Station Alkmaar
Station Alkmaar, geopend op 20 december 1865, is een station in de Nederlandse stad Alkmaar in de provincie Noord-Holland.
| Alkmaar | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
Het stationsgebouw
| ||||
| Afkorting | Amr | |||
| Opening | 20 december 1865 | |||
| Perrons | 3 | |||
| Perronsporen | 5 (Sporenschema) | |||
| Perrontoegang | via poortjes, apart voor 1e perron | |||
| Spoorlijn(en) | Staatslijn K Alkmaar - Hoorn | |||
| Vervoerders | ||||
| - Treinvervoerder | NS | |||
| - Busvervoerder | Arriva & Connexxion | |||
| Reizigers | 21.026 (2018)[1] per dag | |||
| Ligging | ||||
| Plaats | Alkmaar | |||
| Coördinaten | 52° 38′ 16″ NB, 4° 44′ 26″ OL | |||
| Externe link | NS-stationsinformatie | |||
  | ||||
| ||||
GeschiedenisBewerken
Het station werd in gebruik genomen met de opening van de spoorlijn Den Helder – Alkmaar. Dit was de tweede door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) in gebruik genomen spoorlijn, na de spoorlijn Amsterdam - Rotterdam (de "Oude Lijn"). Het was een deel van de door de Staat der Nederlanden aangelegde spoorlijn Den Helder - Amsterdam (staatslijn K), aangelegd in 1865-1878.
GebouwBewerken
Het stationsgebouw van Alkmaar is een van de standaardstations van de Staatsspoorwegen, gebouwd in de jaren zestig van de 19e eeuw. Van de vier nog aanwezige stations van het Type SS derde klasse bevinden de andere drie zich langs de spoorlijn Harlingen - Nieuweschans (staatslijn B). Dit betreft Harlingen (1863), Leeuwarden (1863) en Winschoten (1865).
In tegenstelling tot de stations Harlingen en Winschoten zijn die van Alkmaar en Leeuwarden later grondig verbouwd. In Alkmaar werden in 1879 de beide uiteinden verhoogd. In 1908 zijn ook de vleugels ertussen verhoogd, zodat het hele gebouw twee verdiepingen kreeg. Aan het zuidelijke einde werd een korte aanbouw gemaakt, waardoor het station asymmetrisch is geworden. Voorts is het middengedeelte naar voren uitgebreid. In 1929 kwam ook aan de noordzijde nog een aanbouw tot stand. In de jaren zestig werd het middelste deel van de voorgevel ingrijpend gewijzigd. De stationshal kreeg een grotendeels uit glas bestaande voorzijde die het uiterlijk sterk veranderde.
Elektrificatie van het spoor en sluiting van de tramlijnenBewerken
De spoorlijn van Amsterdam naar Alkmaar werd in 1931 geëlektrificeerd. De lijn via Heerhugowaard naar Den Helder werd in 1958 elektrisch en die van Heerhugowaard naar Hoorn in 1974.
In 1896/1897 werd de tramlijn Haarlem - Alkmaar geopend, die station Alkmaar als eindpunt had. Deze reed tot 1924.[2]
In de eerste helft van de twintigste eeuw reden vanaf het station ook stoomtrams naar Egmond aan Zee, naar Bergen aan Zee en naar Schagen. Als laatste werd in 1955 de reizigersdienst naar Bergen aan Zee (bijgenaamd "Bello") gesloten. Het traject naar Schagen bleef tot Warmenhuizen nog in gebruik voor goederenvervoer, en werd in 1968 ook voor goederen gesloten.
Aan de spoorlijn richting Heerhugowaard ligt sinds 1980 de halte Alkmaar Noord.
Verbouwing in 2014 en 2015Bewerken
Van 9 maart 2014 tot 17 december 2015 is station Alkmaar verbouwd. Het station heeft een 12 meter brede traverse over de sporen gekregen die de stadsdelen daar beter met elkaar verbindt. Ook heeft de traverse liften gekregen zodat reizigers met kinderwagens, koffers, fiets, rolstoel of rollator gebruik ervan kunnen maken. De traverse is voorzien van OV-poorten en de overweg aan de oostkant van het station is gesloten. Hierdoor is de overstap tussen bus en trein langer geworden doordat mensen om moeten lopen via de traverse. Verder is er aan de centrumzijde een nieuwe fietsenstalling gebouwd met plaats voor 4000 fietsen en is het busstation vernieuwd. Aan de noordzijde is de Kruseman van Eltenweg verlegd om overlast voor omwonenden zo veel mogelijk te beperken. Dit creëerde ruimte voor mogelijke woningen en kantoren. Er ligt een parkeerterrein waar de kantoren hadden moeten komen.
TreinenBewerken
In Alkmaar komen overdag voornamelijk intercitytreinen en de sprinter van Amsterdam naar Hoorn via Haarlem. De volgende treinseries stoppen in Alkmaar:
| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| 800 | Intercity (NS) | Maastricht – Sittard – Roermond – Weert – Eindhoven Centraal – 's-Hertogenbosch – Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Alkmaar – (Schagen – Den Helder) | Rijdt niet 's avonds, wel op zondagavond. Rijdt alleen in de spits voornamelijk in de spitsrichting van/naar Schagen en enkele van/naar Den Helder. Rijdt in het weekend enkel tussen Maastricht en Amsterdam Centraal v.v. Wordt in de avonduren vervangen door de serie 2900. |
| 3000 | Intercity (NS) | Nijmegen – Arnhem Centraal – Ede-Wageningen – Veenendaal-De Klomp – Driebergen-Zeist – Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Zaandam – Alkmaar – Den Helder | Veenendaal-De Klomp wordt alleen na 20:00 en in het weekend bediend door deze serie. |
| 3400 | Intercity (NS) | Haarlem – Beverwijk – Alkmaar | Rijdt alleen in de spits. |
| 4800 | Sprinter (NS) | Amsterdam Centraal – Haarlem – Alkmaar – Hoorn | Rijdt vanaf 20:00 uur één keer per uur tussen Alkmaar en Hoorn. |
Overig openbaar vervoerBewerken
In 2016 is het busstation van station Alkmaar volledig gerenoveerd. De vertrekkende bussen staan op digitale borden aangegeven. Vanaf het busstation vertrekken bussen naar vele dorpen in het noorden van de provincie Noord-Holland. Het busvervoer rond Alkmaar wordt uitgevoerd door Connexxion in opdracht van de provincie Noord-Holland. De bussen rijden onder de merknaam/formule Overal, net als de overige bussen in de concessie Noord-Holland Noord. Binnen Noord-Holland Noord worden alleen lagevloerbussen ingezet. Naast de concessie Noord-Holland Noord rijdt er in Alkmaar een Qliner van Arriva Noord- en Zuidwest-Fryslân.
Een overzicht van de buslijnen op station Alkmaar per 3 januari 2021:
| Lijn | Route | Via | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| Connexxion | |||
| 1 | Alkmaar Station - De Hoef | ||
| 2 | Daalmeer Rietschoot - Overdie Koelmalaan | 't Rak, Huiswaard, Alkmaar Station, Centrum | |
| 3 | Daalmeer Rietschoot - Alkmaar Station | 't Rak, Huiswaard, Station Noord | |
| 4 | Daalmeer Rietschoot - Alkmaar Station | De Horn, Vroonermeer, Station Noord | |
| 8 | Alkmaar Station - Overdie Koelmalaan | NWZG | |
| 10 | Alkmaar Station - Sint Pancras Kerkplein | Oudorp | |
| 123 | Alkmaar Station - Alkmaar Station | West-Graftdijk, De Rijp, Grootschermer, Schermerhorn, Stompetoren | |
| 129 | Alkmaar Station - Purmerend Tramplein | Stompetoren, Schermerhorn, Noordbeemster, Middenbeemster, Zuidoostbeemster | |
| 151 | Alkmaar Station - Sint Maartenszee Goudvis | Koedijk, Schoorldam, Schoorl, Groet, Camperduin, Petten | |
| 157 | Alkmaar Station - Schagen Station | Bergen, Schoorldam, Warmenhuizen, Tuitjenhorn, Kalverdijk, Dirkshorn | |
| 160 | Alkmaar Station - Heerhugowaard Centrumwaard | ||
| 162 | Alkmaar Station - Heerhugowaard Icaruslaan | ||
| 163 | Alkmaar Station - Uitgeest Station | NWZG, Akersloot | |
| 165 | Alkmaar Station - Egmond aan Zee Busstation | Egmond aan den Hoef | |
| 166 | Alkmaar Station - Bergen Plein | ||
| 167 | Alkmaar Station - Castricum Station | NWZG, Heiloo, Limmen | |
| 169 | Alkmaar Station - Oudkarspel Haagwinde | Broek op Langedijk, Zuid- en Noord-Scharwoude | |
| 250 | Den Oever Busstation → Alkmaar Station | Wieringerwerf, Middenmeer, Nieuwe Niedorp, Heerhugowaard | Spitslijn |
| 606 | Alkmaar Station - Bergen Europese School | Scholierenlijn | |
| 660 | Alkmaar Station - Hogeschool Alkmaar | Scholierenlijn | |
| N60 | Alkmaar Station - Heerhugowaard Centrumwaard | Nachtbus, rijdt alleen op zaterdagnacht | |
| Arriva | |||
| 350 | Alkmaar Station - Leeuwarden Station | Heerhugowaard, Den Oever, Afsluitdijk | Qliner |
VoorzieningenBewerken
Op het station zijn diverse winkels aanwezig, loketten voor trein en bus, een bewaakte en onbewaakte fietsenstalling, een toilet en bagagekluizen.
Externe linksBewerken
BronnenBewerken
- Informatie stations ontleend aan: Stationsweb.nl.
- H. Romers, De Spoorwegarchitectuur in Nederland, 1841-1938, Zutphen 1981
- C. Douma, Stationsarchitectuur in Nederland, 1938-1998, Zutphen 1998
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Spoorwegstations aan de spoorlijn Alkmaar – Hoorn (Cursief: voormalig station) |
|---|
|
0: Alkmaar · 2: Alkmaar Noord · 3: St. Pancras · 7: Heerhugowaard · 9: Middelweg · 13: Obdam · 16: Spierdijk · 18: Zuidermeer · 20: Bobeldijk-Berkhout · 23: Hoorn |
| Spoorwegstations aan de spoorlijn Den Helder – Amsterdam (Cursief: voormalig station) |
|---|
|
0: Den Helder · 3: Den Helder Zuid · 4: Koegras · 8: Breezand · 12: Anna Paulowna · 16: Oudesluis · 21: Schagen · 24: Schagerwaard · 27: Zijdewind · 30: Noord Scharwoude · 35: Heerhugowaard · 38: St. Pancras · 40: Alkmaar Noord · 42: Alkmaar · 47: Heiloo · 49: Onze Lieve Vrouwe ter Nood · 54: Castricum · 58: Uitgeest · 61: Den Ham · 63: Krommenie-Assendelft · 65: Wormerveer · 68: Zaandijk Zaanse Schans · 69: Koog aan de Zaan · 71: Zaandam · 72: Noorder IJdijk · 73: Hembrug · 75: Amsterdam Petroleumhaven · 78: Spaarndammerdijk-Houthaven · 79: Amsterdam Sloterdijk · 80: Amsterdam Westerdok · 81: Amsterdam Centraal |
| Spoorwegstations aan Tramlijn Alkmaar - Schagen |
|---|
|
-2,8: Alkmaar 0,0: Koedijk Splitsing · 2,8: Koedijk Noordeinde · 6,1: Schoorl · 7,3: Schoorldam · 9,6: Warmenhuizen · 12: Krabbendam · 12,8: Zijpersluis · 14,9: Burgerweg · 18,9: Sint- Maartensweg · 22: 't Buurtje · 23,3: Schagerbrug · 26,4: Schagen De Loet · 27,8: Schagen |