Langweer

nederzetting in De Friese Meren, Nederland

Langweer (Fries: Langwar) is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland.

Langweer
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Langweer (Friesland)
Langweer
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Gemeente Vlag De Friese Meren De Friese Meren
Coördinaten 52° 57′ NB, 5° 43′ OL
Algemeen
Inwoners
(2021-01-01)
1.050[1]
Overig
Postcode 8525
Netnummer 0513
Woonplaatscode 2494
Belangrijke verkeersaders A6 A7
Foto's
De Buorren in Langweer
De Buorren in Langweer
Langweer en de Langweerderwielen vanuit de lucht
Langweer en de Langweerderwielen vanuit de lucht
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland

Het ligt ten zuidoosten van Sneek en ten westen van Joure, aan de rand van het meer de Langweerderwielen. In 2021 telde het dorp 1.050 inwoners.

Geschiedenis bewerken

Langweer is waarschijnlijk rond 1100 ontstaan en daarmee een van de oudste dorpen in de omgeving. Het was een tijdlang een echt vaartdorp, maar zou van oorsprong als langgerekt laag gelegen perceel grond (weer/were) annex grasland (war) zijn ontstaan, hetgeen de plaatsnaam zou verklaren. Het dorp werd in de 13e eeuw vermeld als Languere, in 1399 als Langwerre, in 1473 als op Langweer en in 1505 als Langhweer.

Het dorp had net als het naastgelegen Boornzwaag last van (dijk)doorbraken. Het werd zo een vaartdorp. In de 16e eeuw verkreeg het een waag en ontwikkelde zich rond 1600, tot een belangrijke markt- en havenplaats. Het geslacht Douma had een stins staan in het dorpsgebied, totdat die in 1517 werd verwoest. Een andere voorname familie leverde de grietmannen van de omliggende grietenij Doniawerstal: respectievelijk Osinga, Van Burum, Vegelin van Claerbergen, Van Eysinga, en bewoonde de Osinga State.

Het dorp bleef lang alleen goed te bereiken via het water. De eerste echte landverbinding was de Legemeerstersingel, in eerste instantie niet meer dan een modder/karrenpad en dat niet altijd begaanbaar was. Het verbond het dorp via Legemeer met Idskenhuizen. Met de komst van de Breededijk in 1856 en een vast pad op de Legemeerstersingel werd het dorp echt via de weg met het land verbonden.

Tot 1984 behoorde Langweer tot de gemeente Doniawerstal. Daarna viel het onder de gemeente Skarsterlân en per 2014 valt het onder de gemeente De Friese Meren.

Beschermd dorpsgezicht bewerken

 
Zicht op de haven

Een deel van Langweer is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp een aantal rijksmonumenten te vinden.

In het begin van de 21ste eeuw werd het dorp uitgebreid met een nieuwe wijk, Legebuorren genoemd. Deze wijk werd zo gebouwd dat het dorpsgezicht niet werd aangetast.

Toerisme bewerken

Langweer kent veel watersporttoerisme. Naast de passantenhaven is er zeilcentrum en aan de havens zijn ook recreatiewoningen van een recreatiepark te vinden. Er is nog een kleinere haven in de voormalige buurtschap (De) Hoek (Trophorne) even ten westen van het dorp, en ten noorden van Dijken.

Gebouwen bewerken

In Langweer staat de Osinga State, oorspronkelijk gebouwd omstreeks 1620; het huidige gebouw, dat sterk lijkt op het oude gebouw, dateert uit 1939. Het diende als gemeentehuis van de gemeente Doniawerstal. Er vlakbij staat een bijgebouw van deze state, dat eerst oranjerie was en daarna ook als gerechtsgebouw heeft gefunctioneerd.

Kerk bewerken

 
Hervormde kerk

De kerk van Langweer werd in 1777 gebouwd op de plek waar eerder al twee andere kerkgebouwen stonden. Deze kerk is in verhouding met andere Friese kerken uit de achttiende eeuw rijk versierd.

Sport bewerken

Sinds 1933 kent Langweer een eigen voetbalvereniging, VV Langweer genaamd. In dorp zijn er ook een volleybalvereniging; L.V.V.O, en een tennisclub; LTC' 78.

Langweer bezit een eigen skûtsje en zeilt mee met de SKS-wedstrijden in het Skûtsjesilen.

Onderwijs bewerken

In het dorp is basisschool 't Swannestee gevestigd. De geschiedenis van het onderwijs in Langweer gaat zeker terug tot 1434 toen er al een school in het dorp werd vermeld. Tot 1915 stond de toen afgebroken school bij de kerk.

Bevolkingsontwikkeling bewerken

1999 2002 2003 2004 2010 2011 2015 2018 2019 2021
924 958 975 976 960 1024 1085 1110 1080 1050

Bekende (ex-)inwoners bewerken

Geboren in Langweer bewerken

Woonachtig (geweest) bewerken

Zie de categorie Langweer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.