Turkije op het Eurovisiesongfestival

Turkije deed tussen 1975 en 2012 mee aan het Eurovisiesongfestival.

Vlag van Turkije Turkije
Eerste deelname 1975
Aantal deelnamen 34
Aantal gewonnen 1
Zender TRT
Statistieken
Hoogste positie 1ste (2003)
Laagste positie laatste (1975, 1983, 1987)
Portaal  Portaalicoon   Eurovisiesongfestival

De balans

bewerken

Turkije was lange tijd niet erg succesvol op het Eurovisiesongfestival. Tot 2003 werden er slechts drie plaatsen in de top 10 behaald. De 25e deelname keerde het tij enigszins toen Everyway that I can van Sertab Erener het Eurovisiesongfestival 2003 won. Tot 2002 werd de kandidaat gekozen via de preselectie Eurovision Şarkı Yarışması.

Sinds de invoering van televoting in 1998 werden de resultaten van Turkije gemiddeld gezien beter dan daarvoor. Opvallend is dat het land veel punten krijgt van landen met veel Turkse immigranten, zoals Duitsland, België en Nederland. Verder bedeelt Bosnië en Herzegovina Turkije vaak met bovengemiddelde punten. Turkije kon er lange tijd op rekenen geen punten te krijgen van Griekenland en (het Griekssprekende deel van) Cyprus. Pas in 1997 gaf Griekenland de eerste punten aan Turkije en voor Cyprus duurde dat tot 2003. Sinds de invoering van televoting gaven beide landen vaker punten aan Turkije, en andersom.

Overzicht

bewerken
 
Ajda Pekkan in Den Haag (1980)
 
Kenan Doğulu in Helsinki (2007)
 
Mor ve Ötesi in Belgrado (2008)

De eerste deelname in 1975 leverde voor Semiha Yankı een laatste plaats op. In 1976 en 1977 zag het land van deelname af. Dit vanwege de deelname van "politieke aartsrivaal" Griekenland. In 1978 echter verschenen desondanks beide landen aan de start. In 1979 trokken de Turken hun kandidaat onder druk van de Arabische wereld terug omdat het festival in Israël plaatsvond.

Turkije was in de jaren 80 elk jaar van de partij. In 1983 en 1987 bleef het land puntloos. In 1986 werd voor het eerst een plaats in de top 10 behaald, en wel een 9e.

Het begin van de jaren 90 verschilde wat betreft resultaten niet veel met de jaren 80 en in 1994 moest Turkije zelfs een jaar thuisblijven na een slecht resultaat. In 1997 deed Şebnem Paker voor een tweede maal mee met Dinle en dit liedje eindigde op de derde plaats. Turkije kreeg daarbij onder andere 12 punten uit Duitsland, waar dat jaar op proef televoting werd toegepast. Het zou in de jaren daarna blijken dat Turkije vaak profiteert van hoge punten uit landen met veel Turkse immigranten, waaronder behalve Duitsland ook Nederland, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk. Toch kwam Turkije in 1998 en 1999 niet verder dan de middenmoot.

Het nieuwe decennium werd goed ingezet met een tiende en elfde plaats, maar in 2003 was het pas echt prijs toen Sertab Erener met het nummer Everyway that I can het festival op haar naam schreef en zo het liedjescircus voor het eerst naar Turkije haalde. Het was de eerste keer dat er rechtstreeks een kandidaat werd aangeduid en ook dat er in het Engels gezongen werd. Een jaar later in Istanboel werd de overwinning goed verdedigd door ska-band Athena die een vierde plaats behaalde met het lied For real. In 2005 eindigde zangeres Gülseren als dertiende. Hierdoor moest Turkije in 2006 aan de halve finale meedoen. Zangeres Sibel Tüzün vertegenwoordigde Turkije in Athene en haalde de elfde plaats in de finale.

In 2007 werd Turkije vertegenwoordigd door het poplied Shake it up Şekerim van zanger Kenan Doğulu. Turkije werd derde in de halve finale en vierde in de finale. In 2008 deed Turkije voor de dertigste keer mee aan het songfestival, waarbij het land op de zevende plaats eindigde met Deli van de band Mor ve Ötesi.

Hadise vertegenwoordigde Turkije in 2009 in Moskou, met het nummer Düm Tek Tek. Ze werd hiervoor intern geselecteerd door TRT in oktober 2008. Hadise bereikte de finale en eindigde uiteindelijk op een vierde plaats, met een totaal aan 177 punten - het op een na hoogste puntenaantal dat Turkije ooit behaalde. Noorwegen, IJsland en Azerbeidzjan gingen Turkije vooraf.

In 2010 ging de groep MaNga voor Turkije naar Oslo, Noorwegen. De groep behaalde 170 punten en kwam daarmee op de tweede plaats terecht, achter het winnende Duitsland. In 2011 slaagde Yüksek Sadakat er niet in om de halve finale te overleven, waardoor Turkije voor het eerst sinds 1994 niet in de finale van het songfestival stond. In 2012 slaagde Can Bonomo er wel in de finale te halen, waar hij uiteindelijk de zevende plaats behaalde.

In 2013 trok Turkije zich terug van het Eurovisiesongfestival, omdat de startvolgorde niet langer via loting bepaald zou worden, maar naar inzicht van de producenten, met het oog op een afwisselend programma. Na de overwinning van Conchita Wurst in 2014 gaf het land zelfs aan het festival voorgoed vaarwel te zeggen.

Turkse deelnames

bewerken
Jaar Artiest Titel Fin. Ptn. Semi Ptn. Taal
  1975 Semiha Yankı Seninle bir dakika 19 3 Turks
  1978 Nilüfer & Nazar Sevince 18 2 Turks
  1980 Ajda Pekkan Pet'r oil 15 23 Turks
  1981 Modern Folk Trio & Ayşegül Dönme dolap 18 9 Turks
  1982 Neco Hani? 15 20 Turks
  1983 Çetin Alp & The Short Waves Opera 19 0 Turks
  1984 Beş Yıl Önce On Yıl Sonra Halay 12 37 Turks
  1985 MFÖ Didai didai dai 14 36 Turks
  1986 Klips ve Onlar Halley 9 53 Turks
  1987 Seyyal Taner & Lokomotif Şarkım sevgi üstüne 22 0 Turks
  1988 MFÖ Sufi 15 37 Turks
  1989 Pan Bana bana 21 5 Turks
  1990 Kayahan Gözlerinin hapsindeyim 17 21 Turks
  1991 İzel, Reyhan & Can İki dakika 12 44 Turks
  1992 Aylin Vatankoş Yaz bitti 19 17 Turks
  1993 Burak Aydos Esmer yarim 21 10 Turks
  1995 Arzu Ece Sev 16 21 Turks
  1996 Şebnem Paker Beşinci mevsim 12 57 Turks
  1997 Şebnem Paker & Grup Etnik Dinle 3 121 Turks
  1998 Tüzmen Unutamazsın 14 25 Turks
  1999 Tuba Önal & Grup Mistik Dön artık 16 21 Turks
  2000 Pınar Ayhan & Grup SOS Yorgunum anla 10 59 Turks en Engels
  2001 Sedat Yüce Sevgiliye son 11 41 Turks en Engels
  2002 Buket Bengisu & Grup Safir Leylaklar soldu kalbinde 16 29 Turks en Engels
  2003 Sertab Erener Everyway that I can 1 167 Engels
  2004 Athena For real 4 195 X X Engels
  2005 Gülseren Rimi rimi ley 13 92 X X Turks
  2006 Sibel Tüzün Süper star 11 91 8 91 Turks en Engels
  2007 Kenan Doğulu Shake it up şekerim 4 163 3 197 Engels
  2008 Mor ve Ötesi Deli 7 138 7 85 Turks
  2009 Hadise Düm tek tek 4 177 2 172 Engels
  2010 MaNga We could be the same 2 170 1 118 Engels
  2011 Yüksek Sadakat Live it up X X 13 47 Engels
  2012 Can Bonomo Love me back 7 112 5 80 Engels
Kleur Betekenis
Eerste plaats
Tweede plaats
Derde plaats
Laatste plaats
Gastland

Gegeven en gekregen punten

bewerken

In de periode 1975-2012. Punten gegeven in de halve finales zijn in deze tabellen niet meegerekend.

Gegeven door Turkije

bewerken
Plaats Land Punten
1   Bosnië en Herzegovina 129
2   Verenigd Koninkrijk 126
3   Ierland 119
4   Spanje 118
5   Duitsland 86

Gegeven aan Turkije

bewerken
Plaats Land Punten
1   Duitsland 170
2   Frankrijk 151
3   Nederland 132
4   België 108
5   Zwitserland 104

Twaalf punten gegeven aan Turkije

bewerken
Aantal Land Wanneer
7   Frankrijk 2000, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2010
6   Duitsland 1997, 1998, 1999, 2004, 2006, 2007
  Nederland 2000, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007
4   Azerbeidzjan 2008, 2009, 2010, 2012
  België 2003, 2004, 2007, 2009
2   Bosnië en Herzegovina 1997, 2003
  Verenigd Koninkrijk 2007, 2009
  Zwitserland 1985, 2009
1   Joegoslavië 1986
  Kroatië 2010
  Marokko 1980
  Noord-Macedonië 2009
  Oostenrijk 2003
  Spanje 1997

Twaalf punten gegeven door Turkije

bewerken

(Vetgedrukte landen waren ook de winnaar van dat jaar.)

Jaar Land Jaar Land Jaar Land
1975   Portugal 1989   Joegoslavië 2003   Bosnië en Herzegovina
1976 Geen deelname 1990   Joegoslavië 2004   Oekraïne
1977 Geen deelname 1991   Israël 2005   Griekenland
1978   Israël 1992   Ierland 2006   Bosnië en Herzegovina
1979 Geen deelname 1993   Bosnië en Herzegovina 2007   Armenië
1980   Nederland 1994 Geen deelname 2008   Azerbeidzjan
1981   Duitsland 1995   Noorwegen 2009   Azerbeidzjan
1982   Duitsland 1996   Verenigd Koninkrijk 2010   Azerbeidzjan
1983   Joegoslavië 1997   Malta 2011   Azerbeidzjan
1984   Spanje 1998   Verenigd Koninkrijk 2012   Azerbeidzjan
1985   Spanje 1999   Duitsland
1986   België 2000   Zweden
1987   Joegoslavië 2001   Estland
1988   Verenigd Koninkrijk 2002   Oostenrijk

(j) = vakjury; (t) = televoting