Wikipedia

Heers (België)

gemeente in Limburg, België

Heers is een plaats en gemeente in de provincie Limburg in België en behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Borgloon. De gemeente telt ruim 7.000 inwoners.

Heers
Hiër
Gemeente in België Vlag van België
Heers (België)
Heers
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Tongeren
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		53,06 km² (2021)
90,17%
4,45%
5,38%
Coördinaten 50° 45' NB, 5° 18' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		7.554 (01/01/2023)
49,89%
50,11%
142,37 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
18%
60,38%
21,62%
Buitenlanders 5,02% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Kristof Pirard (VLDUMONT)
Bestuur VLDUMONT
Zetels
sp.a-VLDUMONT
CD&V
N-VA
 19
8
5
3
3
Economie
Gemiddeld inkomen 19.883 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 5,53% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870
3870 		Deelgemeente
Heers
Batsheers
Gutschoven
Heks
Horpmaal
Klein-Gelmen
Mechelen-Bovelingen
Mettekoven
Opheers
Rukkelingen-Loon
Vechmaal
Veulen
Zonenummer 011 - 012
NIS-code 73022
Politiezone Kanton Borgloon
Hulpverleningszone Zuid-West Limburg
Website www.heers.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Tongeren
in de provincie Limburg
Portaal  Portaalicoon   België

Etymologie bewerken

Heers werd voor het eerst vermeld in 927, als Comitatus de Haire. In 1250 was sprake van Hers Castrum; in 1890 sprak men van Borg-Heers. Mogelijk betekent Heers: van de heer.

Geschiedenis bewerken

In Heers is een Keltische muntschat gevonden uit de tijd van de Eburonen.[1] De omstandigheden laten toe te veronderstellen dat ze is betaald aan een aristocraat in de onmiddellijke omgeving van Ambiorix, in ruil voor militaire diensten in de wintercampagne van 54/53 v.Chr.[2]

De Romeinse invloed blijkt uit de vondst, in 1930, bij de afbraak van de kerkhofmuur, van een viergodensteen. Onder andere de afbeeldingen van de Dioscuren en van Juno waren daarop te onderscheiden. Deze dateerde uit de 2e of het begin van de 3e eeuw. De oude weg van Tongeren naar Gembloers liep door het gebied van Heers. Er zou sprake kunnen zijn van een deverticulum van Tongeren over Heers naar Montenaken.

In de middeleeuwen was Heers een heerlijkheid, die ook Middelheers, Horpmaal, Wimmertingen en Jesseren omvatte. De eerst vermelde heer (1034) was Cuno van Heers. Vermoedelijk was Heers enige tijd in staat om onafhankelijkheid ten aanzien van het Graafschap Loon te bewaren. In 1136 oefende de Graaf er echter al een voogdij uit, en kort na 1171 was Heers al onderdeel van Loon. Een document uit 1186 spreekt omtrent Heers als een Loons leen.

Niettemin bleven de Heren van Heers belangrijk, ook aan het Loonse hof waren zij prominent aanwezig. In de strijd tussen prins-bisschop Adolf van der Mark en de inwoners van het Prinsbisdom Luik streed Jan van Heers aan de kant van de prins-bisschop, waarop diens tegenstanders in 1328 het kasteel en het dorp verwoestten. Ook in de Awans- en Warouxoorlog koos de heer van Heers partij, en wel aan de kant van de Waroux (1327-1334).

In 1362 kwam de heerlijkheid, door huwelijk, in bezit van de familie Van den Rivieren. Raes van den Rivieren, ook Raes van Heers genaamd, werd leider van de opstand tegen de prins-bisschop Lodewijk van Bourbon, die de steun van de Bourgondiërs onder leiding van Filips de Goede had. Uiteindelijk verloor Raes een groot deel van zijn leger in de Slag bij Brustem (1467). Daarop verwoestten de Bourgondiërs het kasteel en het dorp. Raes vluchtte hierop naar Frankrijk, en zijn bezittingen werden in beslag genomen, maar nadat Karel de Stoute in 1477 overleden was, kon hij terugkeren en kreeg ook zijn bezittingen weer.

In 1623 kocht Henri Van den Rivieren de titel Graaf van Heers. In 1639 voegde hij ook Batsheers en Opheers nog toe aan zijn bezit. In 1682 echter stierf Henri-Oger en kwam er aan het graafschap een einde. De Sint-Laurentiusabdij te Luik kwam in het bezit van de grafelijke goederen, inclusief het kasteel.

Een dochter van graaf Henri de Rivière d'Arschot, Barbara de Rivière d'Arschot was abdis was de abdij van Herkenrode. Zij was de laatste telg van de familie. Toen ze in 1744 overleed, stierf met haar het geslacht de Rivière d'Arschot uit.

In 1757 ging de familie Van den Rivieren failliet, en de Abdij verkocht alles aan baron Jan Herman van Stokkem, die de belangrijkste crediteur was.

Geografie bewerken

Kernen bewerken

Fusies in 1971 en 1977 smolten 12 kerkdorpen samen tot de nieuwe gemeente Heers: Heers, Batsheers, Opheers, Veulen, Gutschoven, Mettekoven, Mechelen-Bovelingen, Rukkelingen-Loon, Heks, Horpmaal, Vechmaal en Klein-Gelmen. Enkel Heers en Mechelen-Bovelingen tellen meer dan 1000 inwoners.

Deelgemeenten bewerken

# Naam Opp.
(km²)		 Inwoners
(2020)		 Inwoners
per km²		 NIS code
1 Heers 8,91 2.082 234 73022A
2 Batsheers 2,22 103 46 73022B
3 Opheers 4,16 277 67 73022C
4 Veulen 3,75 444 118 73022D
5 Gutschoven 2,83 339 120 73022E
6 Mettekoven 2,17 155 71 73022F
7 Klein-Gelmen 3,15 528 167 73022G
8 Heks 4,81 382 79 73022H
9 Horpmaal 5,62 527 94 73022J
10 Vechmaal 7,03 613 87 73022K
11 Mechelen-Bovelingen 4,51 1.536 340 73022L
12 Rukkelingen-Loon 3,88 351 90 73022M

Nabijgelegen kernen bewerken

Oerle, Gelinden

Demografie bewerken

Demografische evolutie voor de fusie bewerken

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[3]
1992 6.508
1993 6.530
1994 6.490
1995 6.526
1996 6.523
1997 6.490
1998 6.509
1999 6.549
2000 6.575
2001 6.602
2002 6.602
2003 6.632
2004 6.661
2005 6.683
2006 6.762
2007 6.812
2008 6.898
2009 6.970
2010 7.018
2011 7.090
2012 7.103
2013 7.111
2014 7.160
2015 7.237
2016 7.205
2017 7.225
2018 7.290
2019 7.391
2020 7.337
2021 7.339
2022 7.457
2023 7.554
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Structuur bewerken

De gemeente Heers ligt in het kieskanton Borgloon en het provinciedistrict Sint-Truiden, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Borgloon Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Limburg Hasselt Heers
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Sint-Truiden Borgloon Heers
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis bewerken

(Voormalige) Burgemeesters bewerken

Tijdspanne Burgemeester
1924 - 1954 Jozef Jan Roppe
1954 - 1957 Edmond Corswarem
1957 - 1958 Jean Vanoostveldt
1959 - 1976 Jef Neven
1977 - 1982 Clement Knapen
1983 - 1989 Jef Neven
1989 - 1993 Arnold Dewelf
1993 - 2012 Gerald Kindermans (CD&V)
2013 - 2014 Kristof Pirard (Open Vld)
2015 - 2020 Henri Dumont (Dumont)
2020 - heden Kristof Pirard (Open Vld)

Legislatuur 2013 - 2018 bewerken

Burgemeester is Kristof Pirard (VLDDumont). VLDUMONT heeft de volstrekte meerderheid. Samen vormen ze de meerderheid met 11 op 19 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij of kartel 10-10-1976[4] 10-10-1982[4] 9-10-1988[4] 9-10-1994[4] 8-10-2000[4] 8-10-2006[5] 14-10-2012[6] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 19 % 17 % 17 % 17 % 17 % 17 % 19 % 19
CVP1 / CD&V2 41,061 8 48,241 9 47,071 8 34,971 6 25,951 5 31,892 6 26,082 5 19,32 3
SP1 / sp.a-DumontA / Hecht2 25,841 5 25,161 4 28,491 5 27,81 5 22,371 4 33,08A 6 37,31A 8 14,3 2
DUMONT1 / sp.a-DumontA / VLDUMONTB - - - - 19,12 3 49,3B 11
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 / VLDUMONTB - - 24,441 4 19,42 3 26,282 5 28,152 5 19,953 3
N-VA - - - - - - 16,65 3 17,1 3
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - - - 6,281 0 6,882 0 - -
GOED - - - 17,83 3 - - - -
VD 33,1 6 26,61 4 - - - - - -
Totaal stemmen 5080 5107 5148 5183 5228 5230 5218 5565
Opkomst % 98,43 97,68 97,05 96,56 96,5
Blanco en ongeldig % 2,11 2,86 2,64 3,45 2,77 3,1 4,2 4,3

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bezienswaardigheden bewerken

  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Heers voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
 
Het kasteel van Heers
 
Sint-Martinuskerk
 
Een hoeve uit Heers, opnieuw opgebouwd in Bokrijk

Natuur en landschap bewerken

Heers ligt op een hoogte van 132 meter op het hoogste punt van een plateau in Droog-Haspengouw. Het gebied is rijk aan reliëf, en het laagste punt is ongeveer 75 meter. De landbouw die hier beoefend wordt omvat suikerbietenteelt, en ook de fruitteelt is van belang. Heers ontstond bij het brongebied van de Heerse Beek, dat bekendstaat als het Broek. Ook de vijvers van het kasteel worden door deze beek gevoed.

Iets ten oosten van de kern vindt men nog de veldnaam Mergelkuil. Tot in de 18e eeuw werd hier mergel gewonnen.

Religie bewerken

In de gemeente bevinden zich verschillende kerkdorpen. De kerken zijn:

Bekende inwoners bewerken

Louis Roppe, geboren in Heers in 1914, was gouverneur van Limburg van 1950 tot 1978.

Externe links bewerken

Zie de categorie Heers van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Heers_(België)&oldid=67123275"