Spannum
Spannum (Fries: Spannum, [’spɔnəm]?) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Waadhoeke
| ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 5° 36′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
255[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2030 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de voormalige gemeente Littenseradeel | |||
| |||
Het ligt ten zuidoosten van Franeker, ten noordoosten van Wommels en ten westen van Winsum. Door het dorp stroomt de nauwe Spannumer Opvaart. In 2021 telde het dorp 255 inwoners.[1] Onder het dorp valt ook de buurtschap Bonkwerd.
Vanuit het dorp loopt een eeuwenoud kerkpad via Bonkwerd naar het dorp Edens. Met het dorp Edens heeft Spannum ook een gezamenlijke dorpsbelangenvereniging.
Geschiedenis Bewerken
Spannum is een eeuwenoud terpdorp. In de 13e eeuw werd het vermeld als Spannum, in 1335 als in Spannum, in 1482 als Spanmaghae en in 1514 als to Spannum. Wat de plaatsnaam precies betekent, is niet bekend; mogelijk wijst het woorddeel 'spann' op iets dat een strook land, 'een hands breedte' of dat iets met elkaar verbindt, kan betekenen. Een andere mogelijkheid, die wel minder waarschijnlijk wordt geacht, is dat het verwijst naar de persoon 'Span'. Het tweede element verwijst naar de woonplaats (heem/um) zelf.
Tot in de 19e eeuw was het dorp alleen over water te bereiken via de Spannumer Opvaart ofwel Lange Daam. De nieuwe bereikbaarheid na halfweg die eeuw zorgde voor een flinke bevolkingsgroei. In 1840 had het dorp 177 inwoners na de aanleg van de verbindingswegen was dit gegroeid naar 319 inwoners in 1875.
Kerk en andere monumenten Bewerken
De kerk van Spannum, oorspronkelijk gewijd aan Sint Remigius, heeft een zadeldaktoren uit de 15e eeuw. Het noordwerk van het kerkschip is waarschijnlijk gebouwd in de 14e eeuw en bestaat uit kloostermoppen. Begin 20e eeuw is een in eclectische stijl gebouwd stookhok aan de kerk vastgebouwd.
Andere monumentale panden zijn: de oude kostschool (1878), de voormalige naaischool (1913), de Hervormde pastorie en enkele kop-hals-rompboerderijen uit de 18e en 19e eeuw. Zie ook: Lijst van rijksmonumenten in Spannum
Sport Bewerken
Sinds 1959 heeft het dorp de kaatsvereniging KF Set Troch en verder kent het de Korfbalvereniging Spannum.
Cultuur Bewerken
Sinds 1898 kent het dorp de Fanfare Oranje. Het heeft zowel een eigen dorpsfeest als een gezamenlijk dorpsfeest met Edens. Kunstenares Claudy Jongstra woont en werkt in Spannum en houdt ten behoeve van haar textielkunst een kudde Drentse heideschapen; ze heeft ook een heemtuin om de wol voor haar werk te kleuren..
In 2008 is een nieuwe brassband ontstaan onder de naam Greidebrass, sindsdien repeteren zij elke maandagavond in het dorpshuis 'Ús Gebou'.
Onderwijs Bewerken
Het dorp kent een eigen basisschool, De Tarissing.
Bekende (ex-)inwoners Bewerken
Spannum was van 1840 tot 1855 de woonplaats van de bekende Friese volksschrijver Waling Dykstra.
Geboren in Spannum Bewerken
- Syp Wynia (1953), journalist
Bronnen, noten en/of referenties
|