België komen 25 soorten voor. Wereldwijd zijn er meer dan 2200 soorten bekend. Ze komen overal voor behalve in droge klimaten en op Antarctica. Ze variëren in lengte van 2 cm tot meer dan 300 cm en 8 mm dikte (Megascolides australis). Dit artikel bewerken
	6 december in Wetenschap en Technologie 1586 - Geboren: Niccolò Zucchi, Italiaans astronoom 1631 - Venus passeert tussen de Aarde en de zon – en verifieert zo Keplers model van het zonnestelsel 1768 - De eerste druk van de Encyclopædia Britannica verschijnt 1778 - Geboren: Louis Gay-Lussac, Frans natuur- en scheikundige 1823 - Geboren: Friedrich Max Müller, Duits oriëntalist 1863 - Geboren: Charles Hall, Amerikaans scheikundige 1868 - Overleden: August Schleicher (47), Duits linguïst 1877 - Thomas Edison maakt de eerste geluidsopname 1884 - Voltooiing van het Washington Monument 1892 - Overleden: Werner von Siemens (75), Duits uitvinder en industrieel 1920 - Geboren: George Porter, Brits scheikundige en Nobelprijswinnaar (1967) 1957 - De eerste poging van de Verenigde Staten om een kunstmaan (Vanguard TV3) te lanceren mislukt Weet jij nog iets over 6 december of wil je graag iets weten over een bepaalde datum klik dan hier.
	Nieuwe artikelen Hertha Ayrton - Eduard Mulder - Morse-potentiaal - Halbach-array - Herschel-Quincke-Interferometer - Willem Benjamin Smit - Rogowski-spoel - Adams Power Plant - James Bogardus - Arie Jan Haagen-Smit - Aristarchus (inslagkrater) - Herschel (inslagkrater) - Ptolemaeus (inslagkrater) - Fra Mauro (inslagkrater) - Clavius (inslagkrater) - Petronella Johanna de Timmerman - Atmosferische elektriciteit - Herbert Friedman - Bruno Rossi - Emil Warburg (vul aan) Gewenste artikelen Ambient Intelligence (en, fr) - Air-Cobot (en, fr) - Balun (elektriciteit) (en) - Bénard-experiment (de|en) - Blikslagerij - Bolinder dieselmotor - Color scroller (een apparaat/technologie in de theater-/lichttechniek) (en) - Data-analyse/Gegevensanalyse (en, nu doorverwijzing) - Donecle (en) - Elektroosmotische pomp (en) - Flister - Fotografische plaat (en) - Fotogravure (en) - Hopewell Project (en) - Hydrauliekwiel - Interplanetair internet - ISO-passingstelsel - Kikuchi-lijnen (en - Koninklijke Metaalunie - Koppelomvormer (de|en) nu doorverwijzing) - Kussenblok - Levensomstandigheid (de) - Lister (motoren) (en - Materialismusstreit (de) - Microscoop van Antoni van Leeuwenhoek - Muizenvalauto - Niet-reduceerbaar - Onethische experimenten op mensen (en) - Panel (forum), een groep van experts, voor verduidelijking zie "Panel discussion" (en) niet het exacte maar een verwant begrip op EN-WP. - P.E.M. (microscoop) (en) - pll-spaarlamp - Polybutyleensuccinaat (en) - PROX (en) - Scheepsbouw Nederland - Sialyl Lewis X (en) - Augustus Siebe (en) - Enhanced Fujita Scale (en) - Thermische waterstofcompressor -Waterstofsensor (en) - Transdisciplinariteit - Tredradkraan - Trelliscode (en) - Vierpoolmodel (elektronica) (de), (en) - Vlakslijpbank - Waterstofcompressor (en) - Wetenschappelijk wangedrag (de/en) - Women's Engineering Society ("WES") (en|wd), een Brits genootschap (vul aan↓) Dit kan beter [bewerk] Zie ook een willekeurig beginnetje of de hele categorie beginnetje wetenschap_&_technologie - Studium Generale (19 feb 2005) - Instant messaging (10 apr 2006) - Relationeel model (14 jan 2007) - Plesiochrone Digitale Hiërarchie (3 okt 2007) - Webdesigner (28 okt 2008) - Java Development Kit (4 apr 2009) - Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis (6 november 2009) - Sciëntisme (14 nov 2009) - As (mechanica) (19 nov 2009) - BCE (21 feb 2010) - Redundante code (20 mrt 2010) - Nanotechnologie (12 aug 2010) - Fabricageproces halfgeleider (24 nov. 2010) - Hoogspanningsleiding (26 maart 2011) - Doorpersing (27 januari 2012) - Boterkarnton (5 feb 2014) - VoipBuster (19 jan 2015) - Fotografie (15 nov 2015) - Rookbom (onoverzichtelijk en twijfel aan echtheid. Arthur Boes (overleg) 1 dec 2015 10:59 (CET))) - was in een verkeerd gebied (vlaggen en <heraldische> wapens) geplaatst, hierheen verplaatst Elvesham (overleg) 1 dec 2015 13:50 (CET) - Facebook Messenger (26 apr 2016) - Google (19 jun. 2016) - Silicon Graphics, Inc (26 aug 2016) - Gel ( 30 nov 2018 20:57 (CET) ) - Information Technology Infrastructure Library ( 17 aug. 2019 )
	Categorieën Exacte wetenschap · Formele wetenschap · Geesteswetenschappen · Sociale wetenschap · Toegepaste wetenschap · Techniek
Subportalen van Portaal Wetenschap & Technologie aardwetenschappen · astronomie · auto · biologie · civiele techniek en bouwkunde · geografie · geneeskunde · informatica · luchtvaart · maritiem · molens · natuurkunde · openbaar vervoer · ruimtevaart · scheikunde · seksualiteit · verkeer en vervoer · verpleegkunde · vrije software · wiskunde · wetenschapsgeschiedenis
Wetenschap, technologie en maatschappij Biometrie · Broeikaseffect · Duurzame energie · Genetische technologie · Innovatie · Klonen · Luchtvervuiling · Overbevissing · Stamceltherapie · Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis · Softwarepatenten · Verslaving	Aardwetenschappen Aardbeving · Aardrijkskunde · Geologisch tijdperk · Gesteente · Grondsoort · Lijst van termen in de aardwetenschappen · Meteorologie · Seismologie · Tektoniek · Vulkaan · IJstijd · Zand · Zeespiegelstijging
Antropologie Culturele antropologie · Etniciteit · Lijst van bevolkingsgroepen · Menselijk ras · Verwantschapssysteem · Volk	Archeologie Archeoloog · Datering · Egyptologie · Howard Carter · Hunebed · Opgraving · Pompeii · Stonehenge · Troje · Werelderfgoedlijst
Astronomie Aardas · Astronomische eenheid · Heelal · Kuipergordel · Lichtjaar · Lichtsnelheid · Lijst van dichtstbijzijnde sterren · Lijst van Messierobjecten · Lijst van objecten in ons zonnestelsel · Maan · Maansverduistering · Meteoor · Natuurlijke maan · Parallax · Planeet · Planetaire nevel · Planetoïde · Precessie · Veranderlijke ster · Venusovergang · Wetten van Kepler · Zon · Zonnestelsel · Zonsverduistering	Biologie Biochemie · Biotechnologie · Celbiologie · Ecologie · Evolutietheorie · Genetica · Microbiologie · Lijst van planten · Lijst van vlinders · Lijst van vogels · Lijst van zoetwatervissen in de Benelux · Lijst van zoogdieren · Morfologie · Neurobiologie · Taxonomie · Vegetatiekunde · Weefselleer
Geschiedenis Bronstijd · Christoffel Columbus · Eerste Wereldoorlog · Franse Revolutie · Geschiedenis van de Verenigde Staten · Grote Volksverhuizing · Industriële revolutie · IJstijd · Kopertijd - Middeleeuwen · Prehistorie van A tot Z · Romeinse Rijk · Steentijd · Tweede Wereldoorlog van A tot Z · Tachtigjarige Oorlog van A tot Z · De Verlichting	Gezondheidszorg AIDS · Anticonceptiepil · Geestelijke gezondheidszorg · Gezondheid van A tot Z · Griep - Kanker · Koorts · Lijst van aandoeningen · Lijst van artsen · Logopedie · Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde · RSI · Seksualiteit · Verslavingszorg - Ziekte · Ziekte van Pfeiffer
Natuurkunde Akoestiek · Deeltjesversneller · Elektriciteit · Elektronica · Geluid · Kernfysica · Kwantumfysica · Large Hadron Collider · Magnetisme · Mechanica · Nobelprijs voor Natuurkunde · Optica · Relativiteitstheorie · SI-stelsel · Thermodynamica	Ruimtevaart Apolloprogramma · Edwin Aldrin · Geminiprogramma · ISS · Joeri Gagarin · Kunstmaan · Marinerprogramma · Mijlpalen in de ruimtevaart · Neil Armstrong · Pioneerprogramma · Sojoez · SpaceX · Spaceshuttleprogramma · Voyagerprogramma
Scheikunde Alchemie · Anorganische chemie · Biochemie · Chemische reactie · Fysische chemie · Isotopentabel · Laboratoriumglaswerk · Lijst van chemische stoffen · Nobelprijs voor Scheikunde · Organische chemie · Periodiek systeem	Wiskunde en Informatica Abelprijs · Algoritme · Analyse · Computer · Enigma · Fields-medaille · Getaltheorie · Lineaire algebra · Logaritme · Logica · Oneindigheid · Pi · Statistiek · Verzamelingenleer
Lijst van Nederlandstalig wetenschapsnieuws Scientias.nl Natuurwetenschap & Techniek VPRO's Noorderlicht Tweakers.net kennislink.nl kijk.nl ingenieur.nl Wereldomroep: wetenschap Europese Ruimtevaart Organisatie (ESA) KNMI-nieuws Alles over sterrenkunde (Govert Schilling) nwo.nl Astronieuws Bionieuws Wetenschap/Gazet van Antwerpen wetenschap/ VRTNWS eoswetenschap	Lijst van Engelstalig wetenschapsnieuws Nasa Space.com Physorg.com Biomedcentral National Geographic science.com nature.com NCBI
Portalen Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws · Gesproken Wikipedia · Hoofdpagina (mobiel) Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie Portaal van de week: Oudheid