Algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen

Hier staan alle rijtjes en overzichten van de Latijnse grammatica.

Naamvallen

Abessief Ablatief (zesde naamval) Absolute naamval Absolutief Accusatief (vierde naamval) Adessief Adverbialis Algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen Allatief Apudessief Associatief Aversief Benefactief Causalis-finalis Causatief Comitatief Datief (derde naamval) Delatief Dieptecasus Distributief Elatief Ergatief Essief Exessief Factitief Genitief (tweede naamval) Illatief Inessief Instructief Instrumentalis (achtste naamval) Intratief Locatief (zevende naamval) Multiplicatief Nominatief (eerste naamval) Objectief Obliquus (Hindi) Obliquus Partitief Pegatief Pertingent Prepositionalis Prolatief Sociatief Sublatief Superessief Temporalis Terminatief Translatief Vocatief (vijfde naamval)

Naamwoorden

Zelfstandige naamwoorden

De volgorde van boven naar beneden is: nominatief (nom) genitief (gen) datief (dat) accusatief (acc) vocatief (voc) ablatief (abl)

nooit de abl. en de voc omdraaien! De zelfstandige naamwoorden zijn in het Latijn verdeeld in 5 declinaties. Voor elke declinatie zijn andere regels wat betreft de verbuiging van de woorden in de verschillende naamvallen.

Declinatie 1
	a-stammen
naamvallen	singularis	pluralis
nominativus	femina	feminae
genitivus	feminae	feminārum
dativus	feminae	feminīs
accusativus	feminam	feminās
ablativus	feminā	feminīs
vocativus	feminǎ	feminae
Het geslacht van de woorden op -a is bijna altijd vrouwelijk. Enkel mannelijke personen (agricola, boer), mannelijke leenwoorden uit het Grieks op -της (agonista, dialogista, pirata) en namen van rivieren (Sequana, Seine) zijn wel mannelijk. De oude gen. sing. op -as treft men nog aan bij uitdrukkingen zoals pater familias (huisvader). De nom. en abl. sing. zijn qua vorm gelijk; de nom. eindigt echter op een korte ǎ, terwijl de abl. eindigt op een lange ā. In proza wordt verwarring zo veel mogelijk vermeden; in poëzie kan men aan het metrum aflezen of een vorm een nom. of abl. is. De woorden dea (Godin) en filia (dochter) eindigen soms in de dat. en abl. plur. op ābus, om verwarring met dat. en abl. plur van deus (God) en filius (zoon) te voorkomen.

Declinatie 2
	us-stammen		er-stammen				um-stammen
naamvallen	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis
nominativus	dominus	dominī	puer	pueri	ager	agri	bellum	bella
genitivus	dominī	dominōrum	puerī	puerōrum	agrī	agrōrum	bellī	bellōrum
dativus	dominō	dominīs	puerō	puerīs	agrō	agrīs	bellō	bellīs
accusativus	dominum	dominōs	puerum	puerōs	agrum	agrōs	bellum	bella
ablativus	dominō	dominīs	puerō	puerīs	agrō	agrīs	bellō	bellīs
vocativus	dominĕ	dominī	puer	pueri	ager	agri	bellum	bella
Het geslacht van de woorden op -us en -er is bijna altijd mannelijk, op -um onzijdig. Vrouwelijk zijn de namen van bomen, landen, eilanden en steden, zoals populus (populier), Aegyptus (Egypte), Corinthus (Korinthe) en ook humus (grond). Onzijdig is vulgus (het gepeupel), virus (slijm, gif), pelagus (zee, Grieks leenwoord). In het laatste geval eindigt de nominativus pluralis niet op -a, maar neemt men het Griekse meervoud pelage over. De nom. en acc. van onzijdige woorden is altijd gelijk. De gen. sing. van woorden uit de tweede declinatie eindigend op -ius, eindigt vaak op -i in plaats van -ii, zoals fili. De voc. sing. van woorden uit de tweede declinatie eindigend op -ius, eindigt bij bijvoorbeeld eigennamen (Vergilius) en het woord filius op -i; Vergili, fili. Bij enkele woorden uit de tweede declinatie treft men nog de oorspronkelijke vervoeging van de gen. plur. aan op -um, zoals deum, socium, liberum en virum. Volgens puer (stam: puer-) gaan: gener, socer, vesper, Liber, liberi en substantiva op -fer en -ger, zoals signifer en armiger. De overige woorden op -er gaan volgens ager (stam: agr-).

Declinatie 3
	consonant (m., f.)		consonant (n.)		i-stammen (m., f.)		i-stammen (n.)		gemengd
naamvallen	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis
nominativus	rex	regēs	nomen	nomina	turris	turres	mare	maria	navis	naves
genitivus	regis	regum	nominis	nominum	turris	turrium	maris	marium	navis	navium
dativus	regī	regibus	nominī	nominibus	turrī	turribus	mari	maribus	navi	navibus
accusativus	regem	regēs	nomen	nomina	turrim	turres	mare	maria	navem	naves
ablativus	rege	regibus	nomine	nominibus	turrī	turribus	mari	maribus	nave	navibus
vocativus	rex	regēs	nomen	nomina	turris	turres	mare	maria	navis	naves
De consonant-vervoegingen kennen over het algemeen een stam op één enkele medeklinker en hebben in de nom. sing. en gen. sing. een verschillend aantal lettergrepen. De gen. plur. eindigt op -um. De i-vervoegingen hebben een stam op een i. De gen. plur. eindigt altijd op -ium. Tot de i-groep behoren plaats- en riviernamen die eindigen op -is en een gelijk aantal lettergrepen in de nominativus en de genitivus hebben, onzijdige woorden die eindigen op -al, -ar en -e, en febris, puppis, securis, sitis, turris, tussis en vis (vis kent geen gen. en dat. sing.). De gemengde declinatie bevat woorden die oorspronkelijk tot de i-stammen behoorden maar bijna volledig zijn overgegaan tot de consonant-vervoeging. De oorspronkelijke -ium in de gen. plur. blijft behouden. Tot de gemengde groep behoren woorden die eindigen op -es of -is en in de nom. sing. evenveel lettergrepen hebben als in de gen. sing. en woorden die een stam hebben op twee of meer consonanten. Uitzonderingen zijn pater, mater, frater, canis en iuvenis, die allen gaan volgens de consonant-vervoegingen. Niet zelden lopen de vervoegingen van de groepen in elkaar over; civis, navis, ignis en imber hebben in de abl. sing. vaak de uitgang -i. Regelmatig krijgen woorden met een gen. plur. op -ium een acc. plur. die eindigt op -is in plaats van -es. Woorden op -er, -or en -os zijn vaak mannelijk (vrouwelijk: arbor; onzijdig: cor; iter; ver; os, oris en os, ossis) Woorden op -o, -s en -x zijn vaak vrouwelijk (mannelijk: dens, fons, mons, pons, finis, ignis en pes) Woorden op -us en -men zijn vaak onzijdig (mannelijk: flamen, priester)

Declinatie 4
	u-stammen (m., f.)				u-stammen (n.)
naamvallen	singularis	pluralis	singularis	pluralis	singularis	pluralis
nominativus	fructus	fructūs	domus	domūs	cornū	cornua
genitivus	fructūs	fructuum	domūs	domōrum, domuum	cornūs	cornuum
dativus	fructuī	fructibus	domuī	domibus	cornū	cornibus
accusativus	fructum	fructūs	domum	domōs	cornū	cornua
ablativus	fructu	fructībus	domō	domibus	cornū	cornibus
vocativus	fructus	fructūs	domus	domūs	cornū	cornua
Het geslacht van alle woorden op -us is mannelijk, behalve de vrouwelijke woorden acus, anus (oude vrouw), colus, domus, idus, manus, nurus, porticus, socrus en tribus. Colus komt ook als mannelijk zelfstandig naamwoord voor en bij sommigen als woord van de tweede declinatie. Domus gaat deels volgens de 2e declinatie.

Declinatie 5
	e-stammen
naamvallen	singularis	pluralis	singularis	pluralis
nominativus	rēs	rēs	diēs	diēs
genitivus	reī	rērum	diēī	diērum
dativus	reī	rēbus	diēī	diēbus
accusativus	rem	rēs	diem	diēs
ablativus	rē	rēbus	diē	diēbus
vocativus	rēs	rēs	diēs	diēs
Het geslacht van de woorden is altijd vrouwelijk; dies is vaak mannelijk wanneer het niet duidelijk is om welke dag het precies gaat. Wordt een bepaalde dag bedoeld, dan is dies vrouwelijk.

Bijvoeglijke naamwoorden

Bijvoeglijke naamwoorden: klasse 1
	-us			-er			-er en -r
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nominativus	bonus	bona	bonum	miser	misera	miserum	pulcher	pulchra	pulchrum
genitivus	boni	bonae	boni	miseri	miserae	miseri	pulchri	pulchrae	pulchri
dativus	bono	bonae	bono	misero	miserae	misero	pulchro	pulchrae	pulchro
accusativus	bonum	bonam	bonum	miserum	miseram	miserum	pulchrum	pulchram	pulchrum
ablativus	bono	bona	bono	misero	misera	misero	pulchro	pulchra	pulchro
vocativus	bone	bona	bonum	misere	misera	miserum	pulchre	pulchra	pulchrum
meervoud
nominativus	boni	bonae	bona	miseri	miserae	misera	pulchri	pulchrae	pulchra
genitivus	bonorum	bonarum	bonorum	miserorum	miserarum	miserorum	pulchrorum	pulchrarum	pulchrorum
dativus	bonis	bonis	bonis	miseris	miseris	miseris	pulchris	pulchris	pulchris
accusativus	bonos	bonas	bona	miseros	miseras	misera	pulchros	pulchras	pulchra
ablativus	bonis	bonis	bonis	miseris	miseris	miseris	pulchris	pulchris	pulchris
vocativus	boni	bonae	bona	miseri	miserae	misera	pulchri	pulchrae	pulchra
vertaling
	goed			ellendig			mooi

Bijvoeglijke naamwoorden: klasse 2
	-is			-ns			-van alles
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nominativus	fortis	fortis	forte	ingens	ingens	ingens	acer	acris	acre
genitivus	fortis	fortis	fortis	ingentis	ingentis	ingentis	acris	acris	acris
dativus	forti	forti	forti	ingenti	ingenti	ingenti	acri	acri	acri
accusativus	fortem	fortem	forte	ingentem	ingentem	ingens	acrem	acrem	acre
ablativus	forti	forti	forti	ingenti	ingenti	ingenti	acri	acri	acri
vocativus	fortis	fortis	forte	ingens	ingens	ingens	acer	acris	acre
meervoud
nominativus	fortes	fortes	fortia	ingentes	ingentes	ingentia	acres	acres	acria
genitivus	fortium	fortium	fortium	ingentium	ingentium	ingentium	acrium	acrium	acrium
dativus	fortibus	fortibus	fortibus	ingentibus	ingentibus	ingentibus	acribus	acribus	acribus
accusativus	fortes	fortes	fortia	ingentes	ingentes	ingentia	acres	acres	acria
ablativus	fortibus	fortibus	fortibus	ingentibus	ingentibus	ingentibus	acribus	acribus	acribus
vocativus	fortes	fortes	fortia	ingentes	ingentes	ingentia	acres	acres	acria
vertaling
	dapper, sterk			reusachtig			fel, scherp

Voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden
	1e persoon	2e persoon	3e persoon			vertaling 1e persoon
enkelvoud
nominativus	ego - ik	tu - jij	is - hij	ea - zij	id - het	ik
genitivus	mei	tui	eius	eius	eius	van mij/mijn
dativus	mihi	tibi	ei	ei	ei	aan/voor mij
accusativus	me	te	eum	eam	id	mij
ablativus	me	te	eo	ea	eo	met/door mij
meervoud
nominativus	nos - wij	vos - jullie	ei of ii - zij	eae - zij	ea - zij	wij
genitivus	nostri, nostrum	vestri, vestrum	eorum	earum	eorum	onze/ons/van ons
dativus	nobis	vobis	eis/iis	eis/iis	eis/iis	aan ons
accusativus	nos	vos	eos	eas	ea	ons
ablativus	nobis	vobis	eis	eis	eis	met/door ons

• De genitivus op -i (mei, tui, sui, nostri, vestri) wordt alleen gebruikt als genetivus objectivus; amor mei (de liefde voor mij). De genitivus op -um (nostrum, vestrum) wordt alleen gebruikt als genitivus partitivus; quis nostrum? (wie van ons?). Wanneer men een bezitsrelatie wil uitdrukken, zoals in het Nederlandse De vrouw is van mij, krijgt men in het Latijn een bezittelijk voornaamwoord dat congrueert met het zelfstandige naamwoord: Femina est mea.

Betrekkelijke voornaamwoorden

Betrekkelijke voornaamwoorden
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	qui	quae	quod	die, dat
genitivus	cuius	cuius	cuius	van wie, waarvan
dativus	cui	cui	cui	voor wie, waarvoor
accusativus	quem	quam	quod	die, dat
ablativus	quo	qua	quo	door wie, waardoor
meervoud
nominativus	qui	quae	quae	die
genitivus	quorum	quarum	quorum	van wie, waarvan
dativus	quibus	quibus	quibus	voor wie, waarvoor
accusativus	quos	quas	quae	die, dat
ablativus	quibus	quibus	quibus	door wie, waardoor

Vragende voornaamwoorden

Zelfstandig

Zelfstandige vragende voornaamwoorden
	mannelijk / vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	quis	quid	wie? / wat?
genitivus	cuius	cuius	van wie? / waarvan?
dativus	cui	cui	voor wie? / waarvoor?
accusativus	quem	quid	wie ? / wat?
ablativus	quo	quo	met wie? / waarin?
meervoud
nominativus	qui	quae	wie?
genitivus	quorum	quorum	van wie?
dativus	quibus	quibus	voor wie?
accusativus	quos	quae	wie?
ablativus	quibus	quibus	met wie?

Aangezien het niet mogelijk is om te weten of er naar een man of vrouw gevraagd wordt ("Wie is daar aan de deur?"), wordt er geen onderscheid gemaakt tussen mannelijk en vrouwelijk. De onzijdige variant kan echter wel: "Wat ligt daar op de grond?".

Bijvoeglijk

Bijvoeglijke vragende voornaamwoorden
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	qui	quae	quod	welke?
genitivus	cuius	cuius	cuius	van welke?
dativus	cui	cui	cui	voor welke?
accusativus	quem	quam	quod	welke?
ablativus	quo	qua	quo	met welke/wie?
meervoud
nominativus	qui	quae	quae	welke?
genitivus	quorum	quarum	quorum	van welke?
dativus	quibus	quibus	quibus	voor welke?
accusativus	quos	quas	quae	welke?
ablativus	quibus	quibus	quibus	met welke?

Aanwijzende voornaamwoorden

Aanwijzende voornaamwoorden
	hic	haec	hoc	ille	illa	illud	iste	ista	istud
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nominativus	hic	haec	hoc	ille	illa	illud	iste	ista	istud
genitivus	huius	huius	huius	illius	illius	illius	istius	istius	istius
dativus	huic	huic	huic	illi	illi	illi	isti	isti	isti
accusativus	hunc	hanc	hoc	illum	illam	illud	istum	istam	istud
ablativus	hoc	hac	hoc	illo	illa	illo	isto	ista	isto
meervoud
nominativus	hi	hae	haec	illi	illae	illa	isti	istae	ista
genitivus	horum	harum	horum	illorum	illarum	illorum	istorum	istarum	istorum
dativus	his	his	his	illis	illis	illis	istis	istis	istis
accusativus	hos	has	haec	illos	illas	illa	istos	istas	ista
ablativus	his	his	his	illis	illis	illis	istis	istis	istis
vertaling
	deze, dit			die, dat (I: bij jou, bij degene die wordt aangesproken) (II: positief)			die, dat (I: ginds, niet bij de spreker of aangesprokene aanwezig) (II: negatief)

• hic wijst naar wat in het bereik van de spreker is (deze hier)
• ille wijst naar wat verder weg is (die daar)
• iste wijst naar wat in het bereik van de aangesproken persoon is (die bij jou).

Hoewel ze in de vertaling hetzelfde betekenen, kan de schrijver kiezen tussen ille of iste. Ille duidt iets positiefs aan: Ille vir: die man. De man is dan waarschijnlijk een goede man. Iste duidt dan weer iets negatiefs aan. Iste vir: die man. In de ogen van de schrijver, of verteller is deze man niet goed.

Werkwoorden

Het Latijn kent net als het Nederlands 3 personen in het enkelvoud en 3 personen in het meervoud. De uitgangen geven in het Latijn in tegenstelling tot in het Nederlands de persoon aan; een persoonlijk voornaamwoord gebruiken is over het algemeen niet nodig.

Daarnaast kent het Latijnse werkwoord:

Drie genera:

• Activum (bedrijvende vorm)
• Passivum (lijdende vorm)
• Deponens (passieve actieve vorm)

Zes tempora:

• Praesens (onvoltooid tegenwoordige tijd)
• Imperfectum (onvoltooid verleden tijd)
• Futurum (simplex) (onvoltooid toekomende tijd)
• Perfectum (voltooid tegenwoordige tijd)
• Plusquamperfectum (voltooid verleden tijd)
• Futurum exactum (voltooid toekomende tijd)

Acht modi:

• Indicativus (Aantonende wijs)
• Infinitivus (Onbepaalde wijs)
• Imperativus (Gebiedende wijs)
• Coniunctivus (Aanvoegende wijs)
• Participium (Deelwoord)
• Gerundium (Verbaal substantief)
• Gerundivum (Verbaal adjectief)
• Supinum (Verbaal substantief)

De coniunctivus wordt op vele verschillende manieren vertaald, dit hangt onder meer af van in welke van de 4 mogelijke tempora het staat:

tijd	bijzonderheid	vertaling
praesens	wens	vaak+utinam "moge"
praesens	aansporing	meestal 1ste p. pl. "laten we"
praesens/perfectum	ontk. aansporing/verbod	ne+ 2p.:verbod onv. tijd
praesens/perfectum	mogelijkheid	"kan wel","zal wel","zou wel kunnen": onvolt. tijd
imperfectum	twijfel (vraag)	"moeten"+ v.v.t.
imperfectum	irreële mogelijkheid	2de p. sg. "kunnen"+ v.v.t.
imperfectum/plusquamperfectum	irreële/onvervulbare wens	altijd+utinam: "maar"
imperfectum/plusquamperfectum	irrealis(onwerkelijkheid)	“zou”/”zou hebben/zijn” of: o.v.t./v.v.t.

De laatste drie modi worden niet altijd als modus gezien. Men noemt ze ook wel adiectiva verbalia, van de verbale stam afgeleide bijvoeglijke naamwoorden (het participium en het gerundivum) en substantiva verbalia, van de verbale stam afgeleide substantiva (het gerundium, supinum primum en supinum secundum).

De indicativus treft men aan in alle 6 tijden. De coniunctivus van futurum en futurum exactum ontbreekt, maar kan wel omschreven worden (vocaturus sim etc.).

Conjugaties

Het Latijnse werkwoord wordt over het algemeen ingedeeld in 5 zogenaamde conjugaties. De eerste conjugatie kent werkwoorden met een a-stam. De werkwoorden zijn te herkennen aan de uitgang -are. De tweede conjugatie bevat werkwoorden met een e-stam. De werkwoorden zijn te herkennen aan de uitgang -ere. De -e is hier lang. De derde conjugatie bevat consonant-stammen (medeklinker-stammen, aangeduid hieronder als "mk-stam"). De werkwoorden zijn ook te herkennen aan de uitgang -ere maar ditmaal is de -e kort. Men kan dit verschil horen aan de klemtoon bij het uitspreken. De vierde conjugatie bevat werkwoorden met een i-stam. Werkwoorden van dit type eindigen op -ire. De vijfde conjugatie bevat werkwoorden die eindigen op -ere maar die deels volgens conjugatie 3 en deels volgens conjugatie 4 worden vervoegd.

Activum

Praesens

Tegenwoordige tijd
a-stam ind.	e-stam ind.	i-stam ind.	mk-stam ind.	i-stam ind.	esse	posse	vertaling vocare
amo	moneo	audio	tego	capio	sum	possum	ik roep
amas	mones	audis	tegis	capis	es	potes	jij roept
amat	monet	audit	tegit	capit	est	potest	hij roept
amamus	monemus	audimus	tegimus	capimus	sumus	possumus	wij roepen
amatis	monetis	auditis	tegitis	capitis	estis	potestis	jullie roepen
amant	monent	audiunt	tegunt	capiunt	sunt	possunt	zij roepen
Imperativus
ama	mone	audi	tege	cape	es/esto	-	roep!
amate	monete	audite	tegite	capite	este/estote	-	roept!
Infinitivus
amare	monēre	audire	tegěre	capěre	esse	posse	(te) roepen
Coniunctivus
amem	moneam	audiam	tegam	capiam	sim	possim	(dat) ik roep
ames	moneas	audias	tegas	capias	sis	possis	(dat) jij roept
amet	moneat	audiat	tegat	capiat	sit	possit	(dat) hij roept
amemus	moneamus	audiamus	tegamus	capiamus	simus	possimus	(moge) wij roepen
ametis	moneatis	audiatis	tegatis	capiatis	sitis	possitis	(moge) jullie roepen
ament	moneant	audiant	tegant	capiant	sint	possint	(moge) zij roepen

Verleden tijd

Perfectum

Voltooid tegenwoordige tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	esse (zijn)	posse (kunnen)	vertaling vocare
vocavi	monui	audivi	dixi	fui	potui	ik heb geroepen / riep
vocavisti	monuisti	audivisti	dixisti	fuisti	potuisti	jij hebt geroepen / riep
vocavit	monuit	audivit	dixit	fuit	potuit	hij - zij - het heeft geroepen / riep
vocavimus	monuimus	audivimus	diximus	fuimus	potuimus	wij hebben geroepen / riepen
vocavistis	monuistis	audivistis	dixistis	fuistis	potuistis	jullie hebben geroepen / riepen
vocaverunt	monuerunt	audiverunt	dixerunt	fuerunt	potuerunt	zij hebben geroepen / riepen
Nederlands
riep	waarschuwde	hoorde	zei	was	kon
heeft geroepen	heeft gewaarschuwd	heeft gehoord	heeft gezegd	is geweest	heeft gekund
Infinitivus
vocavisse	monuisse	audivisse	dixisse	fuisse	potuisse	geroepen te hebben
Coniunctivus
vocaverim	monuerim	audiverim	dixerim	fuerim	potuerim	(moge) ik heb(ben) geroepen
vocaveris	monueris	audiveris	dixeris	fueris	potueris	moge jij hebben geroepen
vocaverit	monuerit	audiverit	dixerit	fuerit	potuerit	moge hij - zij - het hebben geroepen
vocaverimus	monuerimus	audiverimus	dixerimus	fuerimus	potuerimus	moge wij hebben geroepen
vocaveritis	monueritis	audiveritis	dixeritis	fueritis	potueritis	moge jullie hebben geroepen
vocaverint	monuerint	audiverint	dixerint	fuerint	potuerint	moge zij hebben geroepen

Imperfectum

Onvoltooid verleden tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	esse (zijn)	posse (kunnen)	vertaling vocare
vocabam	monebam	audiebam	dicebam	eram	poteram	ik riep
vocabas	monebas	audiebas	dicebas	eras	poteras	jij riep
vocabat	monebat	audiebat	dicebat	erat	poterat	hij - zij - het riep
vocabamus	monebamus	audiebamus	dicebamus	eramus	poteramus	wij riepen
vocabatis	monebatis	audiebatis	dicebatis	eratis	poteratis	jullie riepen
vocabant	monebant	audiebant	dicebant	erant	poterant	zij riepen
Nederlands
riep	waarschuwde	hoorde	zei	was	kon
Infinitivus Praesens
vocare	monēre	audire	dicěre	esse	posse	roepen
Coniunctivus
vocarem	monerem	audirem	dicerem	essem	possem	mocht ik (maar) roepen
vocares	moneres	audires	diceres	esses	posses
vocaret	moneret	audiret	diceret	esset	posset
vocaremus	moneremus	audiremus	diceremus	essemus	possemus
vocaretis	moneretis	audiretis	diceretis	essetis	possetis
vocarent	monerent	audirent	dicerent	essent	possent

Plusquamperfectum

Voltooid verleden tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	esse (zijn)	posse (kunnen)	vertaling vocare
vocaveram	monueram	audiveram	dixeram	fueram	potueram	ik had geroepen
vocaveras	monueras	audiveras	dixeras	fueras	potueras	jij had geroepen
vocaverat	monuerat	audiverat	dixerat	fuerat	potuerat	hij - zij - het had geroepen
vocaveramus	monueramus	audiveramus	dixeramus	fueramus	potueramus	wij hadden geroepen
vocaveratis	monueratis	audiveratis	dixeratis	fueratis	potueratis	jullie hadden geroepen
vocaverant	monuerant	audiverant	dixerant	fuerant	potuerant	zij hadden geroepen
Nederlands
had geroepen	had gewaarschuwd	had gehoord	had gezegd	was geweest	had gekund
Coniunctivus
vocavissem	monuissem	audivissem	dixissem	fuissem	potuissem	(mocht) ik geroepen hebben
vocavisses	monuisses	audivisses	dixisses	fuisses	potuisses
vocavisset	monuisset	audivisset	dixisset	fuisset	potuisset
vocavissemus	monuissemus	audivissemus	dixissemus	fuissemus	potuissemus
vocavissetis	monuissetis	audivissetis	dixissetis	fuissetis	potuissetis
vocavissent	monuissent	audivissent	dixissent	fuissent	potuissent

Toekomende tijd

Futurum (simplex)

• Bij de a-stammen en e-stammen wordt het futurum als volgt gevormd: prs. stam + b + uitgang
• Bij de i-stammen en mk-stammen: prs. stam + e + uitgang

Futurum (simplex) (Onvoltooid toekomende tijd)
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	esse (zijn)	vertaling vocare
vocabo	monebo	audiam	dicam	ero	ik zal roepen
vocabis	monebis	audies	dices	eris	jij zult roepen
vocabit	monebit	audiet	dicet	erit	hij - zij - het zal roepen
vocabimus	monebimus	audiemus	dicemus	erimus	wij zullen roepen
vocabitis	monebitis	audietis	dicetis	eritis	jullie zullen roepen
vocabunt	monebunt	audient	dicent	erunt	zij zullen roepen
Imperativus
vocato	moneto	audito	dicito	esto	jij zult moeten roepen
vocato	moneto	audito	dicito	esto	hij - zij - het zal moeten roepen
vocatote	monetote	auditote	dicitote	estote	jullie zullen moeten roepen
vocanto	monento	audiunto	dicunto	sunto	zij zullen moeten roepen
Nederlands
ik zal roepen	ik zal waarschuwen	ik zal luisteren	ik zal zeggen	ik zal zijn
Infinitivus
vocaturus esse	moniturus esse	auditurus esse	dicturus esse	futurus esse/fore	te zullen roepen

Futurum exactum

• Het Futurum exactum wordt als volgt gevormd: prf-stam + esse in de indicativus futurum
• Uitzondering hierop is de 3e persoon meervoud (erunt wordt erint)

Voltooid Toekomende Tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	esse (zijn)	posse (kunnen)	vertaling vocare
vocavero	monuero	audivero	dixero	fuero	potuero	ik zal geroepen hebben
vocaveris	monueris	audiveris	dixeris	fueris	potueris	jij zal geroepen hebben
vocaverit	monuerit	audiverit	dixerit	fuerit	potuerit	hij - zij - het zal geroepen hebben
vocaverimus	monuerimus	audiverimus	dixerimus	fuerimus	potuerimus	wij zullen geroepen hebben
vocaveritis	monueritis	audiveritis	dixeritis	fueritis	potueritis	jullie zullen geroepen hebben
vocaverint	monuerint	audiverint	dixerint	fuerint	potuerint	zij zullen geroepen hebben
Nederlands
zal geroepen hebben	zal gewaarschuwd hebben	zal geluisterd hebben	zal gezegd hebben	zal geweest zijn	zal gekund hebben

Passivum

Tegenwoordige tijd

Praesens
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling vocare
vocor	moneor	audior	regor	ik word geroepen
vocaris	moneris	audiris	regeris	jij wordt geroepen
vocatur	monetur	auditur	regitur	hij - zij - het wordt geroepen
vocamur	monemur	audimur	regimur	wij worden geroepen
vocamini	monemini	audimini	regimini	jullie worden geroepen
vocantur	monentur	audiuntur	reguntur	zij worden geroepen
Nederlands
word geroepen	word gewaarschuwd	word gehoord	word geregeerd
Imperativus
vocare	monere	audire	regere	word geroepen!
vocamini	monemini	audimini	regimini	wordt geroepen!
Infinitivus
vocari	monēri	audiri	regi	te worden geroepen
Coniunctivus
vocer	monear	audiar	regar	(dat) ik geroepen worde
voceris	monearis	audiaris	regaris
vocetur	moneatur	audiatur	regatur
vocemur	moneamur	audiamur	regamur
vocemini	moneamini	audiamini	regamini
vocentur	moneantur	audiantur	regantur

Verleden tijd

Perfectum

• Het passieve Perfectum wordt als volgt gevormd: ppp + ott van esse
• Dit geldt ook voor de coniunctivus
• Het ppp verbuigt op het rijtje van longus -a -um

Voltooid tegenwoordige tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling vocare
vocatus sum	monitus sum	auditus sum	vinctus sum	ik werd/ben geroepen
vocatus es	monitus es	auditus es	vinctus es	jij werd/bent geroepen
vocatus est	monitus est	auditus est	vinctus est	hij - zij - het werd/is geroepen
vocati sumus	moniti sumus	auditi sumus	vincti sumus	wij werden/zijn geroepen
vocati estis	moniti estis	auditi estis	vincti estis	jullie werden/zijn geroepen
vocati sunt	moniti sunt	auditi sunt	vincti sunt	zij werden/zijn geroepen
Infinitivus
vocatus esse	monitus esse	auditus esse	vinctus esse	geroepen te zijn
Coniunctivus
Zoals de indicativus maar dan met de coniunctivus praesenti van esse, vocatus sim etc.

Imperfectum

Onvoltooid verleden tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling vocare
vocabar	monebar	audiebar	regebar	ik werd geroepen
vocabaris	monebaris	audiebaris	regebaris	jij werd geroepen
vocabatur	monebatur	audiebatur	regebatur	hij - zij - het werd geroepen
vocabamur	monebamur	audiebamur	regebamur	wij werden geroepen
vocabamini	monebamini	audiebamini	regebamini	jullie werden geroepen
vocabantur	monebantur	audiebantur	regebantur	zij werden geroepen
Nederlands
werd geroepen	werd gewaarschuwd	werd gehoord	werd geregeerd
Coniunctivus
vocarer	monerer	audirer	regerer	(mocht) ik geroepen worden
vocareris	monereris	audireris	regereris
vocaretur	moneretur	audiretur	regeretur
vocaremur	moneremur	audiremur	regeremur
vocaremini	moneremini	audiremini	regeremini
vocarentur	monerentur	audirentur	regerentur

Plusquamperfectum

• Het passieve Plusquamperfectum wordt als volgt gevormd: ppp + ovt van esse
• Dit geldt ook voor de coniunctivus: vocatus essem etc.
• Het pqpf verbuigt op de vorm van longus -a -um

Voltooid verleden tijd
a-stam	e-stam	vertaling vocare
vocatus eram	monitus eram	ik was geroepen
vocatus eras	monitus eras	jij was geroepen
vocatus erat	monitus erat	hij - zij - het was geroepen
vocati eramus	moniti eramus	wij waren geroepen
vocati eratis	moniti eratis	jullie waren geroepen
vocati erant	moniti erant	zij waren geroepen

Toekomende tijd

Futurum Simplex

• Bij de a-stammen en e-stammen wordt het futurum als volgt gevormd: prs. stam + b + pua
• Bij de i-stammen en mk-stammen: prs. stam + e + pua

Futurum (simplex) (Onvoltooid toekomende tijd)
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling vocare
vocabor	monebor	audiar	dicar	ik zal geroepen worden
vocaberis	moneberis	audieris	diceris	jij zult geroepen worden
vocabitur	monebitur	audietur	dicetur	hij - zij - het zal geroepen worden
vocabimur	monebimur	audiemur	dicemur	wij zullen geroepen worden
vocabimini	monebimini	audiemini	dicemini	jullie zullen geroepen worden
vocabuntur	monebuntur	audientur	dicentur	zij zullen geroepen worden
Imperativus
vocator	monetor	auditor	dicitor	jij zult geroepen moeten worden
vocator	monetor	auditor	dicitor	hij - zij - het zal geroepen moeten worden
vocantor	monentor	audiuntor	dicuntor	zij zullen geroepen moeten worden
Nederlands
ik zal geroepen worden	ik zal gewaarschuwd worden	ik zal aanhoord worden	het zal gezegd worden
Infinitivus
vocatum iri	monitum iri	auditum iri	dictum iri	te zullen geroepen worden

Futurum exactum

Voltooid Toekomende Tijd
a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling vocare
vocatus ero	monitus ero	auditus ero	victus ero	ik zal geroepen zijn
vocatus eris	monitus eris	auditus eris	victus eris	jij zal geroepen zijn
vocatus erit	monitus erit	auditus erit	victus erit	hij - zij - het zal geroepen zijn
vocati erimus	moniti erimus	auditi erimus	victi erimus	wij zullen geroepen zijn
vocati eritis	moniti eritis	auditi eritis	victi eritis	jullie zullen geroepen zijn
vocati erunt	moniti erunt	auditi erunt	victi erunt	zij zullen geroepen zijn
Nederlands
zal geroepen zijn	zal gewaarschuwd zijn	zal gehoord zijn	zal overwonnen zijn

Deelwoorden

Participium Praesens Actief

Tegenwoordig deelwoord
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	clamans	clamans	clamans	schreeuwend
genitivus	clamantis	clamantis	clamantis	van de schreeuwende
dativus	clamanti	clamanti	clamanti	aan de schreeuwende
accusativus	clamantem	clamantem	clamans	schreeuwend
vocativus	clamans	clamans	clamans	schreeuwend
ablativus	clamante	clamante	clamante	met de schreeuwende
meervoud
nominativus	clamantes	clamantes	clamantia	schreeuwende(n)
genitivus	clamantium	clamantium	clamantium	van (de) schreeuwende(n)
dativus	clamantibus	clamantibus	clamantibus	aan (de) schreeuwende(n)
accusativus	clamantes	clamantes	clamantia	schreeuwende(n)
vocativus	clamantes	clamantes	clamantia	schreeuwende(n)
ablativus	clamantibus	clamantibus	clamantibus	met (de) schreeuwende(n)

Participium Perfectum Passief

Voltooid deelwoord (Latijn)

Voltooid deelwoord
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	vocatus	vocata	vocatum	geroepen
genitivus	vocati	vocatae	vocati	van de geroepen(e)
dativus	vocato	vocatae	vocato	aan de geroepen(e)
accusativus	vocatum	vocatam	vocatum	geroepen
vocativus	vocate	vocata	vocatum	de geroepen(e)
ablativus	vocato	vocata	vocato	met de geroepen(e)
meervoud
nominativus	vocati	vocatae	vocata	(de) geroepen(e)(n)
genitivus	vocatorum	vocatarum	vocatorum	van (de) geroepene(n)
dativus	vocatis	vocatis	vocatis	aan (de) geroepene(n)
accusativus	vocatos	vocatas	vocata	(de) geroepen(e)(n)
vocativus	vocati	vocatae	vocata	(de) geroepen(e)(n)
ablativus	vocatis	vocatis	vocatis	met (de) geroepene(n)

Participium Futurum Actief

Toekomstig voltooid deelwoord
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	vertaling
enkelvoud
nominativus	vocaturus	vocatura	vocaturum	zullende roepen
genitivus	vocaturi	vocaturae	vocaturi	van de zullende roepen
dativus	vocaturo	vocaturae	vocaturo	aan de zullende roepen
accusativus	vocaturum	vocaturam	vocaturum	zullende roepen
vocativus	vocature	vocatura	vocaturum	de zullende roepen
ablativus	vocaturo	vocatura	vocaturo	met de zullende roepen
meervoud
nominativus	vocaturi	vocaturae	vocatura	(de) zullende(n) roepen
genitivus	vocaturorum	vocaturarum	vocaturorum	van (de) zullende(n) roepen
dativus	vocaturis	vocaturis	vocaturis	aan (de) zullende(n) roepen
accusativus	vocaturos	vocaturas	vocatura	(de) zullende(n) roepen
vocativus	vocaturi	vocaturae	vocatura	(de) zullende(n) roepen
ablativus	vocaturis	vocaturis	vocaturis	met (de) zullende(n) roepen

Gerundium

Gerundium
casus	vorm	vertaling
nominativus	vocare	(het) roepen
genitivus	vocandi	van het roepen
dativus	vocando	voor het roepen
accusativus	vocandum	het roepen
ablativus	vocando	door te roepen

Trappen van vergelijking

Comparativus (vergrotende trap)

Comparativus van longus (lang)
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nominativus	longior	longior	longius
genitivus	longioris	longioris	longioris
dativus	longiori	longiori	longiori
accusativus	longiorem	longiorem	longius
vocativus	longior	longior	longius
ablativus	longiore	longiore	longiore
meervoud
nominativus	longiores	longiores	longiora
genitivus	longiorum	longiorum	longiorum
dativus	longioribus	longioribus	longioribus
accusativus	longiores	longiores	longiora
vocativus	longiores	longiores	longiora
ablativus	longioribus	longioribus	longioribus
Nederlands
vertaling:	1) langer, 2) nogal lang, 3) te lang, 4) langst (van de twee)

Onregelmatige comparativi

bijvoeglijk naamwoord	comparativus
bonus (goed)	melior (beter)
malus (slecht)	peior (slechter)
magnus (groot)	maior (groter)
parvus (klein)	minor (kleiner)
multi (veel)	plures (meer)
plerique (de meeste(n)	pleraeque (de allermeesten)
multum (meer)	plus (meer)

Superlativus (overtreffende trap)

Superlativus van longus (lang)
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
enkelvoud
nominativus	longissimus	longissima	longissimum
genitivus	longissimi	longissimae	longissimi
dativus	longissimo	longissimae	longissimo
accusativus	longissimum	longissimam	longissimum
vocativus	longissime	longissima	longissimum
ablativus	longissimo	longissima	longissimo
meervoud
nominativus	longissimi	longissimae	longissima
genitivus	longissimorum	longissimarum	longissimorum
dativus	longissimis	longissimis	longissimis
accusativus	longissimos	longissimas	longissima
vocativus	longissimi	longissimae	longissima
ablativus	longissimis	longissimis	longissimis
Nederlands
vertaling	1) langst, 2) zeer lang, 3) (bij quam + superlativus) zo lang mogelijk

Onregelmatige superlativi

bijvoeglijk naamwoord	superlativus
bonus (goed)	optimus (best)
malus (slecht)	pessimus (slechtst)
magnus (groot)	maximus (grootst)
parvus (klein)	minimus (kleinst)
multi (veel)	plurimi/plerique (meest)
plerique (de meesten)	pleraque (de allermeesten)
multum (veel)	plurimum (meest/zeer velen)

Onregelmatigheden

Velle (willen), nolle (niet willen), malle (liever willen), ferre (dragen, brengen, meenemen), ire (gaan)

Praesens actief (onvoltooid tegenwoordige tijd)

Praesens
velle	nolle	malle	ferre	ire	vertaling velle
volo	nolo	malo	fero	eo	ik wil
vis	non vis	mavis	fers	is	jij wilt
vult	non vult	mavult	fert	it	hij/zij/het wil
volumus	nolumus	malumus	ferimus	imus	wij willen
vultis	non vultis	mavultis	fertis	itis	jullie willen
volunt	nolunt	malunt	ferunt	eunt	zij willen
Imperativus
--	noli		fer	i	wil!
	nolite		ferte	ite	wilt!
Infinitivus
velle	nolle	malle	ferre	ire	willen
Participium
volens, volentis	nolens, nolentis	malens, malentis	ferens, ferentis	iens, euntis	willend, willende
Nederlands
willen	niet willen	liever willen	dragen	gaan

Opmerking: de imperativus van nolle (noli, nolite) drukt een zacht verbod uit bv. Noli vocare!= Roep toch niet!; Roep niet alstublieft!; Wil niet roepen!

Overige tijden actief

De overige tijden gaan wel regelmatig. Daarom wordt alleen de 1e persoon gegeven.

Alle tijden
velle	nolle	malle	ferre	ire	vertaling velle
imperfectum
volebam	nolebam	malebam	ferebam	ibam	ik wilde
perfectum
volui	nolui	malui	tuli	ii	ik heb gewild
plusquamperfectum
volueram	nolueram	malueram	tuleram	ieram	ik had gewild
futurum
volam	nolam	malam	feram	ibo	ik zal willen
futurum exactum
voluero	noluero	maluero	tulero	iero	ik zal gewild hebben

Telwoorden

Zie Tabel met numeralia in het Latijn voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Hoofdtelwoorden

Numeralia : verbuigbaar
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
nominativus	unus	una	unum	duo	duae	duo	tres	tres	tria
genitivus	unius	unius	unius	duorum	duarum	duorum	trium	trium	trium
dativus	uni	uni	uni	duobus	duabus	duobus	tribus	tribus	tribus
accusativus	unum	unam	unum	duos	duas	duo	tres	tres	tria
ablativus	uno	una	uno	duobus	duabus	duobus	tribus	tribus	tribus
	één			twee			drie

Rangtelwoorden

Numeralia : rangtelwoorden
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
nominativus	primus	prima	primum	secundus	secunda	secundum	tertius	tertia	tertium
genitivus	primi	primae	primi	secundi	secundae	secundi	tertii	tertiae	tertii
dativus	primo	primae	primo	secundo	secundae	secundo	tertio	tertiae	tertio
accusativus	primum	primam	primum	secundum	secundam	secundum	tertium	tertiam	tertium
ablativus	primo	primā	primo	secundo	secundā	secundo	tertio	tertiā	tertio
	eerste			tweede			derde

Verdelingsgetallen

Numeralia : verdelingsgetallen
	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig
nominativus	singuli	singulae	singulum	bini	binae	bina	terni	ternae	terna
genitivus	singulorum	singularum	singulorum	binorum	binarum	binorum	ternorum	ternarum	ternorum
dativus	singulis	singulis	singulis	binis	binis	binis	ternis	ternis	ternis
accusativus	singulos	singulas	singula	binos	binas	bina	ternos	ternas	terna
ablativus	singulis	singulis	singulis	binis	binis	binis	ternis	ternis	ternis
	elk één			elk twee			elk drie

Latijnse grammatica

algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen · accusativus cum infinitivo (AcI) · accusativus cum participio (AcP) · nominativus cum infinitivo (NcI) · participium praesentis activi (PPA) · perfectum · imperfectum · plusquamperfectum · futurum · futurum exactum · subjects- en objectsaccusativus · reflexief persoonlijk voornaamwoord · predicatieve bepaling · adverbium · participium perfecti passivi (PPP) · passivum · activum · gerundium · gerundivum · praesens · praesens historicum · comparativus · superlativus · supinum · participium · declinatie · ablativus absolutus · dativus possessivus