Station Sint-Niklaas
Station Sint-Niklaas is een spoorwegstation in de stad Sint-Niklaas. Het is het knooppunt van twee spoorlijnen, spoorlijn 54 naar Mechelen, en spoorlijn 59 naar Antwerpen en Gent. Vroeger was het station tevens het eindpunt van spoorlijn 56 naar Grembergen. Deze lijn is opgebroken.
Opening | 3 november 1844 | |||
---|---|---|---|---|
Sluiting | 1 februari 1970 (voor goederen) | |||
Telegrafische code | FSN | |||
Lijn(en) | 54 - 56 - 59 | |||
Reizigerstellingen[1] • Weekdag • Zaterdag • Zondag |
(2022) 7.065 4.655 3.756 | |||
Beheerder | NMBS | |||
Architectuur | ||||
Type | Doorgangsstation | |||
Constructie | Talud | |||
Aantal sporen | 6 | |||
Aantal perronsporen | 6 | |||
Aantal perrons | 3 | |||
Roltrappen | 3 | |||
Liften | 3 | |||
S-Net | ||||
Lijn Richting | Volgend station | |||
S 34 Dendermonde | Belsele | |||
S 34 Antwerpen-Centraal | Nieuwkerken-Waas | |||
S 53 Antwerpen-Centraal | Nieuwkerken-Waas | |||
S 53 Gent-Sint-Pieters | Belsele | |||
Ligging | ||||
Gewest | Vlaanderen | |||
Provincie | Oost-Vlaanderen | |||
Gemeente | Sint-Niklaas | |||
Coördinaten | 51° 10′ NB, 4° 9′ OL | |||
Externe link | Stationsinformatie NMBS | |||
|
Met bijna 8.000 reizigers op een weekdag, staat het station in 2023 op de 18e plaats van drukste spoorwegstations van België.
Geschiedenis
bewerkenBegin en eerste station
bewerkenOp 6 november 1844 werd de eerste verbinding aangelegd tussen station Vlaams Hoofd op de linkeroever van de Schelde en station Sint-Niklaas in enkelspoor. Drie jaar later werd de lijn verlengd in de andere richting naar het station Gent-Waas. Deze spoorlijn, lijn 59, had tot 1897 in plaats van normaalspoor een spoorbreedte van 1151 mm. In 1870 werd spoorlijn 54 geopend en verbond toen Mechelen met Terneuzen via de stad. Het oorspronkelijke stationsgebouw werd in de 19de eeuw gebouwd, met ervoor het Stationsplein. Het gebouw bevond zich toen aan de westelijke kant van het plein. Door de komst van de spoorlijnen en het station werd een nieuwe wijk gebouwd, de stationswijk. De Stationsstraat is de belangrijkste straat van die wijk en verbond het stationsgebouw rechtstreeks met de Grote Markt.
Op 1 januari 1907 kreeg het station een verbinding met spoorlijn 56. Hiervoor was Sint-Niklaas-West de eindhalte van deze lijn. Op 2 juni 1957 werd het reizigersverkeer op deze lijn stopgezet. Zeven jaar later sloot de lijn volledig door het wegvallen van goederenverkeer naar Waasmunster.
Tweede station
bewerkenIn 1972 werd het oude station afgebroken, er werd een nieuw stationsgebouw opgetrokken naar plannen van architecten Ludwig Van Wilder en Omer De Grootte. Het nieuwe station werd oostelijker geplaatst en de sporen werden verhoogd om de vele spoorwegovergangen op te heffen. Dit betekende dat er in het centrum van de stad een treinviaduct moest worden aangelegd. Deze werken werden ongeveer tegelijk uitgevoerd met de elektrificatie en de verdubbeling van spoorlijn 59, die eind jaren 70 volledig afgerond was. In 1970 werd ook de Kennedytunnel geopend waardoor Antwerpen voor het eerst bereikt werd zonder overstap op een veerboot. Voor de eerste rechtstreekse trein tussen Antwerpen en Gent was het wachten tot het viaduct klaar was in 1973. Tot dat moment hadden de treinen vanuit Gent hun eindhalte in Sint-Niklaas-West.[2]
In 1975 werd het tracé naar Hulst voor goederenverkeer buiten gebruik gesteld, nadat het al twintig jaar niet meer gebruikt werd voor reizigersverkeer. Tien jaar later werd het resterende deel van de spoorlijn geëlektrificeerd.
In de hal werd een gekleurd venster geplaatst van kunstenaar Harold Van de Perre, uitgevoerd door glazenier Albert Mestdagh.
Renovaties
bewerkenHet station werd van 2001 tot 2004 ingrijpend gerenoveerd, met behoud van oudere stijlelementen uit de jaren 70. Het gebouw kreeg een volledige nieuwe, glazen gevel ter hoogte van de lokettenzaal en ook het interieur werd vernieuwd.[3]
In het kader van vernieuwingsoperatie "Anno 2012" werden de perrons van het station in 2014 gemoderniseerd en verhoogd tot de Europese norm van 760 mm. Vroeger waren de overkappingen in dezelfde stijl als de overkappingen van Lokeren en Gent-Dampoort, na de renovatie lijken ze eerder op die van Brugge. Ook werd er een nieuwe reizigerstunnel gebouwd die de nieuwe liften van de perrons bedient.
Faciliteiten
bewerkenHet station heeft 6 sporen, namelijk A, 1, 2, 3, 4 en 5. Spoor A is een kopspoor en wordt voornamelijk gebruikt voor de treindienst naar Mechelen en Leuven. Alle sporen zijn toegankelijk voor rolstoelen met een lift. Deze bevinden zich in de westelijke gang, die enkel uitgeeft aan de zijde van het lokettenhal en ook trappen heeft. De oostelijke gang heeft trappen en roltrappen en geeft uit aan beide zijden van het station.
In het station is een buffet aanwezig. Er zijn gratis fietsenstallingen aan de voor- en achterzijde. Deze zijn in 2017 vernieuwd en uitgebreid. De stalling aan de achterzijde kreeg het jaar erna een overkapping.[4][5]
Navervoer is mogelijk via bus en taxi. Deze bevinden zich voornamelijk op het Stationsplein. Aan de achterkant van het station zijn eveneens bushaltes. Ook is er een parkeergarage die verbonden is met spoor A en het stationsplein door een voetgangersbrug.
Treindienst
bewerkenSerie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
---|---|---|---|
IC 02 | Intercity (NMBS) | Oostende – Gent-Sint-Pieters – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal | |
IC 04 | Intercity (NMBS) | Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Kortrijk – Poperinge | |
IC 26 | Intercity (NMBS) | Kortrijk – Doornik – Brussel-Zuid – Sint-Niklaas | Rijdt alleen op werkdagen, laatste rit stopt bijkomend in elk station tussen Jette en Dendermonde. |
IC 28 | Intercity (NMBS) | Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Lichtervelde – De Panne | Rijdt alleen op werkdagen. |
L 2750 | L-trein (NMBS) | Leuven – Mechelen – Sint-Niklaas | Rijdt in het weekend enkel tussen Mechelen en Sint-Niklaas. |
S 34 | S-trein Antwerpen (NMBS) | [ Dendermonde – ] Lokeren – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal | Rijdt 1×/u tussen Antwerpen - Sint-Niklaas. Rijdt in de spits verder naar Dendermonde. Rijdt alleen op werkdagen. |
S 53 | S-trein Gent (NMBS) | Ronse – Oudenaarde – Gent-Sint-Pieters – Gent-Dampoort – Lokeren – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal | In het weekend wordt lijn S53 verlengd tot Antwerpen-Centraal, en vervangt daarmee lijn S34 van het Antwerpse S-netwerk. |
P 7010/8010 | Piekuurtrein (NMBS) | [ Gent-Sint-Pieters – ] / [ Sint-Niklaas – Gent-Dampoort – ] Brussel-Zuid – Schaarbeek | Rijdt alleen op werkdagen. Een trein vanaf Sint-Niklaas. |
P 7090/8090 | Piekuurtrein (NMBS) | [ Sint-Niklaas – ] / [ Dendermonde – ] Mechelen – Leuven | Rijdt alleen op werkdagen. Een trein van Dendermonde naar Gent-Sint-Pieters. |
P 7290/8290 | Piekuurtrein (NMBS) | Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal | Rijdt alleen op werkdagen. |
P 7390/8390 | Piekuurtrein (NMBS) | [ Sint-Niklaas – ] / [ Dendermonde – ] Mechelen – Leuven | Rijdt alleen op werkdagen. |
ICT 6705 | Toeristentrein (NMBS) | Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Blankenberge | Rijdt in juli en augustus. |
Reizigerstellingen
bewerkenDe grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[6]
Tabel: aantal instappende reizigers station Sint-Niklaas | |||
---|---|---|---|
Weekdag | Zaterdag | Zondag | |
1977 | 4 717 | 1 236 | 1 704 |
1978 | 4 692 | 1 366 | 1 313 |
1979 | 4 808 | 1 263 | 1 431 |
1980 | 6 011 | 1 699 | 1 525 |
1981 | 5 785 | 1 598 | 1 977 |
1982 | 5 742 | 1 614 | 1 814 |
1983 | 5 766 | 1 504 | 1 641 |
1984 | 5 490 | 1 371 | 1 418 |
1985 | 6 142 | 2 055 | 2 081 |
1986 | 5 678 | 1 861 | 1 588 |
1987 | 5 722 | 1 921 | 1 954 |
1988 | 6 204 | 2 316 | 2 529 |
1989 | 6 059 | 1 860 | 2 066 |
1990 | 5 909 | 2 383 | 1 947 |
1991 | 6 662 | 2 242 | 2 267 |
1992 | 6 573 | 2 377 | 2 157 |
1993 | 6 281 | 2 212 | 2 059 |
1994 | 7 293 | 2 504 | 3 006 |
1995 | 6 468 | 2 208 | 2 296 |
1996 | 6 926 | 2 272 | 2 408 |
1997 | 6 789 | 2 632 | 2 290 |
1998 | 6 453 | 2 619 | 2 366 |
1999 | 4 750 | 2 388 | 2 170 |
2000 | 5 922 | 2 846 | 2 377 |
2001 | 5 591 | 2 402 | 2 288 |
2002 | 6 334 | 2 816 | 3 140 |
2003 | 6 407 | 2 634 | 2 456 |
2004 | 5 769 | 2 482 | 2 335 |
2005 | 7 224 | 3 046 | 3 106 |
2006 | 6 617 | 2 870 | 2 502 |
2007 | 7 879 | 2 920 | 2 916 |
2008 | - | - | - |
2009 | 6 642 | 2 554 | 2 599 |
2010 | - | - | - |
2011 | - | - | - |
2012 | 7 122 | 3 531 | 3 626 |
2013 | 6 890 | 5 297 | 4 410 |
2014 | 7 259 | 3 641 | 3 704 |
2015 | 7 205 | 1 907 | 1 999 |
2016 | 6 954 | 2 311 | 2 586 |
2017 | 7 255 | 3 095 | 2 325 |
2018 | 8 008 | 3 207 | 2 652 |
2019 | 8 409 | 6 844 | 6 007 |
2020 | 4 907 | 1 974 | 1 849 |
2021 | - | - | - |
2022 | 7 065 | 4 655 | 3 756 |
2023 | 7 995 | 4 057 | 4 226 |
Impact van de coronacrisis
bewerkenDoor de uitbraak van COVID-19 werd er in maart 2020 beslist een lockdown in te voeren. Deze impact is zichtbaar in een sterke daling van het aantal reizigers in 2020.
Galerij
bewerken-
Voorgevel van het stationsgebouw
-
Plaatsnaambord op het perron
-
De perrons na de renovatie van 2012
-
Lokethal, met een gekleurd venster, uitgevoerd door A. Mestagh, Gent.
-
Fietsenstalling
-
Reizigerstunnel
-
Het busstation
-
Het stationsplein
-
De perrons voor de renovatie van 2012
-
Gevel van het station in 1979
-
Toren
- ↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
- ↑ Vijftig jaar geleden reed voor het eerst een trein door de Kennedytunnel: “Wie vanuit het Waasland kwam, stond sneller dan ooit in Antwerpen”, Het Nieuwsblad, 1 februari 2020
- ↑ Station Sint-Niklaas teststation voor NMBS, De Standaard, 23 maart 2004
- ↑ Waaskrant.be, Nieuwe fietsrekken aan station Sint-Niklaas. Waaskrant.be (7 december 2017). Geraadpleegd op 13 mei 2021.
- ↑ hln.be, Fietsenstalling station krijgt overkapping. hln.be (1 oktober 2018). Geraadpleegd op 13 mei 2021.
- ↑ De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
- Lijn 59
- http://users.telenet.be/pk/lijnen.htm#59
- HUGO DE BOT, Stationsarchitectuur in België, deel II (1914-2003), Brepols, Turnhout, 2003, ISBN 90-5622-052-7