Dison

gemeente in Luik (Wallonië), België

Dison is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Luik. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners. De plaats Andrimont, iets ten zuiden van Dison, hoort ook tot de gemeente.

Dison
Gemeente in België Vlag van België
Dison (België)
Dison
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Provincie Vlag Luik (provincie) Luik
Arrondissement Verviers
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
13,97 km² (2021)
66,58%
14,9%
18,52%
Coördinaten 50° 37' NB, 5° 51' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
15.249 (01/01/2023)
49,36%
50,64%
1091,42 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
25,62%
59,4%
14,98%
Buitenlanders 13,25% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Véronique Bonni (PS)
Bestuur PS
Zetels
PS
PP
Ecolo
Vivre Dison (cdH)
MR
25
16
3
3
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 13.163 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 22,68% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
4820
4821
Deelgemeente
Dison
Andrimont
Zonenummer 087
NIS-code 63020
Politiezone Vesdre
Hulpverleningszone Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website www.dison.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Verviers
in de provincie Luik
Portaal  Portaalicoon   België
Sint-Fiacriuskerk in Dison

Kernen bewerken

Deelgemeenten bewerken

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Dison 4,52 8.193 1.813 63020A
2 Andrimont 9,46 7.058 746 63020B

Geschiedenis bewerken

Reeds in de Romeinse tijd werd het gebied van Dison bewoond. Er liep een heerbaan van Verviers over dit gebied naar het Plateau van Herve, en er werd een muntschat gevonden met Romeins geld van 231-268. Ook de Franken waren in het gebied aanwezig. Dison werd voor het eerst vermeld in 1268. Geleidelijk werd het bos gerooid en daarvoor in de plaats kwamen weilanden. Tot in de 18e eeuw was de landbouw vrijwel het enige bestaansmiddel. Daarna werd de lakenindustrie van belang. Er verschenen fabrieken en woonhuizen. Het wapenschild van Dison refereert aan de wolindustrie.

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg hoorde Dison tot de heerlijkheid Petit-Rechain, deel uitmakend van het Hertogdom Limburg en de hoogbank Herve. Andrimont hoorde niet bij het hertogdom Limburg maar bij het prinsbisdom Luik. Beide plaatsen werden bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe. In 1797 werd Dison een zelfstandige gemeente.

De inwoners speelden een belangrijke rol bij de Belgische onafhankelijkheidsstrijd van 1830. Ook waren er rampen, zoals een hongersnood (1845) en een cholera-epidemie (1866). De Eerste en Tweede Wereldoorlog gingen niet ongemerkt aan de plaats voorbij, waarvan de inwoners weerstand boden aan de bezetter. Op 9 september 1944 werd Dison bevrijd door Amerikaanse troepen.

In 1977 fuseerde de gemeente Dison met de naburige gemeente Andrimont tot de fusiegemeente Dison.

Bezienswaardigheden bewerken

  Zie Lijst van beschermd erfgoed in Dison voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap bewerken

Dison is een langgerekt lintdorp dat de noordrand vormt van de agglomeratie van Verviers. De plaats ligt in het Land van Herve op een hoogte van ongeveer 210 meter. De autoweg A27 loopt sinds 1970 in de lengterichting langs het dorp.

Demografische ontwikkeling bewerken

Demografische evolutie voor de fusie bewerken

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[1]
1992 14.069
1993 14.207
1994 14.385
1995 14.284
1996 14.040
1997 13.954
1998 13.982
1999 13.865
2000 13.978
2001 14.077
2002 14.010
2003 13.887
2004 13.911
2005 13.966
2006 14.243
2007 14.407
2008 14.526
2009 14.602
2010 14.857
2011 15.049
2012 15.142
2013 15.020
2014 15.157
2015 15.181
2016 15.124
2017 15.260
2018 15.405
2019 15.248
2020 15.255
2021 15.131
2022 15.207
2023 15.249
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Burgemeesters bewerken

  • 1800-1808 : Jacques Lince
  • 1808-1812 : A.M. Colette
  • 1812-1830 : J.J. Michel
  • 1830-1854 : J. Lejeune-Vincent
  • 1854-1878 : F. Bleyfuesz
  • 1882-1889 : Mathieu Demonty
  • 1889-1891 : Albert Dreze
  • 1891-1896 : F. Lince
  • 1910-1927 : Sébastien Winandy
  • 1927-1954 : Jules Hoen
  • 1955-1968 : L. Lamarche
  • 1969-1970 : J. Baguette-Saive
  • 1971-1975 : Fernand Roggeman
  • 1975-1976 : Norbert Kerf
  • 1977-2018: Yvan Ylieff
  • 2019-heden: Véronique Bonni

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976[2] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[3] 14-10-2012[4] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 25 % 23 % 23 % 23 % 23 % 23 % 25 % 25
PS 56,34 15 53,18 15 60,56 17 55,01 16 62,76 18 54,47 15 49,07 14 53,35 16
PSC1 / CDH2 / Vivre Dison3 - 15,521 3 18,571 4 16,231 4 12,551 2 17,052 4 19,782 5 10,083 2
PRL1 / MR2 / D!RE3 - 13,711 3 7,81 1 6,431 0 9,421 1 12,132 2 14,113 3 7,952 1
ECOLO - 10,46 2 7,72 1 8,05 1 10,66 2 7,92 1 10,85 2 11,91 3
PP - - - - - - - 12,63 3
FN1 / FNB2 / FNationale3 / Wall.d'Abord!4 - - - 7,781 1 4,612 0 8,433 1 6,194 1 -
UDA 38,15 10 - - - - - - -
Anderen(*) 5,51 0 7,11 0 5,35 0 6,5 1 - - - 4,08 0
Totaal stemmen 9380 8770 8677 8659 8359 8659 8285 8458
Opkomst % 91,89 91,52 88,31 89,67 82,69 84,88
Blanco en ongeldig % 5,92 5,96 6,58 5,31 8,66 6,41 9,52 9,88

(*) 1976: PCB (5,51%) / 1982: PCB (1,62%), SW (3,1%), UDRT (2,39%) / 1988: PLT (5,35%) / 1994: AGIR (6,5%) / 2018: AGIR (2,58%), MPE (1,50%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Nabijgelegen kernen bewerken

Andrimont, Chaineux, Mont, Petit-Rechain, Lambermont, Hodimont

Externe link bewerken

Zie de categorie Dison van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.