Beetgum
Beetgum (officieel, Fries: Bitgum) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Waadhoeke
| ||
| Coördinaten | 53° 14′ NB, 5° 41′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
800[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2722 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N383 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de voormalige gemeente Menaldumadeel | |||
| |||
Het ligt ten noordoosten van Menaldum en ten zuidoosten van Berlikum, tussen deze plaatsen ligt een kassengebied. Langs het dorp loopt de N383. Het vormt samen met de dorpen Beetgumermolen en Engelum een gezamenlijke gemeenschap op diverse vlakken waardoor men soms spreekt van een drielingdorp. In 2021 telde het dorp Beetgum 800 inwoners.[1]
Geschiedenis bewerken
Het dorp is ontstaan op een terp die was aangelegd op een kwelderwal, er waren meerdere terpen gelegen in het dorpsgebied. De plaats werd circa 1275 vermeld als Betingum, in 1399 als Betinghim, in 1439 als to Beethgem, in 1441 als to Beteghum in 1472 als to Beetgum en in 1502 als Beetighom De plaatsnaam verwijst mogelijk naar de woonplaats (heem/um) van of gesticht door de familie Badinga (lieden van Bade) maar door sommige wordt ook gesteld dat het om de familie Berhtinga gaat, de lieden van Berhto (al zijn er geen concrete aanwijzingen voor).
Tijdens de afgraving van een terp in Beetgum in 1888 werd een votiefsteen gevonden die dateert uit het begin van de jaartelling. De steen is gewijd aan de godin Hludana en wordt de Hludana-steen genoemd.
Het nabijgelegen Beetgumermolen was tot 1963 een buurtschap die onder Beetgum viel. Tussen deze plaatsen stond tot 1879 de Martenastate (of Groot Terhorne), welke bewoond werd door het adellijke geslacht Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg. Even buiten Beetgumermolen stond in de buurtschap Dijksterhuizen de Aysma State, die eeuwenlang door de belangrijke militaire familie Van Aysma werd bewoond.
Kerk bewerken
De kerk van Beetgum, oorspronkelijk aan Sint-Martinus gewijd, is destijds op initiatief van deze familie gebouwd op de fundamenten van de in 1669 afgebroken kerk. In de kerk bevindt zich, onder het koor en gedekt door stergewelven, de grafkelder van de familie.
Neergestorte straaljager bewerken
In aanloop naar de luchtmachtdagen op de Vliegbasis Leeuwarden stortte op 9 juni 2016 een straaljager neer nabij Beetgum. Het ging om een oefenvlucht van een Zwitserse F-5E Tiger van het team Patrouille de Suisse. De piloot bevrijdde zich met zijn schietstoel en landde op een kas. Hij kwam er met snijwonden en een enkelbreuk van af.[2]
Sport bewerken
Het dorp heeft sinds 1949 een eigen voetbalvereniging, VV Beetgum. Het veld daarvan ligt feitelijk op het grondgebied van Beetgumermolen en vormt zo ook de voetbalclub voor dat dorp. Verder kent Beetgum de kaatsvereniging OKK (Oefening Kweekt Kunst).
Cultuur bewerken
Sinds 1898 kent het de Muziekvereniging Harmonie Beetgum. Samen met Beetgumermolen heeft het dorp een toneelvereniging. Verder organiseert Feestvereniging De Maeyebeam veel activiteiten in de dorpen Beetgum, Beetgumermolen en Engelum.
Geboren in Beetgum bewerken
- Schelte Hotzes van Aysma (1578), kolonel in het Staatse leger.
Zie ook bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
