3e eeuw v.Chr.

eeuw
Overzicht van de jaren in en rond de 3e eeuw v.Chr.
Jaren 00 309 308 307 306 305 304 303 302 301 300
Jaren 90 299 298 297 296 295 294 293 292 291 290
Jaren 80 289 288 287 286 285 284 283 282 281 280
Jaren 70 279 278 277 276 275 274 273 272 271 270
Jaren 60 269 268 267 266 265 264 263 262 261 260
Jaren 50 259 258 257 256 255 254 253 252 251 250
Jaren 40 249 248 247 246 245 244 243 242 241 240
Jaren 30 239 238 237 236 235 234 233 232 231 230
Jaren 20 229 228 227 226 225 224 223 222 221 220
Jaren 10 219 218 217 216 215 214 213 212 211 210
Jaren 00 209 208 207 206 205 204 203 202 201 200
Jaren 90 199 198 197 196 195 194 193 192 191 190

De 3e eeuw v.Chr. (van de christelijke jaartelling) is de 3e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 300 tot en met 201 v.Chr. De 3e eeuw v.Chr. behoort tot het 1e millennium v.Chr.

Gebeurtenissen en ontwikkelingen bewerken

 
Koninkrijken van de Diadochen na de Slag bij Ipsus.
 Rijk van Ptolemaeus
 Rijk van Kassander
 Rijk van Lysimachus
 Rijk van Seleucus
Opdeling van het rijk van Alexander de Grote

Na de dood van Alexander de Grote sluiten verschillende streken van Aetolia, ten oosten van Akarnania en ten noorden van de Korinthische Golf, zich in een bondgenootschap aaneen, naar het voorbeeld van de Achaeïsche Bond. Deze twee statenbonden bepalen dan de Griekse politiek, naast de diadochen van Macedonië. De Aetoliërs slagen erin de aansluiting van verschillende geconfedereerde staten en steden te verkrijgen. In 270 v.Chr. bezette de Aetolische Bond het gebied van Delphi, wat het begin wordt van een aanzienlijke gebiedsuitbreiding. Vanaf 220 controleert de Bond zelfs heel Midden-Griekenland, met uitzondering van Attica.

Midden-Oosten
Europa
  • Rond 270 v.Chr. hebben de Romeinen heel Italië onderworpen. Later deze eeuw weren ze Hannibal Barcas af in de Punische oorlogen.
  • Door politieke hervormingen hebben de Comitia centuriata, de gegoede klassen, niet langer het monopolie op de macht in Rome.
  • De Kelten dringen op naar het westen. De Galaten trekken plunderend door Hellas en Klein-Azië. Als ze uiteindelijk worden verslagen vestigen ze zich in de landstreek die later Galatië wordt genoemd.
  • De Parisii vestigen zich langs de Seine.
Azië
  • Asoka is de derde heerser van het Mauryarijk. Zijn regering begint met veroveringen. Acht jaar na het begin van zijn koningschap verovert hij na een bloedige strijd Kalinga, grofweg de huidige deelstaat Odisha. Met deze verovering bereikt het Mauryarijk zijn maximale omvang.
  • Koning Asoka laat de pilaren van Asoka op belangrijke plaatsen in zijn rijk neerzetten. Op deze pilaren, maar ook op rotsen en in grotten, zijn de edicten van Asoka aangebracht, inscripties over het religieuze leven, zijn beleid als koning en over hervormingen die hij doorvoert. De religieuze inscripties betreffen veelal praktische boeddhistische leringen, maar ook leringen van andere religies als het jaïnisme en het brahmanisme. In deze inscripties maant koning Asoka zijn volk ook aan om religieuze tolerantie te praktiseren.
  • China wordt verenigd onder de Qin-dynastie en voltooit de Chinese Muur.
  • De Tao Te Ching (Boek van Weg en Deugd), een verzameling van 81 korte Chinese teksten, wordt geschreven. Het staat op naam van Laozi; het is echter waarschijnlijk dat de Tao Te Ching niet door één auteur geschreven is, maar een verzameling wijsheden van meerdere schrijvers is.

De Xiongnu wonen in droge steppegebieden, die hen nopen tot een nomadenbestaan met kuddes schapen, paarden of geiten. Hun hoogontwikkelde vaardigheid als ruiter en jager maakt hen vanzelf ook sterke strijders. De clanstructuur waarin zij leven, maakt hen bovendien loyaal en snel te mobiliseren. Het uitvoeren van rooftochten, in met name China, wordt daardoor al snel een levenswijze

  • De rijstteelt bereikt vanuit China en Korea Japan, waar men er ook sake van gaat maken.
Wetenschap
  • volgens Aristarchus van Samos is de zon het centrum van het heelal, beweegt de aarde in één jaar om de zon en in één dag om haar eigen as en is de sfeer van de sterrenhemel onbeweeglijk. Zijn heliocentrisch wereldbeeld vindt geen steun bij zijn tijdgenoten.
  • De Koninklijke Bibliotheek van Alexandrië wordt opgericht in de hoofdstad Alexandrië van het Grieks-Egyptische Rijk door koning Ptolemeus II 'Philadelphus'. De hellenistische wiskundige Euclides ontwikkelt er de vlakke meetkunde.
  • Erasistratos van Ceos is een Grieks geneeskundige in Alexandrië. Zijn werk is op verschillende vlakken erg vooruitstrevend: Beschrijving van het hart waarbij hij vooral aandacht heeft voor de hartkleppen, die nog steeds naar hem zijn genoemd. Hij ziet het hart als een pomp voor het bloed. Hij erkent het systeem van de slokdarm en beschrijft de peristaltische beweging van de maag en darmen, Hij erkent het belang van de hersenen als centrum voor het bewustzijn
  • Eratosthenes schat de omtrek van de aarde rond 240 v.Chr.. Hij heeft van een plaats in Egypte gehoord waar de Zon bij de zomerzonnewende recht boven staat en bepaalt langs meetkundige weg dat de aarde een omtrek van 250.000 stadia moet hebben.
  • De Hellenistische filosofie brengt nieuwe filosofische stromingen, zoals het cynisme, de Cyreense School en het Epicurisme.
Lage landen

Belangrijke personen van de 3e eeuw v.Chr. bewerken

 
Fantasieportret van Archimedes met passer, 1740. Er zijn geen contemporaine afbeeldingen van Archimedes bekend.