Wereldkampioenschappen wielrennen

jaarlijks door de Internationale Wielerunie georganiseerde wegwedstrijden en tijdritten

De wereldkampioenschappen wielrennen zijn wegwedstrijden en tijdritten die jaarlijks door de Internationale Wielerunie worden georganiseerd voor verschillende categorieën. De eerste maal gebeurde dat in 1921, toen nog enkel voor amateurs. Het eerste wereldkampioenschap voor beroepsrenners werd gehouden in 1927. Voor vrouwen wordt sinds 1958 een wereldkampioenschap georganiseerd. De wedstrijden worden verreden als eendaagse wegwedstrijden, zowel voor eliterenners als beloften en junioren. Sinds 1994 wordt er ook een apart wereldkampioenschap tijdrijden georganiseerd.

Wereldkampioenschappen wielrennen
Wereldkampioenschappen wielrennen
Organisator UCI
Geschiedenis
Eerste editie 1921
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

Deelname bewerken

In tegenstelling tot de meeste andere wielerwedstrijden rijden de renners niet in merkenteams, maar in teams per land. Overeenkomstig de UCI World Tour-ranglijst vaardigen de landen een bepaald aantal wielrenners af: de tien hoogst geklasseerde wielerlanden mogen negen renners afvaardigen. Tot 2004 kon een landenploeg nog uit maximaal twaalf renners bestaan. Voor de andere landen wordt gebruikgemaakt van een rangschikking volgens continent. Deze levert afhankelijk van de positie zes plaatsen, drie plaatsen of één plaats op. De winnaar van het jaar ervoor mag altijd deelnemen en kan zo zijn land meestal aan een extra startplaats helpen. In 2006 was dit niet het geval: de Belgen gingen met negen renners van start, hoewel Tom Boonen het jaar ervoor wereldkampioen geworden was. Omdat renners de rest van het jaar in een vaak internationale ploeg rijden, komt het voor dat renners van verschillende landen elkaar helpen of dat renners van één land elkaar tegenwerken.

Ook bij de junioren, beloften en vrouwen worden de wereldkampioenschappen in landenteams verreden. Deze zijn echter kleiner dan bij de elite mannen.

Locatie en parcours bewerken

De locatie van het wereldkampioenschap verschilt per jaar. Meestal is het parcours licht heuvelachtig, vergelijkbaar met dat van klassiekers. Het zijn daarom ook vaak specialisten in dit type wedstrijden die wereldkampioen worden. Soms gaat het echter om een vrijwel vlak parcours zoals in 2002 in Zolder, of juist een vrij bergachtig parcours zoals in 1995 in Duitama.

Het parcours bestaat traditioneel uit een groot aantal ronden en de lengte van de langste wedstrijd, bij de mannen elite, is meestal ongeveer 250 kilometer. De wedstrijd vindt in het najaar plaats, niet lang nadat de mannen de Ronde van Spanje hebben gereden. De tijdritten vinden enkele dagen eerder plaats, in dezelfde regio als de wegwedstrijd. In 2023 vond de wedstrijd echter niet plaats in het najaar, maar in de zomer, tussen de Tour en de Vuelta in, omdat het voor het eerst werd gecombineerd met het WK baanwielrennen en het WK mountainbiken. Op de oorspronkelijke data vindt dat jaar het EK wielrennen plaats.

Regenboogtrui bewerken

Voor de wereldkampioen wacht aan de eindstreep de regenboogtrui, die hij of zij een heel jaar lang mag dragen – enkel een leiderstrui in een etappewedstrijd krijgt voorrang. De eerste regenboogtruien werden in 1927 uitgereikt; voordien was er geen speciale trui voor de wereldkampioen. De wereldkampioen mag alleen in de discipline waarin de titel behaald is zijn of haar trui dragen. De gewezen wereldkampioenen mogen de rest van hun carrière regenboogbandjes onderaan hun mouwen en aan de kraag dragen.

Omdat het al verschillende keren is voorgekomen dat een regerend wereldkampioen amper wedstrijden wist te winnen, dan wel veel pech kende (Jean-Pierre Monseré overleed zelfs in de regenboogtrui), wordt wel gesproken van de vloek van de regenboogtrui.[1][2][3] Dat de regerend wereldkampioen minder vaak wint in de regenboogtrui dan in het voorgaande jaar waarin hij wereldkampioen werd, valt volgens een Britse onderzoeker (dr. Thomas Perneger) logisch te verklaren: omdat er in de media en door fans extra op de regenboogtrui wordt gelet, wordt er ook meer aandacht geschonken aan zijn mindere prestaties en vanwege de regenboogtrui valt de renner meer op in het peloton en kan hij dus niet onopgemerkt demarreren.[4][5]

Huidige wereldkampioenen bewerken

Discipline Winnaar
Wegrit elite mannen   Mathieu van der Poel
Wegrit elite vrouwen   Lotte Kopecky
Tijdrit elite mannen   Remco Evenepoel
Tijdrit elite vrouwen   Chloe Dygert
Ploegentijdrit elite gemengd   Zwitserland
Wegrit beloften mannen   Axel Laurance
Wegrit beloften vrouwen   Blanka Vas
Tijdrit beloften mannen   Lorenzo Milesi
Tijdrit beloften vrouwen   Antonia Niedermaier
Wegrit junioren mannen   Albert Withen Philipsen
Wegrit junioren vrouwen   Julie Bego
Tijdrit junioren mannen   Oscar Chamberlain
Tijdrit junioren vrouwen   Felicity Wilson-Haffenden

Edities bewerken

 Het wereldkampioenschap maakt in het betreffende jaar deel uit van het sinds 2023 vierjaarlijkse "Super-WK wielrennen"
Editie Jaar Land Plaats Datum Categorieën Winnaar medaillespiegel
Wegrit Tijdrit
ME VE MB VB MJ VJ MA ME VE MB VB MJ VJ PG PM PV
101 2028   Verenigde Arabische Emiraten Abu Dhabi [6] X X X X X X X X X X X X X
100 2027   Frankrijk Haute-Savoie X X X X X X X X X X X X X
99 2026   Canada Montreal X X X X X X X X X X X X X
98 2025   Rwanda Kigali 20-25 september X X X X X X X X X X X X X
97 2024   Zwitserland Zürich 21-29 september X X X X X X X X X X X X X
96 2023   Verenigd Koninkrijk Glasgow 5-13 augustus X X X X X X X X X X X X X   België
95 2022   Australië Wollongong 18-25 september X X X X X X X X X X X X X   Verenigd Koninkrijk
94 2021   België Leuven 19-26 september X X X X X X X X X X X   Italië
93 2020   Italië Imola* 24-27 september X X Afg. Afg. Afg. X X Afg. Afg. Afg. Afg.   Nederland
92 2019   Verenigd Koninkrijk Harrogate 22-29 september X X X X X X X X X X X   Verenigde Staten
91 2018   Oostenrijk Innsbruck 23-30 september X X X X X X X X X X X X   Nederland
90 2017   Noorwegen Bergen 17-24 september X X X X X X X X X X X X   Nederland
89 2016   Qatar Doha 9-16 oktober X X X X X X X X X X X X   Duitsland
88 2015   Verenigde Staten Richmond 19-27 september X X X X X X X X X X X X   Verenigde Staten
87 2014   Spanje Ponferrada 21-28 september X X X X X X X X X X X X   Duitsland
86 2013   Italië Firenze 22-29 september X X X X X X X X X X X X   Nederland
85 2012   Nederland Valkenburg 16-23 september X X X X X X X X X X X X   Duitsland
84 2011   Denemarken Kopenhagen 19-25 september X X X X X X X X X X   Verenigd Koninkrijk
83 2010   Australië Geelong 29 september-3 oktober X X X X X X X X X X   Australië
82 2009   Zwitserland Mendrisio 23-27 september X X X X X X X X X X   Australië
81 2008   Italië Varese 24-28 september X X X X X X X X X X   Italië
80 2007   Duitsland Stuttgart 25-30 september X X X X X X X X X X   Italië
79 2006   Oostenrijk Salzburg 20-24 september X X X X X X X X X X   Duitsland
78 2005   Spanje Madrid 20-25 september X X X X X X X X X X   Australië
77 2004   Italië Verona 27 september-3 oktober X X X X X X X X X X   Duitsland
76 2003   Canada Hamilton 7-12 oktober X X X X X X X X X X   Nederland
75 2002   België Zolder 8-13 oktober X X X X X X X X X X   Italië
74 2001   Portugal Lissabon 9-14 oktober X X X X X X X X X X   Oekraïne
73 2000   Frankrijk Plouay 10-15 oktober X X X X X X X X X X   Rusland
72 1999   Italië Verona 4-10 oktober X X X X X X X X X X   Italië
71 1998   Nederland Valkenburg 4-11 oktober X X X X X X X X X X   Duitsland
70 1997   Spanje San Sebastian 7-12 oktober X X X X X X X X X X   Frankrijk
69 1996   Zwitserland Lugano 9-13 oktober X X X X X X   Italië
68 1995   Colombia Duitama 4-8 oktober X X X X X   Spanje
67 1994   Italië Agrigento 21-28 augustus X X X X X X X   Italië
66 1993   Noorwegen Oslo 25-29 augustus X X X X X   Verenigde Staten
65 1992   Spanje Benidorm 5-6 september X X   Italië
  Verenigde Staten
64 1991   Duitsland Stuttgart 21-25 augustus X X X X X X   Italië
63 1990   Japan Utsunomiya 29 augustus-2 september X X X X X X   Italië
62 1989   Frankrijk Chambéry 23-27 augustus X X X X X X   Frankrijk
61 1988   België Ronse 27-28 augustus X X X   Italië
60 1987   Oostenrijk Villach 1-6 september X X X X X X   Frankrijk
59 1986   Verenigde Staten Colorado Springs 4-7 september X X X X   Italië
  Nederland
58 1985   Italië Giavera del Montello 28 augustus-1 september X X X X 4 landen
57 1984   Spanje Barcelona 2 september X   België
56 1983   Zwitserland Altenrhein 31 augustus-4 september X X X X   Zwitserland
55 1982   Verenigd Koninkrijk Goodwood 26 augustus-5 september X X X X   Italië
54 1981   Tsjecho-Slowakije Praag 26 augustus-4 september X X X X   België
  Sovjet-Unie
53 1980   Frankrijk Sallanches 30-31 augustus X X   Frankrijk
  Verenigde Staten
52 1979   Nederland Valkenburg 22-26 augustus X X X X   Nederland
51 1978   Bondsrepubliek Duitsland Nürburg 22-27 augustus X X X X   Nederland
50 1977   Venezuela San Cristóbal 31 augustus-4 september X X X X   Italië
49 1976   Italië Ostuni 4-5 september X X   België
48 1975   België Yvoir 27-30 augustus X X X X   Nederland
47 1974   Canada Montreal 21-25 augustus X X X X   Frankrijk
46 1973   Spanje Barcelona 1-2 september &
28 september
X X X X   Polen
45 1972   Frankrijk Gap 5-6 augustus X X   Italië
44 1971   Zwitserland Mendrisio 2-5 september X X X X   België
43 1970   Verenigd Koninkrijk Leicester 13-15 augustus X X X X   Sovjet-Unie
42 1969   België Zolder 10-24 augustus X X X X   Denemarken
41 1968   Uruguay Montevideo 7-10 november X X   Italië
  Italië Imola 31 augustus-1 september X X   Italië
40 1967   Nederland Heerlen 31 augustus - 3 september X X X X   Verenigd Koninkrijk
39 1966   Bondsrepubliek Duitsland Nürburg 25-31 augustus X X X X   Nederland
38 1965   Spanje San Sebastian 10 augustus &
2-5 september
X X X X   Italië
  Frankrijk
37 1964   Frankrijk Sallanches 3-6 september X X X X   België
36 1963   België Ronse 8-11 augustus X X X X   België
35 1962   Italië Salò 30 augustus-2 september X X X X   Italië
34 1961   Zwitserland Bern 2 september X X X   België
33 1960   DDR Karl-Marx-Stadt 13 augustus X X X   België
32 1959   Nederland Zandvoort 15 augustus X X X   België
31 1958   Frankrijk Reims 30 augustus X X X 3 landen
30 1957   België Waregem 17-18 augustus X X   België
29 1956   Denemarken Kopenhagen 25-26 augustus X X   België
28 1955   Italië Frascati 27-28 augustus X X   Italië
27 1954   Bondsrepubliek Duitsland Solingen 21-22 augustus X X   België
  Frankrijk
26 1953   Zwitserland Lugano 29-30 augustus X X   Italië
25 1952   Luxemburg Luxemburg 23-24 augustus X X   Bondsrepubliek Duitsland
24 1951   Italië Varese 1-2 september X X   Italië
23 1950   België Moorslede 19-20 augustus X X   Australië
  België
22 1949   Denemarken Kopenhagen 20-21 augustus X X   Nederland
21 1948   Nederland Valkenburg 21-22 augustus X X   België
20 1947   Frankrijk Reims 2-3 augustus X X   Italië
19 1946   Zwitserland Zürich 31 augustus-1 september X X   Zwitserland
1939-1945: geen kampioenschap (Tweede Wereldoorlog)
18 1938   Nederland Valkenburg 3&5 september X X   Zwitserland
17 1937   Denemarken Kopenhagen 23-24 augustus X X   België
  Italië
16 1936   Zwitserland Bern 6 september X X   Zwitserland
15 1935   België Floreffe 18 augustus X X   België
14 1934   Duitse Rijk Leipzig 18 augustus X X   België
13 1933   Frankrijk Montlhéry 12&14 augustus X X   Frankrijk
  Zwitserland
12 1932   Italië Rome 31 augustus X X   Italië
11 1931   Denemarken Kopenhagen 26 augustus X X   Italië
10 1930   België Luik 30 augustus X X   Italië
9 1929   Zwitserland Zürich 16-17 augustus X X   Italië
8 1928   Hongarije Boedapest 16 augustus X X   Italië
7 1927   Weimarrepubliek Nürburg 21 juli X X   Italië
6 1926   Italië Milaan 29 juli X   Frankrijk
5 1925   Nederland Apeldoorn 22 augustus X   België
4 1924   Frankrijk Parijs 2 augustus X   Frankrijk
3 1923   Zwitserland Zürich 25 augustus X   Italië
2 1922   Verenigd Koninkrijk Liverpool 3 augustus X   Verenigd Koninkrijk
1 1921   Denemarken Kopenhagen 4 augustus X   Zweden
Editie Jaar Land Plaats Datum ME VE MB VB MJ VJ MA ME VE MB VB MJ VJ PG PM PV Winnaar medaillespiegel
Wegrit Tijdrit
Categorieën

*Oorspronkelijke locatie was   Martigny

Junioren WK's bewerken

Editie Jaar Land Plaats Datum Categorieën Winnaar medaillespiegel
Wegrit Tijdrit
MJ VJ MJ VJ PJ
22 1996   Slovenië Novo mesto X X X X
21 1995   Italië Forlì X X X X
20 1994   Ecuador Quito X X X X
19 1993   Australië Perth X X X
18 1992   Griekenland Olympia X X X
17 1991   Verenigde Staten Colorado Springs X X X
16 1990   Verenigd Koninkrijk Middlesbrough X X X
15 1989   Sovjet-Unie Moskou X X X
14 1988   Denemarken Odense X X X
13 1987   Italië Bergamo X X X
12 1986   Marokko Casablanca X X
11 1985   Bondsrepubliek Duitsland Stuttgart X X
10 1984   Frankrijk Beuvron-en-Auge X X
9 1983   Nieuw-Zeeland Wellington X X
8 1982   Italië Florence X X
7 1981   DDR Grimma X X
6 1980   Mexico Mexico-Stad X X
5 1979   Argentinië Buenos Aires X X
4 1978   Verenigde Staten Washington X X
3 1977   Oostenrijk Wenen X X
2 1976   België Luik X X
1 1975   Zwitserland Le Chalet-à-Gobet X X
Editie Jaar Land Plaats Datum MJ VJ MJ VJ PJ Winnaar medaillespiegel
Wegrit Tijdrit
Categorieën

Medaillespiegel bewerken

 Plaats  Land   Goud   Zilver   Brons Totaal
1   Italië 94 77 75 246
2   Nederland 57 53 48 158
3   België 52 44 42 138
4   Frankrijk 47 48 44 139
5   Duitsland 44 46 54 144
6   Verenigde Staten 28 34 25 87
7   Groot-Brittannië 23 16 18 57
8   Zwitserland 22 29 27 78
9   Denemarken 21 20 22 63
10   Sovjet-Unie 20 31 21 72
11   Australië 19 33 28 81
12   Oost-Duitsland 14 4 6 24
13   Rusland 13 19 15 47
14   Spanje 11 15 21 47
15   Noorwegen 10 3 8 21
16   Polen 9 10 10 29
17   Zweden 9 7 12 28
18   Oekraïne 6 10 6 22
19   Litouwen 6 3 7 16
20   Nieuw-Zeeland 4 3 3 10
21   Slowakije 4 1 0 5
22   Canada 3 4 8 15
23   Slovenië 3 2 2 7
24   Wit-Rusland 3 1 1 5
25   Luxemburg 2 3 4 9
26   Tsjechië 2 3 3 8
27   Ierland 2 2 3 7
28   Oostenrijk 2 1 5 8
29   Kazachstan 2 0 2 4
30   Portugal 1 2 1 4
31   Letland 1 1 0 2
32   Colombia 1 0 2 3
33   Oezbekistan 1 0 0 1
34   Tsjecho-Slowakije 0 3 3 6
35   Hongarije 0 2 1 3
  Zuid-Afrika 0 2 1 3
37   Finland 0 1 2 3
38   Brazilië 0 1 0 1
  Eritrea 0 1 0 1
  Moldavië 0 1 0 1
  Tunesië 0 1 0 1
42   Estland 0 0 2 2
43   Albanië 0 0 1 1
  Joegoslavië 0 0 1 1
  Kroatië 0 0 1 1
  Uruguay 0 0 1 1
Totaal 537 537 538 1.612

Fotogalerij bewerken

Organisatie bewerken

De organisatie van het WK wielrennen is een honorarium verschuldigd aan de UCI, om het wereldkampioenschap te mogen organiseren. Voor de editie van 2018 bedroeg dit honorarium CHF 6.350.000.[7] Voor de edities van 2025, 2026 en 2027 bedraagt het honorarium CHF 8.000.000 per editie. Voor de edities van 2028, 2029 en 2030 bedraagt de fee CHF 8.500.000 per editie.[8][9]

Zie de categorie UCI Road World Championships van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.