Chasjoeri (stad)

**Chasjoeri**
ხაშური
Stad in Georgië
	;
Situering
Regio	Sjida Kartli
Gemeente	Chasjoeri
Coördinaten	41° 60′ NB, 43° 36′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2022)	24.601
Hoogte	700 m
Vroegere namen	Michailovo (1872-1918); Stalinisi (1931-1934)
Stad sinds	1921
Overig
Website	khashuri.gov.ge
Foto's
Portaal	Georgië

Chasjoeri (Georgisch: ხაშური) is een stad in centraal Georgië met 24.601 inwoners (2022), gelegen in de regio Sjida Kartli op ongeveer 700 meter boven zeeniveau op de linkeroever van de Mtkvari. Het is de achtste grote stad van Georgië en is het bestuurlijke centrum van de gelijknamige gemeente, circa 125 kilometer westelijk van hoofdstad Tbilisi. De lokale Soeramala stroomt door de stad.

GeschiedenisBewerken

Over de nederzetting Chasjoeri werd voor het eerst gedocumenteerd in 1693, maar de nederzetting bestond al enige tijd eerder bij de gratie van de toenmalige koningin Helene Aznaoer van Kartli. In de 18e eeuw wordt de nederzetting als een gemoedelijk residentieel dorp beschreven.^[2] Het moderne Chasjoeri ontstond pas met de aanleg van de Tbilisi - Poti spoorlijn die in 1862 begon en in 1872 opende. Het station in Chasjoeri kreeg als laatste laaggelegen plaats voor de klim over de Soeramipas en de passage door het Lichigebergte een belangrijke functie.

Theater Chasjoeri

De plaats werd toen omgedoopt in Michailovo, ter ere van de Transkaukasische onderkoning van dat moment, Michaël Nikolajevitsj. Het behield deze naam tot 1918 toen het na het uitroepen van de Democratische Republiek Georgië de naam Chasjoeri weer terugkreeg.^[2] In 1894 opende de spoorweg vanaf Chasjoeri naar Bordzjomi, die in de jaren 1940 werd doorgetrokken naar Achaltsiche. Met de komst van de auto's werden de hoofdwegen ook steeds belangrijker. Door de ligging langs traditionele wegen werd Chasjoeri steeds meer een transportknooppunt van verkeer uit west-, zuid- en oost-Georgië.

Tijdens de verovering van Georgië door het Rode Leger in februari-maart 1921 waren Chasjoeri en Soerami belangrijke strategische plaatsen waar tussen 4 en 7 maart zware slag werd geleverd, die uiteindelijk in het nadeel van de Georgiërs uitviel.^[3] In 1921 werd de stadsstatus toegekend,^[4] en van 1931 tot medio 1934 werd Chasjoeri met de naam Stalinisi (Russisch: Сталиниси) vernoemd naar Jozef Stalin.^[5]^[2] Onder de sovjet heerschappij groeide de stad uit en kwamen er diverse industrieën.

Chasjoeri stond lange tijd bekend om de "Hangmatten Straat", de verkoop van hangmatten een aanverwante artikelen langs de hoofdweg door de stad. Sinds 2020 is deze S1 (E60) als autosnelweg verlegd buiten de stad om, en is de handel in de hangmatten vrijwel geheel stil komen te liggen.^[6]

DemografieBewerken

Begin 2022 had Chasjoeri 24.601 inwoners,^[1] een verlies van bijna 6% sinds de volkstelling van 2014. De bevolking van Chasjoeri bestond in 2014 voor ruim 98% uit Georgiërs. Er wonen verder ruim 200 Armeniërs en ruim 100 Osseten, gevolgd door Russen en enkele tientallen Pontische Grieken.^[7] Chasjoeri is zowel voor als tijdens de Sovjet-Unie een dominant Georgische plaats gebleven. In de jaren onder het Sovjetregime nam het aantal Osseetse inwoners gestaag toe van een kleine 40 in 1922 tot bijna 1300 in 1979, de tweede grote etnische bevolkingsgroep. In tegenstelling tot andere belangrijke industriële plaatsen bleef het aantal Russen en andere bevolkingsgroepen erg beperkt.

Jaar	1897	1922	1939	1959	1970	1979	1989	2002^[8]	2014	2021	2022
Aantal	-	7.018	15.560	18.646	24.469	28.638	32.639	28.560	26.135	24.935	24.601
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden^[9]^[10]^[8]

BezienswaardighedenBewerken

In Chasjoeri zijn geen bijzondere (cultuur-historische) bezienswaardigheden. Op korte afstand ten noorden van de stad ligt Soerami waar het middeleeuwse Soeramifort te bezichten is, alsmede enkele kerken.^[12]

VervoerBewerken

Chasjoeri station

Door Chasjoeri passeren belangrijke transportcorridors, en het is daarmee een van de wegen- en spoorknooppunten in het land, op een belangrijk geografisch punt. Chasjoeri kwam tot groei en betekenis door de opening van de Tbilisi - Poti spoorlijn in 1872, die niet lang daarna ook naar Batoemi ging voor belangrijke olietransporten. Sinds 1894 takt in Chasjoeri de spoorlijn af naar Bordzjomi. Vanaf Chasjoeri zijn er dagelijks treinen naar Tbilisi en de westelijke bestemmingen Bordzjomi, Koetaisi, Ozoergeti, Poti en Zoegdidi.

De 'route van internationaal belang' S1 (E60) liep tot 2020 door het centrum, maar sinds de opening van de Chasjoeri Bypass in 2020, een verlegging en verbreding tot autosnelweg, is de stad verlost van het drukke verkeer op deze East-West Highway. Het centrum van Chasjoeri is nog wel de oostelijke terminus van de S8 naar Bordzjomi, Achaltsiche en de Georgisch-Turkse grens bij Vale. Het verkeer van en naar de S1 moet nog door de stad.

StedenbandenBewerken

Chasjoeri onderhoudt stedenbanden met:^[13]

SportBewerken

De lokale voetbalclub FK Iveria Chasjoeri was in 1990 een van de oprichters van de Georgische hoofd competitie, maar speelt sinds 2017 op regionaal niveau, het laagste niveau van de Georgische profvoetbal divisies. De club speelt haar wedstrijden in het Grigol Jomartidzestadion.

GeborenBewerken

Dzjaba Ioseliani (1926 - 2003), politicus en leider van de paramilitaire Mchedrioni-beweging.

Zie ookBewerken

(ka) Website Chasjoeri

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2022). Geraadpleegd op 23 mei 2022.
↑ ^a ^b ^c (ka) Tea Tsagurisjvili, Chasjoeri. ჟურნალი "კარიბჭე"- Karibche (Magazine "De Poort") (1 maart 2012). Geraadpleegd op 25 mei 2022.
↑ (en) Andrew Andersen; George Partskhaladze, Soviet-Georgian War and Sovietization of Georgia, II-III. 1921. Revue historique des Armées, Numéro 254, 1/2009 (2009). Geraadpleegd op 25 mei 2022.
↑ (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) Pag.94 (2003). Geraadpleegd op 24 mei 2022.
↑ (ru) V.N. Kaloetskov e.a., Топонимия Ближнего Зарубежья: 100 лет переименований (Toponymie van het nabije buitenland: 100 jaar hernoemen) (pdf). Русское географическое общество (Russische Geografische Vereniging), Moskou (2020), p.147. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
↑ (en) In Pictures - Forgotten by the highway. OC-Media. Geraadpleegd op 25 mei 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 23 mei 2022.
↑ ^a ^b Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[11], "1. Introduction", Pagina 1.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 maart 2022.
↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 maart 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ (en) Surami Fortress. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 25 mei 2022.
↑ (ka) ხაშურთან დამეგობრებული ქალაქები (Steden zijn bevriend geraakt met Chasjoeri). Gemeente website Chasjoeri. Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2022). Geraadpleegd op 23 mei 2022.

[hist-2] (ka) Tea Tsagurisjvili, Chasjoeri. ჟურნალი "კარიბჭე"- Karibche (Magazine "De Poort") (1 maart 2012). Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[3] (en) Andrew Andersen; George Partskhaladze, Soviet-Georgian War and Sovietization of Georgia, II-III. 1921. Revue historique des Armées, Numéro 254, 1/2009 (2009). Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[census2002-4] (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) Pag.94 (2003). Geraadpleegd op 24 mei 2022.

[toponiematlas-5] (ru) V.N. Kaloetskov e.a., Топонимия Ближнего Зарубежья: 100 лет переименований (Toponymie van het nabije buitenland: 100 jaar hernoemen) (pdf). Русское географическое общество (Russische Geografische Vereniging), Moskou (2020), p.147. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.

[6] (en) In Pictures - Forgotten by the highway. OC-Media. Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[etn14-7] (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 23 mei 2022.

[nootcensus2002-8] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

[inwplaatsen-9] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 maart 2022.

[etn1923-10] (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 4 maart 2022.

[retro2017-11] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[12] (en) Surami Fortress. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[13] (ka) ხაშურთან დამეგობრებული ქალაქები (Steden zijn bevriend geraakt met Chasjoeri). Gemeente website Chasjoeri. Geraadpleegd op 25 mei 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[13]

[11]