Gembloers

stad en gemeente in Namen (Wallonië), België

Gembloers (Frans: Gembloux, Waals: Djiblou) is een stad in de provincie Namen in België. De stad telt ruim 26.000 inwoners.

Gembloers
Gembloux
Stad in België Vlag van België
Gembloers (België)
Gembloers
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Provincie Vlag Namen (provincie) Namen
Arrondissement Namen
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
96,48 km² (2021)
82,28%
8,31%
9,42%
Coördinaten 50° 34' NB, 4° 42' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
26.517 (01/01/2023)
49,34%
50,66%
274,85 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
20,52%
61,06%
18,42%
Buitenlanders 7,07% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Benoît Dispa (Bailli)
Bestuur Bailli, Ecolo
Zetels
Bailli
Ecolo
MR
PS
DéFI
29
13
6
5
4
1
Economie
Gemiddeld inkomen 21.638 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 8,81% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
5030
5030
5030
5030
5030
5030
5031
5032
5032
5032
5032
5032
Deelgemeente
Gembloers
Beuzet
Ernage
Grand-Manil
Lonzée
Sauvenière
Grand-Leez
Bossière
Bothey
Corroy-le-Château
Isnes
Mazy
Zonenummer 081
NIS-code 92142
Politiezone Orneau-Mehaigne
Hulpverleningszone NAGE
Website www.gembloux.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Namen
in de provincie Namen
Portaal  Portaalicoon   België

Topografie bewerken

De naam van de plaats komt uit het Latijn: Gemblacum; in oudere teksten, soms Gemblours, een oudere Franse vorm van de naam. De Nederlandse naam 'Gembloers' is daarvan afgeleid. Tegenwoordig wordt vaak de Franstalige naam van de plaats gebruikt.

 
Het belfort
 
Hoofdgebouw van de oude abdij (1779), momenteel bezet door de Gembloux Agro-Bio Tech (GxABT)

Geschiedenis bewerken

Er bestond reeds een dorp Gembloers toen eind 10e eeuw in de nabijheid een benedictijnerabdij werd gesticht door een zoon van Godfried III van Lotharingen, graaf van Holland, en Irmintrud van Ringelheim, genaamd Wichpert (of Guibertus).[1] Daarna kreeg de abdij van hem en van zijn grootmoeder Mathilde van Ringelheim enorme en talrijke grondbezittingen in België en Frankrijk geschonken. Door zelf de zeggenschap over een abdij te houden, was dat enerzijds een methode om te ontkomen aan financiële en materiële verplichtingen die de eigenaar van grondgebied de leenheren oplegde, in dit geval keizer Otto I, van moederszijde familie van moeder Irmintrud. Anderzijds kon de zeggenschap zo in handen van de familie blijven en niet door erfopvolging in handen van rivaliserende dynastiën belanden. Erluin werd aangesteld als het eerste hoofd van de abdij Saint-Pierre de Gembloux. Op 20 september 946 verleende keizer Otto I bij charter het recht een verdedigingsmuur rondom de nederzetting te bouwen en eigen muntgeld te laten slaan.

De bisschoppen van Luik verwierven de avouerie over de abdij, terwijl lokale heren als de Villers en de Marbais rechten over de omgeving lieten gelden. Er waren molens, brouwerijen, een markt en een jaarbeurs. In 1100 werd een handelaar uit Gembloers in Engeland gesignaleerd. In 1116 werden stadsrechten verleend.

Eind 11e eeuw maakte Gembloers zich los van de Luikse invloed. Als grensstad in zuiden van het hertogdom Brabant had Gembloers soms te lijden onder aanvallen. In 1185 werd de stad verwoest door graaf Hendrik de Blinde.

In de Slag bij Gembloers, 1578, versloegen de Spanjaarden onder leiding van Don Juan van Oostenrijk het leger van de Staten-Generaal van de 17 Nederlandse provinciën, die zich na de Pacificatie van Gent hadden aaneengesloten. Valentin de Pardieu had na de nederlaag zijn positie als grootmeester van de artillerie in het leger van de Staten verlaten en zich teruggetrokken als bestuurder van Grevelingen. In 1785 trad de abt van Gembloux, hoewel hoofd van de oudste abdij van de provincie Brabant, niet als prelaat maar als eerste edelman de Staten van Brabant binnen, wat op gewoonte berustte. De kloostergemeenschap viel uiteen in de periode dat de stad te lijden had onder excessen van de Franse Revolutie.

Bij de Duitse invasie in mei 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, lag er een zwakke schakel in de Belgische verdedigingslinie ter hoogte van Gembloers, tussen Waver en Namen. Daar bevindt zich het zogenaamde "Gat van Gembloers" zonder natuurlijke hindernissen. Het Franse Eerste Leger en het Duitse Zesde Leger hebben hier op 14 en 15 mei 1940 zwaar gevochten. De Slag om Gembloers was samen met de Slag om Hannuit een van de eerste grote veldslagen met tanks in de krijgsgeschiedenis.

De abdij huisvest nu de Gembloux Agro-Bio Tech (GxABT), een onderdeel van de Universiteit van Luik.

Kernen bewerken

Deelgemeenten bewerken

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Gembloers 8,66 10.590 1.222 92142A0
2 Sauvenière 14,02 2.042 146 92142A1
3 Lonzée 5,46 1.885 345 92142A2
4 Grand-Manil 6,14 1.858 303 92142A3
5 Ernage 8,25 1.270 154 92142A4
6 Grand-Leez 14,11 2.329 165 92142B
7 Beuzet 7,66 1.345 176 92142C
8 Isnes 5,08 896 177 92142D
9 Bossière 9,20 1.023 111 92142E
10 Mazy 5,72 1.138 199 92142F
11 Bothey 3,31 435 131 92142G
12 Corroy-le-Château 8,86 1.327 150 92142H

Overige kernen bewerken

Petit-Leez

Demografische ontwikkeling bewerken

Demografische evolutie voor de fusie bewerken

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december, 1976= inwonersaantal op 31 december
  • 1970: Aanhechting van Ernage, Grand-Manil, Lonzée en Sauvenière op 1 jan. 1965

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 19.249
1993 19.550
1994 19.870
1995 20.128
1996 20.192
1997 20.077
1998 20.266
1999 20.294
2000 20.484
2001 20.652
2002 20.899
2003 21.160
2004 21.417
2005 21.661
2006 21.964
2007 22.074
2008 22.412
2009 22.779
2010 23.206
2011 23.705
2012 24.153
2013 24.451
2014 24.996
2015 25.181
2016 25.528
2017 25.763
2018 25.933
2019 26.014
2020 26.141
2021 26.239
2022 26.330
2023 26.517
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Bezienswaardigheden bewerken

Politiek bewerken

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 27 % 27 % 27 % 29
PSC1 / B.A.I.L.L.I.2 49,141 14 42,171 12 35,01 9 36,711 10 37,522 12 36,792 11 36,812 11 40,412 13
PS1 / BeffroiA 25,041 6 27,821 7 30,411 8 27,241 7 25,451 7 40,41A 12 18,81 5 13,511 4
PRL1 / BeffroiA / MR2 16,851 4 22,661 5 28,771 8 25,671 7 22,991 6 28,562 8 17,812 5
ECOLO - - 5,81 0 7,13 1 10,45 2 15,98 4 13,65 3 21,47 6
DéFI - - - - - - - 6,80 1
VA - 7,35 1 - - - - - -
RW 7,94 1 - - - - - - -
Anderen(*) 1,03 0 - - 3,25 0 3,58 0 6,81 0 2,19 0 -
Totaal stemmen 11714 12344 12801 13591 13962 15032 16139 17471
Opkomst % 93,92 93,35 91,98 92,54 89,59 90,24
Blanco en ongeldig % 2,56 4,4 4,35 3,79 5,37 5,96 5,16 5,82

(*) 1976: PCB (1,03%) / 1994: FN (2,78%), PTB (0,47%) / 2000: M.I.C. (2,97%), PC (0,61%) / 2006: Alternative (2,7%), ORNEAU (4,11%) / 2012: IC (2,19%). De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Automerk uit Gembloers bewerken

Het bekendste Belgische automerk, het sportwagenmerk Gillet, is in Gembloers gevestigd. Het bedrijf importeert ook het Nederlandse sportwagenmerk Donkervoort.

Geboren in Gembloers bewerken

Externe link bewerken

Zie de categorie Gembloers van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.