Grevelingenmeer
Het Grevelingenmeer of (de) Grevelingen is een zoutwatermeer op de grens van de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Zeeland, tussen de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland. De diepte is het grootst bij Scharendijke: 44 meter.
| Grevelingenmeer | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Grevelingenmeer
| ||||
| Situering | ||||
| Stroomgebiedslanden | Nederland | |||
| Locatie | Zeeland | |||
| Basisgegevens | ||||
| Oppervlakte | 140 km² | |||
| Soort water | zoutwatermeer | |||
| Gemiddelde diepte | 5.4 m | |||
| Maximale diepte | 48 m | |||
| Overig | ||||
| Plaatsen | Ouddorp, Herkingen, Battenoord, Scharendijke, Brouwershaven, Bruinisse | |||
| Foto's | ||||
| ||||
Grevelingenmeer bij Ouddorp
| ||||
| ||||
Grevelingenmeer bij Brouwershaven
| ||||
.jpg)
| ||||
Grevelingenmeer
| ||||
| ||||
| Grevelingen | ||
|---|---|---|
| Natura 2000-gebied in Nederland | ||
| Situering | ||
| Locatie | Zeeland en Zuid-Holland | |
| Coördinaten | 51° 46′ NB, 3° 59′ OL | |
| Informatie | ||
| Oppervlakte | 137,5 km² | |
| Geldende richtlijn(en) | Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn | |
| Opgericht | 2013-09-04 | |
| Beheer | Staatsbosbeheer | |
| Gebiedsnummer | 115 | |
| Sitecode (Europees) | NL4000021 | |
| Detailkaart | ||
| ||
| Locatie van het Natura 2000-gebied | ||
|
| ||
Tot aan de afdamming in de jaren zestig en zeventig in het kader van de Deltawerken was het een zeearm van de Noordzee: het Brouwershavense Gat.
Geschiedenis
bewerkenMet de Deltawerken werd de zeearm afgesloten door de Grevelingendam (1965) en de Brouwersdam (1971) en ontstond het grootste zoutwatermeer van West-Europa. Aanvankelijk was het de bedoeling, om er een zoetwatermeer van te maken door inlaat van Rijnwater, maar dat was in de jaren 1970 zo vervuild, dat ervan werd afgezien.
Het Grevelingenmeer is vooral in gebruik als recreatieplas en voor watersport. Daarnaast is er nog wat visserij en oesterkwekerij overgebleven. Het zoutgehalte van het meer wordt sinds 1978 op peil gehouden door de Brouwerssluis, een doorlaatsluis in de Brouwersdam, waarmee zeewater ingelaten wordt.
Een gebied met een oppervlakte van 13.872 ha is aangemerkt als beschermd Natura 2000-gebied.[1]
Slikken en platen
bewerkenLangs het Grevelingenmeer liggen slikken, droogvallende platen:
In het Grevelingenmeer ligt een aantal eilanden (voormalige zandplaten):
Toekomstvisies getij en zoutgehalte
bewerkenMet de afsluiting van de zeearm verdween het getij uit het gebied en werd het waterpeil vrij stabiel. Daardoor ontstonden her en der zuurstofarme gebieden en vrijwel dode bodems met vooral anaerobe bacteriën. Ook draagt het vaste peil bij aan de afkalving van de slikken en platen.
Een ander probleem is de verzilting van de omliggende gebieden, mede door de zeespiegelstijging.
Er zijn twee tegengestelde visies:
- Getijherstel door zeewater in te laten
- Gebruik als spaarbekken voor zoetwater.
Project getijherstel
bewerkenOm de waterkwaliteit en de ecologie te verbeteren willen Rijk en regio beperkt getij terugbrengen met een afsluitbare doorlaat in de Brouwersdam.[2] De eerste plannen hiervoor zijn ontstaan in 2008. In 2018 stelden de ministeries van IenW en LNV 75 miljoen euro beschikbaar, wat samen met bestaande budgetten van Rijk en regio voldoende zou zijn. In de jaren daarna is het plan uitgewerkt en in 2023 bracht een stuurgroep aanvullend advies uit over nut en noodzaak van herstel van het getij.[3] In 2025 was nog geen beslissing gevallen over de doorgang van het project.[4]
Zoetwaterbekken
bewerkenHet nationaal Deltaprogramma stelt in het Deltaplan Zoetwater voor om van het Grevelingenmeer een zoetwaterbekken te maken. Verdroging van de bodem en verzilting van bodem en grondwater zijn problemen in Zeeland, die maar gedeeltelijk verholpen worden door regen, zoet water uit het Zoommeer van het Volkerak, de landbouwwaterleiding naar Zuid-Beveland en de zoete afstroming vanuit België in Zeeuws-Vlaanderen. Ook technische maatregelen, zoals druppelbevloeiing, berging van regenwater en ontziltingsinstallaties bieden niet voldoende soelaas.[5][6][7]
Recreatie
bewerkenRecreatie in en om het Grevelingenmeer:
- Bij de Brouwersdam wordt veel aan windsurfen gedaan. Het binnenwater is rustiger dan de Noordzee, terwijl er vrijwel net zoveel wind staat.
- Er wordt aan duiken gedaan, vooral bij Scharendijke en Den Osse. Het oostelijk deel van de Grevelingen is daarvoor minder geschikt vanwege de geringe diepte.
- Bij Port Zélande op de Brouwersdam is een jachthaven met meer dan achthonderd ligplaatsen.[8]
- Het haventje van Battenoord is onder andere populair bij kajakvaarders, omdat het een geschikte plek is om het varen op open zee te oefenen.
- Verder zijn er havens bij onder andere Herkingen, Scharendijke, Ouddorp, Brouwershaven en Bruinisse.
Galerij
bewerken-
Kreeft in het Grevelingenmeer, 2009 -
-
Externe links
bewerken- Grevelingen: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
- Actuele informatie - Rijkswaterstaat Grevelingen
- website Staatsbosbeheer - Grevelingen
- ↑ Grevelingen | natura 2000. www.natura2000.nl. Geraadpleegd op 14 oktober 2023.
- ↑ Project Getij Grevelingen. Gearchiveerd op 27 september 2023. Geraadpleegd op 14 oktober 2023.
- ↑ Eindrapportage Taskforce Getij Grevelingen. Getij Grevelingen. Gearchiveerd op 6 december 2023. Geraadpleegd op 14 oktober 2023.
- ↑ Waterstaat, Ministerie van Infrastructuur en, Grevelingenmeer: terugbrengen getij. www.rijkswaterstaat.nl. Geraadpleegd op 15 maart 2025.
- ↑ Deltaplan Zoet water: wordt het Grevelingenmeer een zoete waterbuffer of zoute getijdennatuur?. omroepzeeland.nl (4 september 2020). Geraadpleegd op 16 februari 2024.
- ↑ Deskundigen: 'Grevelingenmeer moet zoet worden, we mogen niet langer een andere kant uit kijken'. omroepzeeland.nl (8 maart 2022). Geraadpleegd op 16 februari 2024.
- ↑ Waterstaat, Ministerie van Infrastructuur en, Deltaplan Zoetwater - Drie thema's - Deltaprogramma. www.deltaprogramma.nl (28 augustus 2020). Geraadpleegd op 12 april 2025.
- ↑ Ligplaatsen in Marina Port Zelande. www.portbooker.com. Gearchiveerd op 6 augustus 2017. Geraadpleegd op 12 april 2025.
