Station Gent-Sint-Pieters
Het Station Gent-Sint-Pieters is het belangrijkste spoorwegstation van de stad Gent en het op twee na drukste station van België, na de Brusselse stations Noord en Centraal. Op werkdagen maken ongeveer 56.000 reizigers gebruik van het station.[2] Het werd in 1912 gebouwd ten zuiden van het oude stadscentrum ter voorbereiding van de wereldtentoonstelling van 1913. Het station heeft twaalf sporen en zes perrons, die tegen ten vroegste 2027 integraal vernieuwd zullen zijn in het kader van het Project Gent-Sint-Pieters.[3] Er zijn ook vijf tramperrons gelegen aan het station, bediend door de drie lijnen van de Gentse tram.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Opening | 1912 | |||
| Sluiting | 1992 (goederen) | |||
| Telegrafische code | FGSP | |||
| Lijn(en) | 50 - 50A - 50E - 55 - 75 | |||
| Reizigerstellingen[1] • Weekdag • Zaterdag • Zondag |
(2022) 48.138 25.618 22.423 | |||
| Beheerder | NMBS | |||
| Architectuur | ||||
| Architect(en) | Louis Cloquet | |||
| Stijlperiode | Eclecticisme | |||
| Aantal sporen | 12 | |||
| Aantal perrons | 6 (eilandperrons) | |||
| Ligging | ||||
| Coördinaten | 51° 2′ NB, 3° 43′ OL | |||
| Externe link | Stationsinformatie NMBS | |||
  | ||||
| ||||
| Station Gent-Sint-Pieters | ||||
|---|---|---|---|---|
| Perrons | 5 (4 in gebruik) | |||
| ||||
| T1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
g.svg){kind=small}
| T3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| T4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
f.svg){kind=small}
Geschiedenis
bewerkenReeds op het eind van de jaren 1830 werd het gebied ten zuiden van Gent in oost-westrichting doorsneden door de spoorlijn Brussel-Oostende. Het eerste station in de stad werd het Station Gent-Zuid, een kopstation in het stadscentrum. Op de lijn Brussel-Oostende werd op 3 september 1881 een kleine halte ingericht ten zuiden van de stad, het zogenaamde "Klein Sint-Pietersstation", een doorgangsstation enkele honderden meter oostwaarts van het latere Sint-Pietersstation, ter hoogte van het huidige Parkplein.[4]
Begin 20ste eeuw werden plannen opgemaakt om dit gebied van de wijk Sint-Pieters-Aaigem ten zuiden van de historische stadskern te verstedelijken en ook een nieuw station werd hier gepland. Deze urbanisatie werden wat vooruitgeschoven met het oog op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913, wat ook de ontwikkeling van het nieuwe station stimuleerde. De opdracht tot ontwerpen van het station werd toegekend aan ingenieur Louis Cloquet rond 1908. Hij gaf het station een monumentaal voorkomen. Het station werd in lengterichting gebouwd langs de sporen van 1910 tot 1912. De voorgevel werd in noordelijke richting naar het nieuwe stationsplein, het Koningin Maria Hendrikaplein, georiënteerd dat in 1912-1913 werd aangelegd. De sporen kwamen nu op een verhoogde berm om de waterwegen te overbruggen en overwegen te vermijden.
Project Gent-Sint-Pieters
bewerken
Zie Project Gent-Sint-Pieters voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In het najaar van 2006 werd van start gegaan met het Project Gent-Sint-Pieters dat het station en zijn hele omgeving grondig zal veranderen en vernieuwen. Na de voorbereidende werken, die zich voornamelijk situeerden in de straten rondom het stationscomplex, konden in november 2010 de eigenlijke stationswerken aanvatten. Tegen ten vroegste 2027 zullen alle sporen en perrons integraal vernieuwd zijn en is er een grote, open ruimte onder het sporencomplex. In het kader hiervan zullen ook de nabijgelegen tramperrons gecentraliseerd worden onder het station.[5]
De toren
bewerkenStation Gent-Sint-Pieters heeft een karakteristieke uurwerktoren die asymmetrisch ten opzichte van de hoofdingang is geplaatst. Net zoals de toren van het oud postgebouw aan de Korenmarkt, dat door dezelfde architect (Louis Cloquet) werd ontworpen.
Men had in 1975 ontdekt dat de toren scheef stond. In 1999 werd bij de renovatie van het stationsgebouw opgemerkt dat de toren nog schever stond. Pas in 2005 werd het duidelijk hoe dramatisch de staat van de toren was: hij helde dertig centimeter over onder andere omdat de metalen steun binnenin kromgetrokken en volledig verroest was. Dit maakte dat de toren niet meer water- en vochtbestendig was. Ook de oude baksteen was niet meer vocht- en vorstbestendig, daarom werd besloten om de toren steen voor steen af te breken en weer op te bouwen in gewapend beton met een buitenzijde van bakstenen gemetseld die zo veel mogelijk lijken op de oorspronkelijke stenen. De toren werd tijdens de zomer van 2006 opnieuw opgebouwd.
De hal
bewerken
De hal van het station is versierd met muur- en plafondschilderingen. De muurschilderingen tonen taferelen die verschillende Belgische steden moeten voorstellen; bezoekers aan de Wereldtentoonstelling van 1913 konden zo ook met de rest van België kennismaken. Het betreft onder meer Oostende, Antwerpen, Brussel, Brugge, Kortrijk, Oudenaarde, Ieper en Mechelen.
Treindienst
bewerken
Vanuit Gent-Sint-Pieters lopen de spoorlijnen 50 naar Brussel-Noord, 50A naar Brussel-Zuid en Brugge en Oostende, en 75 naar Rijsel. Tevens vertrekken de treinen over de lijnen 58 naar Eeklo en 59 naar Antwerpen van dit station.
Thalys
bewerkenSinds 31 maart 2015 is de Thalys afgeschaft tussen Oostende en Brussel. Er werden veel te weinig passagiers vervoerd, waardoor de verliezen groot waren. Oostende kreeg in 1997 de Thalysverbinding omdat er in Wallonië ook één werd ingevoerd. Dit kwam door de wafelijzerpolitiek in België.[6]
Nationaal
bewerkenHet tweede belangrijkste station van de stad is Gent-Dampoort, gelegen in de Dampoortwijk. Dit station langs de spoorlijnen 58 en 59 wordt bediend door de IC Poperinge / Rijsel - Kortrijk - Gent - Antwerpen en Antwerpen - Gent - Brugge - Oostende. Ook de S-trein naar Eeklo stopt er, evenals die naar Antwerpen-Centraal.
Galerij
bewerken-
Perrons 11 en 12 -
Werken in het station -
Plaatsnaambord -
Zicht op perron 1 -
Doorgang onder de sporen -
Reizigerstellingen
bewerkenDe grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[7]
| Tabel: aantal instappende reizigers station Gent Sint-Pieters | ||||
|---|---|---|---|---|
| Weekdag | Zaterdag | Zondag | ||
| 1977 | 31 711 | 9 700 | 8 800 | |
| 1978 | 31 435 | 9 677 | 8 600 | |
| 1979 | 29 387 | 9 085 | 8 199 | |
| 1980 | 28 017 | 9 500 | 8 500 | |
| 1981 | 29 173 | 9 887 | 8 893 | |
| 1982 | 31 941 | 9 404 | 9 760 | |
| 1983 | 30 410 | 8 494 | 8 040 | |
| 1984 | 33 020 | 9 132 | 9 241 | |
| 1985 | 31 308 | 9 709 | 12 700 | |
| 1986 | 33 048 | 8 800 | 9 184 | |
| 1987 | 31 496 | 9 087 | 10 968 | |
| 1988 | 32 846 | 10 537 | 11 213 | |
| 1989 | 32 659 | 9 482 | 10 191 | |
| 1990 | 30 826 | 10 319 | 10 704 | |
| 1991 | 33 874 | 10 164 | 10 929 | |
| 1992 | 33 583 | 10 469 | 11 892 | |
| 1993 | 33 592 | 11 552 | 10 448 | |
| 1994 | 37 066 | 10 072 | 9 926 | |
| 1995 | 34 097 | 12 232 | 10 514 | |
| 1996 | 35 724 | 12 008 | 10 276 | |
| 1997 | 35 415 | 12 303 | 13 162 | |
| 1998 | 36 938 | 10 648 | 10 968 | |
| 1999 | 32 207 | 9 545 | 9 378 | |
| 2000 | 35 627 | 12 386 | 11 625 | |
| 2001 | 38 079 | 10 983 | 10 687 | |
| 2002 | 36 708 | 14 183 | 15 545 | |
| 2003 | 41 163 | 15 552 | 20 270 | |
| 2004 | 38 841 | 14 823 | 13 362 | |
| 2005 | 44 500 | 17 717 | 16 487 | |
| 2006 | 44 718 | 16 366 | 18 582 | |
| 2007 | 44 670 | 20 611 | 20 461 | |
| 2008 | - | - | - | |
| 2009 | 44 525 | 15 100 | 15 136 | |
| 2010 | - | - | - | |
| 2011 | - | - | - | |
| 2012 | 53 954 | 20 475 | 18 905 | |
| 2013 | 49 252 | 18 341 | 16 851 | |
| 2014 | 54 169 | 20 985 | 20 491 | |
| 2015 | 55 817 | 21 184 | 22 046 | |
| 2016 | 55 143 | 22 343 | 22 100 | |
| 2017 | 56 314 | 23 361 | 22 158 | |
| 2018 | 56 189 | 22 000 | 18 195 | |
| 2019 | 55 325 | 25 486 | 20 416 | |
| 2020 | 25 717 | 13 211 | 12 766 | |
| 2021 | ||||
| 2022 | 48 138 | 25 618 | 22 423 | |
| 2023 | 48 441 | 25 578 | 23 452 | |
Voor- en natransport
bewerkenBus- en tram
bewerkenVoor de buurtspoorwegen was dit station het eindpunt voor alle tramlijnen, behalve de tram 'M' naar Merelbeke. Thans vertrekt een groot aantal streekbussen vanaf dit station. Tevens is het station een belangrijk knooppunt voor het stadsvervoer met vele tram- en buslijnen.
Fietsenstallingen
bewerkenIn en nabij het station bevinden zich fietsenstallingen die anno 2024 plaats bieden aan 14.000 fietsen,[8] en daarmee samen de grootste fietsenstalling van België vormen.
Het project Gent-Sint-Pieters voorziet tegen 2027 samen 17.000 fietsplaatsen in en onder het station, wat bij het bekendmaken van de plannen in 2020 de "grootste overdekte fietsenstalling van Europa" werd genoemd.[9][10]
- ↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
- ↑ Vanclooster, Lucas, Brussel-Noord blijft drukste Belgische spoorwegstation. VRTNWS (11 april 2019). Geraadpleegd op 01 februari 2023.
- ↑ Staes, Bert, Dit zijn de nieuwe plannen voor Sint-Pietersstation in Gent. De Standaard (24 januari 2020). Geraadpleegd op 24 januari 2020.
- ↑ http://spoorweggeschiedenis.quartam.on-rev.com/sthpa.lc?type=dat&id=683
- ↑ Üret, Merve, Bouw nieuw tramstation aan Gent-Sint-Pieters start na de zomer. VRTNWS (22 maart 2021). Geraadpleegd op 01 februari 2023.
- ↑ Bruggeman, Floor, Laatste "spookthalys" uitgereden in Oostende. VRTNWS (31 maart 2015). Geraadpleegd op 1 februari 2023.
- ↑ De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
- ↑ NMBS opent nieuwe fietsparking aan station Gent-Sint-Pieters, nu 14.000 plaatsen. vrtnws.be (4 maart 2024). Geraadpleegd op 31 augustus 2024.
- ↑ Zo zal Gent-Sint-Pieters er uiteindelijk uitzien: grootste fietsenstalling van Europa en dak vol zonnepanelen. vrtnws.be (24 januari 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2024.
- ↑ Deze bewering gaat er echter aan voorbij dat er bij station Utrecht Centraal meer fietsenstallingen zijn dan alleen de Fietsenstalling Stationsplein van 12.500 plaatsen: in 2019 waren er volgens ProRail/NS 22500 fietsparkeerplaatsen rondom station Utrecht Centraal [1].
