Tramlijn 14 (Amsterdam)

tramlijn in Amsterdam (gemeente), Nederland

Gvba14.png Tramlijn 14 is een tramlijn in Amsterdam op de route Centraal StationDamPlantageBorneostraatFlevopark.

Lijn 14
Lijn 14 rond het Wertheimpark.Lijn 14 rond het Wertheimpark.
Aangelegd doorGemeentetram Amsterdam (GTA)
Geopend
26 mei 1910: Van HallstraatDam
Heropend
20 september 1982: SloterdijkPlantage Parklaan
Huidige statusin gebruik
Aantal sporen2
MaterieelCombino
Tramdienst doorGVB
Lijn 14
utHSTuKBHFa Centraal Station
metro  51   52   53   54 
utSTRuABZgl+l tram 26
utSTRuHST(L) Dam (Beursplein)
utSTRuHST(R) Dam
utHSTuHST Rokin
metro  52 
utSTRruABZgr tram 24
BSicon .svguHST Rembrandtplein
BSicon .svguABZgr tram 4
BSicon .svguWBRÜCKE1 Blauwbrug over de Amstel
BSicon .svguHST Waterlooplein
BSicon .svguKRZt metro  51   53   54 
BSicon .svguHST Mr. Visserplein
BSicon .svguHST Artis
BSicon .svguHST(L) Plantage Lepellaan
BSicon .svg
+
BSicon uABZg+r.svg
uABZg+r + uKRZ
tram 7, 19
BSicon .svguHST Alexanderplein
BSicon .svguABZgr tram 19
BSicon .svguHST Pontanusstraat
BSicon .svgumKRZu Spoorlijn Amsterdam - Utrecht
BSicon .svgumKRZu Spoorlijn Amsterdam - Amersfoort
BSicon .svguHST Zeeburgerdijk
BSicon .svguHST Javaplein
BSicon .svguABZg+r tram 3
BSicon .svguHST Molukkenstraat
BSicon .svguHST Soembawastraat
BSicon .svguHST Insulindeweg
BSicon .svguBHF Flevopark
BSicon .svguTUNNEL2 Amsterdamsebrug
BSicon .svguWSLl
Kaart
Kaart

Beknopte geschiedenisBewerken

 
Het Muntplein, met de Munttoren en een tram van lijn 14, gezien vanaf de Nieuwe Doelenstraat naar de nog niet verbrede Vijzelstraat; circa 1915.
 
De eerste tramlijn 14 gebruikte tussen 1910 en 1942 een verbindingsboog tussen de Marnixstraat en Rozengracht, zoals hier te zien tijdens werkzaamheden t.b.v. spoorvernieuwing in 1928. Deze boog is na de oorlog verdwenen.
 
Gelede wagen 794 (serie 780-816) op lijn 14 op de Bos en Lommerweg; 9 december 2015. Foto: Erik Swierstra.

Eerste lijn 14Bewerken

De Amsterdamse tramlijn 14 was de eerste die werd ingesteld na de grote elektrificatie van de jaren 1900-'06. Deze lijn ging rijden op 26 mei 1910. De route was: Van HallstraatVan Limburg StirumstraatNassaukadeMarnixstraatRozengrachtRaadhuisstraatDam.

In 1915 werd lijn 14 verlengd via RokinRembrandtpleinWaterloopleinMuiderstraatPlantage MiddenlaanAlexanderpleinMauritskadeZeeburgerdijkBorneostraatJavaplein (Indische buurt). Hiermee ging lijn 14 de voor deze lijn kenmerkende verbinding tussen Raadhuisstraat en Rokin via de Dam berijden. In 1928 volgde de verlenging naar de Molukkenstraat.

In 1932 verliet lijn 14 de Indische buurt doordat de route werd verlegd naar de Linnaeusstraat. In 1940 volgde een verlegging naar de Eerste Van Swindenstraat.

Wegens personeelsschaarste in de Tweede Wereldoorlog werd lijn 14 in 1942 opgeheven. Het traject naar de Staatsliedenbuurt werd overgenomen door lijn 10.

Sinds 1982Bewerken

Pas veertig jaar later, op 20 september 1982, keerde lijn 14 terug in de straten van Amsterdam met de ingebruikname van de nieuwe trambaan over de Admiraal de Ruijterweg naar station Amsterdam Sloterdijk. Het westelijke traject was een vervanging van buslijn 14 en het oostelijke traject was een versterking van lijn 9. De route werd nu: Molenwerf (Station Sloterdijk) – Admiraal de RuijterwegDe ClercqstraatRozengrachtRaadhuisstraatDamRokinRembrandtpleinWaterloopleinMuiderstraatPlantage MiddenlaanPlantage Parklaan. In 1985 werd de verlenging via de Arlandaweg naar het nieuwe noordelijker gelegen Station Sloterdijk in gebruik genomen. Lijn 14 kreeg nu het eindpunt op het Orlyplein. In 1986 werd lijn 14 verder verlengd via Plantage MiddenlaanAlexanderpleinMauritskadeLinnaeusstraatWijttenbachstraatMuiderpoortstationInsulindewegFlevopark.

In 1989 werd de nieuwe route vanaf de Admiraal de Ruijterweg via de Bos en Lommerweg naar het Bos en Lommerplein in gebruik genomen. Van hieraf nam lijn 14 de route over van lijn 13 via Burgemeester De VlugtlaanSlotermeerlaanSloterpark.

In mei 1997 kreeg lijn 14 een overstaphalte aan de Burgemeester De Vlugtlaan op de nieuw geopende metrolijn 50. De nabijgelegen halte Akbarstraat werd daarvoor verlegd. Deze halte lag vroeger ter hoogte van de Leeuwendalersweg even ten oostelijk van de huidige halte.

In 2004 nam lijn 14 de route van lijn 10 over op de route AlexanderpleinMauritskadeBorneostraatMolukkenstraat en verder weer naar Flevopark.

Sindsdien verbonden de tramlijnen 7 en 14 tot 2018 beide het Sloterpark met het Flevopark, de ene via het Leidseplein, de andere via de Dam. De lijnen 7 en 14 waren de langste tramlijnen van Amsterdam (12,5 km).

Op 22 juli 2018, de dag dat de exploitatie op de Noord/Zuidlijn startte, is lijn 14 ingekort tot FlevoparkCentraal Station en nam tussen Alexanderplein en het Centraal Station de route van lijn 9 over. Met de opheffing van lijn 14 ten westen van de Dam werd de Bos en Lommerweg tussen Admiraal de Ruijterweg en Hoofdweg per 22 juli 2018 tramloos. De niet meer door lijn 14 bereden sporen blijven beschikbaar voor omleidingen.

Externe linksBewerken

Zie de categorie Tramlijn 14 (Amsterdam) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.