Gebruiker:Konstantin3011/Kladblok
Tijdlijn van historische gebeurtenissen uit de geschiedenis van Rotterdam, havenstad in de provincie Zuid-Holland.
Leeg 2
bewerkenJaar | Annexatie | Start uitbreiding van |
---|---|---|
1820 | Cool | |
1840 | Tweede Nieuwe Werk | |
1864 | Crooswijk | |
Geschiedenis
bewerkenVoorgangers
bewerken[Havenmeester/havendienst, gemeentelijke handelsinrichtingen]
Het kenmerk van de Handelsinrichtingen was dat per dag, per week en/of per maand enz. ligplaatsen voor schepen, vierkante meters terrein en/of loodsruimte voor opslag, en per uur walkranen voor het laden en lossen konden worden gehuurd. Men hoefde dus geen volledig terrein voor een langere periode in zijn geheel in huur af te nemen en zelf het terrein in te richten en loodsen te bouwen. Overigens werden daarnaast door de gemeente ook terreinen en loodsen in hun geheel verhuurd. Deze parallelle exploitatie bleef voortbestaan tot in de jaren 60 de Gemeentelijke Handelsinrichtingen werden opgeheven; de haventerreinen werden in hun geheel voor langere tijd verhuurd en de loodsen en kranen werden verkocht.
8de-12de eeuw
bewerken8ste eeuw - Eerste bewoningssporen op de zuidelijke Rotte oevers sinds de Romeinse tijd (3de eeuw).[1]
10de eeuw - Begin bewoning van ontginningsnederzetting Rotta.[2]
1024 - Eerste vermelding van de kerk van Rotta.[3]
Midden 12de eeuw - Rotta is verlaten, door toenemende wateroverlast en overstromingen zoals de stormvloed van 1134.[1]
13de eeuw
bewerkenBegin 1200 - Bedijking van de Beukelsdijk-Blommersdijk-Oudedijk aangelegd.[1][4]
Rond 1270 - De dam in de Rotte is voltooid, sluitstuk van de aanleg van de Schielandse Hoge Zeedijk. De dam ligt onder de huidige Hoogstraat.[1]
Rond 1283 - Eerste geschreven naamsvermelding van "Rotter-(ambochte)dam".[1]:p.51
1299 - Eerste toekenning van stadsrechten, door Wolfert I van Borselen. Stadsrechten zijn hetzelfde jaar weer ingetrokken.[2]
14de eeuw
bewerken1316 - Grafelijke herberg gebouwd op de Hoogstraat, verblijfplaats voor de graaf als die Rotterdam bezocht.[2]
1325 - Eerste stenen huizen gebouwd op de Hoogstraat.[3]
1326 - Eerste vermelding van een lombard in Rotterdam, die als geldhandelaar werkt.[3]
Voor 1329 - Oprichting van een Gasthuis aan de Hoogstraat. Het biedt onderdak aan pelgrims, ziekenzorg en het stadsbestuur.[3]
1340 - Definitieve toekenning van stadsrechten, door graaf Willem IV.[3]
1350 - De aanleg van de Rotterdamse Schie is voltooid, door deze waterverbinding met het Hollandse stedengebied kan de stad groeien als overslaghaven.[3]
1358 - Omvestingsprivilege toegekend, start van graven van verdedigingsgrachten rondom de stad. Langs de huidige Coolsingel, Blaak, Nieuwehaven en Warande.[3]
1366 - Eerste vermelding van een parochiekerk, ter hoogte van de huidige Sint-Laurenskerk.[3]
1373 - Rotterdam bestaat uit vier buurten: Middeldam, Oppert, Westvierendeel en Oostvierendeel.[3]
1383 - Eerste vermelding van de Dordtsche Steiger, deze aanlegplaats lag aan "het Steyger" [3], de latere Steigersgracht. Dat water liep parallel aan de Hoogstraat en is de oudste haven van Rotterdam.
15de eeuw
bewerken1404 - Stichting van een kapel voor de Dominicanen-kloosterorde, de latere Sint-Sebastiaanskapel.[3]
*Voor 1405 - Franciscaner tertiarissen krijgen een eigen woning, het latere Sint-Agnietenklooster.[3]
Rond 1410 - Uitgiftejaar oudst bekende Keurboek, met regels en verordeningen van het stadsbestuur.[3]:p.46-52
1412 - Toekenning extra privileges door graaf Willem VI: uitbreiding van het grondgebied en meer rechten.[3]
1417 - Eerste vermelding van een schutterij in Rotterdam.[3]
1418 - Jan van Beieren kan Rotterdam innemen, plunderingen tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten raken daarna de omgeving van Rotterdam, tot de vrede van 1428.[3]
1426 - Oudst bekende complete stadsrekening met inkomsten en uitgaven van de stad.[3]:p.97-99
1427 - Eerste vermelding van een Rotterdams gilde, dat van 'wollewevers' met Sint Severus als patroonheilige.[3]:p.83
1449 - Start bouw van een stenen kerktoren voor de latere Sint-Laurenskerk.[3] Dominicanen krijgen een eigen kloostergebouw.[3]
1465 - Inwijding van de Sint-Laurenskerk.[3]
1488 november - Inname van Rotterdam door de Hoekse soldaten van Jonker Frans van Brederode. Begin van de bezetting van de stad.[3]:p.104
1489 juni - Overgave van Jonker Frans van Brederode aan stadhouder Jan van Egmond, Hoekse soldaten verlaten de stad.[3]:p.105
1497 - Filips de Schone bezoekt Rotterdam.[3]
16de eeuw
bewerken1500 - Stadsgebied verkleind, verleggen van de noordelijke verdedigingsgracht tot de huidige Goudsesingel.[3]
1547 - Het Gasthuis en het Stadhuis worden gesplitst, en krijgen elk een eigen gebouw aan de Hoogstraat.[3]
1549 - Oprichting van het eerste (houten) standbeeld van Erasmus.[3]
1554 - Eerste naamsvermelding van een Rotterdamse havenmeester: Maerten Jacobszoon Wildehair.[5]
1557 - Bouw van de Grotemarkt voltooid, door het overkluizen van een deel van de Steigersgracht.[3]
1563 - Grote stadsbrand verwoest het oostelijke deel van de stad.[3]
1572 - Rotterdam raakt betrokken bij de Opstand:
- 9 april - Ondanks protest van de bevolking trekken Habsburgse (Spaanse) troepen van stadhouder Bossu de stad in. Veertig burgers komen om.[3]
- 21 juli - Habsburgse (Spaanse) troepen van Bossu trekken zich terug naar Utrecht, verschillende ambtenaren en bestuurders vluchten ook.[3]
- 25 juli - De geuzen geleid door Lumey trekken stad in, stadsbestuur kiest partij voor prins Willem van Oranje.[3]
1575 - Als stadsuitbreiding wordt een nieuwe zuidelijke stadsvest gegraven[3], ter hoogte van de huidige Wijnhaven en Haringvliet. De Blaak en Nieuwehaven worden beschermde binnenhavens.
1576 - Johan van Oldenbarnevelt aangesteld als stadspensionaris (tot 1586).[3]
- Rotterdam krijgt als zevende stad van Holland stemrecht in de Staten van Holland.[3]
- *Admiraliteit van de Maze krijgt eigen scheepswerf aan de Nieuwehaven.[3]
1586 - Definitieve oprichting van de Admiraliteit van Rotterdam.[3]
- Serie van havenuitbreidingen: het Boerengat voor overwinteren van haringbuizen (1591) en het Haringvliet (1594).[3]
- Aankoop van 2/3 van het eiland Feijenoord door de stad om de verzanding van de Nieuwe Maas aan te pakken.[3]
1593 - Oprichting van de eerste Rotterdamse suikerbakkerij door Reynier Maertenz. van Beaumont.[3]
- Rotterdam is betrokken bij de oprichting van twee voorcompagniën: de Magelhaensche Compagnie georganiseerd door o.a. Johan van der Veeken en de Magelhaense Compagnie - Amsterdam die Olivier van Noort met vier schepen uitrust.[3]
- Voltooiing van de eerste koopmansbeurs van Rotterdam, op de hoek van Oude Haven en Haringvliet.[3]
17de eeuw
bewerken1602 - Rotterdam is mede-oprichter van de VOC, Rotterdam neemt voor 1/16 deel via de VOC-Kamer Rotterdam .[3]
1606 - Voltooiing van de kades van de Leuvehaven.[3]
1609 - Begin van publieke strijd tussen remonstrantse predikanten Grevinchoven en Episcopius en de contraremonstrantse predikanten Smout en Geselius.[3]
- De aanleg Wijnhaven en Scheepmakershaven is voltooid. Kort daarna ook de Bierhaven en Glashaven.[3]
- Hugo de Groot aangesteld als stadspensionaris (tot 1618).[3]
1614 - Rotterdam is mede-oprichter van de Noordse Compagnie (voor de walvisjacht).[3]
1615 - De eerste lindes geplant op de Boompjeskade.[3]
- vanaf augustus - Stadsbestuur stelt zelf waardgelders (soldaten) aan voor handhaving van openbare orde, als uitvoering van de Scherpe Resolutie van Johan van Oldenbarnevelt.[3]
- november - Prins Maurits vraagt het stadsbestuur hun waardgelders (soldaten) te ontslaan en de komende Synode van Dordrecht te erkennen. Namens het stadsbestuur weigert Hugo de Groot dit.[3]
- augustus - stadsbestuur ontslaat de eigen waardgelders (soldaten), gedwongen door de Staten van Holland. Prins Maurits laat Hugo de Groot arresteren. [3]
- oktober - prins Maurits bezoekt Rotterdam en ontslaat het remonstrants stadsbestuur en benoemt een nieuw contraremonstrants bestuur.[3]
1622 - Bronzen standbeeld van Erasmus op de Grotemarkt geplaatst [3] (het beeld staat nu bij de Sint-Laurenskerk).
- Kamer op de Maze van de eerste WIC brengt voor de oprichting één miljoen gulden in, 65.000 gulden daarvan komt uit Rotterdam.[3]
- Filosoof Isaac Beekman aangesteld als conrector van de Latijnse School.[3]
*x*1632 - Eerste VOC-werf ingericht aan de Scheepmakershaven.[3]
- Oprichting Rotterdamse Wisselbank gevestigd op de Blaak en een stedelijke Bank van Lening gevestigd op het Bagijnhof.[3]
- Vestiging van de Court van Fellowship of Merchant Adventurers (Engelse handelaren) in Rotterdam.
- Opening tweede Beurs (gebouw) aan de Blaak.[3]
1636 - Opening trekvaartverbinding met Delft en de andere Hollandse steden.[6]
1657 - Eerste havenverordening door het stadsbestuur uitgevaardigd.[5]
- Postmeester Jacob Quack start met de dagelijkse publicatie van Zeetijdingen (meldingen van binnenkomende schepen) bij de Beurs.[5]
- Oprichting van een Tucht- en Werkhuis.[3]
1665 - Bouw van het Schielandshuis voltooid, als onderkomen voor het Hoogheemraadschap van Schieland.[7]
1666 - Oprichting Rotterdamse Zee- en Posttijdingen (eerste Rotterdamse krant).[3]
1672 - Na drie maanden van rellen en opstootjes ontslaan Prinsgezinden het staatsgezinde stadsbestuur.[3]
!1680 - Opening van een bestrate weg naar Gouda, met een vaste dienstregeling van paardenkoetsen.[6]
- , Benjamin Furly ... bekent als 'De Lantaarn'.[3]
- Rabus/Boekzaal van Europa; Locke
1681 - Oprichting Illustre school, Pierre Bayle benoemd tot hoogleraar.[3]:p.284
1685 - De VOC-scheepswerf verhuist van de Boompjes naar de Oostzeedijk.[7]
1697 - Bouw Oost-Indisch Huis aan de Boompjes voltooid, kantoor en pakhuis van VOC-Kamer Rotterdam.[3]
1699 - Het Boerengat wordt uitgebreid richting het oosten, de havenuitbreiding krijgt de naam Buizengat.[8]
18de eeuw
bewerken1702 - Afronding van het (Eerste) Nieuwe Werk, de net uitgebreide Zalmhaven krijgt een waterverbinding met de Leuvehaven.[7]
1704 - De laatste scheepswerven zijn van de Boompjes verhuisd naar de Zalmhaven.[3]
1716 - Nieuw pesthuis gebouwd op het eiland Feijenoord.[9]
1717 - Oprichting van de Rotterdamsche Courant.[3]
1720 - Oprichting Maatschappij van Assurantie, Discontering en Beleening der Stad Rotterdam (nu ASR), een semi-stadsinstelling voor onder meer (zeevaart)verzekeringen.[3]
1723 - Oprichting dichtersgenootschap Natura et Arte, met o.a. als leden Dirk Smits en Willem van der Pot.[3]
*1737 - Opening van het nieuwe gebouw van De Beurs aan de ....
1747 - Prinsgezinde burgerij dwingt het stadsbestuur om Willem IV te benoemen tot stadhouder.[3]
1769 - Oprichting Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte, voor praktische toepassing van wetenschappelijke kennis.[3]
1772 - Herbouw van de Delftse Poort, naar ontwerp van Pieter de Swart.[7]
1776 - Bij Oostplein wordt de Vuurmachine in gebruik genomen, het eerste Nederlandse stoomgemaal, op initiatief van het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte.[7]
1774 - Opening van de Schouwburg aan de Coolsingel voor opera en toneeluitvoeringen.[3]
1781 - Opening van een avondtekenschool door kunstgenootschap Hierdoor tot Hoger (voorganger van de Rotterdamse kunstacademie).[3]
- april - Zeven prinsgezinde stadsbestuursleden gedwongen ontslagen, patriotten nemen de meerderheid van het stadsbestuur over.[3]
- september - Pruisische soldaten trekken Rotterdam in, ontslagen prinsgezinden komen weer terug in stadsbestuur, maatregelen tegen patriotten.
- Bouw stoomgemaal Blijdorpse polder.[10][3]
1795 - Tijdens de Franse inval wordt het prinsgezinde stadsbestuur afgezet, begin van een serie gekozen patriottische stadsbesturen (tot 1798).[3]
1796 - Oprichting van een nutsonderwijs-basisschool door de Rotterdamse afdeling van Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Later gevolgd door een kweekschool en een leesbibliotheek.[3]
19de eeuw
bewerken1803 - Oprichting Rotterdamse Kamer van Koophandel, als vertegenwoordiging van het Rotterdamse bedrijfsleven.[3]
1813 - Koning Willem I benoemt een nieuw stadsbestuur, met nadruk op verzoening tussen Patriotten en Prinsgezinden.
*1825 - Opening stoommachine-reparatie en scheepswerf Etablissement Fijenoord door de NBSM. (of 1827? [tin]) Oprichting Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (NBSM) en *eerste stoombootlijndienst naar Antwerpen - 1823.
1832 - Eerste cholera-epidemie in Rotterdam (duurde tot 1833).[9]
- Voorstel voor het Eerste Waterproject van stadsarchitect Rose en J.A. Scholten, verworpen door de gemeenteraad.[9]
- De latijnse school wordt omgevormd tot het Erasmiaans Gymnasium.[9]
1844 - Eerste uitgave Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC).[9]
1847 - Opening van de spoorlijn naar Den Haag en Amsterdam en van het eerste Station Delftsche Poort door de HIJSM.[9][7]
1849 - Museum Boijmans opent in het Schielandshuis.[9]
- Opening van het Coolsingelziekenhuis, een van de modernste ziekenhuizen van Europa.[9]
- Oprichting Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen.[3]
1853 - Grote cholera-epidemie (duurt tot 1854).[7][9]
- Tweede Nieuwe Werk is voltooid: Westerkade, Veerhaven en Westerhaven aangelegd.[7]
- Tweede Waterproject van stadsarchitect Rose geaccepteerd door de gemeenteraad.[9]
- Oprichting dienst Gemeentewerken.
1855 - Opening van de spoorlijn naar Utrecht, door de NRS.[7]
1857 - Het Park geopend (start aanleg 1852).[7]
1858 - Opening Diergaarde Blijdorp.[7]
- Rose's stratenplan voor de wijken Cool en Rubroek aangenomen door de gemeenteraad, leidt o.a. tot aanleg van de Witte de Withstraat.
- Oprichting Rotterdamsch Leeskabinet.[9]
1860 - Opening Koningsbrug over Oude Haven, voor een betere verbinding tussen de treinstations van de NRS en HIJSM.[9]
1864 - Grote brand in het Schielandshuis, Museum Boijmans verliest een deel van de collectie.[5]
*1870 - Binnenrotte gedempt voor de bouw van het Luchtspoor.[atlas?]
1872 - Nieuwe Waterweg geopend (start aanleg 1866).[9][7]
- Overeenkomst tussen de Gemeente Rotterdam en Rotterdamsche Handelsvereeninging (RHV) voor aanleg van havens op het eiland Feijenoord.[9]
- Vorming van de NV Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart-Maatschappij (NASM) later bekend als de Holland-Amerikalijn (HAL).[9]
- Oprichting Maritiem Museum Prins Hendrik.[9]
1874 - Aanleg drinkwaternet van de Rotterdamse Drinkwaterleiding (DWL) is voltooid.[9]
1875 - Opening gemeentelijk post- en telegraafkantoor aan het Beursplein.
- Oprichting gemeentelijke reinigingsdienst (latere Roteb).[9]
- Station Rotterdam Maas (van de NRS) geopend.[9][7]
1877 - Opening van de spoorlijn naar Dordrecht, het tweede Station Delftsche Poort, het Luchtspoor, Station Beurs en de Willemsspoorbrug.[9][7]
1878 - Opening eerste Willemsbrug.[9]
1879 - Eerste paardentramlijn geopend (door de RTM).
1880 - Eerste telefoonnet geopend.[9]
1882 - Oprichting Gemeentelijke Handelsinrichtingen, doorstart van de havens van de Rotterdamsche Handelsvereeninging (RHV) die zijn overgenomen door de Gemeente Rotterdam.[9]
- Vorming van de Rotterdamsche Lloyd NV.[9]
- Ingebruikname van de eerste gemeentelijke drijvende scheepsdokken, in de Dokhaven.[9][5]
1884 - Oprichting eerste voetbalclub van Rotterdam, Concordia.[9]
1886 - Delfshaven geannexeerd door Rotterdam.[7]
*1887
- Opening Groote Schouwburg.[9]
- *[eerste olie opslag] Eerste verhuur van olietanks door Pakhuismeesteren (voorganger van Vopak), aan Standard Oil?.[9]
1888 - Oprichting Rotterdamsche Cricket & Football Club Sparta.[9]
1889 - Eerste grote havenstaking.[9]
1896 - Oprichting gemeentelijke telefoondienst.[9]
- Opening eerste stoomtramlijn van Rotterdam naar de Hoeksche Waard (door de RTM).
- Opening van het Witte Huis bij de Oude Haven.
20ste eeuw
bewerken1900 - Het gemeentearchief krijgt een eigen gebouw op de Mathenesserlaan.[9]
1901 - Gemeentelijke rederij Heen en Weer begint met een veerdienst tussen Willemsplein, Noordereiland en de Wilheminakade.[5]
1902 - Oprichting Rotterdamsche Droogdok Maatschappij.[9]
1903 - Hendrik Spiekman en Louis Schotting publiceren Arm Rotterdam. Hoe het woont! Hoe het leeft! over de slechte leefomstandigheden in de stad.[9]
- Eerste elektrische tramlijn geopend (door de RETM).[9]
- Eerste graanelevatoren ingezet in de haven.[9]
- Oprichting voetbalclub Feyenoord Rotterdam.[9]
- Opening van Station Hofplein en de Hofpleinlijn naar Den Haag en Scheveningen.
- Dina Sanson wordt als eerste Nederlandse vrouw politieagent.
- Het eerste gemeentelijke wagenveer gaat varen tussen de Veerhaven en Katendrecht.[5]
- Internationale zeeliedenstaking.[9]
- Opening eerste Thalia bioscoop, door Abraham Tuschinski.[9]
1913 - Opening Nederlandsche Handels-Hoogeschool (latere Erasmusuniversiteit).
- Annexatie van Hoek van Holland.[9]
- Opening eerste pension voor Chinese zeelieden op Katendrecht.[9]
1916 - Aanleg van het Vierhavengebied voltooid, gericht op de handel in stukgoederen: Keilehaven, Koushaven, IJsselhaven, Lekhaven en een emplacement langs de Vierhavenstraat.[9]
- Opening van het nieuwe Stadhuis op de Coolsingel.
- Opening Vliegveld Waalhaven (start aanleg 1919).[9][7]
1923 - Opening van de Gemeentebibliotheek.
1930 - Bouw van de Van Nellefabriek is voltooid.
- Oprichting Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam, als fusie van verschillende gemeentediensten die zich met haven bezig hielden.[5]
- Voltooiing van de Waalhaven.[7]
1935 - Opening van het Van der Steurgebouw van Museum Boijmans in het Museumpark.
1937 - Opening De Kuip (Stadion Feijenoord).
1939 - Opening Zuiderziekenhuis, het eerste ziekenhuis op Zuid.
1940 - Het Bombardement verwoest de binnenstad, 850 mensen overlijden, 25.000 huizen en 11.000 andere panden verwoest.[7]
- Joodse mensen ontslagen uit openbare functies, o.a. raadslid S.J. Polak.[5]
- Presentatie van het Plan-Witteveen voor de wederopbouw van de binnenstad, grotendeels niet uitgevoerd.
- Begin van deportatie van Joodse Rotterdammers, via Loods 24.[5]
- Opening Maastunnel.
1943 - Bombardement op Rotterdam-West.
- september - het bezettingsleger begint met het opblazen van haveninfrastructuur.[5]
- november - bij de grote razzia worden 52.000 mannen uit Rotterdam en Schiedam ontvoerd voor tewerkstelling.[5]
1946 - Presentatie van het Basisplan Van Traa voor de wederopbouw van de binnenstad.
1950 - Manifestatie Ahoy' Rotterdam, viering dat de wederopbouw van de haven voltooid is.[7]
1952 - De Haven van Rotterdam is de grootste van Europa.[5]
1953 - Opening van de Lijnbaan.
1956 - Opening Vliegveld Zestienhoven.
1957 - Opening van het eerste Station Rotterdam Centraal.
*1958 - Uitbreidingsplan Linker Maasoever deels voltooid, Pendrecht (1952) en Zuidwijk (1958) zijn klaar, Lombardijen wordt nog gebouwd.[7] Groot-IJsselmonde ...
?Voltooiing van Botlek industrie- en havengebied (start aanleg 1954).
1962 - De Haven van Rotterdam is de grootste ter wereld.[7]
1964 - Voltooiing van het Europoort havengebied (start aanleg 1958).
1965 - Van Brienenoordbrug geopend.[7]
1966 - *Eerste containerschip komt aan in de Haven van Rotterdam, oprichting stuwadoorscombinatie Europe Container Terminus (ECT).[9]
1968 - Opening eerste metrolijn, van Station Rotterdam Centraal naar Zuidplein.[7]
- Begin van de stadsvernieuwing, na bewonersprotesten tegen het saneringsbeleid en tegen de aanleg van stadssnelwegen.
- Feyenoord wint de Europacup.
- Holland Pop Festival in het Kralingse Bos.
1971 - Oprichting Dienst centraal milieubeheer Rijnmond (DCMR).[9]
- Opening Winkelcentrum Zuidplein.
- Eerste editie van het International Film Festival Rotterdam (IFFR).
- Fusie leidt tot oprichting van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
- Voltooiing Eerste Maasvlakte (start aanleg 1966).
- Opening tweede Willemsbrug.
- Eerste editie van de Marathon Rotterdam.
1992 - Opening van de Kunsthal Rotterdam.
1993 - Opening oostelijke Willemspoortunnel en Station Blaak, begin van sloop van het Luchtspoor.
1996 - Opening Erasmusbrug.
21ste eeuw
bewerken*2000 - Begin bouw van Nesselande.
2012 - Opening Rijnhavenbrug tussen de Wilheminapier en Katendrecht.[11]
2013 - Opening Tweede Maasvlakte.[12]
- Opening van het nieuwe Station Rotterdam Centraal.
- Einde van de deelgemeentes, vervangen door gebiedscommissies.
Zie ook
bewerkenExterne links
bewerken- Rotterdams Jaarboekje, jaarlijkse publicatie van het Stadsarchief Rotterdam met stadsgebeurtenissen, sinds 1888.
- Canon van Rotterdam, samengesteld door Museum Rotterdam en Gemeente Rotterdam.
- ↑ a b c d e Archeologie Rotterdam (BOOR) (2000). Ontdek! Archeologie in Rotterdam 4 Tussen dam en schip. Het oudste scheepje van Rotterdam. ISBN 9789080211872.
- ↑ a b c Carmiggelt, Van Trierum (2010). ONTDEKT! Vijftig jaar archeologie in Rotterdam en omgeving. Bureau Oudheidkundig Onderzoek van Gemeentewerken Rotterdam (BOOR). ISBN 9789080211841.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca van der Schoor, Arie (1999). Stad in aanwas. Geschiedenis van Rotterdam tot 1813. Uitgeverij Waanders. ISBN 90 400 9349 0.
- ↑ Guiran, A.J.. Rotterdams Jaarboekje 2004, "Op zoek naar Rotte, een huiserf uit de 11e eeuw langs de Binnenrotte", p. 87-108.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Brolsma, Jolke Ulco (2006). Havens, kranen, dokken en veren. De Gemeentelijke Handelsinrichtingen en het Havenbedrijf der gemeente Rotterdam 1882-2006. Stichting Matrijs. ISBN 978-90-5345-298-1.
- ↑ a b Marloes Wellenberg, Ad van der Zee (2021). Atlas van de trekvaarten in Zuid-Holland. Thoth. ISBN 9789068688177.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Paul van de Laar, Mies van Jaarsveld (2012). Historische Atlas van Rotterdam. De groei van de stad in beeld. Uitgeverij Vantilt. ISBN 978 94 6004 1051.
- ↑ Stadsarchief Rotterdam, Straatnamendatabase. Geraadpleegd op 18 mei 2023.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at van de Laar, Paul (2000). Stad van formaat. Geschiedenis van Rotterdam in de negentiende en twintigste eeuw. Uitgeverij Waanders. ISBN 90 400 9420 9.
- ↑ Arnold Carmiggelt, Marco van Trierum (2010). ONTDEKT! Vijftig jaar archeologie in Rotterdam en omgeving.. BOOR. ISBN 978-90-802118-4-1.
- ↑ Rotterdams Jaarboekje 2013. Stadsarchief Rotterdam (2013), p. 15-49.
- ↑ Goed nieuws: Tweede Maasvlakte goedkoper. NOS (22 mei 2013). Geraadpleegd op 23 april 2023.