Soest (Nederland)

gemeente in de provincie Utrecht, Nederland
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Jcb (overleg | bijdragen) op 9 sep 2010 om 23:18. (Geschiedenis van Soest)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Soest
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Vlag van de gemeente Soest
Wapen van de gemeente Soest
Locatie van de gemeente Soest (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Utrecht
Coördinaten 52°11'NB, 5°17'OL
Algemeen
Oppervlakte 46,43 km²
- land 46,24 km²
- water 0,19 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
47.685?
(1031 inw./km²)
Bestuurs­centrum Soest
Belangrijke verkeersaders Sjabloon:A-wegNL Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL, spoorlijn Den Dolder - Baarn
Politiek
Burgemeester (lijst) Arie Noordergraaf (SGP)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 26.200 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 313.000
WW-uitkeringen (2014) 38 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 3760-3769,
Netnummer(s) 035 (033/0346 (Soesterberg))
CBS-code 0342
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.soest.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Soest
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Mededeling
Foutief gebruik van Sjabloon:Infobox gemeente Nederland. De volgende parameters dienen niet handmatig te worden ingevoerd:
oppervlakte, oppervlakte land, oppervlakte water, inwoners, datum inwoners en dichtheid.
Molen De Windhond
RK-kerk
Grote kerk in het oude deel
Museum Oud Soest

Soest (uitspraak) is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. De gemeente telt Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 46,47 km². Soest, Soesterberg en Soestduinen zijn rijk aan duinen, bossen, heide en weilanden, grotendeels gebruikt als oefenterrein voor het Nederlands leger.

Overige kernen

Herkomst van de naam Soest

De naam Soest: Zoys, Soyse, Suysen, Sose: Bron op de grens van hoge en lage grond. Of het komt van nederzetting aan 'zijde-oost'. De oorsprong van het dorp ligt ook aan de oostzijde van De Engh.

Geschiedenis van Soest

De eerste sporen van (tijdelijke) bewoning rond Soest zijn teruggevonden in de Soester Duinen. Ongeveer 11.000 jaar voor Christus bevolkten enkele jagersgroepen deze streek. De vondsten bestonden uit enkele stenen werktuigjes uit 8000 voor Christus. De grafheuvels op de Engh en die in het Monnikenbos zijn van ongeveer 2500 voor Christus.

De eerste vermelding van het dorp Soest dateert uit 1028.[1] In 2004 vierde het dorp dan ook zijn 975-jarig bestaan. Soest ontstond als een kolonie uit het dichtbij gelegen Amersfoort. De eerste boeren vestigden zich op de zuidoost helling van de Engh, een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug. Zo waren ze beschermd tegen de Zuiderzee, die regelmatig de Eempolder overstroomde. De Engh werd ontgonnen en bemest, zodat deze geschikt werd voor akkerbouw. In de polder graasde het vee. De kolonie groeide uit tot een klein boerendorp. Ten westen, achter de Engh, lag de buurtschap Heze, dat ouder dan Soest was. Heze verdween echter doordat de zandverstuivingen, waar de tegenwoordige Soester Duinen een restant van zijn, aan de wandel gingen en de buurtschap in de 15e eeuw begroeven. De naam Heze leeft nu nog voort in de wijken Overhees en Hees.

Soest was regelmatig het strijdtoneel van militaire gebeurtenissen. Al in 1278 vond op de Engh een veldslag plaats tussen Holland en Utrecht.

Door de stichting van het klooster Mariënburg in 1470 werd Soest belangrijker en op 26 september 1472 verkreeg Soest schepenrecht. Maar al aan het begin van de 16e eeuw werd Soest geplunderd en platgebrand door de troepen van Maarten van Rossum. De nonnen werden verkracht en van het klooster resteerde niets dan puin. In de 17e eeuw ontstonden Zoestdyck en 't Hart. 't Hart was een buurtschap, dat bestond uit schapenhouders en turfstekers. Turfsteken gebeurde overigens al in de 14e eeuw in het Soesterveen, maar intensiveerde in de loop van de 17e eeuw. De turf werd met boten, de zogenaamde pramen, over de Praamgracht naar de Eem vervoerd.

In 1650 liet de toenmalige burgemeester van Amsterdam een buitenverblijf bouwen langs de hoofdweg tussen Soest en Baarn, de Hofstede aen Zoestdijck, het huidige Paleis Soestdijk, dat inmiddels in het Baarnse gedeelte van Soestdijk ligt. In 1674 liet Willem III van Oranje het verbouwen tot jachtslot. Soestdijk werd een dorp met een aantal grote buitens, net als Baarn, terwijl Soest zelf, het hoofddorp, een slaperig boerendorp bleef. Soestdijk was rond 1890 een dorp waar de elite uit voornamelijk Amsterdam neerstreek. Zo waren er veel privéhuizen, maar ook verschillende hotels. De welgestelden kwamen naar Soestdijk vanwege de schone lucht en de mooie natuur.

In 1895 ging de Soester Paardentram rijden en in 1898 werd Soest met de Stichtse Lijn aangesloten op het spoorwegennet. Rond 1900 telde Soest nog maar 4700 zielen. Pas rond 1920 groeiden Soestdijk en Soest aan elkaar. In de jaren dertig groeiden ook Soest-Zuid en de Buurtschap Soestduinen, met de bouw van vaak grotere villa's. In 1945 telde Soest 16.000 inwoners.

In de jaren zestig werd het dorp verder 'gemoderniseerd'. Dat hield in dat een aantal buitens gesloopt werd, zodat de oppervlakte van de tuinen extra ruimte opleverde voor woningbouw en omdat het onderhoud van de villa's simpelweg te kostbaar was geworden. De hoofdstraat van Soestdijk onderging een metamorfose, wat achteraf niet bepaald een verbetering is geweest. De statige herenhuizen maakten plaats voor winkels en sociale woningbouw. Het dorp was hierdoor minder aantrekkelijk geworden en stuk voor stuk sloten de hotels en pensions hun deuren. Bekende hotels waren Hotel Trier, Hotel Eemland en het Oranjehotel.

In de jaren daarna breidde Soest zich verder uit, met de wijken Klaarwater en Smitsveen in de jaren '70 en Overhees in de jaren '80. De meest recente uitbreiding is de Boerenstreek, waar vanaf 1997 in vier etappes gebouwd wordt.

Soest telt nu circa 45.500 inwoners.

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Soest bestaat uit 29 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij 1994 1998 2002 2006 2010
Gemeentebelangen Groen Soest 3 5 6 5 6
Soest2002 - - 4 7 5
VVD 7 8 6 5 4
CDA 6 6 5 4 4
PvdA 3 3 2 5 3
D66 2 1 1 - 3
GroenLinks 2 2 2 2 2
Leefbaar Soest - - - - 1
ChristenUnie*-SGP 1 2 1 1 1
BAM 3 - - - -
Totaal 27 27 27 29 29
  • *Werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door haar voorgangers de RPF en het GPV.

Geboren

Bekende inwoners

Bezienswaardigheden

  • In Soest, bij Park Vredehof/Vredehofstraat, staat de dikste mammoetboom van de provincie Utrecht.[2]
  • Op de Soester Engh is stellingkorenmolen De Windhond herbouwd en op 10 mei 2008 in gebruik genomen.[3]
  • Van oorsprong eind 13e eeuwse Petrus en Pauluskerk, thans Oude Kerk genaamd, sinds de bouw van de R.K. Petrus en Pauluskerk in 1853, kreeg zijn huidige uiterlijk grotendeels in de 15e eeuw.
  • Soester Duinen; Lange en Korte Duinen, grootste stuifduingebied van de Utrechtse Heuvelrug.
  • De Hervormde Emmakerk uit 1930 is in zakelijk expressionistische stijl ontworpen door architect P. Beekman.
  • Het nationaal rusthuis voor oude paarden en pony's. Stichting De Paardenkamp. Een rusthuis met meer dan 100 paarden, dat geheel bestaat door giften en gaven van donateurs. Gelegen aan de Birkstraat in Soest. Tevens eigenaar van Boerderij Het Gagelgat, een van de oudste (rijksmonument) langhuisboerderijen uit de streek, bekend van het SBS6 programma Het Mooiste Pand van Nederland.

Rijksmonumenten