Kabinet-Heemskerk Azn.
Het kabinet-Heemskerk Azn. was een Nederlands kabinet dat regeerde van 1883 tot 1888. Dit conservatief-liberale kabinet weet in 1887 een Grondwetsherziening tot stand te brengen, die leidt tot kiesrechtuitbreiding en de weg opent voor het oplossen van de onderwijskwestie. Op andere gebieden, met name op financieel terrein, kan het kabinet niet veel bereiken. Enkele ministers moeten voortijdig het veld ruimen.
| Kabinet-Heemskerk Azn. | ||||
|---|---|---|---|---|
Kabinet in Nederland 
| ||||
| Premier | J. Heemskerk Azn. | |||
| Politieke kleur | Liberaal (behoudend) | |||
| Start | 23 april 1883 | |||
| Demissionair | 30 maart 1888 | |||
| Eind | 21 april 1888 | |||
| Voorganger | Van Lynden van Sandenburg | |||
| Opvolger | Mackay | |||
| Nederlandse kabinetten van 1848 t/m WO II | ||||
| ||||
In april 1886 dient het kabinet zijn ontslag in, nadat de Tweede Kamer met 43 tegen 42 stemmen het voorstel voor een nieuw Grondwettelijk onderwijsartikel heeft verworpen. Nadat de antirevolutionair Æneas Mackay jr. heeft geweigerd een formatieopdracht te aanvaarden, wordt de Tweede Kamer ontbonden. Na de verkiezingen, die liberale winst opleveren, blijft het kabinet aan.
Ambtsbekleders Bewerken
| Ambtsbekleders | Ministers / Ministerie | Termijn | Partij | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
mr.dr. J. (Jan) Heemskerk Azn. (1818–1897) |
Voorzitter | 23 april 1883 – 21 april 1888 |
O (Conservatief) | ||
| Minister | Binnenlandse Zaken | |||||
|
jhr.mr. P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois (1816–1892) |
Minister | Buitenlandse Zaken | 23 april 1883 – 10 augustus 1885 (buitenlandse reis) |
RK (Conservatief) | |
|
mr. M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave (1835–1908) |
10 augustus 1885 – 14 september 1885 (waarnemend) |
O (Conservatief) | |||
|
|
jhr.mr. P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois (1816–1892) |
14 september 1885 – 1 november 1885 (afgetreden) |
RK (Conservatief) | |||
|
jhr.mr. A.P.C. (Abraham) van Karnebeek (1836–1925) |
1 november 1885 – 21 april 1888 |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
|
W.J.L. Grobbée (1922–1907) |
Minister | Financiën | 23 april 1883 – 5 mei 1885 (afgetreden) |
O (Conservatief) | |
.jpg)
|
J.C. (Jacobus) Bloem (1822–1902) |
5 mei 1885 – 21 april 1888 |
O (Conservatief) | |||
|
|
mr. M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave (1835–1908) |
Minister | Justitie | 23 april 1883 – 21 april 1888 |
O (Conservatief) | |
|
J.G. (Grégoire) van den Bergh (1824–1890) |
Minister | Waterstaat, Handel en Nijverheid |
23 april 1883 – 10 juni 1887 (afgetreden) |
RK (Conservatief) | |
|
F.C. Tromp (1828–1900) |
10 juni 1887 – 11 juli 1887 (waarnemend) |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
|
|
J.N. Bastert (1826–1902) |
11 juli 1887 – 21 april 1888 |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
|
generaal-majoor A.W.Ph. Weitzel (1816–1896) |
Minister | Oorlog | 23 april 1883 – 21 april 1888 |
O (Conservatief- Liberaal) | |
|
viceadmiraal F.L. Geerling (1815–1894) |
Minister | Marine | 23 april 1883 – 19 april 1884 (afgetreden) |
O (Conservatief) | |
|
W.F. van Erp Taalman Kip (1824–1905) |
19 april 1884 – 5 augustus 1885 (afgetreden) |
O | |||
|
|
schout-bij-nacht W.L.A. Gericke (1836–1914) |
5 augustus 1885 – 26 januari 1887 (afgetreden) |
O (Conservatief) | |||
|
|
F.C. Tromp (1828–1900) |
26 januari 1887 – 21 april 1888 |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
|
|
F.G. van Bloemen Waanders (1825–1892) |
Minister | Koloniën | 23 april 1883 – 25 november 1883 (afgetreden) |
O (Conservatief) | |
|
|
generaal-majoor A.W.Ph. Weitzel (1816–1896) |
25 november 1883 – 27 februari 1884 (waarnemend) |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
|
mr. J.P. Sprenger van Eyk (1842–1907) |
27 februari 1884 – 21 april 1888 |
O (Conservatief- Liberaal) | |||
| Bron: Kabinet-Heemskerk Azn. Parlement & Politiek | ||||||
Mutaties Bewerken
Al kort na het aantreden van het kabinet wordt de conservatieve minister Van Bloemen Waanders van Koloniën door de Tweede Kamer gedwongen af te treden.
In 1885 neemt minister Grobbée ontslag, vanwege grote tegenstand tegen zijn belastingvoorstellen.
Het kabinet telt liefst vier opeenvolgende ministers van Marine. Twee daarvan, Geerling en Gericke, zien plannen tot vlootuitbreiding door de Tweede Kamer worden afgewezen. Minister Van Erp Taalman Kip vertrekt vanwege zijn gezondheid. Ook de ministers van Buitenlandse Zaken en van Waterstaat, Handel en Nijverheid nemen om die reden ontslag. Van het oorspronkelijke acht ministers tellende kabinet zitten slechts drie de gehele periode van vijf jaar uit.
Bronnen, noten en/of referenties
|