Portaal:Georgië/Uitgelicht

Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Georgië. Voor elke maand van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze maand
26 mei is de belangrijkste nationale feestdag (president Salome Zoerabisjvili, 2022)

De onafhankelijkheidsdag van Georgië is op 26 mei en is de belangrijkste nationale feestdag. De dag staat in het teken van de verklaring van de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Georgië op 26 mei 1918, die als de basis wordt gezien van het moderne Georgië.

Alhoewel actiegroepen betrokken bij de onafhankelijkheidsbeweging in de Sovjetperiode de officiële onafhankelijkheidsdag op 9 april wilden hebben, werd de dag door de regering van Zviad Gamsachoerdia op 26 mei gezet. Op 9 april 1989 werd een grote anti-Sovjet en pro-onafhankelijkheidsdemonstratie in hoofdstad Tbilisi door Sovjet ordetroepen bloedig onderdrukt. Twee jaar later werd, na het onafhankelijkheidsreferendum, op 9 april 1991 "het herstel van de onafhankelijkheid" van de Sovjet-Unie uitgeroepen op basis van de akte van onafhankelijkheid van 26 mei 1918 en bleef het de onafhankelijkheidsdag van Georgië. De dag werd ook in de jaren 1918-1922 jaarlijks gevierd, waarbij de edities van 1921 en 1922 een verzetsdaad waren tegen het Sovjetregime.

Op deze dag vinden officiële plichtplegingen plaats door het staatshoofd en de regeringsleider, geeft de Georgische krijgsmacht een acte de presence en zijn er andere feestelijkheden. Onder de regering van president Micheil Saakasjvili werd een militaire parade op de Roestavelilaan ingevoerd, maar deze is sinds 2013 afgeschaft.

Ga naar maand

Januari - Februari - Maart - April - Mei - Juni

Juli - Augustus - September - Oktober - November - December


Januari
Georgië kent verschillende hoogalpiene skigebieden

De hooggebergtes en klimatologische invloeden maken Georgië een geschikt land voor wintersport. Het was dan ook een pionier op dit gebied in de Sovjet-Unie en in 1935 opende in Bakoeriani een skicentrum, dat in 1954 de eerste sleeplift van de Sovjet-Unie kreeg. Rond 1980 werd het dichter bij Tbilisi gelegen Goedaoeri ontwikkeld als skioord, op 2.200 meter hoogte gelegen aan de Georgische Militaire Weg vlakbij de Dzjvaripas. Met 14 liften, een maximale hoogte van 3.200 meter en 20 pistes met een totale lengte van 70 kilometer is dit het belangrijkste en grootste skigebied van Georgië geworden.

Sindsdien zijn er meerdere skigebieden ontwikkeld, zoals Hatsvali en Tetnoeldi vlakbij Mestia in het noordwestelijk gelegen Svanetië, en Goderdzi in het zuidwestelijk gelegen Adzjarië. Tetnoeldi kent met 9,5 kilometer de langste piste van het land met totale een afdaling van 1.700 meter.

Het land heeft verschillende wintersporters voortgebracht die op Olympische Spelen hun opwachting maakten, waaronder alpineskiërs Iason Abramasjvili en Nino Tsiklaoeri. Ook rodelen wordt in Georgië beoefend, met name in Bakoerjani waar sinds 1973 een rodelbaan ligt. Tijdens de Olympische Winterspelen van 2010 in het Canadese Whistler kwam de Georgische rodelaar Nodar Koemaritasjvili om het leven in een tragisch rodelongeval.

Lees meer in Goedaoeri en Bakoeriani...


[bewerk]

Februari
Maro Makasjvili, ca 1920.

Maro Makasjvili (Tbilisi, 25 augustus 1901 O.S. - bij Kodzjori, 19 februari 1921) was een jonge Georgische vrouw die in 1921 op 19-jarige leeftijd omkwam tijdens de invasie van het Rode Leger in de Democratische Republiek Georgië. Ze was op dat moment een vrijwillig verpleegster voor het Rode Kruis aan het front ten zuiden van Tbilisi.

De jonge heldhaftige vrouw, dochter van de bekende dichter, intellectueel en politicus Kote Makasjvili, groeide uit tot een nationaal symbool voor de strijd van Georgië voor onafhankelijkheid en vrijheid, waarvoor ze postuum in 2015 tot Nationale Held werd verklaard.

Door het dagboek dat ze naliet staat ze in de 21e eeuw symbool voor het feminisme en het verlichtend sociaal-activisme in de mensjewistische Georgische republiek van de vroege 20e eeuw.


[bewerk]

Maart
Nationaal park Kazbegi, het populairste beschermd natuurgebied

Georgië heeft bijna 100 Beschermde natuurgebieden waaronder veertien strikte natuurreservaten en dertien nationale parken. De totale oppervlakte van alle beschermde gebieden is 7.983 km2, wat neerkomt op 11,5% van het grondgebied van het land. Nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli is het grootste nationaal park, dat een oppervlakte heeft van 1.076 km2. Het Lagodechi strikt natuurreservaat is het oudste beschermd natuurgebied in Georgië en werd opgericht in 1912.

De natuurgebieden zijn zeer verschillend van karakter. Het bergachtige land heeft veel beschermde natuurgebieden in de bergen, maar er zijn ook natuurgebieden in de laaglanden, in de draslanden van de Colchisvlakte, en in de woestijnachtige gebieden in het uiterste oosten van het land, zoals het nationaal park Vasjlovani. De nationale parken Kazbegi en Toesjeti liggen diep in de Grote Kaukasus en kennen de hoogste bergtoppen. Niet alleen grootse natuurgebieden vallen onder het beschermd natuurbeleid, ook natuurmonumenten zoals de kloof van Martvili en de Prometheusgrotten bij Tskaltoebo.

In 2019 bezochten bijna 1,2 miljoen mensen de beschermde natuurgebieden, waarbij Kazbegi veruit het populairste nationaal park was. De meeste grote natuurgebieden kennen een wandelinfrastructuur voor meerdaagse trektochten.


[bewerk]

April
De chatsjapoeri is het bekendste nationale gerecht en kent verschillende regionale variëteiten

De Georgische keuken staat bekend om een grote variëteit die historisch beïnvloed is door culinaire tradities uit Europa, het Midden-Oosten en omliggende West-Aziatische landen, door de situering van Georgië aan oude handelsroutes. De keuken maakt gebruik van verschillende kruiden en specerijen en elke regio heeft ook zijn eigen specifieke culinaire tradities, zoals de Mingrelische, Kachetische en Imeretische keuken. Naast vleesgerechten is er ook een verscheidenheid aan vegetarische schotels. Door de grote walnoot- en hazelnootproductie vinden deze ook hun weg in verschillende gerechten.

Net als andere aspecten van de Georgische cultuur was ook de keuken populair in de Sovjet-Unie en waren er veel Georgische restaurants in andere delen van de communistische heilstaat te vinden. Ook na de val van de Sovjet-Unie vindt men in Rusland en Oekraïne en andere voormalige Sovjetlanden Georgische restaurants.

De belangrijkste nationale gerechten zijn chatsjapoeri, chinkali, pchali, satsivi, elardzji, tsjakapoeli, odzjachoeri en chartsjo, een variëteit aan deeg-, vlees- en groentegerechten. Daarnaast zijn er een aantal typische sauzen die bij vlees- of aardappelgerechten worden opgediend zoals tkemali en satsebeli. Voor het spijzen van vleesgerechten wordt adzjika gebruikt. Ook het gekruide Svanetisch zout uit de noordwestelijke bergregio Svanetië wordt gebruikt als smaakmaker in gerechten. De tsjoertsjchela is de bekendste nationale snack.


[bewerk]

Mei
26 mei is de belangrijkste nationale feestdag (president Salome Zoerabisjvili, 2022)

De onafhankelijkheidsdag van Georgië is op 26 mei en is de belangrijkste nationale feestdag. De dag staat in het teken van de verklaring van de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Georgië op 26 mei 1918, die als de basis wordt gezien van het moderne Georgië.

Alhoewel actiegroepen betrokken bij de onafhankelijkheidsbeweging in de Sovjetperiode de officiële onafhankelijkheidsdag op 9 april wilden hebben, werd de dag door de regering van Zviad Gamsachoerdia op 26 mei gezet. Op 9 april 1989 werd een grote anti-Sovjet en pro-onafhankelijkheidsdemonstratie in hoofdstad Tbilisi door Sovjet ordetroepen bloedig onderdrukt. Twee jaar later werd, na het onafhankelijkheidsreferendum, op 9 april 1991 "het herstel van de onafhankelijkheid" van de Sovjet-Unie uitgeroepen op basis van de akte van onafhankelijkheid van 26 mei 1918 en bleef het de onafhankelijkheidsdag van Georgië. De dag werd ook in de jaren 1918-1922 jaarlijks gevierd, waarbij de edities van 1921 en 1922 een verzetsdaad waren tegen het Sovjetregime.

Op deze dag vinden officiële plichtplegingen plaats door het staatshoofd en de regeringsleider, geeft de Georgische krijgsmacht een acte de presence en zijn er andere feestelijkheden. Onder de regering van president Micheil Saakasjvili werd een militaire parade op de Roestavelilaan ingevoerd, maar deze is sinds 2013 afgeschaft.


[bewerk]

Juni
Een tsjatsjazelfstokerij

Tsjatsja (Georgisch: ჭაჭა, Engelse transliteratie: chacha) is een heldere en kleurloze Georgische sterkedrank. De drank wordt ook wel Georgische wodka of druivenwodka genoemd, en lijkt ook op grappa en orujo. Traditioneel wordt de drank thuis gestookt van het vruchtenpulp dat overblijft na het uitpersen van druiven voor het maken van wijn, hoewel soms ook de pulp van andere vruchten wordt gebruikt. Na de destillatie heeft de drank een zeer hoog alcoholpercentage, tot 70%. Daarom wordt hij vaak verdund met water.

Tegenwoordig wordt de drank ook door commerciële destilleerderijen geproduceerd, meestal met een alcoholpercentage van 45%. Deze commerciële variant is inmiddels met meerdere prijzen bekroond. In de havenstad en badplaats Batoemi staat sinds 2012 een fontein die 10 minuten per dag tsjatsja spuit in plaats van water.


[bewerk]

Juli
Gelatiklooster

Het Klooster van Gelati (Georgisch: გელათი) of het Klooster van de Maagd in Gelati is een oosters-orthodox klooster nabij de stad Koetaisi in het westen van Georgië en werd tussen 1106 en 1130 gebouwd in opdracht van de Koning van Georgië, David de Bouwer (1089-1125).

Het Gelatiklooster was een van de belangrijkste culturele en onderwijskundige centra van het oude Georgië. Aan de academie werkten de beste Georgische wetenschappers, theologen en filosofen. In het klooster zijn nog steeds vele muurschilderingen en manuscripten te zien uit de Middeleeuwen.

In 1994 werd het klooster samen met de Bagratikathedraal tot werelderfgoed verklaard door UNESCO.


[bewerk]

Augustus

De Augustusoorlog of ook wel Russisch-Georgische oorlog was een oorlog in augustus 2008 tussen Georgië, Rusland en de door Rusland gesteunde zelfverklaarde republieken Zuid-Ossetië en Abchazië. Aan de oorlog ging een lange periode van verslechterende betrekkingen en oplopende spanningen tussen Rusland en Georgië vooraf, mede door de westers georiënteerde koers van Georgië onder leiding van president Micheil Saakasjvili. Hij beloofde na de Rozenrevolutie van 2003 de territoriale eenheid te herstellen en het land met een sterk hervormingsgericht beleid naar de NAVO en Europese Unie te loodsen wat tegen het zere been van Rusland was.

De directe aanleiding voor de oorlog waren escalaties van geweld in de afscheidingsregio Zuid-Ossetië tussen Georgische vredestroepen en Zuid-Osseetse milities. Na een eenzijdig afgekondigd Georgisch staakt-het-vuren op 7 augustus 2008 voerden Zuid-Osseetse milities de beschietingen op etnisch Georgische dorpen in de regio juist op. Dit leidde tot een Georgisch offensief om "de constitutionele orde te herstellen". In de ochtenduren van 8 augustus begon de officiële Russische interventie met luchtaanvallen op doelen in centraal-Georgië en trokken Russische troepen door de Roki-tunnel Zuid-Ossetië en centraal-Georgië in, aangevuld met een offensief vanuit Abchazië op 11 augustus. Op 12 augustus werd een staakt-het-vuren akkoord bereikt na bemiddeling door de Franse president Nicolas Sarkozy namens de EU. Op diezelfde dag schoot Rusland van grote afstand een Iskander ballistische raket met clustermunitie op de stad Gori, zonder direct militair doel, waarbij de Nederlandse RTL-cameraman Stan Storimans omkwam.

De korte maar hevige oorlog kostte aan bijna 750 mensen het leven, waarvan ongeveer 400 burgers. Bijna 200.000 Georgiërs en Osseten raakten voor korte of langere tijd ontheemd. Tientallen Georgische dorpen in Zuid-Ossetië, zoals Avnevi en Tamarasjeni, werden tijdens en na de oorlog systematisch vernietigd, waardoor 20.000 Georgische ontheemden niet meer terug kunnen keren en permanent verblijven in vluchtelingendorpen in centraal-Georgië. Op 26 augustus 2008 erkende Rusland de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië, en begon het met de bouw van militaire infrastructuur ten behoeve van bezetting. In elk van beide regio's zijn sindsdien ongeveer 5.000 Russische troepen gestationeerd.


[bewerk]

September
Slotfase oorlog in Abchazië

Het Bloedbad van Soechoemi of ook wel Val van Soechoemi vond plaats op 27 september 1993 in de Abchazische hoofdstad Soechoemi tijdens de Georgisch-Abchazische Oorlog. Het was de laatste, beslissende slag van deze oorlog die ruim 13 maanden duurde en gewonnen werd door de door Rusland gesteunde Abchazische separatisten. Het drama leidde tot grootschalige en bloedige etnische zuiveringen onder Georgiërs en een massa exodus uit de stad via de Kodorivallei over de bergen naar het Georgisch gecontroleerde Svanetië. 27 september is sindsdien als De Dag van de Val van Soechoemi een van de belangrijkste nationale herdenkingsdagen in Georgië.

De beslissende slag om Soechoemi werd voorafgegaan door een VN-overeenkomst over een staakt-het-vuren en de terugtrekking van militair materieel uit het conflictgebied, dat op 27 juli 1993 in het Russische Sotsji tussen beide partijen werd ondertekend. Op 16 september braken de separatisten de overeenkomst en lanceerden een grootschalige aanval op Soechoemi en andere steden. Georgië had inmiddels zijn zware wapens uit het conflictgebied teruggetrokken en zwichtte uiteindelijk een dag nadat de Georgische leider Edoeard Sjevardnadze ternauwernood uit Soechoemi vertrokken was. Meer dan 250.000 etnische Georgiërs, Grieken en andere minderheden konden vluchten en werden interne verdrevenen in Georgië.


[bewerk]

Oktober
Traditionele kvevri wijnkruiken in de grond

De Georgische wijnbouw is volgens archeologische vondsten uit minimaal 6000 v.Chr. de oudste ter wereld. Vanaf 4000 v.Chr. cultiveerden Georgiërs de druiven en gebruikten ze in de grond begraven aardewerken kruiken (kvevris) voor het maken van wijn, een techniek die nog steeds wordt toegepast naast modernere Europese methodes. Vanaf de 4e eeuw won wijn verder aan belang in de Georgische cultuur door de kerstening van het land. Volgens de overlevering droeg de heilige Nino, die het christendom in het Koninkrijk Iberië predikte, een houten kruis gemaakt van een wijnstok.

Verspreid over het hele land wordt wijn geproduceerd, maar veruit de belangrijkste regio is Kacheti waar ongeveer driekwart van de wijnbouw plaatsvindt. Andere wijnregio's zijn Sjida Kartli en Imereti. Kleinere wijngebieden zoals Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti, Goeria en het Meschetigebergte (het hoogste wijnbouwgebied) kennen gebiedseigen wijn appellaties. Er zijn in Georgië ruim 500 druivensoorten gecultiveerd, waarvan er enkele tientallen geregistreerd staan voor de commerciële wijnbouw. Veruit de belangrijkste druivensoort is de Saperavi, de basis voor rode wijnvariëteiten zoals de droge Saperavi en halfzoete Kindzmaraoeli. Andere bekende druivensoorten zijn de Alexandrouli, de basis voor de hoogwaardige halfzoete rode Chvantsjkara, en de Rkatsiteli, de belangrijkste witte druivensoort. Er zijn tientallen unieke microzones gedefinieerd waarbinnen een bepaalde wijnvariëteit geproduceerd mag worden.

De export van wijn is een steeds groeiende economische activiteit met de belangrijkste afzetmarkten in Rusland (meer dan de helft), de Europese Unie, Oekraïne maar ook de Volksrepubliek China. In 2021 werd een recordaantal van 107 miljoen flessen wijn geëxporteerd naar 62 landen.


[bewerk]

November
Saakasjvili op het Vrijheidsplein

De Rozenrevolutie van Georgië was een geweldloze machtswisseling in het land in november 2003 die eindigde in het ontslag van president Edoeard Sjevardnadze na grootschalige protesten die de uitslag van de parlementsverkiezingen betwistten. De revolutie was de eerste van kleurenrevoluties in een aantal voormalige Sovjetlanden en dankt zijn naam aan de climax, toen demonstranten onder leiding van Micheil Saakasjvili de plenaire parlementszaal bestormden met rode rozen in de hand. De revolutie werd geleid door voormalige politieke bondgenoten van Sjevardnadze, Micheil Saakasjvili, Nino Boerdzjanadze en Zoerab Zjvania.

De revolutie leidde begin 2004 tot nieuwe presidents- en parlementsverkiezingen, die Saakasjvili en zijn Verenigde Nationale Beweging aan de macht bracht. Saakasjvili zette een radicaal hervormingsbeleid in gericht op het bestrijden van corruptie en het liberaliseren van de economie. Hiermee maakte Georgië grote stappen richting westerse toenadering, een ander speerpunt van Saakasjvili. De Rozenrevolutie wordt gezien als een keerpunt in de democratische ontwikkeling van het land dat in 2003 op de rand van een 'failed state' stond. Het sterk pro-westerse beleid van Saakasjvili alsmede zijn uitgesproken ambitie het centrale gezag over de afvallige gebieden te herstellen leidde tot spanningen met Rusland, wat culmineerde in een oorlog in 2008. In 2012 werd de Verenigde Nationale Beweging bij de stembus verslagen door de Georgische Droom partij en vond er voor het eerst in de geschiedenis van Georgië een vreedzame democratische machtswisseling plaats, waarmee de Rozenrevolutie voltooid werd.


[bewerk]

December
Tsjitsjilaki

De Tsjitsjilaki (Georgisch: ჩიჩილაკი) is een Georgische traditionele nieuwjaars- en kerstboom gemaakt van gesnoeide en gedroogde hazelaar- of walnoottakken die zijn geschaafd om een kleine kerstboom te vormen. Deze ornamenten hebben een hoogte van 20 centimeter tot 3 meter en komen voornamelijk uit de west-Georgische regio's Goeria en Samegrelo.

Oorspronkelijk was het een nieuwjaarsboom ontsproten uit heidense tradities en verbonden met de bijbelse levensboom, een symbool van hoop. De traditie van de tsjitsjilaki raakte na de kerstening van Georgië in 337 verweven met kerstmis dat in de nieuwjaarsperiode viel, waardoor de tsjitsjilaki ook wel de bijnaam 'Georgische kerstboom' kreeg. Het is een populaire kerst-accessoire geworden door de popularisering van de Europese kerstboomtraditie. Volgens de overlevering lijkt de geschaafde tak op de baard van de heilige Basilius de Grote uit de 4e eeuw, van wie wordt aangenomen dat hij mensen bezocht tijdens Kerstmis, vergelijkbaar met de kerstmantraditie. De herdenking van Basilius valt samen met nieuwjaar.

De tsjitsjilaki wordt traditioneel gedecoreerd met klein fruit zoals appeltjes, rode bessen, tangerijnen, noten en bladeren van de meekrap of andere vergelijkbare natuurlijke decoratie als offer aan de hemel voor een overvloedige oogst. De tsjitsjilaki's worden meestal op de dag voor Driekoningen ceremonieel verbrand, om het voorbijgaan van de problemen van het voorgaande jaar te symboliseren.


[bewerk]