Gebruiker:Patrick/Dal Vrij

Dal Vrij is een abonnement voor vrij reizen per trein in Nederland in de daluren[1]. Het wordt als reisproduct op een persoonlijke OV-chipkaart geladen; gebruik van dezelfde OV-chipkaart voor ander vervoer geeft echter in bepaalde gevallen complicaties.

Vervoerders, treinsoorten en trajecten bewerken

Dal Vrij is geldig in treinen van de volgende treinvervoerders in Nederland:

Deze vervoerders(categorieën) hebben netten bestaande uit respectievelijk 2, 4, 1, 2 en 1 losse delen, in totaal 10. Voor wat betreft het al of niet tussentijds moeten uit- en inchecken (en daarmee het vrij reizen in de spits na inchecken in de daluren, zie onder) gaat het om de indeling van het net in deze deelnetten, niet om welke deelnetten van dezelfde vervoerder zijn. Dit betreft het feit dat men zonder tussentijds uit- en inchecken niet mag wisselen van deelnet, maar anderzijds de kortste route binnen een deelnet mag nemen, ook als dat gezien binnen het hele net een omweg is, bijvoorbeeld van Venlo naar Roermond via Eindhoven of van Arnhem naar Zutphen via Winterswijk.

Er zijn op station Weener en station Leer Arriva kaartlezers, dus men kan gewoon in- en uitchecken, en het vrij reizen in de daluren geldt dan op het hele traject.[7][8][9]

Bij de andere grensbaanvakken is Dal Vrij onder voorwaarden geldig in Nederland tot de grens, ook bij andere vervoerders dan hierboven genoemd; het gaat om nog 8 grensbaanvakken; op 6 hiervan rijden alleen of vooral standaardtreinen, waardoor een vervoerbewijs vanaf de grens voldoende is. Zie ook onder.

Dal Vrij is niet geldig in de Thalys, CityNightLine en EuroNight.

Tijden bewerken

Dal Vrij geeft treinreizigers recht op 100% korting (dus vrij reizen) tijdens de daluren.[10] Tijdens de spitsuren geeft Dal Vrij geen recht op korting. Daluren zijn op werkdagen de uren vóór 6:30, tussen 9:00 en 16:00 en na 18:30. De zaterdag, zondag en feestdagen worden geheel tot de daluren gerekend. De overige uren zijn de spitsuren.[2]

De tijd van inchecken bepaalt of de reis tot het eerstvolgende uitchecken gratis of tegen vol tarief wordt afgelegd. Gevallen van verplicht uit- en weer inchecken op een station zijn dus nadelig als het tijdstip waarop men dit opnieuw inchecken zou willen doen in de spits ligt: men moet dan wachten of voor het vervolg van de reis betalen. Bij een in de daluren aangevangen reis die in het spitsuur doorloopt vormen dus voor het vrij reizen onder andere de stations waar van vervoerder moet wordt gewisseld een barrière. Meerdere binnenlandse treinvervoerders op hetzelfde traject (nu alleen op de trajecten Groningen - Groningen Europapark, Elst - Arnhem - Arnhem Velperpoort, Blerick - Venlo, Maastricht - Maastricht Randwyck en Heerlen - Landgraaf[11], maar mogelijk in de toekomst meer) maakt de locatie van de barrière enigszins flexibel: bij elders inchecken in de daluren en hier verder reizen in de spits kan men op zo'n traject de vervoerder kiezen waarbij men is ingecheckt: met deze vervoerder mag men vrij reizend verder. (In eventuele toekomstige situaties geldt dat als deze vervoerder alleen met Intercity's rijdt en men naar een klein station moet, men dan nog wel het laatste stuk met de andere vervoerder moet reizen.) Ook in omgekeerde richting geldt iets dergelijks: op een station van het betreffende traject waar beide vervoerders stoppen kan men in de daluren de vervoerder kiezen waarmee men vervolgens verder wil reizen in de spits. (In eventuele toekomstige situaties kan het zijn dat men dan voor lief moet nemen dat men het eerste stuk met een stoptrein reist, hoewel men op zichzelf gezien op dit stuk vrij had kunnen reizen met de Intercity.)

Soms kan men door om te rijden een "barrière" (wisseling van vervoerder) vermijden, bijvoorbeeld van Venlo naar Sittard via Eindhoven of van Amersfoort naar Zutphen via Deventer.

Men kan (bijvoorbeeld, bij een niet al te lange reis, waarbij maar één spitsperiode aan de orde is) de extra kosten vermijden door de reis vroeg genoeg te maken om ook de 2e keer vóór de spits in te kunnen checken (maar als het de ochtendspits betreft kan dit niet altijd zonder onderweg te maken te krijgen met de nachtstop, of al vóór de nachtstop aan te komen), of door pas na de spits op reis te gaan, of door de 1e keer vóór en de 2e keer na de spits in te checken. Bij een even lange reis met vaker in- en uitchecken, bijvoorbeeld twee keer op de heenreis en twee keer op de terugreis wegens het wisselen van vervoerder, zijn er grotere beperkingen; de vier check-ins allemaal buiten de spits laten vallen kan door de reis vroeg genoeg te maken om ook de 4e keer vóór de spits in te kunnen checken, of door pas na de spits op reis te gaan, of door de vier check-ins deels ervóór, deels erna te laten vallen (en daarvoor zo nodig één van de etappes tussen twee check-ins op te rekken / te wachten tot de spits om is).

Gezien de 5-minutenmarge bij NS heeft men daar op werkdagen vrij reizen bij inchecken (in termen van de tijd in hele minuten) van 0.00 t/m 6.34, 8.55 t/m 16.04[12] en 18.25 t/m 23.59 uur. Bij Arriva/Breng, Syntus en Veolia is de marge ook 5 minuten, bij Connexxion is dit onbekend.

30-minutenregel: bij NS mag er niet meer dan 30 minuten liggen tussen het moment van inchecken en het vertrek van de trein.[13] In de context van de afschaffing van het "dubbel opstaptarief" vermeldt de NS echter: "U kunt bij het overstappen na de check-uit bij de ene vervoerder, direct inchecken bij de volgende vervoerder, ook als u langer dan 35 minuten moet wachten op de trein." Hoe het bij andere vervoerders is is niet bekend.[14] Ook bij een strikte interpretatie kan men ook op doordeweekse dagen op reguliere stations al vroeg vrij reizen, want in het algemeen rijden er dan vóór 7 uur (begin spits plus 30 minuten) al treinen. Zoals gezegd geldt dit niet meer na wisselen van vervoerder.

60-minutenregel: Als men bij NS na inchecken in de spits binnen 60 minuten (free exit duration) op hetzelfde station weer uitcheckt krijgt men het hele instaptarief terug; als men dat later doet dan is men dit kwijt. Ook bij de Connexxion trein (met ook in de daluren instaptarief) geldt dat als men korte tijd na inchecken op hetzelfde station weer uitcheckt men het hele instaptarief terugkrijgt. Of hierbij ook een maximumtijd geldt en of deze ook 60 minuten is is niet bekendgemaakt. Hoe het bij andere vervoerders is is niet bekend.

Mogelijke 6-uursregel: De uitcheck moet mogelijk plaatsvinden binnen zes uur na de incheck. Bij Arriva is dit 4 uur.[15] Hoe het bij andere vervoerders is is niet bekend.

Het feit dat de tijd van inchecken bepaalt of de reis tot het eerstvolgende uitchecken gratis of tegen vol tarief wordt afgelegd heeft tot gevolg dat een deel van een gratis reis op zichzelf geld kan kosten, in zoverre dat op een werkdag bijvoorbeeld om 15.50 uur inchecken in A, om 16.50 uur B passeren en om 17.50 in C aankomen gratis is, maar inchecken in B en van daar om 16.50 uur vertrekken naar C niet. Als men om 16.50 uur wil vertrekken van B naar C (bijvoorbeeld na een bespreking op het station) en toch gratis wil reizen dan moet men dit voorbereiden door eerst naar A te reizen en daar in te checken.

Kosten en looptijd bewerken

Dal Vrij kost per maand € 42 voor de tweede klas 65+, € 99 voor de tweede klas 65- en de eerste klas 65+, en € 172 voor de eerste klas 65-.[16]

Het is een abonnement voor onbepaalde tijd dat voor minstens een jaar wordt aangegaan. Daarna is het per maand opzegbaar. Toch is de dag en maand van ingang (de vervaldatum) blijvend (tot en met opzegging) van belang. Een contractjaar loopt steeds van de ene vervaldatum tot de volgende. Als het eerste abonnementsjaar is verstreken heeft men elke maand het recht het abonnement op te zeggen tegen dezelfde dag van de maand als de vervaldag. De Productvoorwaarden Abonnementen Consumenten noemen verder geen opzegtermijn. Er is echter ook een webpagina van NS waarop staat "Na het 1e jaar kunt u uw abonnement per maand opzeggen met inachtneming van 1 maand opzegtermijn.", en verder "U kan en mag het doorlopende abonnement tot 2 weken voorafgaand aan de contractvervaldatum beëindigen."[17] Het abonnement eindigt echter niet eerder dan het moment waarop het verwijderd is van de OV-chipkaart (gedeactiveerd is).

Een prijsverhoging gaat steeds pas in op de eerstvolgende vervaldatum. Een vervaldatum aan het eind van het kalenderjaar is wat dit betreft dus gunstig.

Mits ruim van tevoren voorbereid is Dal Vrij voor een periode vanaf één maand mogelijk: men neemt vanaf een jaar vóór men Dal Vrij wil beëindigen Dal Voordeel, en laat met ingang van dezelfde datum van een maand naar keuze een upgrade naar Dal Vij uitvoeren.

Als men niet op de vervaldatum jarig is gaat de 65+ korting ook pas in op de eerste vervaldatum na de 65e verjaardag.[18] Om na het bereiken van de 65-jarige leeftijd direct, of althans eerder, gebruik te maken van de 65+ korting moet het abonnement worden opgezegd en opnieuw worden afgesloten. Als men niet dezelfde dag van de maand als de vervaldag jarig is kan men bijvoorbeeld het oude abonnement laten eindigen op de laatste gelegenheid vóór de verjaardag en het nieuwe op de verjaardag laten ingaan, en dan dus een deel van een maand geen abonnement hebben, of op de eerste gelegenheid na de verjaardag en dan een deel van een maand hoewel men al 65 is het volle tarief betalen.

Een structurele klassewissel van 1e naar 2e klas kan alleen door opzegging van het 1e klas abonnement en vervolgens nemen van een 2e klasabonnement.

Er zijn dus diverse situaties waarin opzeggen en opnieuw een abonnement nemen nodig of voordelig is. Steeds geldt dan wel dat daarmee een nieuw jaar ingaat waarin men niet tussentijds kan opzeggen.

Een structurele klassewissel van 2e naar 1e klas kan wel maandelijks ingaan, met ingang van de dag van de maand waarop het abonnement is ingegaan. Dit geldt niet als opzegging van het 2e klas abonnement en vervolgens nemen van een 1e klasabonnement: het kan ook in het eerste jaar, de vervaldatum verandert niet, en het jaar waarin men niet kan opzeggen loopt gewoon door, het begint dus niet opnieuw.[19] Men verliest dan wel het eventuele voordeel van een tijdelijke actie zoals hieronder genoemd.

Soms is er een tijdelijke actie waarbij men gedurende het eerste jaar van een nieuw abonnement een lagere abonnementsprijs betaalt: bij ingaan van het abonnement in 2011 was de korting € 5 per maand (1e en 2e klas), in april 2012 was die € 20 per maand (alleen 2e klas), in maart 2013 € 20 per maand voor de 2e klas en € 43 per maand voor de 1e klas (niet voor wie Dal Vrij korter dan 2 maanden eerder heeft opgezegd).

Nieuwe OV-chipkaart bewerken

Bij het afsluiten van Dal Vrij krijgt men het naar keuze op een gratis nieuwe OV-chipkaart, of men kan het op een bestaande kaart laden. De kaart is 5 jaar geldig en kan zes weken voor de afloopdatum voor € 7,50 vernieuwd worden; er moet dan een nieuwe (digitale) pasfoto worden opgestuurd. Dal Vrij wordt dan op de nieuwe kaart overgezet. Het saldo ontvangt men kosteloos terug op de bankrekening. De kaart kan ook eerder vernieuwd worden, bijvoorbeeld in het geval van verlies, diefstal of een defect, maar dan betaalt men een verhoogd tarief van € 11 voor de nieuwe kaart. De oude kaart wordt dan definitief geblokkeerd.[20] Het Dal Vrij abonnement kan dan als Tijdelijk Reisrecht op een anonieme of een andere persoonlijke OV-chipkaart (waar geen ander NS-abonnement op staat) gezet worden totdat men de vervangende OV-chipkaart ontvangen heeft.[21] Afgezien hiervan is het niet mogelijk om Dal Vrij van een oude kaart over te zetten op een kaart die men nog/al heeft.[22] Als men Dal Vrij op een bestaande andere kaart wil (of gratis een nieuwe kaart wil) kan men het (als men het al een jaar of meer heeft) opzeggen en opnieuw nemen, maar dan gaat weer een jaar in waarin men het niet kan opzeggen.

Varianten en alternatieven bewerken

In de 2e klas zijn de extra kosten van Altijd Vrij ten opzichte van Dal Vrij € 219 per maand, dat is € 10 per werkdag (€ 5 per spitsperiode).

Bij Dal Vrij zijn de extra kosten van 1e klas ten opzichte van 2e klas € 73 per maand (€ 2,40 per dag). Dal Vrij 1e klas is voordeliger dan Dal Vrij 2e klas plus Toeslag 2-1 Daluren, vijf maal per maand of meer.

Bijabonnementen bewerken

  • Bij de aankoop van Dal Vrij kunnen maximaal drie abonnementen Kids Vrij gratis bijbesteld worden. Met dat abonnement reizen kinderen van 4 t/m 11 jaar gratis mee.
  • Een houder van Dal Vrij (1e of 2e klas) kan voor maximaal één gezinslid onafhankelijk van zijn leeftijd tegen 65+ tarief aanschaffen:[23]
    • Dal Vrij: € 42 per maand 2e klas, € 99 1e klas.
    • Weekend Vrij: € 20 per maand 2e klas, € 40 1e klas.

Een gezinslid volgens NS is iemand die woont op hetzelfde adres en van wie de aanvrager de ouder, voogd, echtgenoot, geregistreerd partner of partij bij een notarieel samenlevingscontract is. Broers en zussen zonder samenlevingscontract zijn dus geen gezinslid van elkaar. Eén ouder met drie kinderen van 12 jaar of ouder is daardoor voor bijvoorbeeld Dal Vrij voor alle vier duurder uit dan twee ouders met twee van zulke kinderen.

Een bijabonnement kan eens per maand ingaan, op dezelfde dag van de maand als de vervaldatum van het hoofdabonnement. De looptijd is een jaar, ook als de vervaldatum van het hoofdabonnement eerder is, of het hoofdabonnement eerder wordt opgezegd. Het kan niet worden verlengd, wel opnieuw worden aangevraagd. Kids Vrij verloopt zodra het kind 12 jaar wordt.

Samenreiskorting bewerken

Dal Vrij geeft recht op Samenreiskorting: reizigers mogen na 9 uur (dus ook in de middagspits) en in het weekend drie medereizigers met korting meenemen. Er was aangekondigd dat dit vanaf maart 2013 alleen nog zou kunnen als de meereizers een OV-chipkaart zouden hebben, maar voorlopig kan het allebei. Bij het tweede systeem (alleen bij NS) moeten de meereizers voor de reis bij de NS-kaartautomaat het product "Samenreiskorting" op hun kaart laden en daarbij de klasse kiezen. Het product is voor eenmalig gebruik (enkele reis): het vervalt 35 minuten na uitchecken tenzij binnen die tijd opnieuw is ingecheckt.

De medereizigers moeten in dezelfde klasse zitten als de houder van Dal Vrij. Dit mag wel een lagere klasse zijn dan waar het Dal Vrij abonnement recht op geeft.

De Samenreiskorting geldt niet in alle gevallen dat Dal Vrij vrij reizen biedt. Zoals gezegd gaat het voor degene die meereist om "na 9 uur en in het weekend", niet de daluren. Bij inchecken om 6.34 uur of eerder reist de houder zelf wel gratis, maar is er geen Samenreiskorting. Twee houders van Dal Vrij, of een houder van Dal Vrij en een houder van Dal Voordeel, kunnen in de middagspits geld besparen als één van de twee Samenreiskorting laadt, net zo als een houder van Dal Vrij en iemand zonder abonnement geld besparen als die ander Samenreiskorting laadt. Als ze het voordeel delen besparen ze allebei 20 % van het volle tarief (dat ze bij individueel reizen elk zouden betalen). Een houder van Dal Vrij en een houder van Altijd Voordeel kunnen in de middagspits het meest besparen als de houder van Dal Vrij Samenreiskorting laadt. Als ze het voordeel van de Samenreiskorting delen besparen ze allebei 20 % van het volle tarief op het bedrag dat ze bij individueel reizen zouden betalen: de houder van Dal Vrij betaalt dan 80 % van het volle tarief en de houder van Altijd Voordeel 60 % van het volle tarief, of als ze de reiskosten delen betalen ze allebei 70 % van het volle tarief.

Voorwaarde is het samen reizen op hetzelfde traject. Niet bekendgemaakt is of dit betekent dat het station van inchecken gelijk moet zijn, of dat samenreizen op een gemeenschappelijk deel van verschillende trajecten is toegestaan. Als men bijvoorbeeld met Dal Vrij van A via B naar C reist is de vraag of iemand die van B naar C reist mag meereizen. Zo niet dan kan dit (mits men buiten de spits in B aankomt) worden opgelost doordat de eerste extra uit- en incheckt in B. Het zou, na anticiperen op het vinden van iemand om mee samen te reizen (laden van het product Samenreiskorting), het wel lastiger maken om zo iemand te vinden.

Overige kenmerken bewerken

Reizigers zijn verplicht om in- en uit te checken als zij gebruik willen maken van Dal Vrij (zonder deze handeling is er geen sprake van een geldig vervoerbewijs). De NS-kaartlezer meldt "Gratis" of "Vol tarief" bij inchecken, de andere kaartlezers niet.

Bij het inchecken in de spits wordt een instaptarief ingehouden van € 10, behalve bij Connexxion. Bij het uitchecken wordt dit bedrag verrekend. Als men zijn saldo vóór inchecken kent, kan men dus aan het actuele saldo een onderscheid zien tussen in de daluren en in de spits hebben ingecheckt.

Bij een CI/O-handeling bij een kaartlezer voor de trein treedt weigering op:

  • bij een saldo onder € 6 als het instaptarief € 10 is
  • bij een saldo onder - € 4 (Connexxion: € 0) als het instaptarief € 0 is
  • als de anti-passbacktijd nog loopt

Van alle abonnementen is Dal Vrij het abonnement met het grootste verschil in tarief tussen dal- en spitsuren. Het al of niet moeten uit- en in de spits weer inchecken op een station bij een reis die in de daluren is begonnen weegt hier dus het zwaarst.

Probleem bij gebruik van dezelfde OV-chipkaart voor ander vervoer bewerken

Mogelijk is het onderstaande inmiddels veranderd en/of opgelost, in samenhang met de oplossing voor het dubbele opstaptarief op het spoor.[24]

Het is in bepaalde gevallen noodzakelijk om voor busvervoer een andere OV-chipkaart te gebruiken.[25] Bij reizen met de bus met de OV-chipkaart waarop Dal Vrij staat reist men op saldo omdat Dal Vrij niet geldig is in de bus. Wanneer men dan binnen 35 minuten overstapt en incheckt voor een vervolgreis per trein van Syntus, Veolia of de MerwedeLingelijn van Arriva dan ziet het OV-chipkaartsysteem dit als voortzetting van de reis volgens het Easy trip systeem: men betaalt dan niet opnieuw het basistarief van € 0,86, maar wel vol tarief voor de kilometers; het Dal Vrij product wordt genegeerd. Bij de terugreis met een overstap van een regionale trein op een bus speelt dit niet: bij overstap op de bus wordt reizen op saldo of een specifiek busproduct geselecteerd omdat Dal Vrij op de bus niet geldig is.[6][26][27] Voorafgaand aan een overstap naar NS of de Noordelijke Nevenlijnen kan men in bus, tram en metro wel dezelfde OV-chipkaart gebruiken omdat op de betreffende treinen het Easy trip systeem niet van toepassing is.

Of er bij Connexxion soortgelijke beperkingen zijn is nog niet bekendgemaakt door het bedrijf of reizigers.

Dal Vrij kan niet op dezelfde OV-chipkaart staan als een studentenreisproduct. Het kan ook niet op een NS-Business Card geladen worden.

Om te voorkomen dat men per ongeluk voor de trein incheckt met de andere OV-chipkaart (die zonder Dal Vrij) kan men het saldo daarop lager dan € 16 houden.

Uit- en weer inchecken op een station bewerken

In de volgende gevallen moet men tussen aankomst per trein op een station en vertrek per trein van dat station uit- en weer inchecken:

  • Wisselen van vervoerder; hierbij worden sommige vervoerders als één gerekend, zie boven.
  • Afwijken van de toegestane reisroute (het maken van een omweg of terug gaan).
  • Verlaten van het station (uit- en inchecken wordt afgedwongen in het geval van dichte poortjes).

Voor een station aan het eind van een spoorlijn geldt dit altijd.

Men verliest dan de dalurenincheckstatus (en dus het vrijreizenrecht), en kan deze deze alleen direct opnieuw verwerven indien de daluren voortduren of weer aangevangen zijn. Anders moet men voor vrij reizen wachten tot de spits om is. Bij een halfuurdienst is het oponthoud maximaal 2,5 uur, bij een uurdienst maximaal 3 uur.

Dit geldt zelfs als men door vertraging bij een vervoerder pas in de spits de cico van de volgende vervoerder bereikt.[28] Het systeem met meerdere vervoerders blijft wat dat betreft nadelig (de reis is duurder of de tijdrestricties van vrij reizen zijn meer beperkend).

Als men in de spits van vervangend busvervoer overstapt op de trein van dezelfde vervoerder kan men bij gesloten poortjes schade (wachten tot de spits om is of reiskosten bovenop de abonnementskosten) voorkomen door met een andere OV-chipkaart in te checken en aan de andere kant gelijk weer uit te checken.

Gevallen waarin mogelijk schade voorkomen kan worden door assistentie van een medewerker bewerken

Bij gesloten poortjes kan men trachten de bovengenoemde schade te voorkomen door een medewerker te vragen het poortje te openen, eventueel op afstand via de servicepaal, in de volgende gevallen:

  • Op sommige stations bij overstappen zonder te wisselen van vervoerder en zonder af te wijken van de toegestane reisroute, als men door één of twee poortjes moet. Zie de lijst van stations met poortjes.
  • Bij overstappen op vervangend busvervoer van dezelfde vervoerder.

Dal Vrij als combinatie van producten bewerken

Met Dal Vrij reizen in de spits tegen vol tarief verschilt van reizen zonder abonnement, met alleen het product "Reizen op saldo bij NS" en de dienovereenkomstige functie bij andere vervoerders:

  • ontheffing van de verplichting om een toeslag te betalen in de ICE
  • een lager instaptarief, en daarmee een minimumsaldo bij inchecken dat lager is dan € 16. Bij het maken van fouten waarbij de schade gelijk is aan het instaptarief is dit een voordeel.

De mogelijkheid in de spits in te checken kan men niet uitschakelen. Dit is een risico voor wie alleen het eerste product wil gebruiken omdat de kosten van het reizen tegen vol tarief van een geheel andere orde zijn (in de 2e klas kost het eerste € 3,25 per dag, en het tweede maximaal € 25,40 per rit): het heeft tot gevolg dat de duidelijke signalen bij een mislukte incheck niet te zien en te horen zijn bij het per ongeluk in de spits inchecken. In plaats daarvan komt de reactie van de kaartlezer bij inchecken in de spits sterk overeen komt met die bij inchecken in de daluren: bij NS hetzelfde piepje, dezelfde groene knipperende lamp en hetzelfde scherm, op één regel na, in de kort verschijnende tekst, zonder de mogelijkheid die langer of opnieuw te tonen; bij de overige vervoerders wordt zelfs helemaal niet kenbaar gemaakt of vrij gereisd gaat worden of tegen vol tarief.[29] Als de poortjes gesloten worden dan is, vergeleken met het gebruik van een OV-chipkaart zonder NS-abonnement, het kunnen inchecken in de spits nog wel nuttig voor het tijdens de spits binnenkomen van het station om daar te verblijven, met verminderde schade als men verzuimt binnen een uur weer uit te checken. Zie verder hieronder.

Als men met de kaart alleen vrij wil reizen kan men per ongeluk ermee in de spits inchecken voorkomen door een saldo tussen € 0 en € 6 aan te houden. Sowieso geeft het meer flexibiliteit om voor reizen in de spits een andere OV-chipkaart te gebruiken. Men kan dan namelijk de klasse kiezen en gemakkelijk veranderen, onafhankelijk van de klasse van Dal Vrij.

De incidenteel verkrijgbare Dal Vrij Dagkaart heeft voor één dag (althans bij NS) dezelfde geldigheid als het gewone Dal Vrij, maar dan zonder reizen in de spits tegen vol tarief: als men in de spits probeert in te checken wordt dit geweigerd, met de duidelijke bijbehorende signalen: een 3-tonig geluid en een duidelijk visueel signaal van het scherm.

Controle incheckstatus bewerken

De incheckstatus wordt hier gedefinieerd als "uitgecheckt" (ook geformuleerd als "niet ingecheckt") of de combinatie van de gegevens "ingecheckt", inchecktijd (de datum hoeft hier niet bij, behalve dat op een tijd tussen 0 en 4 uur het relevant is of dit inchecken de vorige of dezelfde nacht geschiedde), incheckstation en vervoerder. De hiervan afgeleide deelstatus "ingecheckt in de daluren" of "ingecheckt in de spitsuren" is daarbij speciaal van belang.

Als men niet zeker is van de incheckstatus en er is geen automaat in de buurt en vrij om dit vlot te controleren dan kan men in bepaalde gevallen ook de gewenste status en de zekerheid daarover bereiken met de kaartlezer.

Als men de status "uitgecheckt" wenst dan kan men proberen uit te checken, en als men dan incheckt weer uitchecken.

Als men de deelstatus "ingecheckt in de daluren" wenst dan kan men tijdens de daluren proberen uit te checken (dus bij een kaartlezer op een paal of bij de uitcheckkant van een poortje houden), en als men daarbij niet incheckt dit alsnog doen. Als het vorige incheckstation elders was verliest men dan wel de mogelijkheid om na het eerste halfuur van de spits in dezelfde richting met dezelfde vervoerder verder te reizen

Hieronder wordt uitgegaan van het gebruik van Dal Vrij voor uitsluitend vrij reizen.

Als men de deelstatus "ingecheckt in de daluren" wenst maar er niet zeker van is of de kaart die status heeft (men twijfelt of men is ingecheckt, en/of men twijfelt of het inchecken in de daluren is gebeurd), en de spits is inmiddels aangebroken, dan kan men de gewenste status als de kaart die nog niet heeft tijdens deze spitsperiode niet meer bereiken, maar dan zou men willen weten of de kaart deze status heeft, en zo ja wat de inchecktijd was (vooral voor de 30-minutenregel), omdat dit bepaalt of men kan gaan reizen of moet wachten tot de spits om is. Men heeft dan aan alleen een kaartlezer niets omdat deze de eventuele gunstige status "ingecheckt in de daluren" definitief voor de duur van deze spitsperiode ongedaan maakt. Als er helemaal geen kaartautomaat of CCV AVM op of bij het station is kan afhankelijk van waar men aan twijfelt en of het gaat om Connexxion of een andere vervoerder een AVM Light (die alleen het saldo zichtbaar maakt) ook enig nut hebben: men kan dan zien of de kaart de status "ingecheckt in de spitsuren" heeft. Verder kan men eventueel op zoek gaan naar een CCV AVM ergens in het dorp. De tijd hiervoor is echter soms beperkt, want ook al lukt het om te bevestigen dat de kaart de status "ingecheckt in de daluren" heeft dan is men, als men heeft ingecheckt op het lokale station, toch nog in overtreding als men gaat reizen met een trein die meer dan een half uur na de inchecktijd vertrekt.

Fouten bij in- en uitchecken bewerken

Hieronder wordt uitgegaan van het gebruik van Dal Vrij voor uitsluitend vrij reizen.

Een kostbare fout is het tegen vol tarief reizen als men de bedoeling heeft vrij te reizen. Men kan zich hiertegen wapenen door niet alleen voor het inchecken zich ervan te vergewissen dat de tijd in de daluren ligt, maar (bij NS en Veolia) bovendien ter controle bij het inchecken zeer goed op te letten: bij NS dat de eerste regel tekst op het scherm "Ingecheckt" of "Overstap" vermeldt, en de laatste (vierde) regel tekst op het scherm luidt "Gratis", en niet "Vol tarief", bij Veolia dat het instaptarief € 0,00 is. Zo niet dan kan men de fout gratis herstellen door weer uit te checken.

Als men alleen vrij wil reizen kan men de fout eenvoudig voorkomen door een saldo tussen € 0 en € 6 aan te houden. Bij Connexxion werkt deze beveiliging echter niet.

Bij uitchecken (bij een poortje) terwijl men niet is ingecheckt verliest men het instaptarief.[30] Blijkbaar is het instaptarief in dat geval afhankelijk van het moment van uitchecken. Dit zou kunnen betekenen dat als dit in de spits gebeurt dit een schade van € 10 oplevert. "U dient hiervoor genoeg saldo op uw OV-chipkaart te hebben voor het instaptarief" suggereert dat het genoemde lage saldo ook in dit geval bescherming biedt. Bij gesloten poortjes moet men, als men kosten wil vermijden, dan wel binnen de poortjes wachten tot de spits om is.

Inchecken bij een poortje terwijl men in de spits is ingecheckt geeft echter een schade van € 10. Het maken van de fout terwijl de spits nog voortduurt kan voorkomen worden door het saldo altijd onder de € 16 te houden. Het maken van de fout terwijl de daluren inmiddels zijn aangebroken wordt daarmee echter niet voorkomen. Als men nooit in de spits incheckt (zoals wanneer men dit door een laag saldo onmogelijk maakt, zie boven) is dit niet aan de orde.

Als men de kaart bij een paal presenteert met de bedoeling uit te checken terwijl men niet of niet meer is ingecheckt zal men inchecken. Als men bij het uitchecken altijd goed let op de schermtekst zal men (althans bij NS) ontdekken dat men ingecheckt heeft. Men kan de fout gratis herstellen door weer uit te checken.

Als men de kaart bij een paal presenteert met de bedoeling in te checken terwijl men nog of al is ingecheckt zal men uitchecken. Om de fout bij NS te ontdekken moet men bij de handeling die bedoeld is als inchecken goed letten op de schermtekst.[31] Bij andere vervoerders is dit weer anders, daar moet men letten op teksten zoals "goede reis" versus "tot ziens". Men kan de fout in de daluren gratis herstellen door weer in te checken.

Als men per ongeluk uitcheckt in de spits terwijl men nog verder vrij had willen reizen, moet men wachten tot de spits om is. Als men per ongeluk uitcheckt vóór de spits dan kan men niet meer in de spits, na de eerste 30 minuten daarvan, de reis vervolgen.

Verder geldt, zoals steeds bij reizen met de OV-chipkaart, dat reizen zonder bij de goede vervoerder te zijn ingecheckt en reizen in een andere richting dan van het incheckpunt af een wettelijke verhoging van € 35 plus de kosten van een plaatsbewijs kan kosten. De laatstgenoemde overtreding kan soms ook tijdens de reis optreden: in een circuit ABCDA waarbij men in A heeft ingecheckt kan het zijn dat men in een trein van B naar D uiterlijk in C moet uitstappen. Het instappen in B zonder daar uit- en ingecheckt te hebben is dan op zichzelf geen fout, maar wel in combinatie met het niet tijdig uitstappen. Men kan de vrijheid verwerven om tot voorbij C te blijven zitten door uit- en inchecken in B, behalve als men daar in de spits is. (In dat laatste geval moet men uiterlijk in C uitstappen en als de spits dan nog niet om is daar wachten. De grens C kan bij tijdige planning opgeschoven worden door vóór de spits ergens tussen A en B, een station waar men toch al overstapt of anders bijvoorbeeld het laatste station vóór de spits, uit- en in te checken.)

Bij het verstrijken van 6 uur (bij Arriva: 4 uur) of de dag terwijl men nog is ingecheckt (na inchecken in de spits en/of bij Connexxion) verliest men het instaptarief. Als men de reis aanvangt langer dan 30 minuten na inchecken vervalt officieel de korting; aangezien dit alleen geconstateerd kan worden in het begin van de reis kan men bij ontdekking door de conducteur besluiten de reis kort te houden, waardoor de schade beperkt blijft. Als deze zaken vaker gebeuren zijn er verdergaande sancties mogelijk.

Als men de free exit duration van een uur overschrijdt (na inchecken in de spits) en dit vóór uitchecken constateert kan men op een andere manier of met een ander vervoerbewijs naar een nabij station reizen en daar uitchecken. Als men er niet aan denkt of dit te veel moeite vindt verliest men het instaptarief.

Vergeten uit te checken na inchecken in de spits geeft een schade van € 10.

Verblijf op een station bewerken

Bij een tussenstop in de daluren waarbij men nog niet weet hoelang men op het station gaat verblijven en in welke richting men vervolgens verder gaat reizen kan men bij het begin van het verblijf kiezen tussen[32]:

  • uitchecken (maar dan moet men niet vergeten vóór het instappen weer in te checken, ook niet als men op de looproute naar de trein geen palen of poortjes tegenkomt omdat die bij de in-/uitgang van het station staan)
  • niet uitchecken (maar dan moet men niet vergeten om, als men in een andere richting en/of met een andere vervoerder verder gaat reizen, vóór het instappen uit en weer in te checken)
  • uit- en weer inchecken (maar dan moet men bij vertrek met een trein meer dan 30 minuten na het laatste inchecken niet vergeten om vóór het instappen opnieuw uit en weer in te checken).

De keuze kan dus afhangen van de richting waarin en/of de vervoerder waarmee men vermoedelijk verder gaat reizen, de wens om zich in te dekken tegen fouten die men zou kunnen maken tijdens en aan het eind van het verblijf of de gevolgen daarvan te minimaliseren.

Bij een tussenstop waarbij men mogelijk in de spits wil verder reizen is er alleen de tweede mogelijkheid: niet uitchecken, en niet vergeten dat men niet in een andere richting en/of met een andere vervoerder in de spits verder mag reizen.

Bij een tussenstop die vrij kort voor de spits begint kan men ook uitchecken, maar dan moet men een trein kiezen die uiterlijk 7.04 / 16.34 uur vertrekt, en na uitchecken op enig moment niet eerder inchecken dan 30 minuten voor vertrek en niet later dan (in termen van hele minuten) 6.34 / 16.04 uur. Men verliest met dit uitchecken wel de bovengenoemde mogelijkheid om in dezelfde richting met dezelfde vervoerder na 7.04 / 16.34 uur verder te reizen; als men nog geen keuze heeft gemaakt kan dit een reden zijn om het uitchecken niet al bij het begin van het verblijf te doen maar, binnen de genoemde grenzen, later.

Bij een eindstation en bij een tussenstop waarbij men alleen met een andere vervoerder verder kan reizen kan men bij het begin van het verblijf kiezen tussen:

  • uitchecken (en dan niet vergeten vóór het instappen weer in te checken)
  • niet uitchecken (en dan niet vergeten om vóór het instappen uit en weer in te checken)
  • uit- en weer inchecken (en bij vertrek met een trein meer dan 30 minuten na het laatste inchecken niet vergeten om vóór het instappen opnieuw uit en weer in te checken)

Plannen van een reis bewerken

Bij reizen in de daluren moet in de reisplanners van NS de optie "Toon reisadvies voor OV-Jaarkaart of NS-Jaarkaart" (in de app: "Jaarkaart") aangevinkt worden om te voorkomen dat een reismogelijkheid wordt weggelaten die niet één toegestane reisroute is, ondanks het feit dat men eerder aankomt, omdat men het vertrek- of aankomststation voorbij rijdt (bijvoorbeeld van Tilburg naar Helmond Brouwhuis via Deurne), zie toegestane reisroute. Bij zo'n route wordt wel gesteld dat tussentijds uit- en inchecken ook bij Dal Vrij moet (altijd of alleen als de spits inmiddels is aangebroken), hoewel de nietvoorbijrijdeneis wel staat in de definitie van reisroute in de Algemene Voorwaarden, maar niet in de definitie van reisroute in de Productvoorwaarden Abonnementen Consumenten, die kennelijk de andere definitie vervangt. Het is dus onzeker of deze route geschikt is voor vrij reizen als tijdens de reis de spits begint.[33]

Als men vrij wil reizen en het zekere voor het onzekere wil nemen moet men de Jaarkaart-optie dus uitzetten als tijdens de reis de spits aanvangt.

De reisplanners vermelden niet wat de reis met Dal Vrij kost, en houden bij de selectie van de reismogelijkheden daar ook geen rekening mee. Daardoor wordt een reismogelijkheid met vrij reizen vaak niet vermeld als er een reismogelijkheid tegen betaling is met een latere vertrektijd en een eerdere aankomsttijd, of met dezelfde vertrektijd en een eerdere aankomsttijd, of met een latere vertrektijd en dezelfde aankomsttijd. Als men vrij wil reizen en de getoonde reismogelijkheden zijn niet alle met vrij reizen volstaat het niet om de betaalde reismogelijkheden te negeren, maar moet men op zoek gaan naar mogelijke niet getoonde reismogelijkheden met kunstgrepen zoals het toepassen van de reisplanner op diverse mogelijke deeltrajecten naar vervoerder, en/of het opgeven van een via-station om reizen met één vervoerder te verzekeren.

Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij een reis van Sittard naar Venlo of van Klarenbeek naar Arnhem, na inchecken kort voor de spits, waarbij men niet volledig vrij reist als men wisselt van vervoerder, tenzij men dan wacht tot de spits om is.

Soortgelijke zaken spelen bij een internationale reis, en dan niet alleen bij spitsuren. Hier speelt ook mee dat Dal Vrij in sommige treinen helemaal niet geldig is.

Aanvullende dagkaarten bewerken

Met Dal Vrij 2e klas kan men aanvullend de volgende dagkaarten kopen[34]:

  • Toeslag 2-1 Weekenddag: een hele weekenddag 1e klas reizen tegen een toeslag van € 10.
  • Toeslag 2-1 Daluren: een dag 1e klas reizen met check-in in de daluren tegen een toeslag van € 15[35] (vergelijk het prijsverschil tussen Dal Vrij 1e en 2e klas, omgerekend € 2,40 per dag).
  • Toeslag 2-1 Dag: een hele werkdag 1e klas reizen tegen een toeslag van € 25 plus vol tarief 2e klas voor de reizen met check-in in de spits.

Deze producten zijn te koop bij de kaartautomaat. Dat wordt pas zichtbaar na het presenteren van de OV-chipkaart met Dal Vrij 2e klas erop.

Combinaties van abonnementen bewerken

Denkbare combinaties met andere treinabonnementen zijn onder meer[36]:

  • Voor 60+: Dal Vrij en Dal Voordeel met keuzedagen (wegens het vrij reizen in de middagspits op keuzedagen)[37]
  • Voor 60+: Dal Vrij en Altijd Voordeel met keuzedagen (idem, en tevens korting in de ochtend- en middagspits)
  • Voor 65+: Dal Vrij 2e klas en Weekend Vrij 1e klas (overgang 2-1 in het weekend)[38]

Toekomst bewerken

Wijzigingen in de concessies in het Nederlandse openbaar vervoer voor de gedecentraliseerde treindiensten kunnen tot gevolg kunnen hebben dat op andere stations van vervoerder wordt gewisseld.

Het is niet zeker of Dal Vrij nog geldig is op het Kamperlijntje nadat dit is omgebouwd tot tramlijn. Op 29 november 2012 werd echter bekend dat NS hier in ieder geval nog 3 jaar blijft rijden,[39] dus zo lang blijft Dal Vrij in ieder geval nog geldig.

Dal Vrij is vanaf 2017 niet meer geldig op het traject Schiedam Centrum - Hoek van Holland Strand wegens ombouw tot metrolijn van de RET.

Sluiten poortjes bewerken

Voor de algemene effecten van het sluiten van de poortjes, zie effecten gesloten poortjes. Zie verder stations met poortjes.

Als men door het aanhouden van een laag saldo voorkomt dat men per ongeluk in de spits incheckt (zie boven) dan kan men met de OV-chipkaart waarop Dal Vrij staat in de spits ook geen gebruik maken van het passage-recht. Als men per trein op het station aankomt en in het OV-chipkaartgebied blijft wachten tot de spits om is (in een geval dat men op dat station moet uit- en inchecken) dan speelt dit geen rol, en ook niet als men het OV-chipkaartgebied verlaat en pas weer naar binnen wil als de spits om is. Als men echter in de spits van buiten naar binnen wil kunnen (en dus ook als men heen en weer wil kunnen lopen) moet men een andere OV-chipkaart gebruiken. Men heeft dan wel extra veel schade (€ 20) als men vergeet binnen een uur uit te checken.

Bij stations waarbij NS meerdere gescheiden OV-chipkaartgebieden heeft met poortjes in beide of één van beide geldt een en ander zelfs bij het zich binnen een station begeven naar een (ander) deel met poortjes.

Vrij reizen met overstap in de spits op zo'n station vergt soms goede planning zoals het nemen van een trein die in het gewenste OV-chipkaartgebied aankomt. Bij een reis zonder andere toegestane reisroute dan met terugsteken op Amsterdam Muiderpoort is er helemaal geen remedie: men moet net als bij verschillende vervoerders voor de spits op dit station zijn.

Grensoverschrijdende reizen bewerken

Houders van Dal Vrij kunnen in aangepaste daluren, namelijk van 9 tot 4 uur en in weekends (https://www.nsinternational.nl/nl/tickets-kopen/reizen-met-ov-chipkaart/ov-chipkaart-en-internationaal-reizen, OV-chipkaart en internationaal reizen, onder "Afwijkende voorwaarden bij internationaal reizen". Over feestdagen wordt hier niets vermeld, dus vermoedelijk geldt net als bij reizen tussen Nederlandse stations dat er dan geen ochtendspits is, dus dat de korting dan de hele dag 100% is.), met een eenmalige chipkaart of een bij een internationale balie gekocht ticket (kan in België vanaf Antwerpen of Essen naar Nederland zonder dossierkosten/balietoeslag, zie https://www.b-europe.com/~/media/Files/Praktisch/Dossierkosten/BookingFeeExceptionNL.ashx) of e-ticket tussen een station in Nederland en een station in het buitenland, vrij reizen op het Nederlandse traject zonder de OV-chipkaart met Dal Vrij in te checken. (Naar/van Leer is Dal Vrij genoeg, maar dan wel met in- en uitchecken, zie boven.) Het gaat hierbij om het reizen zelf, er is geen moment van aanvang dat bepalend is, zoals bij inchecken met Dal Vrij. Ook de tijd van inchecken met de eenmalige chipkaart is niet bepalend.

Naast het feit dat je een doorgaande trein kan nemen, bijvoorbeeld de intercity via Roosendaal, betekent dit dat er geen middagspitsbeperking is op een traject naar keuze in Nederland. Bij een reis van België naar Nederland kan dit traject uiterlijk in Antwerpen Centraal of Luik gekozen worden. Voor maximale flexibiliteit kan men het beste een kaartje kopen voor een traject met een maximaal Nederlands deel, voor de prijs maakt het niet uit.

Bij een reis via Roosendaal(Gr.) kan je bijvoorbeeld kiezen Hdr, Lls (mag via Asd), Gn (is via Ut), bij een reis via Visé(Gr.) (bij aankomst met de eerste trein uit België waarbij je in de middagspits in Mt aankomt is de eerste trein van daar die van 16:58, naar Amr) kan je bijvoorbeeld kiezen Hdr (is via Ut, Asd, Zd; vanaf Ht kan je weer inchecken), of Ledn (mag onder meer via Rtd en via Shl; voorkomt tussentijds na afloop van de spits moeten overstappen na eerder overstappen op bijvoorbeeld Ehv op een trein naar Rtd of Shl).

Zie ook grensoverschrijdende reizen.

Gebruik maken van de regels voor een internationale reis, en dus afzien van in- en uitchecken, voor de aansluitende binnenlandse treinen, is op werkdagen voordelig als het reizen met deze treinen (voor of na de reis in de internationale trein) in de middagspits begint. Als dit deel van de reis vóór 4 uur begint en na 4 uur eindigt, of tussen 4 uur en 6.30 uur begint, dan is het juist voordelig om hierbij wel in en uit te checken.

Bij een reis via het traject Roosendaal - Antwerpen (en analoog voor andere grensbaanvakken) in de morgen van een werkdag kan men bijvoorbeeld kiezen:

  • uiterlijk 6.34 uur inchecken en in Roosendaal uitchecken en vóór 9 uur de reis vervolgen, waarbij men tot de grens geen korting heeft, of alleen Railpluskorting, Superdagretourkorting of Weekendretourkorting[40]
  • uiterlijk 6.34 uur inchecken en in Roosendaal uitchecken en vanaf 9 uur de reis vervolgen, met vrij reizen tot de grens[40]
  • niet inchecken en vanaf 9 uur vertrekken
  • inchecken vanaf 8.55 uur en in Roosendaal uitchecken[40]

Bij binnenkomst in Nederland vóór 4 uur kan men uiterlijk 6.34 uur inchecken, en zo het hele Nederlandse traject vrij reizen. Rond 4 uur komen er geen treinen Nederland binnen, dus is er geen onduidelijkheid. Bij latere binnenkomst in Nederland vóór 9 uur kan men mogelijk nog uiterlijk 6.34 uur inchecken en anders om 8.55 of later, en zo het resterende Nederlandse traject vrij reizen. Bij binnenkomst in Nederland na 9 uur hoeft men niet speciaal uit te stappen om in te checken, want men kan vrij reizen tot aan de bestemming zonder in- en uitchecken.

Binnenkomst in Nederland vóór of na 9 uur is dus van belang, hoewel het tijdstip van het passeren van de grens niet in de gewone dienstregeling staat.

De houder van Dal Vrij kan RailPlus aanschaffen voor € 15 per jaar.[41] De 25% korting wordt toegepast op het volle SCIC-NRT-tarief, dus niet op een Superdagretour (die nog iets goedkoper is dan twee enkele reizen met RailPluskorting, namelijk 30% korting geeft in plaats van 25%, maar wel maar op één dag geldig is in plaats van 15 dagen).

Dal Vrij 1e klas en een internationaal ticket 2e klas bewerken

Bij het kopen van een internationaal ticket (een eenmalige chipkaart voor een reis naar het buitenland (enkel of retour), een ticket dat wordt gekocht bij een internationale balie, en een e-ticket voor een internationale reis) kan je maar één klasse opgeven, voor het hele traject. Als je voor het buitenland niet meer wilt uitgeven dan het 2e klas tarief moet je dus een ticket 2e klas voor het hele traject nemen. Op het Nederlandse deel van het grenstraject (bijv. Rsd(gr) - Rsd) kan je dan maar beter in de 2e klas zitten. De vraag is of je bijv. op het traject Rsd - Ut in de 1e klas mag zitten. Er staat op https://www.nsinternational.nl/nl/tickets-kopen/reizen-met-ov-chipkaart/ov-chipkaart-en-internationaal-reizen "de klasse van uw kortingskaart bepaalt de klasse van uw reis binnen Nederland", maar omdat dit bij 40% korting zeer onlogisch is en daarom niet kan kloppen is de vraag of deze bepaling wel geldt bij vrij reizen. Aan de andere kant, bij vrij reizen is de bepaling helemaal niet vreemd, dus zou je er vanuit moeten kunnen gaan dat hij daarbij echt geldt.

Op een reis naar Nederland kan je buiten de middagspits bij een reis via Mt, enz. gewoon daar inchecken, maar bij een reis via Rsd heb je de keuze tussen:

  • ook op het binnenlandse deel van de reis 2e klas reizen
  • het erop wagen om 1e klas te gaan zitten met een oningecheckte Dal Vrij 1e klas en een internationaal ticket 2e klas
  • in Rsd uitstappen en inchecken; misschien kan je dezelfde trein nog halen, anders moet je een half uur wachten

Op een reis naar Nederland heb je bij aankomst in Rsd, Mt, enz. in de middagspits de keuze tussen:

  • ook op het binnenlandse deel van de reis 2e klas reizen
  • het erop wagen om 1e klas te gaan zitten met een oningecheckte Dal Vrij 1e klas en een internationaal ticket 2e klas
  • in Rsd, Mt, enz. wachten tot de spits om is

Bij de afweging kan bijv. op het traject Rsd - Ut nog onderscheid gemaakt worden tussen de deeltrajecten Rsd - Rtd en Rtd - Ut, omdat in de internationale trein de HC waarschijnlijk beter op de hoogte is van regels voor reizen met een internationaal ticket dan op een binnenlandse trein. Als een HC al niet vertrouwd is met het feit dat er bij een internationale reis geen middagspitsbeperking is, en/of met het feit dat je bij een internationale reis niet hoeft in te checken, dan zal die misschien al helemaal niet de combinatie accepteren, en zal het misschien nog problematischer zijn als je 1e klas zit terwijl het internationale ticket waarop deze rechten zijn gebaseerd 2e klas is.

Bij een kort buitenlands deel is er ook nog de mogelijkheid dan toch maar een 1e klas ticket te kopen. Een ticket van € 2,20 2e klas kost € 3,40 1e klas.

Zie ook https://forum.ns.nl/abonnementen-2/bepaalt-de-klasse-kortingabo-de-klasse-nl-deel-internationale-reis-8094.

België bewerken

België kan met Dal Vrij bereikt worden (met uitsluitend betaling van het Belgische deel van het afgelegde traject, zie boven) via Roosendaal en via Maastricht. Naar bijvoorbeeld Namen is het bij een afstandsafhankelijk tarief (zie ook onder) goedkoper om via Maastricht te reizen dan via Essen, want al is de hele reis (bijvoorbeeld vanaf Den Haag) langer, het Belgische deel is korter. Dit geldt uiteraard niet wanneer de kosten voor het Belgische deel niet van de afstand afhangen, zoals bij een Go-Pass, een Rail Pass en diverse Deals.

Met inachtneming van de daluren kost een reis op één dag naar Antwerpen en terug via het traject Roosendaal - Antwerpen bijvoorbeeld € 8,60 (Superdagretour, in het weekend 7,40 (Weekendretour)

In de Thalystreinen op het traject Rotterdam - Antwerpen - Brussel is Dal Vrij niet geldig en geeft het zelfs geen korting: de houder moet niet alleen voor het buitenlandse traject maar ook volledig tussen Rotterdam en de grens betalen. Het goedkoopste tarief met de Thalys (Semi Flex 4 (BZ) Comfort 2) is € 41. Ondanks deze veel hogere tarieven geven deze reismogelijkheden veel minder flexibilteit dan de reis via Roosendaal: men moet van tevoren een bepaalde trein boeken en is zijn geld kwijt als men onderweg ervoor kiest of genoodzaakt is een andere trein te nemen. Wel is het zo dat in sommige gevallen een reis naar Brussel niet veel duurder is, zie ook hieronder.

Combinaties bewerken

Sommige Belgische biljetten (zoals Rail Pass en het Weekendbiljet) zijn geldig van/tot elk Belgisch station, maar niet tot de grens. Dan moet men van/naar Nederland dus nog een treinkaartje erbij kopen; zie echter ook combinatie van een speciaal binnenlands vervoerbewijs met een internationaal vervoerbewijs. Men kan ook bijvoorbeeld met bus 450 van de Lijn van station Tilburg naar station Turnhout (voor € 1,60 enkele reis indien een Lijnkaart gekocht in de voorverkoop, een los biljet in de voorverkoop voor € 2 (op de bus € 3).

Als de prijs van het Belgische vervoerbewijs niet van de afstand afhangt, zoals bij de Rail Pass, kan men voor het vervoerbewijs vanaf de grens als bestemming het beste het dichtstbijzijnde Belgische station nemen (bij een Deal moet het mogelijk een station zijn waar de trein stopt). Dit wordt dan een vervoerbewijs tussen Roosendaal(gr) en Essen of Antwerpen-Centraal of tussen Visé(fr) en Visé. De prijzen van de kortste twee genoemde zijn hetzelfde: een retour kost € 4,40 (met RailPlus € 3,40), een Weekendretour € 2,60.

Zelfs zonder kortingen kan een combinatie voordeliger zijn dan één vervoerbewijs: een enkele reis van de grens naar Kalmthout en een van Kalmthout naar Brussel zijn bij elkaar goedkoper dan een van de grens naar Brussel.

Heen en terug naar een station ver in België zijn de voordeligste mogelijkheden voor een houder van Dal Vrij en eventueel Rail-Pass, samenvattend:

  • Christmas Deal met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen of Visé(fr) - Visé: € 10 + € 4,40 = € 14,40 (op dagen dat de Christmas Deal geldig is).[42][43][44]
  • Summer Deal (heen-en-terug of twee maal enkele reis) met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen of Visé(fr) - Visé: € 15 + € 4,40 = € 19,40 (op weekdagen t/m 30 augustus 2013[45]).[43]
  • Rail Pass (2 regels) met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen of Visé(fr) - Visé: € 15,20 + € 4,40 = € 19,60.[46][44][43]

Minder voordelig:

  • Weekendbiljet met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen of Visé(fr) - Visé: € 21 + € 4,40 = € 24,40.[46][44][43]
  • InterRail One-Country Pas Benelux: meer dan € 30 per reisdag (maar ook geldig in Luxemburg).[46]
  • Superdagretour: € 42.[46][44]

Naar Brussel:

  • Christmas Deal met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen: € 14,40.[42][43]
  • Weekendbiljet met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen: € 11,80 + € 4,40 = € 16,20.[46][43]
  • Summer Deal (heen-en-terug of twee maal enkele reis) met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen: € 15 + € 4,40 = € 19,40.[43]
  • Rail Pass (2 regels) met 15-dagenretour Roosendaal(gr) - Essen: € 19,60.[46][43]
  • Superdagretour: € 22,40.[46]

Er zijn ook enkele mogelijkheden om een reis door België te maken met één Rail Pass regel, bijvoorbeeld Essen - Visé of Essen - Hergenrath met aansluitende 15-dagenbiljetten enkele reis, in het laatste geval kan men onder meer combineren Hergenrath - Aachen Hbf via grenspunt Aachen Süd(Gr) (€ 3,20) en Aachen Hbf - Herzogenrath(Gr) (€ 2,70).

Christmas Deal en Weekendbiljet zijn niet in de Nederlandse kaartautomaat verkrijgbaar en online niet met iDeal te betalen. Deze kunnen bij de conducteur worden gekocht zonder dat er een toeslag verschuldigd is.[47]

In België kan een vervoerbewijs naar de Nederlandse grens gekocht worden.[48]

Van/naar Maastricht / Maastricht Randwyck / Eijsden is er verder nog (met identieke prijzen voor deze drie stations) het Standaardbiljet Maastricht[49], dat € 1,40 kost voor het Nederlandse traject plus de prijs van een gewoon Standaardbiljet op basis van de afstand vanaf de grens, en dus minimaal € 3,40 en maximaal € 22,50, en het Weekendbiljet Maastricht, dat € 2,80 kost voor het Nederlandse traject plus de prijs van een gewoon Weekendbiljet op basis van de afstand vanaf de grens, en dus minimaal € 6,80 en maximaal € 25. Dit is voor een enkele reis en voor een retour doordeweeks niet voordelig omdat er geen RailPluskorting is, en op een retour Visé ook in het weekend niet wegens de minimumprijs, maar een Maastricht Weekendbiljet verder dan Luik is wel voordeliger dan SCIC-NRT-tarief vanaf de grens met RailPluskorting. Het is echter maar iets goedkoper dan een 15-dagenretour van de grens naar Visé ( € 3,40 ) plus een gewoon Weekendbiljet vanaf Visé (er is dan niet het vaste bedrag van € 2,80, en de gerekende afstand is 2 km minder, namelijk de afstand van de grens tot Visé).

Iets soortgelijks is er ook voor Roosendaal.[50]

Zie ook aansluiting NMBS op andere landen.

Duitsland bewerken

Nedersaksen kan men binnenkomen via Weener(Gr), Noordrijn-Westfalen via Gronau(Gr), Venlo(Gr) en Herzogenrath(Gr), en beide via Bad Bentheim(Gr).[51] Zo kan men Dal Vrij met weinig of geen extra kosten combineren met bijvoorbeeld:

  • Niedersachsen-Ticket (dagkaart een persoon voor € 22 tot vijf personen voor € 38)[52] Dal Vrij is geldig tot Leer, dus er zijn daar geen extra kosten.
  • SchönerTagTicket Single NRW (dagkaart een persoon voor € 28,50) of SchönerTagTicket NRW (dagkaart vijf personen voor € 39,50). Ze zijn geldig van/tot Enschede en Venlo, dus er zijn daar geen extra kosten (los kost een enkele reis naar/van Gronau, Kaldenkirchen en Herzogenrath € 1,50[ een enkele reis naar/van Bad Bentheim kost € 2,40 bij de kaartautomaat, maar € 6 op de website[53]).[54]

Voor de route via Emmerich(Gr) is € 20,50 (met Railplus: € 15,35) per enkele reis verschuldigd tot aan het eerste station waar de trein stopt: Oberhausen. Deze kosten komen bovenop die van een eventueel SchönerTagTicket.

Dal Vrij kan men ook met het Euregio-ticket (dagkaart voor € 18) combineren, men kan (zonder bijkomende kosten) het Belgische deel binnenkomen via Visé(Gr) en het Duitse deel via Herzogenrath(Gr), en tussen het Belgische en Duitse deel reizen via Aachen Süd(Gr) tussen Aachen Hbf en Hergenrath. Het is ook in de bus geldig.

Zie ook dagkaart DB.

Dal Vrij bij andere vervoerders bewerken

Arriva Dal Vrij bewerken

Er zijn diverse varianten voor Arriva.[55][56] Net als bij de trein is het moment van inchecken bepalend.

Bij lijn 195 van Rotterdam naar Utrecht via Schoonhoven is het opletten: deze wordt uitgevoerd door Arriva en Connexxion. In de dienstregeling van Arriva staan de ritten van Connexxion zonder enig onderscheid vermeld alsof ze door Arriva worden uitgevoerd, maar toch is Arriva Dal Vrij DAV voor die ritten niet geldig.[57]

U-OV Dal Vrij bewerken

U-OV heeft ook een eigen versie van het abonnement Dal Vrij. Dit abonnement is geldig op alle bussen en trams van U-OV, uitgezonderd lijn 441, 447, 452, 474, 477 en 495. Het abonnement is doorlopend, heeft een duur van minimaal een jaar, en is daarna maandelijks opzegbaar. Het kost € 40 per maand.[58][59][60]

Geschiedenis bewerken

Dal Vrij is op 1 augustus 2011 door NS is ingevoerd in de loop van 2012 ook geldig geworden bij andere treinvervoerders.

Tunnels bewerken

Naam Lengte (overdekt) (m) Onderdeel van Gaat onder Jaar van openstelling of gratis worden
Drontermeertunnel 800 Lelystad - Zwolle Drontermeer 2012
Hemtunnel 2400 Amsterdam Sloterdijk - Zaandam Noordzeekanaal 1983
Kap van Barendrecht 1500 Rotterdam Lombardijen - Breda/Dordrecht Barendrecht 2007
Salland-Twentetunnel 493 Zwolle - Almelo Nijverdal 2013
Schipholspoortunnel 5800 Leiden - Amsterdam Zuid/Lelylaan Schiphol 1978
Spoortunnel Best 935 Boxtel - Eindhoven Best 2002
Spoortunnel Rijswijk 550 Den Haag – Rotterdam Rijswijk ZH 1996
Velserspoortunnel 2067 Haarlem - Beverwijk Noordzeekanaal 1957
Willemsspoortunnel 2796 Rotterdam Blaak - Rotterdam Zuid Nieuwe Maas 1993
Willem van Oranjetunnel 2300 Den Haag – Rotterdam Delft 2015
Tunnel Rotterdam Noordrand 2360 Rotterdam Lombardijen - Breda Rotterdam Noordrand 2013
Tunnel Oude Maas 1050 Rotterdam Lombardijen - Breda Oude Maas 2013
Tunnel Dordtsche Kil 1488 Rotterdam Lombardijen - Breda Dordtsche Kil 2013

Zie ook bewerken