Dison

**Dison**
Gemeente in België
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	13,97 km² (2021); 66,58%; 14,9%; 18,52%
Coördinaten	50° 37' NB, 5° 51' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	15.207 (01/01/2022) ; 49,23% ; 50,77% ; 1088,01 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2022); 25,72%; 59,57%; 14,7%
Buitenlanders	12,95% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Véronique Bonni (PS)
Bestuur	PS
Zetels; PS; PP; Ecolo; Vivre Dison (cdH); MR;	25; 16; 3; 3; 2; 1;
Economie
Gemiddeld inkomen	13.163 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	22,68% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4820; 4821	Deelgemeente; Dison; Andrimont
Zonenummer	087
NIS-code	63020
Politiezone	Vesdre
Hulpverleningszone	Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website	www.dison.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Verviers; in de provincie Luik
Portaal	België

Dison is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Luik. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners. De plaats Andrimont, iets ten zuiden van Dison, hoort ook tot de gemeente.

Sint-Fiacriuskerk in Dison

KernenBewerken

DeelgemeentenBewerken

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Dison	4,52	8.193	1.813	63020A
2	Andrimont	9,46	7.058	746	63020B

GeschiedenisBewerken

Reeds in de Romeinse tijd werd het gebied van Dison bewoond. Er liep een heerbaan van Verviers over dit gebied naar het Plateau van Herve, en er werd een muntschat gevonden met Romeins geld van 231-268. Ook de Franken waren in het gebied aanwezig. Dison werd voor het eerst vermeld in 1268. Geleidelijk werd het bos gerooid en daarvoor in de plaats kwamen weilanden. Tot in de 18e eeuw was de landbouw vrijwel het enige bestaansmiddel. Daarna werd de lakenindustrie van belang. Er verschenen fabrieken en woonhuizen. Het wapenschild van Dison refereert aan de wolindustrie.

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg hoorde Dison tot de heerlijkheid Petit-Rechain, deel uitmakend van het Hertogdom Limburg en de hoogbank Herve. Andrimont hoorde niet bij het hertogdom Limburg maar bij het prinsbisdom Luik. Beide plaatsen werden bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde Ourthedepartement. In 1797 werd Dison een zelfstandige gemeente.

De inwoners speelden een belangrijke rol bij de Belgische onafhankelijkheidsstrijd van 1830. Ook waren er rampen, zoals een hongersnood (1845) en een cholera-epidemie (1866). De Eerste en Tweede Wereldoorlog gingen niet ongemerkt aan de plaats voorbij, waarvan de inwoners weerstand boden aan de bezetter. Op 9 september 1944 werd Dison bevrijd door Amerikaanse troepen.

In 1977 fuseerde de gemeente Dison met de naburige gemeente Andrimont tot de fusiegemeente Dison.

BezienswaardighedenBewerken

Sint-Fiacriuskerk
Sint-Jan-de-Doperkerk in de buurtschap Mont.
Gemeentehuis van Dison
Heilig Hartmonument

Zie Lijst van beschermd erfgoed in Dison voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschapBewerken

Dison is een langgerekt lintdorp dat de noordrand vormt van de agglomeratie van Verviers. De plaats ligt in het Land van Herve op een hoogte van ongeveer 210 meter. De autoweg A27 loopt sinds 1970 in de lengterichting langs het dorp.

Demografische ontwikkelingBewerken

Demografische evolutie voor de fusieBewerken

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

PolitiekBewerken

BurgemeestersBewerken

1800-1808 : Jacques Lince
1808-1812 : A.M. Colette
1812-1830 : J.J. Michel
1830-1854 : J. Lejeune-Vincent
1854-1878 : F. Bleyfuesz
1882-1889 : Mathieu Demonty
1889-1891 : Albert Dreze
1891-1896 : F. Lince
1910-1927 : Sébastien Winandy
1927-1954 : Jules Hoen
1955-1968 : L. Lamarche
1969-1970 : J. Baguette-Saive
1971-1975 : Fernand Roggeman
1975-1976 : Norbert Kerf
1977-2018: Yvan Ylieff
2019-heden: Véronique Bonni

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij		10-10-1976^[1]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[2]		14-10-2012^[3]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	25	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23	%	25	%	25
	PS	56,34	15	53,18	15	60,56	17	55,01	16	62,76	18	54,47	15	49,07	14	53,35	16
	PSC¹ / CDH² / Vivre Dison³	-		15,52¹	3	18,57¹	4	16,23¹	4	12,55¹	2	17,05²	4	19,78²	5	10,08³	2
	PRL¹ / MR² / D!RE³	-		13,71¹	3	7,8¹	1	6,43¹	0	9,42¹	1	12,13²	2	14,11³	3	7,95²	1
	ECOLO	-		10,46	2	7,72	1	8,05	1	10,66	2	7,92	1	10,85	2	11,91	3
	PP	-		-		-		-		-		-		-		12,63	3
	FN¹ / FNB² / FNationale³ / Wall.d'Abord!⁴	-		-		-		7,78¹	1	4,61²	0	8,43³	1	6,19⁴	1	-
	UDA	38,15	10	-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		5,51	0	7,11	0	5,35	0	6,5	1	-		-		-		4,08	0
Totaal stemmen		9380		8770		8677		8659		8359		8659		8285		8458
Opkomst %						91,89		91,52		88,31		89,67		82,69		84,88
Blanco en ongeldig %		5,92		5,96		6,58		5,31		8,66		6,41		9,52		9,88

(*) 1976: PCB (5,51%) / 1982: PCB (1,62%), SW (3,1%), UDRT (2,39%) / 1988: PLT (5,35%) / 1994: AGIR (6,5%) / 2018: AGIR (2,58%), MPE (1,50%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Nabijgelegen kernenBewerken

Andrimont, Chaineux, Mont, Petit-Rechain, Lambermont, Hodimont

Externe linksBewerken

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Dison van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[2] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:

[3] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be

[1]

[2]

[3]