Vlaams Gewest

een van de drie gewesten van België

Het Vlaamse Gewest is een gebiedsgebonden overheid in België. Het werd op 8 augustus 1980 bij wet vastgesteld, evenals het Waalse en het Brusselse gewest. Meestal wordt het Vlaamse Gewest (met of zonder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) gewoon Vlaanderen genoemd. Het gewest is een deel van de Belgische structuur van gemeenschappen en gewesten. De officiële taal is het Nederlands. Door de onmiddellijke fusie van de Vlaamse gewestelijke en gemeenschapsinstellingen (wat bij het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschap niet het geval is) bestaan er in praktijk geen aparte diensten, noch bestuursraden, noch een deelregering voor het Vlaamse Gewest. De bevoegdheden van het gewest zijn vastgelegd in de Belgische Grondwet en de Bijzondere Wet op de Hervorming van de Instellingen. Het Vlaamse Gewest heeft geen bevoegdheden in Brussel.

Vlaams Gewest
Gewest in Vlag van België België
Locatie van het Vlaams Gewest binnen België en Europa
Geografie
Hoofdstad Brussel
Oppervlakte 13.625 km²[1]
Coördinaten 51°0'NB, 4°30'OL
Bevolking (Bron: ADSEI)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
6.821.770 (01/01/2024)
49,51%
50,49%
500,66 inw./km²
Talen Nederlands (in de faciliteitengemeenten is ook het Frans officieel, maar niet binnen de Vlaamse instellingen)[2]
Politiek
Minister-president Matthias Diependaele
Coalitie N-VA, Vooruit en CD&V
Overig
Volkslied De Vlaamse Leeuw
Feestdag 11 juli
ISO 3166 BE-VLG
Website Vlaanderen.be
Kaart van Vlaams Gewest
Provincies van Vlaanderen
1 Antwerpen, 2 Limburg, 3 Oost-Vlaanderen, 4 Vlaams-Brabant, 5 West-Vlaanderen
Foto's
Portaal  Portaalicoon   België

Brussel en Vlaanderen

bewerken

Bij de oprichting van het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap werden beide onmiddellijk samengevoegd. Deze constructie resulteerde in de ambigue rol die Brussel heeft als hoofdstad van Vlaanderen. Vlaanderen, als overkoepelende term voor het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap, heeft een regering en een parlement die zetelen in Brussel. Daarentegen zetelt de Waalse regering in het in Wallonië gelegen Namen. Brussel behoort evenwel tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Structuur

bewerken

Het Vlaamse Gewest is opgedeeld in 5 provincies, 22 administratieve arrondissementen, 35 provinciedistricten, 103 kantons en 300 gemeenten.

Provincie Hoofdplaats Bevolking
(1/1/2024)[3]
Opp.
km²[1]
Inwoners
per km²
1 Antwerpen Antwerpen 1.926.522 2.876,12 669,8
2 Limburg Hasselt 900.098 2.427,43 370,8
3 Oost-Vlaanderen Gent 1.572.002 3.007,05 522,8
4 Vlaams-Brabant Leuven 1.196.773 2.118,35 565,0
5 West-Vlaanderen Brugge 1.226.375 3.196,59 383,7
6 Totaal 6.821.770 13.625,54 500,7
  Vlaams Gewest Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente District
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Antwerpen
  Limburg
  Oost-Vlaanderen
  West-Vlaanderen
  Vlaams-Brabant
22 308 9
  Vlaamse Gemeenschap   Vlaams Gewest
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur Districtscollege
Raad Europees Parlement Senaat Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad Districtsraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant,
Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen
12 35 103 308 9
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads- Districtsraads-

Oppervlakte en bevolking

bewerken
  • oppervlakte: 13.625,54 km²; 41,5% van de Belgische oppervlakte
  • bevolking: 6.821.770; 58,0% van de Belgische bevolking
  • inwoners per km²: 500,7

(cijfers op 1 januari 2024)

Evolutie van het inwonertal (x 1.000)

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op het huidige gewest zoals ontstaan na het vastleggen van de taalgrens in 1963.

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1981=volkstellingen; vanaf 1990= inwoneraantal per 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[3] Index (92=100) Aandeel% België
1992 5.794.857 100,0 57,8%
1993 5.824.628 100,5 57,9%
1994 5.846.952 100,9 57,9%
1995 5.866.057 101,2 57,9%
1996 5.880.268 101,5 58,0%
1997 5.898.824 101,8 58,0%
1998 5.912.382 102,0 58,0%
1999 5.926.838 102,3 58,0%
2000 5.940.251 102,5 58,0%
2001 5.952.552 102,7 58,0%
2002 5.972.781 103,1 57,9%
2003 5.995.553 103,5 57,9%
2004 6.016.024 103,8 57,9%
2005 6.043.161 104,3 57,9%
2006 6.078.600 104,9 57,8%
2007 6.117.440 105,6 57,8%
2008 6.161.438 106,3 57,8%
2009 6.208.877 107,1 57,7%
2010 6.251.983 107,9 57,7%
2011 6.306.638 108,8 57,6%
2012 6.350.765 109,6 57,6%
2013 6.381.859 110,1 57,5%
2014 6.410.705 110,6 57,5%
2015 6.444.127 111,2 57,5%
2016 6.477.804 111,8 57,5%
2017 6.516.011 112,4 57,6%
2018 6.552.967 113,1 57,6%
2019 6.589.069 113,7 57,6%
2020 6.629.143 114,4 57,7%
2021 6.653.062 114,8 57,8%
2022 6.698.876 115,6 57,8%
2023 6.774.807 116,9 57,9%
2024 6.821.770 117,7 58,0%

Leeftijdspiramide

bewerken
 
Bevolkingspiramide

Centrumsteden

bewerken

Het begrip centrumstad wijst in het Ruimtelijk Structuurplan van de Vlaamse Overheid op steden met een relatief hoog aantal inwoners ten aanzien van hun omgeving, en die er een centrale functie op uitoefenen op het vlak van onder andere werkgelegenheid, zorg, onderwijs, cultuur en ontspanning.

In totaal kregen 13 steden deze erkenning, waarvan de grootste Antwerpen en Gent zijn. Naar inwoners zijn twaalf van deze dertien ook de grootste steden van het Vlaams Gewest. Turnhout de kleinste centrumstad is naar inwoneraantal slechts de zestiende grootste (cijfers op 1 januari 2023) en wordt onder meer voorafgegaan door Vilvoorde dat sinds 2000 een sterke bevolkingsgroei kende en waarvoor het stadsbestuur vragende partij is om het statuut van centrumstad te verwerven.

Tabel van gemeenten gesorteerd op het aantal inwoners in 2023.
Rang Gemeente Deel-
gem.
Aantal
Inwoners Index Opp.
(km²)
Inw./
km²
2021
Welv.-
index
Provincie of gewest
1846 1900 1947 2000 2023 1846 1900 1947 2000 2023
1 Antwerpen 9 118.682 383.557 526.396 446.525 538.910 100 323 444 376 454 204,51 2.635 88,0   Antwerpen
2 Gent 14 128.828 222.895 254.216 224.180 268.122 100 173 197 174 208 156,18 1.717 103,0   Oost-Vlaanderen
3 Brugge 8 60.855 70.277 93.062 116.264 119.541 100 115 153 191 196 138,40 864 110,6   West-Vlaanderen
4 Leuven 5 35.334 58.523 67.322 88.084 103.009 100 166 191 249 292 56,63 1.819 113,9   Vlaams-Brabant
5 Aalst 9 32.910 50.500 73.147 84.859 90.068 100 153 222 232 274 78,12 1.153 105,0   Oost-Vlaanderen
6 Mechelen 6 36.915 64.781 72.232 75.438 88.614 100 175 196 204 240 65,19 1.359 105,1   Antwerpen
7 Sint-Niklaas 4 29.966 42.672 57.846 68.290 81.138 100 142 193 228 271 83,80 968 96,6   Oost-Vlaanderen
8 Hasselt 8 15.229 20.812 41.301 68.058 80.351 100 137 271 447 528 102,24 786 112,6   Limburg
9 Kortrijk 8 35.144 50.540 65.179 74.790 79.980 100 144 185 213 225 80,02 987 104,4   West-Vlaanderen
10 Oostende 3 16.022 41.547 56.514 67.279 72.175 100 259 353 420 450 37,72 1.913 98,8   West-Vlaanderen
11 Genk 1 1.776 2.537 33.858 62.842 67.573 100 143 1.906 3.538 3.805 87,85 769 92,9   Limburg
12 Roeselare 4 21.563 33.688 44.011 54.199 65.468 100 156 204 251 304 59,79 1.095 99,9   West-Vlaanderen
16 Turnhout 1 14.396 20.887 32.135 38.596 46.923 100 145 223 268 326 56,06 837 92,8   Antwerpen

Verkeer en vervoer

bewerken

De Vlaamse Vervoermaatschappij "De Lijn" is verantwoordelijk voor het vervoer per bus en tram binnen het Vlaamse Gewest. De NMBS verzorgt het treinverkeer in België. Het Vlaamse Gewest beheert ook de gewestwegen in Vlaanderen.

Zie ook

bewerken