Marssum
Marssum (officieel, Fries: Marsum) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.Marssum ligt tussen Leeuwarden en Menaldum, waar de N31 en de N383 samenkomen. Door Marssum loopt deEngelumervaart naar het van Harinxmakanaal.
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Friesland | ||
Gemeente | Waadhoeke | ||
Coördinaten | 53° 13′ NB, 5° 44′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 7,38[1] km² | ||
- land | 7,24[1] km² | ||
- water | 0,14[1] km² | ||
Inwoners (2023-01-01) |
1.035[1] (140 inw./km²) | ||
Woningvoorraad | 490 woningen[1] | ||
Overig | |||
Woonplaatscode | 2730 | ||
Belangrijke verkeersaders | N31 N383 | ||
Website | Officiële website | ||
Detailkaart | |||
Locatie in de voormalige gemeente Menaldumadeel | |||
Foto's | |||
|
In 2023 telde het dorp 1.035 inwoners.[1] De buurtschap Franjumerburen en een deel van Ritsumazijl hebben Marsum als woonplaats.
Geschiedenis
bewerkenMarssum is ontstaan op een terp die al voor de christelijke jaartelling werd bewoond. Mogelijk is deze alleen kort onbewoond geweest. Rond het jaar 1000 werd het een kruispunt van de zeedijk naar Bolsward en een zeedijk die een gedeelte van de Middelzee afsloot. De kerk van Marssum, de Sint-Pontianuskerk stamt uit de 12e eeuw.
Het dorp werd in 1275 gespeld als Mersum en 1471 als Marssum. De spelling Marsum komt in de 18e voor het eerst voor. Het is onbekend wat precies de Nederlandse en Friese spelling zou moeten zijn, een dubbel s of niet. De plaatsnaam kan verwijzen naar een woonplaats bij een (breed) water, of van de persoon 'Mer', al wordt dat laatste niet het meest waarschijnlijke geacht.
Het dorp groeide gestaag. In de 15e eeuw werd even ten zuiden van het dorp het Poptaslot gebouwd door de familie Heringa, het wordt daarom ook wel de Heringastate genoemd. Even ten westen van het slot lag een haven, deze is echter verdwenen. Alleen de straatnaam herinnert er nog aan.
In 1984 werd het noordoostelijk buitengebied van Marssum overgeheveld naar de Leeuwarden om de Vliegbasis Leeuwarden geheel onder Leeuwarden te laten vallen.
Bezienswaardigheden
bewerkenIn het dorp bevindt zich het museum Poptaslot, een stins die ook wel Heringastate wordt genoemd. Even ten westen van Marssum staat de Marssumermolen, een uit 1903 daterende poldermolen. Ten zuidwesten van het dorp staat de in 1888 gebouwde poldermolen Terpzigt, de kleinste spinnenkopmolen van Nederland.
Monumenten
bewerkenEen deel van Marssum is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp verschillende rijksmonumenten, zie hiervoor de lijst van rijksmonumenten in Marssum.
Cultuur
bewerkenHet dorpshuis Nij Franjum zit in het multifunctionele centrum en staat midden in het dorp. De dorpskrant kwam voorheen maandelijks uit. Die functie is overgenomen door de dorpswebsite.
Elk jaar wordt er een Marsumer van het jaar aangewezen.
Onderwijs
bewerkenBasisschool De Pôlle staat naast het dorpshuis en heeft een peuterspeelzaal en een kinderopvangcentrum.
Overleden in Marssum
bewerken- Jaap Goeman Borgesius (1929-2003), politicus en burgemeester
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- Gildemacher, Karel F. (2007). Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten. Leeuwarden, Friese Pers/Noordboek.
- Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel