Tweede Kamerverkiezingen 1989

De Tweede Kamerverkiezingen 1989 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 6 september 1989.

Tweede Kamerverkiezingen 1989
Datum 6 september 1989
Land Vlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels 150
Opkomst 80,27%
Resultaat
Grootste partij CDA
Nieuwe minister-president Ruud Lubbers
Begin regeerperiode Lubbers III
Tweede Kamerverkiezingen 1989
Opvolging verkiezingen
1986     1994
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De verkiezingen werden gehouden na de ontbinding van de Tweede Kamer als gevolg van de val van het kabinet-Lubbers II.

Deelnemende partijen bewerken

Aan deze verkiezingen namen de volgende partijen deel:

Lijst[1] Partij[2] Lijsttrekker Kieskringen
/19
1 CDA Ruud Lubbers 19
2 Partij van de Arbeid Wim Kok 19
3 V.V.D. Joris Voorhoeve 19
4 D66 Hans van Mierlo 19
5[3] Staatkundig Gereformeerde Partij Bas van der Vlies 19
6 Groen Links Ria Beckers 19
7[3] Gereformeerd Politiek Verbond Gert Schutte 19
8[3] RPF Meindert Leerling 19
9 V C N: partij van communisten in Nederland Rinze Visser 19
10 Socialistiese Partij Jan Marijnissen 19
11 Humanistische Partij Marianne Siegelschmidt 2[4]
11 Milieu Defensie Partij 2000+ John Gouweloos 1[5]
12 Partij Democratisch Socialisten Robbie Wormer 4[6]
13 Realisten Nederland Janny Jensema-Vos 19
14 Anti Werkloosheid Partij Albert Wissink 19
15 Bejaarden Centraal H.W. Pullens 12[7]
16 Vrouwenpartij Nel Roggeband-Baaij 19
17 Socialistische Minderheden Partij Chandrikapersad Mahabier 6[8]
18 Lijst Janmaat / Centrumdemocraten Hans Janmaat 19
19 De Groenen Roel van Duijn 19
20 Politieke Partij voor Ouderen K. Blokker 6[9]
21 Vooruitstrevende Minderheden Partij Ferd Kartaram 19
22 Socialistiese Arbeiderspartij Harrie Lindelauff 19
23 Grote Alliance Partij J.A. Geiger 1[10]
23 Staatkundige Federatie Wim Kock 1[5]

Uitslag bewerken

Opkomst en kiesdeler bewerken

1986 1989
# stemmen % # stemmen %
Kiesgerechtigden [11] 10.727.701 [12] 11.112.189
Niet opgekomen 1.528.080 14,24[13] 2.192.402 19,73[13]
Opkomst 9.199.621 85,76[13] 8.919.787 80,27[13]
Blanco/ongeldige stemmen 27.462 0,30[14] 26.485 0,30[14]
Geldige stemmen 9.172.159 99,70[14] 8.893.302 99,70[14]
Kiesdeler 61.147 0,67[15] 59.288 0,67[15]

Verkiezingsuitslag naar partij bewerken

Bij deze verkiezingen handhaafde het CDA zijn positie als grootste partij. Evenals in 1986 werden 54 zetels gehaald. De PvdA verloor drie zetels en kwam op 49. Winst was er voor D66 (van negen naar twaalf zetels) en voor het GPV (van één naar twee zetels).

De nieuwe combinatie Groen Links behaalde zes zetels, een winst van drie ten opzichte van het aantal zetels dat de vier samenstellende partijen de laatste keer behaald hadden. Flink verlies was er voor regeringspartij VVD (van 27 naar 22). De CD verwierf een zetel in de Kamer.

Partij[2] 1986 1989 verschil Zetelverdeling (grafisch)
# stemmen %[15] zetels # stemmen %[15] zetels % zetels
CDA 3.172.918 34,59 54 3.140.502 35,31 54 +0,72 0
1986
         


1989
         


Partij van de Arbeid 3.051.678 33,27 52 2.835.251 31,88 49  -1,39 -3 
V.V.D. 1.596.991 17,41 27 1.295.402 14,57 22  -2,85 -5 
D66    562.466   6,13  9    701.934   7,89 12 +1,76 +3  
P.P.R.[16]    115.203   1,26  2
P.S.P.[16]    110.182   1,20  1
Communistische Partij van Nederland[16]      57.847   0,63  0
Evangelische Volkspartij[16]      21.998   0,24  0
Groen Links[16] - - -    362.304   4,07  6
subtotaal    305.230   3,33  3    362.304   4,07  6 +0,74 +3  
Staatkundig Gereformeerde Partij    159.740   1,74  3    166.082   1,87  3 +0,13 0
Gereformeerd Politiek Verbond      88.381   0,96  1    109.637   1,23  2 +0,27 +1  
RPF      83.582   0,91  1      85.231   0,96  1 +0,05 0
Lijst Janmaat / Centrumdemocraten      12.277   0,13  0      81.427   0,92  1 +0,79 +1  
Socialistiese Partij      32.144   0,35  0      38.870   0,44  0 +0,09 0
De Groenen[17]      18.641   0,20  0      31.312   0,35  0 +0,15 0
Vrouwenpartij - - -      12.129   0,14  0 +0,14 0
Bejaarden Centraal - - -        7.884   0,09  0 +0,09 0
V C N: partij van communisten in Nederland        4.618   0,05  0        7.380   0,08  0 +0,03 0
Realisten Nederland - - -        6.047   0,07  0 +0,07 0
Socialistiese Arbeiderspartij        3.634   0,04  0        4.297   0,05  0 +0,01 0
Anti Werkloosheid Partij - - -        2.171   0,02  0 +0,02 0
Politieke Partij voor Ouderen - - -        2.160   0,02  0 +0,02 0
Vooruitstrevende Minderheden Partij - - -        1.942   0,02  0 +0,02 0
Partij Democratisch Socialisten - - -           452   0,01  0 +0,01 0
Humanistische Partij          463   0,01  0           329   0,00  0  -0,01 0
Socialistische Minderheden Partij - - -           326   0,00  0 +0,00 0
Milieu Defensie Partij 2000+ - - -           148   0,00  0 +0,00 0
Grote Alliance Partij - - -            54   0,00  0 +0,00 0
Staatkundige Federatie - - -            31   0,00  0 +0,00 0
overige partijen in 1986      79.396   0,87  0 - - -  -0,87 0
Totaal 9.172.159 100 150 8.893.302 100 150 0 0

Gekozen leden bewerken

  Zie Samenstelling Tweede Kamer 1989-1994 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kabinetsformatie bewerken

  Zie Kabinetsformatie Nederland 1989 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Winnaar D66 bleef buiten het kabinet, omdat het CDA alleen met de PvdA wilde regeren. In november werd door die partijen het kabinet-Lubbers III gevormd.