Nederlands amateurvoetbal

Het Nederlandse amateurvoetbal is op verschillende manieren ingedeeld.

Mannen

Allereerst zijn er twee afdelingen, een zaterdag- en een zondagafdeling. De meeste clubs spelen met een standaardelftal op een van beide dagen, maar er zijn ook clubs die zowel een eerste zaterdag- als een zondagelftal hebben. Protestants-christelijke verenigingen spelen uit overtuiging alleen op zaterdag terwijl de meeste clubs met een katholieke- of arbeidersklasse-achtergrond traditioneel op zondag spelen.

Daarnaast zijn de clubs ingedeeld in zes KNVB districten; Noord, Oost, West I, West II, Zuid I en Zuid II. Afhankelijk van het niveau speelt een team een competitie op landelijk niveau of op districtsniveau. Teams kunnen naar een hoger niveau promoveren of naar een lager niveau degraderen. Daarnaast organiseert elk district een eigen districtsbekercompetitie waarvan de zes winnaars om de KNVB beker voor amateurs speelden.

Bij de mannen wordt onderscheid gemaakt in de eerste elftallen van een club (het zogenaamde standaardelftal) en de overige elftallen (de zogenaamde reserve-elftallen). De standaardelftallen spelen in de standaardcompetitie, de reserve-elftallen in de reservecompetitie. Op eigen verzoek kunnen eerste elftallen ook uitkomen in de reservecompetitie, bijvoorbeeld als het niveau in de standaardklasse te hoog is of als de club minder prestatiegericht is.

Indeling standaardelftallen

Bij de standaardelftallen zijn er acht niveaus waarvan drie op landelijk niveau. De hoogste amateurklasse is de in het seizoen 2016/17 ingevoerde Tweede divisie. Daaronder is de Derde divisie, per 2016/17 de gewijzigde naam van de in 2010/11 ingestelde Topklasse, de op een na hoogste klasse. Het derde landelijke niveau is de Hoofdklasse. Op districtsniveau zijn er de eerste klasse tot en met de vijfde klasse.

Tot en met 2014/15 werd er nog in de zesde klasse gespeeld, in 2006/07 werd er nog in de zevende klasse gespeeld en tot 2000/01 ook nog in de achtste klasse.

De Tweede divisie omvat een competitie met zowel zaterdag- als zondagclubs. Zowel de zaterdag- als zondagafdeling telt een competitie in Derde divisie en de Hoofdklasse telt per 2016/17 in beide afdelingen twee competities (voorheen waren dit er drie). Elk district kent een zaterdagafdeling en een zondagafdeling, behalve Zuid II, deze kent enkel de zondagafdeling. Elk district heeft een competitie in de Eerste klasse, twee competities in de Tweede klasse en vier in de Derde klasse, behalve West II dat in het zondagvoetbal twee competities telt (sinds 2019/20). Het aantal competities in de Vierde- en Vijfde klasse verschilt per district en per afdeling. Enkel Noord kent een vijfde klasse in het zaterdag- en zondagvoetbal. Oost, West I, Zuid I en Zuid II hebben een vijfde klasse in het zondagvoetbal.

In de Tweede- en Derde Divisie spelen achttien teams per competitie (2021/22) en in de Hoofdklasse komen zestien clubs per competitie uit. Alle overige competities tot en met de Derde klasse tellen veertien teams per competitie. Voor de lagere klassen bepalen de districten zelf het aantal clubs per competitie. Vanaf 2015/16 is dit in alle districten in principe ook veertien teams per competitie. Wegens omstandigheden kan het aantal teams per competitie afwijken van deze norm.

Met de invoering van de Tweede divisie is promotie naar de Eerste divisie verplicht gesteld. Deze verplichting is echter opgeschort.

Opzet voetbalsysteem standaardelftallen

Bij de mannen is de veldvoetbalcompetitie voor de standaardelftallen bij de amateurs in het seizoen 2021/22 als volgt opgezet (op basis van de in juli 2021 gepubliceerde indelingen op de KNVB website voetbal.nl).

voetbalsysteem (standaardelftallen amateurs, mannen)
	Amateur niveau	Klasse	# Competities		# Teams per comp.	# Teams
			zaterdag	zondag		zaterdag	zondag
Landelijke klassen	1	Tweede divisie	1		18	18
	2	Derde divisie	1	1	18	18	18
	3	Vierde divisie	2	2	16	32	32
Districts klassen	4	1e klasse	5	6	14	70	83 *
	5	2e klasse	10	12	14	138 *	161 *
	6	3e klasse	20	22	14	280	300 *
	7	4e klasse	38	32	6-15 *	514	427
	8	5e klasse	4	19	12-14 *	48	240
Totaal			80	94		1100	1259
			175			2377

Per district zijn er in elke klasse een of meerdere parallelle competities. Een overzicht inclusief nummering staat hieronder, geldig voor het seizoen 2021/22.

Zaterdag West I West II Zuid I Oost Noord Totaal Eerste klasse 1A 1B 1C 1D 1E 5 Tweede klasse 2A-2B 2C-2D 2E-2F 2G-2H 2I-2J 10 Derde klasse 3A-3D 3A-3D 3A-3D 3A-3D 3A-3D 20 Vierde klasse 4A-4I 4A-4I 4A-4F 4A-4G 4A-4G 38 Vijfde klasse 5A-5D 4 Totaal 16 16 13 14 18 77 In Zuid II wordt geen zaterdagvoetbal gespeeld.

Zondag West I West II Zuid I Zuid II Oost Noord Totaal Eerste klasse 1A 1B 1C 1D 1E 1F 6 Tweede klasse 2A-2B 2C-2D 2E-2F 2G-2H 2I-2J 2K-2L 12 Derde klasse 3A-3D 3A-3B 3A-3D 3A-3D 3A-3D 3A-3D 22 Vierde klasse 4A-4E 4A 4A-4G 4A-4H 4A-4G 4A-4D 32 Vijfde klasse 5A-5B 5A-5C 5A-5E 5A-5E 5A-5D 19 Totaal 14 6 17 20 19 15 91

Landskampioenen amateurs

Algemeen amateurkampioen

Sinds 1969 speelden de zaterdag- en zondagkampioen om het "Algemeen amateurkampioenschap van Nederland". In 2016 werd de laatste wedstrijd gespeeld. Vanaf het seizoen 2016/17 kent de KNVB-voetbalpyramide een open structuur met promotie/degradatie regeling tussen het amateur- en betaaldvoetbal waarbij de titel "algemeen amateurkampioen" niet meer wordt gebezigd. De winnaar van de toen heropgerichte Tweede divisie valt sindsdien te zien als hoogst geëindigde ploeg in een Nederlandse amateurcompetitie, maar er is geen sprake meer van een algeheel landskampioen bij de amateurs. Met het wegvallen van de algehele landstitel blijven het aantal sterren dat de amateurclubs hebben gehaald op het niveau staan van 2015/16.

* VV Geldrop werd landskampioen na een landscompetitie tussen de zes afdelingskampioen, deze vond plaats nadat de Zaterdag- en Zondagclubs om hun kampioenschap hadden gestreden. Hier werden IJsselmeervogels en Elinkwijk kampioen.

Zaterdagamateurs

* 1942: De afdelingskampioenen speelden nog niet om het landskampioenschap.

Zondagamateurs

Kampioenen na invoering betaaldvoetbal.

Zie ook

Lijst van Nederlandse amateurvoetbalclubs

Nederlands amateurvoetbal landelijke klassen – seizoen 2022/23

Amateurvoetbal zaterdag Noord – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Amateurvoetbal zondag Noord – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Amateurvoetbal zaterdag Oost – seizoen 2021/22

---

---

---

Amateurvoetbal zondag Oost – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Amateurvoetbal zaterdag West 1 derde klasse B – seizoen 2021/22

---

---

---

Amateurvoetbal zondag West I – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Amateurvoetbal zaterdag West II – seizoen 2021/22

---

---

---

Amateurvoetbal zondag West II – seizoen 2021/22

---

---

---

Amateurvoetbal zaterdag Zuid I – seizoen 2021/22

---

---

---

Amateurvoetbal zondag Zuid I – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Amateurvoetbal Zuid II – seizoen 2021/22

---

---

---

---

Bronnen, noten en/of referenties

www.voetbalarchieven.nl met historie algemeen-, zaterdag- en zondagamateurkampioenschap

www.hollandsevelden.nl

www.voetbalnoord.nl

www.voetbalopzaterdag.nl

---