Tweede Kamerverkiezingen 1977
De Tweede Kamerverkiezingen 1977 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 25 mei 1977.
| Tweede Kamerverkiezingen 1977 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Datum | 25 mei 1977 | ||||||
| Land |  Nederland
| ||||||
| Te verdelen zetels | 150 | ||||||
| Opkomst | 88,00% | ||||||
| Resultaat | |||||||
| Grootste partij | PvdA | ||||||
| Nieuwe minister-president | Dries van Agt | ||||||
| |||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
De verkiezingen werden gehouden als gevolg van de afloop van de zittingstermijn van de Tweede Kamer die gekozen was bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1972. Weliswaar had het kabinet-Den Uyl op 28 maart 1977 zijn ontslag ingediend na het aftreden van de bewindslieden van KVP en ARP op 22 maart 1977, maar dit had geen effect meer op de datum van de al in voorbereiding zijnde verkiezingen.
Uitslag bewerken
Opkomst en kiesdeler bewerken
| 1972 | 1977 | |||
|---|---|---|---|---|
| # stemmen | % | # stemmen | % | |
| Kiesgerechtigden | [1]8.916.947 | [2]9.506.318 | ||
| Niet opgekomen | 1.471.660 | 16,50[3] | 1.140.489 | 12,00[3] |
| Opkomst | 7.445.287 | 83,50[3] | 8.365.829 | 88,00[3] |
| Blanco/ongeldige stemmen | 51.242 | 0,69[4] | 48.217 | 0,58[4] |
| Geldige stemmen | 7.394.045 | 99,31[4] | 8.317.612 | 99,42[4] |
| Kiesdeler | 49.293 | - | 55.450 | - |
Verkiezingsuitslag naar partij bewerken
De grote winnaar van deze verkiezingen was de PvdA, die tien zetels won, met de leuze "Kies de minister-president". Ook de VVD (van 22 naar 28 zetels) en D'66 (van zes naar acht) deden het goed. Het CDA, dat voor het eerst deelnam, behaalde één zetel winst ten opzichte van het gezamenlijke resultaat van ARP, CHU en KVP in 1972.
De winst van de PvdA ging ten koste van CPN, PPR en PSP, die respectievelijk vijf, vier en één zetel verloren. Ter rechterzijde verloren DS'70 (van zes naar één zetel) en Boerenpartij (van drie naar één). Het GPV verloor eveneens een zetel en de RKPN verdween uit de Kamer. De PPR kreeg haar derde zetel dankzij een lijstverbinding met de PvdA.
Alleen de SGP bleef, met drie zetels, gelijk in zeteltal.
| Partij | 1972 | 1977 | verschil | Zetelverdeling (grafisch) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # stemmen | %[5] | zetels | # stemmen | %[5] | zetels | % | zetels | |||
| PvdA | 2.021.454 | 27,34 | 43 | 2.813.793 | 33,83 | 53 | +6,49 | +10 |
| |
| KVP[6] | 1.305.401 | 17,65 | 27 | |||||||
| ARP[6] | 653.609 | 8,84 | 14 | |||||||
| CHU[6] | 354.463 | 4,79 | 7 | |||||||
| CDA[6] | - | - | - | 2.652.278 | 31,89 | 49 | ||||
| subtotaal | 2.313.473 | 31,28 | 48 | 2.652.278 | 31,89 | 49 | +0,61 | +1 | ||
| VVD | 1.068.375 | 14,45 | 22 | 1.492.689 | 17,95 | 28 | +3,50 | +6 | ||
| D'66 | 307.048 | 4,15 | 6 | 452.423 | 5,44 | 8 | +1,29 | +2 | ||
| SGP | 163.114 | 2,21 | 3 | 177.010 | 2,13 | 3 | -0,08 | 0 | ||
| CPN | 330.398 | 4,47 | 7 | 143.481 | 1,73 | 2 | -2,74 | -5 | ||
| PPR | 354.829 | 4,80 | 7 | 140.910 | 1,69 | 3 | -3,11 | -4 | ||
| GPV | 131.236 | 1,77 | 2 | 79.421 | 0,95 | 1 | -0,82 | -1 | ||
| PSP | 111.262 | 1,50 | 2 | 77.972 | 0,94 | 1 | -0,56 | -1 | ||
| BP | 143.239 | 1,94 | 3 | 69.914 | 0,84 | 1 | -1,10 | -2 | ||
| DS'70 | 304.714 | 4,12 | 6 | 59.487 | 0,72 | 1 | -3,40 | -5 | ||
| RPF | - | - | - | 53.220 | 0,64 | 0 | +0,64 | 0 | ||
| NVU | - | - | - | 33.434 | 0,40 | 0 | +0,40 | 0 | ||
| RKPN | 67.658 | 0,92 | 1 | 33.227 | 0,40 | 0 | -0,52 | -1 | ||
| SP | - | - | - | 24.420 | 0,29 | 0 | +0,29 | 0 | ||
| FBN[7] | - | - | - | 4.379 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | ||
| VAW[8] | - | - | - | 4.110 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | ||
| KEN | - | - | - | 2.649 | 0,03 | 0 | +0,03 | 0 | ||
| DAC[9] | - | - | - | 2.150 | 0,03 | 0 | +0,03 | 0 | ||
| PB[10] | - | - | - | 201 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
| ECU[11] | - | - | - | 197 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
| Lijst-JUSIA | - | - | - | 91 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
| NMP | 32.970 | 0,45 | 0 | 89 | 0,00 | 0 | -0,45 | 0 | ||
| Lijst-Griek | - | - | - | 67 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 | ||
| overige partijen in 1972 | 44.275 | 0,60 | 0 | - | - | - | -0,60 | 0 | ||
| Totaal | 7.394.045 | 100 | 150 | 8.317.612 | 100 | 150 | 0 | 0 | ||
Gekozen leden bewerken
Zie Samenstelling Tweede Kamer 1977-1981 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Kabinetsformatie bewerken
Zie Kabinetsformatie Nederland 1977 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Na een zeer langdurige formatie, waarbij eerst werd gepoogd een tweede kabinet-Den Uyl te vormen, werd in december door CDA en VVD het kabinet-Van Agt I geformeerd.
Trivia bewerken
- In de aanloop naar deze verkiezingen verscheen een politiek stripverhaal door Peter van Straaten, Bij ons in het dorp : een vrolijke geschiedenis voor jong en oud, uitgegeven ter gelegenheid van de verkiezingen van 1977, Amsterdam : Van Gennep, ISBN 90-6012-344-1. Het was een allegorie op de toenmalige politieke verhoudingen, met Joop den Uyl als verstrooide burgemeester, Dries van Agt als pastoor en tevens veldwachter en Hans Wiegel als vervelend buurjongetje die graag een steentje tegen de ruit van de burgemeester schoot.
- De verkiezingsleus van de VVD was "Samen aan het werk". Het programma van het CDA had als titel "Niet bij brood alleen", een toespeling op een van de evangeliën, met als ondertitel "Samen verantwoordelijk".
Bronnen
Noten
|